Morgunblaðið - 19.02.1949, Blaðsíða 11

Laugardagur 19. febrúar 1949.
MORGUNBLAÐIÐ
1!
Siefnnía Jónsdóttir
frá Klængshóli níræð
KORÐUR á Dalvík við Eyja-
fjörð er kona, sem lifað hefir
langa ævi, og stranga framanaf,
en hjelt þó, þrátt fyrir hörm-
ungar, ástvinamissi og skort
glaðværð sinni og hjartagæsku,
sem verið hefir henni leiðar-
Ijós gegnum lífið. Stefanía
Jónsdóttir frá Klængshóli í
Skíðadal. Hún á níræðisafmæli
á mánud. kemur þessvegna gríp
ég það tækifæri, til að minnast
hennar með nokkrum orðum.
Hún er móðir vinar míns Ingi-
mars Óskarssonar kennara og
grasafræðings, og er nú til
heimilis hjá dóttur sinni af síð-
ara hjónabandi Dagbjörtu og
manni hennar Baldvini Sigurðs
syni.
Þegar ævi þessarar níræðu
konu er rakin, er sem rifjuð sje
upp saga íslensku kvenþjóðar-
innar gegnum þjáningar og ar-
móð aldanna, hinna horfnu for-
mæðra núverandi kynslóðar,
sem lifir lífi sínu, án þess að
gera sjer nokkra grein fyrir því,
hve miklar fórnir mæður þjóð-
arinnar hafa þurft að færa, hve
mikil sjálfsafneitun þeirra hef-
ir verið hve mikla þrautseigju
Og bjartsýni hefir þurft, frá
þeirra hendi, til þess að þeim
gæti tekist að halda lífinu í
þessu þjóðarkríli hjer á verald-
arhjaranum, í þrotlausri bar-
áttu við hungurvofuna.
Frásagnirnar um það, er fólk
greip til þess í bjargarskorti,
að leggja sjer til munns súrsað-
ar skinnpjötlur og skóbætur,
eru alment settar í samband
við vandræðin í Móðuharðind-
unum. En hin níræða kona á
Dalvík man þá tíma, að svo var
hart í ári í Eyjafirði, að til
Heyr á endemi! Fró Búnaðorþingi
SVARTLEIÐARI Tímans er i ---------
gær helgaður frumvarpi fjár- |BÚNAÐARÞING hefur fjallað eða láni telur Búnaðarþing
málaráðherra um eftirlit með um ályktun búfjárræktarnefnd- heppilegra fj’rir bændur að fá
rekstri ríkisins og ríkisstofnana. ar varðandi beitartilraunir og hagfellt lán, enda r.ái lánið þá
Ræðst blaðið með mestu fólsku ’ samþykkti þingið ályktunina, einnig til raflagna og er 1 gr.
á þessa tilraun til þess að skapa sem er svohljóðandi: ! frumvarpsins breytt samkvæmt
aukið aðhald og sparnað í j ,,Búnaðarþing felur Tilrauna því.
rekstri hins opinbera. ^ ráði búfjárræktar að láta hefja
Astæða þessarar afstöðu Fram strax í sumar beitartilraunir
sóknarblaðsins er auðsæ. j með beit mjólkurkúa og sauð-
,.Meðan svo er háttað að fjár- fjár á ræktuðu og óræktuðu
málaráðherra úr Sjálfstæðis- J landi, svo úr því verði skorið
flokknum ætti að ráða þessari (hvað ávinnst og hvað það kostar
konar kveik, en í hana dregst
ljósmaturinn og logar á.
Stefanía er fædd að Brita á
Þelamörk í Hörgárdal, 21. febr.
1859. Foreldrar hennar er þar
bjuggu voru Helga Jónsdóttir
og Jón Jónsson Arnfinnssonar
frá Árgerði í Svarfaðardal. Móð
urafi hennar var Jón Jónsson,
er lengi bjó í Arnarnesi við
Eyjafjörð. Var hann fæddur
1747. Var Helga 19. barn hans.
Þar hefir ævi þriggja ættliða
náð yíir 202 ár. Stefanía misti
föður sinn, er hún var fjögra
ára. Þá byrjuðu hrakningar
hennar. Móðir hennar dó er hún
var um. fermingu. Eftir hana
fjekk hún í arf eina sokka.
