Morgunblaðið - 11.03.1917, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
-afsakað að hafa þar 200.000 menn
i mjög óheilnæmum stöðvum og
sjá þeim ekki fyrir hergögnum.
Hann kvaðst ætla að stjórninni
bæri skylda til þess að skýra frá því
hvað herliðið í Saloniki ætti að gera.
Eigi alls fyrir löngu hefði birst gtein
1 >Daily Mail« um það’ hvað banda-
menn væru að gera í Saioniki. Hver
maður, sem væri kunnugur »Daily
Mailc hefði vitað hvað blaðið fór.
Þetta var upphaf að árás og menn
hefðu beðið framhaldsins meðóþreyju.
Síðar heíði »Daily Mail« skýrt frá
því, að blöðunum hefði verið bannað
að tala um Saloniki-leiðangurinn.
Það væri svo að sjá — og það væri
huggun á þessum hörmungatímum —
sem Bretar hefðu mi fengið þá stjórn,
sem gæti mýlt »Daiiy Mail«. Hann
beindi þá þeirri spurningu til stjórn-
arinnar hvort hún hefði í hyggju að
láta 200.000 hermenn vera í Salon-
iki í sumar, gera þar ekkert, en eiga
allskonar sjúkdóma yfír höfði sér.
Kvaðst hann ekki sjá að hægt væri
að réttlæta það.
Þjóðverjar hefðu stytt herlínu sína
að austan ákaflega mikið og flutt til
vesturvigstöðvaona hundruð þúsundir
manna til þess að taka í móti sókn
þeirri, sem Douglas Haig hefði boðað
i viðtali "sínu við frönsku blaðamenn-
ina. Það viðtal kæmi alveg í bág
við alla framkomu Breta í hernaði,
og væri brot á þeirri konungsskipun,
sem bannaði herforingjum að láta
uppi skoðanir sínar um hernað og
poiitik.
Mr. Snowden sagði að fljótfærni
yfirhershöfðingjans hefði dregið mjög
úr almenningsáliti hans. Og að
þeim mönnum færi óðum fjölgandi
er vi'du koma á friði með samn-
ingum, mætti sjá á aukakosningun-
um, sem fram hefðu farið í Rossen-
dale nýlega, þar sem sá frambjóð-
andinn, er vildi fyrir hvern mun
koma á friði með samningum, hefði
fengið nm fjórða hluta allra greiddra
atkvæða. Hann kvaðst og viss um
það, að fjórði hluti þjóðarinnar vildi
koma á friði nú með samningum og
ef þingið væri eins skipað, þá ættu
þar að vera 150 fulltrúar því fylg-
jandi.
Ófriðurinn hefði aídrei verið al-
þjóðarófriður, þannig að alþjóð hefði
æskt hans eða komið honum af stað,
enda þótt alþjóð héldi honum uppi.
Það hefði aldrei verið aðalástæðan til
þess að Bretar gengu i ófriðinn, hvern-
ig farið var með Belgíu. Nokkrum
mánuðum eftir að ófriðurinn hófst
hefði »Times« lýst yfir því 1 rit-
stjórnargrein, að það væri eigi vegna
Belgíu að Bretar ættu í ófriði, held-
ur berðumst vér fyrir hagsmunum
vorum, eins og vér hefðum gert í
hverju Norðurálfustriði, sem sé til
þess að halda ríkjajafnvæginu. Vér
höfum ákært Þjóðverja fyrir það að
þeir hafi rofið samninga. Það er
vist eigi til su þjóð sem eigi hefir
rofið samninga, þegar hagsmunir
hennar buðu henni að gera það. Eða
er það sennilegt, að stjórn sem rýf-
ur loforð, er hún hefir gefið sinni
eigin þjóð, muni kæra sig mikið um
það þótt hún gangi á bak þeirra lof-
S a x o n framtíðarbifreiðin
Sterkust, bezt bygð.
vönduðust og smekk-
legust. Sérlega vand-
aður 35 hesta, 6 cylind-
era mótor. Benzin-
mælir er sýnir nákvænt'
lega fylling geymisins.
Sjáif»starter og rafljós
af nýjustu gerð. Vott-
orð frá isl. fagmanni
fyrir hendi.
t.! •» .•/ 1 • >iAV,*.Víiist ..
JOH. OLAFSSON & Co.,
»
Bími 584.
Lækjargötu 6.
orða, sem hún hefir gefið öðrum
þjóðum?
Hann kvaðst eigi vera að fegra
framkomu Þjóðverja, en þegar um
brot á alþjóðalögum væri rætt, þá
yrðu menn að gæta þess að ófriður
væri brot á öllum lögum. Alþjóða-
lög gætu eigi staðist á hernaðartím-
um. Fisher lávarður hefði sagt að
það væri mesta heimska að sýna hlífð
í hernaði. En því lengur sem ófrið-
urinn stæði, því minni líkur væru til
þess að þjóðirnar gætu komist að
viðunandi friðarskilmálum. Minstu
kröfur bandamanna ættu að vera þær,
að Belgia og sá hluti Frakklands, sem
Þjóðverjar hafa á sinu valdi væri
endurreist og fengju skaðabætur. Ef
hægt væri að ná því án þess að halda
ófriðnum áfram, þá kvaðst hann
hyggja að brezka þjóðin mundi ekki
vilja fórna meira bióði og auðæfum
á blótstalla hernaðarins.
Mr. Ponsonby sagði að ráðherr-
arnir hefðu þrásinnis lýst yfir þvi,
að Bretar berðust eigi til landa. Og
það hefði þjóðin sjálf eigi viljað.
En þvi miður færu þau svör, er
gefin hefðu verið við friðar-»nótu«
Wilson, algerlega í bág við þessar
yfirlýsingar. Nú sem stæði hefðu
Bretar þegar lagtundir sig 1.500.000
fermílur (enskar) af nýlendum Þjóð-
verja.
