Morgunblaðið - 26.06.1930, Blaðsíða 24

MORGUNBLAÐIÐ
Fiskþurkun í húsi.
mörgum tugum skiftir, nýjir og
stærri bátar, betur útbúnir, og
traustari eru keyptir með ári
hverju. — Alt bendir til þess,
að vjelbátaútvegurinn muni vaxa
mikið í náinni framtíð og eigi
eftir að þróast meira en annar
útvegur. — Meðan þjóðin ræður
ekki yfir meira fjármagni er
viðráðanlegt fyrir fiskimennina
að kaupa hin smærri skip og
báta og 1 skjóli þess vex vjel-
bátaflotinn svo hröíum skrefum.
Stórkostlegasti þátturinn í
fiskveiðum íslendinga hefst með
togaraflotanum. Þá fyrst tekst
þjóðinni að tileinka sjer nýj-
ustu og bestu veiðiaðferðir, sem
þektar eru hjá öðrum þjóðum.
Eftir það þurfa Islendingar ekki
að líta öfundaraugum til ná-
grannaþjóðanna í því efni. Fyrir
frábæran dugnað, og óbilandi
traust á fiskveiðunum er komið
hjer á stofn á einum áratug
hlutfallslega stærri togaraflota
miðað við fólksfjölda, en nokk-
ur önnur þjóð ræður yfir. —
Aldrei hefir verið lyft þyngra
hlassi á þessu landi í þágu at-
vinnulífsins. — Það var enginn
kotungsbragur á þessum fram-
kyæmdum. Markið var sett hátt.
Skip voru bygð, sem stóðu ekki
einungis jafnfætis togurum ná-
grannaþjóðanna, heldur tóku
breyttar aðferðir og stærri skáp
hjálpað til að gera þessa veiði
arðvænlega.
Þegar litið er yfir sögu ís-
lensku fiskveiðanna, verður fyr-
ir manni einhver hin öflugasta
þróun, sem dæmi eru til í at-
vinnuháttum. — Fyrir rúmum
tveim mannsöldrum átti þjóðin
ekkert þilskip. — Fyrir einum
mannsaldri var hjer hvorki til
gufuskip nje mótorskip. — Og
síðast en ekki síst, sá saltfiskur,
sem hjer var framleiddur var
mjög slæm vara. — Fiskfram-
leiðslan á öllu landinu um síð-
astl. aldamót yar aðeins um 70
þús. skpd. á ári. Nú er sannar-
lega öldin önnur. Nú á þjóðin um
600 vjelskip traustbygð, og með
öflugum vjelum, 45 línugufu-
skip og 40 togara, og allur þessi
floti er skipaður harðfengum,
þaulvönum mönnum, einhverjum
bestu fiskimönnum, sem sögur
fara af. Og nú er fiskframleiðsl-
an sexföld við það sem hún var
um síðastliðin aldamót.
þeim yfirleitt fram að stærð og
styrkleika. Allur útbúnaður var
valinn af nýjustu og bestu teg-
und. Það var alveg eins og það
eitt hefði vakað fyrir fram-
kvæmdarmönnunum, sem rjeðust
í þessi risavöxnu fyrirtæki —
því risavaxin voru þau sannar-
lega miðað viðfjárhagþjóðarinn-
ar — að komast alt í einu á und-
an nágrannaþjóðunum, sem þjóð
in hafði litið upp til öldum sam-
an. Nýju skipin komu til lands-
ins hvert af öðru, og ungir
hraustir drengir keptust um að
fá skíprúm. Á skömmum tíma
er slegið heimsmet í fiskveiðum
á einu þessara skipa. íslensku
fiskimennimir sýndu það brátt,
að þeir áttu skilið að fá góð og
stór sldp til að stjórna.
Vjelbátahöfn og fiskhús.
sama skapi. Á síðari hluta 19.
aldar veiddu Norðmenn ógrynni
af síld hjer við land. Sigldu
þeir skipum sínum hingað og
Það má heita undarlegt, hvað
auðveldlega hefir gengið að selja
hinar stórkostlegu miklu birgðir,
af allskonar fiski sem hjer hafa
aðferð. Var fyrir og eftir síð-' borist á land árlega, þegar tekið
ustu aldamót veitt mjög mikið af er tillit til þess, hvað aukningin
síld á Austfjörðum og f Eyja-'er stórkostleg á fáum árum. Það
firði með aðferð Norðmanna. einkum hefir Ijett undir með
sölu afurðanna er aukin vöru-
vöndun og ströng flokkun, sem
liefir fengið fulla viðurkenningu
þeirra þjóða, sera kaupa afurð-
iraar.
Á sama tíma sem vjeibáta- og
togaraflotinn vex hröðum skref-
um, aukast síldveiðarnar að
Hvað fiskveiðarnar snertir,
má með sanni segja, að við lif-
um nú á blómaöld. — Þjóðin
hefir gert stórvirki á sviði þess-
arar atvinnugreinar síðastlið-
inn mannsaldur, — en hvað er
svo framundan? Umfram alt
ekki kyrstaða. — Verkefnin eru
óteijandi, sem bíða úrlausnar.
Breyttar verkunaraðferðir, betri
og margvíslegri hagnýting af-
höfðust við inni á fjörðum og Því næst var herpinótin, sem nú urðanna, hagnýting fiskúrgangs,
veiddu í „landnætur“, sem svo er aðalveiðarfæri fyrir síld, al- nýir markaðir fyrir afurðirnar,
voru kallaðir. Nokkrir þessara ment tekin í notkun. Nú er síld- alt eru þetta þýðingarmikil mál-
manna ílentust hjer og út frá veiðin orðin stór þáttur í fisk- efni, sem framtíð fiskveiðanna
þeim breiddist svo þessi veiði- veiðum þjóðarinnar, og hafa byggist á. —
Vænn þorskur.
Fiskþurkunarreitur og fiskhús.
Fiskvinna. (Eftir málverki Kristínar Jónsdóttur). Uppskipun úr to.jara í Reykjavlk.