Um tvítugt vár hún heitbund-
in ungum manni og efnilegum
er Jónas Jónsson hjet. Með hon-
um eignaðist hún eina dóttur
er skírð var Jónína. Hann fórst
með hákarlaskipinu Úlfi árið
1883. Það skip týndist í hafi
og spurðist aldrei neitt um af
drif þess. Jónas sagði henni
feigð sína, er þau skildu.
Tveim árum síðar gekk hún
þessara ráða var gripið, til að . að eiga Halldór Jónsson frá
seðja sárasta hungur sitt. Klaufabrekkukoti í Svarfaðar
Á uppvaxtarárunum hafði , dal. Þau eignuðust tvo syni
hún ýmsa húsbændur og mætti . Elías smíðameistara á Dalvík
hjá þeim mörgum ótrúlegri|°g Jón verslunarmann á sama
hörku og misskilningi, eins og stað.
tíðum vildi verða á þeim tím- i Nokkru seinna missir hún
um, þegar umkomulitlir ung- mann sinn. Kemur að Klængs-
lingar áttu í hlut.
Eitt sumar þegar hún var
komin nálægt fermingu var hún
smali hjá vandalausu fólki, og
þá orðin svo horuð, er að haust-
nóttum kom að hún var tekin
úr þeirri vist. En þrátt fyrir
þessa og því líka aðbúð slokn-
ar ekki þrá hennar til að læra,
þó samtíðin segi henni að alt
slíkt sje kvenþjóðinni þarf-
laust, ef ekki skaðlegt.
Skrift lærði hún af því, að
vinkona hennar skrifaði henni
Og skildi eftir auða parta á
brjefunum, svo hún geti æft sig
£ stafagerðinni á þessum litlu
pappírsskákum, með sótbleki er
hún sjálf gerði sjer. En þare.ð
síikár „kúnstir“ stúlkunnar
þóttu óþarfar, varð henni ljós-
vant. vetrarkvöldin. Svo hún
gerir sjer sjálf ljósatæki, sem
hún kallar „krukkuljós“ og ber
meiri birtu en glasatýrur. Hún
setur þura ösku í litla krús,
bræðir yfir öskuna eitthvert
feitmeti, flot eða tólg, sem hún
dregur af matarskamti sínum,
vefur pjötlu utanum litla spítu,
sem hún síðan rekur niður í
öskuna svo dulan myndar eins-
hóli þá 28 ára. Þar býr Rögn-
valdur bóndi Rögnvaldsson og
kona hans Anna Jónsdóttir, sem
farin eru að lýjast. Þar eru tveir
synir þeirra hjóna Óskar og Þor
leifur. Stefanía giftist þeim
eldri, Óskari. En síðar giftist
dóttir hennar Jónína yngri bróð
urnum Þorleifi.
Þar verður Stefania ljós
heimilisins sem allir líta upp
til fyrir sakir fríðleiks og mynd
arskapar og þeirrar hjarta-
gæsku sem aldrei bregst nein-
um. Þar fær hún stundum kær-
komið tækifæri til að launa
þeim, sem á fyrri árum hennar
sýndu henni miður hlýtt hjarta
þel með þeim kærleika, sem
best fær prýtt mannsálina,
skrúða fyrirgefningarinnar.
Þau Óskar og Stefanía
Klængshóli brugðu búi árið
1920. Höfðu þá lifað þar við
sæmileg efni, og bætt jörð sína
mikið. Fluttu þá til Dalvíkur
Stefanía misti mann sinn árið
1939. Hann hafði þá mist sjón
^fyrir 14 árum. Sjálf varð hún
blind að kalla fyrir tveim árum
en heldur þó enn áfram að
Frh. á bls. 12,
embættisveitingu“. segir blaðið,
er ákaflega hætt við því að lít-
ið gagn yrði að þessu eftirliti
og sparnaðarviðleitni.