Auk þessa virtist mörgum svo,
sem enn dýpra væri lagst í svörun-
um, þar sem talað væri um að
sundra Austurríki-Ungverjalandi og
reka Tyrki burtu úr álfunni.
Bretar hefðu gengið inn í ófriðinn
til þess að vernda rétt smáþjóðanna,
en nú virtist svo sem þeir héldu
áfram ófriðnum til þess að stækka
sum stórveldin. Það yrði eigi til
að auka vinsældir þeirra, hvorki
meðal hlutlausra þjóða né annara
bandamanna. Þjóðin hefði lagt fram
fórnir í óeigingjörnum tilgangi og
það mætti eigi vanhelga þann til-
gang með því að fara nú að seilast
eftir löndum og yfirdrottnan. Það
hefði verið lögð mikii áherSla á það,
að nauðsyn bæri til þess að hegna
Þióðverjum fyrir framferði þeirra.
En hefndin kæmi niður á þýzku al-
þýðunni, Hún kæmi eigi niður á
stjórninni eða hernaðarflokknum.
Og eftir þvi sem ófriðurinn stæði
lengur, eftir því kæmi hefndin harð-
ara niður á alþýðunni — eigi að
eíns alþýðunni í Þýzkalandi, heldur
einnig alþýðunni í Frakklandi, Rúss-
landi, Italíu og Bretlandi. Ef »mili-
tarisminn« væri sama sama sem
ásælnispólitík, þá kvaðst hann eigi
sjá betur en að ásælnispólitík Þjóð-
verja væri þegar brotin á bak aftur.
»Militarisma« gæti ekkert vald brot-
ið á bak aftur annað en alþýðuvald-
ið í hverju landi. Hörðustu kröfur
Breta kæmu eingöngu niður á þeim
flokki manna í Þýzkalandi, er minst-
ar kröfur gerði, en söfnuðu allri
þjóðinni undir merki þeirra, er lengst
vildu ganga. Sú þjóð, sem hefði
gengið inn í ófriðinn með hreinar
hendur, ætti að koma þaðan aftur
tómhent, ef það væri unt.
Mr. Trevelyan kvaðst eigi sjá
það að endilega þyrfti að færa svör
bandamanna til Wilsons á þann veg,
að þar gætti ásælnis. En þar væri
ýmislegt svo óákveðið, að nauðsyn
bæri til að það væri skýrt. Hvað
ætluðust bandamenn fyrir um Anst-
urríki—Ungverjaland ? Það væri
þannig að orði komist í svörunum,
sem bandamenn ætluðu að brjóta
þau ríki sundur í mola
Aður en sú’stefna væri tekin, ættu
bandamenn að íhuga hvort það mundi
borga sig að halda áfram að berjast
þangað til þeir hefðu náð öllum aðal-
borgum óvinanna og gereytt herjum
þeirra. Ef sú væri tilætlunin að
hver þjóðflokkur í Austurríki og
Ungverjalandi fengi frelsi, þá gat eigi
verið nein ástæða til þess að neita
Finnum og írum um algert frelsi.
Það væri rangt, að ætlast til þess af
hermönnum Breta, að þeir útheltu
blóði sínu til þess að sundra stóru
ríki i mola.
Það hefði þrásinnis verið sagt, að
Bretar berðust eigi til landa. En
hvað ætti þá að segja um þá yfir-
lýsingu nýlenduráðherrans, að Bretar
ætluðu sér aldrei framar að sleppa
nýlendum Þjóðverja? Hann kvaðst
efast um það, að þýzka þjóðin hefði
samþykt þær gerðir stjórnarinnar,
er sviftu hana sambandi við Ame-
ríku, ef hún vissi eigi að hún ætti
að berjast fyrir tilveru sinni.
Tennur
eru tilbúnar og s«ttar inn, bæði heilir tann-
garðar og.einstakar tennnr á Hverfisg. 46.
Tennnr dregnar út af lækni daglega kl.
11—12 með eða án deyfingar.
Viðtalstími 10—5. Sophy Bjarnarson.
Llfstykki.
Saumuð eftir nákvæmu máli. Sömu-
leiðis ætíð fyrirliggjandi tiibúin líf*
stykki. Hittist kl. n—7 í
Pó^tMsstræti 13,
Elísabet Kristjánsdóttir.
jj|™31í=g]
Wolff & Arvé’s
| Lewpostei
1 lU oy '/> pú- dásum ej
bezt. — Heimtið þai
Beauvais
Leverpos ej
er bezU
1 Þýzkalandi væri nú mikil og
vaxandi friðarhreyfing. En Þjóð-
verjar vildu eigi frið, hvað sem hanð
kostaði. Þvert á móti væri þjóðih
ákveðin í því að berjast þangað til
yfir lyki, nema því að eins að húu
fengi fulla tryggingu fyrir því, að tfl'
veru hennar og réttindum væriborgiÖ'
Hann kvaðst eigi ætla að þýzka þjóði*1 *
mundi vilja halda ófriðnum áfra111’
nema að eins vegna þess, að húp
þættist vita að hún ætti tilverurétt;
sinn að verja. Eigi kvaðst haI,n
vera jafn ginkeyptur fyrir hioual
boðuðu manndrápum í vor, eiuS
svo margir aðrir. Hverri
sóku
fylgdi mikið mannfall. Það
hið eina sem víst væri. Og p°
sett
bandamenn ynnu einhverja sigra
væri eigi víst að þeir gætu
friðarkosti, en yrðu eftir sem ^ ,
að ná friði með samningum >°^.L
í dauðanum væri það þá ekki he
gert nú þegar?