Þar lá hundurinn grafinn.
Framsóknarblaðið getur ekki
hugsað sjer að dugandi maður
fáist í embætti ráðsmanns ríkis
ins, nema að Framsóknarráð-
herra velji hann!!
Þessi staðhæfing Tímans sýn-
ir betur en flest annað innræti
Tímaliða. Þeir gaspra stöðugt
um það að þeir vilji sparnað.
Þegar gera á tilraun til þess
að sporna við þenslu ríkisbákns
ins og reyna að draga saman
seglin þá f jandskapast þeir gegn
seirri viðleitni af því fjármála-
ráðherrann er úr hópi Sjálfstæð
ismanna og hann á að velja
mann til þess að stjórna þessu
aýðingarmikla verki.
Illyrði Tímans um Magnús
Gíslason skrifstofustjóra dæma
sig sjálf. Allir vita að hann er
einn af reglusömustu og bestu
embættismönnum landsins. Það
er sannarlega að bita höfuðið
af skömminni, þegar Tíminn
ræðst að heiðarlegum og sam-
viskusömum mönnum og ber
aá brigslyrðum fyrir „atorku-
leysi“. Allt frá því að Fram-
sóknarflokkurinn komst til ein-
hvérra áhrifa í þessu landi hafa
sað verið hans ær og kýr að
raða flokksmönnum sínum á
garða bitlingajötunnar. Er ó-
hætt að fullyrða að hann sje
methafi í hverskonar misnotk-
un á opinberu fje í þágu klíku-
starfsemi sinnar.
Svo koma þessir herrar og
ætla sjer að gerast vandlætarar
og siðapostular!!
Heyr á endemi.
HU.niUIIIII||MH|i|||.llum|liHMHU(l,nnmlu,iiM
að beita kúm og kindum á rækt
að land.“
Greinargerð
Það er alkunnugt að beitiiand
Seistöðustefna
isr
Frh. af bls. 7.
skömtun helst áfram, þá veröi
hægt að skamta vörur, sem eru
til, en ekki væntanlegar vör-
ur, eins og nú er gert.
| Morgunblaðið hefur veitt
margra bænda er það ljelegt að , . . . . * . „
■ iþessan stefnu stuðmng, en
kýr þeirra gefa of lítinn avð að, „ , . ,, . , .
J R.Timmn hefur aldrei Jagt
sumarlagi nema með fóðurbæti , . ..* , ,, , . . ...
b . henni lið. heldur þvert a motu
gjöf. Ennfremur að vænleikil „ ,, . ...
„Timinn hefur aldrei mmst a,
sláturdilka er svo ljelegur aðal ; ag r1ett væri að veita a]menn.
lega vegna slæmra sumarhaga
— að kjötframleiðslan verður af
þeim ástæðum annars og þriðja
flokks vara.
Nú er það reynsla allmargra
. ingi úrlausn með þvi að auka
, innflutning beinna þurftarvara,
en það stendui í Sambandi við
þá stefnu Framsóknarflokksins
að gera höftin sem mest og
bænda, sem beitt hafa kúm á‘flóknust> £ von um að giæ8a
ræktað land á sumrin að þeir • a þejm
hafa með því stóraukið mjólk- j
urframleiðsluna og losnað við • Tíir.inr." og þjóðín.
fcðurbætisgjöf þann tíma Telja I Almenningur á enga sa.'v..'ieið
þeir sig sumir hveriir hafa fram með Framsóknarflokknum í
kvæmt þetta án bess að skaða verslunarmálunum. Almei si.ng
fóðuröflun til muna, á ræktuðu l'ir kærir sig alls ekkert um
landi. ] að pólitísk fríðindafyrirtæj.i nái
Þá hefur það ve-rið reynt að(öllum yfirráðum yfir verslun-
fita mögur lömb á háarbeit og inni í landinu. Almenningur
höfrum að haustinu, og reynst t Þekkir haftapólitik Framr;. kn-
vel. Það er brýn nauðsyn að fá j armanna og veit hvað þeir ætla
úr því skorið, hvort reynsla ^ sjer. ..Timinn" gerir það j< r
þessi fær staðist und.ir vísinda- | J'i gamans að tala um ,,þjóðina“
legu eftirliti og tilraunum, og í sömu áhdránni og tiJIögur
verði þá það rannsakað fvrst og i Skúla Guðmundssonar. Það tná
fremst hvað ávinnst við að beita | að því leyti nefna þjóðina i þvi
kúm og kindum á ræktað land i sambandi, að þessar tillögur e.ru
Til sölu
fermingarföt ur kamp-
garni, einnig fermingar-
kjóll. Uppl. í síma 2043.
unmntuimiiH
Kúseigendut
Einhleypa konu vantar 1
—3ja herbergja íbúð nú
strax eða 14. maí. Róleg
og góð umgengni. Fyrir-
framgreiðsla og afnot af
síma, ef óskað er. Nánari
uppl. í síma 3256.
Til sölu
Góður, tvísettur
Kiæðaskápur
ryksuga, útvarp og ný-
leg dökkblá drengjaföt á
11—12 ára. — Sími 5728.

og hve mikið það kostar.
Þess má geta að reynsla
bænda í nágrannalöndum okk-
ar er í þessu efni sú að það
borgi sig margfaldlega að beita
kúm á ræktað land.
Þá hefur Búnaðarþing einnig
rætt frumvarp til laga um breyt
ingu á raforkulögunum nr. 12,
frá 1946. Allsherjarnefnd þings-
ins hefur fjallað -um málið, og
leggur til að frumvarpið orðist
þannig:
1. gr. — Aftan við 35. gr. lag-
anna bætist ný málsgrein svo-
hljóðandi:
Einnig er heimiltvað veita úr
raforkusjóði einstökum bænd-
um, er reisa á heimilum sínum
rafstöðvar reknar rneð vjela-
afli (mótorrafstöðvar) lán með
2% ársvöxtum til 12 ára, allt
að % kostnaðarverðs stöðvar-
innar og raflagna. Lán þessi
veitist því aðeins, að stöðin sje
minnst 4 kw. og ekki sje völ
á rafmagni frá hjeraðsrafveit-
um eða líkur til að svo verði á
næstu árum, á þeim slóðum,
þar sem þeir bæir eru, sem láns
njóta samkvæmt málsgrein þess
ari. Þó njóti 3 kwt. stöðvar
sömu lánskjara, sem þegar eru
pantaðar þegar lög þessi öðl-
ast gildi. Lán þessi ákveður ráð-
herra, að fengnum tillögum raf-
orkunefndar.
Önnur gr. óbreytt.
Greinargerð
Búnaðarþing leggur rika á-
herslu á að frumvarpið verði
samþykkt þegar á þessu Al-
þingi, þar sem í frumvarpinu er
gert ráð fyrir annaðhvort styrk
fyrir Framsóknarmenn, en
gegn þjóðinni.
Almenningur i landinu vænt
ir þess, að bætt verði ýr vöru-
skortinum og fáist sú ósk upp-
fylt, mun enginn fárast yfir því,
þótt viðskiftamálaráðherrann
og margir fleiri verði r.cl’.kuð
„seinir að hugsa“, eins og Tím-
inn kallar það, þegar urn er
að ræða að framkvæma Sf 'f-töðu
stefnu Framsóknamanna í - <_ s sl
unarmálunum.
i Nýr enskur kæliskáj: r
| verður til sölu og sýnis a
| Bragagötu 32 frá kl. 2-—4
j í dag.
e»rt*i imimi rmi mi n n »e»n n u tiu mt i»i rtnu
Tvíbreiður
| til sölu á Hverfisgötu .50
kjallara.
nnRHBMUIimul'UlWnB
Franskar klukkur
skrifstofu- og skáp
klukkur til sölui.