Morgunblaðið - 22.07.1951, Síða 7

[ Laugardagur 22. júlí 1951.
M O RGV N B L A HIU
7
REYKJAVÍKURBRJEF
Laugardagur
21. júíí
Síldaraflinn er ekki
mikill
REITINGSAFLI hefur verið á
Bíidaimiðunum undaufarna viku,
jpó aldrei komið svipoð aflahrota
©g fyrr á árum, þegar komu hjer
góö sildveiðiár.
Á aflaleysisárinu í fjTra veidd-
mst 170 þúsund mái og &6 þús-
wnd tunnur saltaðar. RíVisverk-
Smiðjuniar hafa nú fengið 100
þús. mál, en fengu í fyrra 116 þús.
piál á allri vertíðiimL
Hinn ríkjandi aldarsflokkur í j
B'idinni fyrir Norðurfandi er að
Sögn 14 ára. Hefur akhu-flokkur- |
inn frá 1937 aldrei gert eins mik-
ið vart við sig og nú.
Síidin er óvenjuíega. feít, með
tilliti til þess, hve skaramt er liðið
á sumar, eða um og- yfir 20% að
fitumagni. Hún er því af sama
tagi og sú síld, sem vem juiega er
taiin góð Húnaflóasítd. Þetta er í
Bjálfu sjer mjög hentugt, á meðan
það er. En eftir er aS víta, hve
voiði slíkrar síldar gef.ur orðið
endingargóð. Því alltaf þykír hætt
við, að þegar síldin er crðin svona
feit, þá verði veiðin endasiepp. í
þetta sinn er það áberandi, hve
Bækja þarf veiðina langt á haf út.
Kíldin virðist ekki ætfa að leggj-
ast upp að landi, í sama mæli-
kvarða, og í hinum „gömlu góðu“
BÍidarárum.
Eftirtektarvert er það og óvenju
íegt, hve reknetaveiði hefúr verið
fcóö hjer vestan við landíð. einkum
í Jökuldjúpinu. Þar er síldín líka
ðvenju feit. En hún er úr allt
eiðrum aldursflokki en siíci sú, sem
yeiðist fyrir norðan land.
Til Jan Mayen
Aftur á móti hefur heyrst, að
tnjög lítil reknetaveiðl sje fyrir
florðurlandi nú, jafnvel að norsk-
ír síldveiðimenn á Norðurlandsmið
unum hugsi sjer að hverfa þaðan
pg halda norður til Jan Mayen.
Faxaborg er nýlega komín það-
Etn að norðan. Fóru Faxaborgar-
tnenn þar í land og zvEpuðust um,
íti! að kynna sjer þar aðstæður,
hafnarskilyrði og aitnað.
Hefur heyrst, að þeim hafi litist
bvo á, að aðstæður varu þar allar
hinar erfiðustu.
Enn sem fyrr, er það að sjálf-
ISögðu umhugsunai-efní, live mis-
jöfn veiði síldveiðiskipanrva er. —
Landkrabbarnir, er tjáifir hafa
iitla eða enga þekfeingu á síld-
yeiðum, og vita í hæsía lagi af
lafspurn hvað útheimtist, tit þess,
&ð menn geti gert sjer vonir um
jgóða síldveiði, hugleiða með sjálf-
um sjer, hvort þama ræður meiru,
tnismunandi tækni og útbúnaður
fekipanna, eða meðfædtiir Iræfileik-
iar einstakra manna til að not-
færasjer þá tækni, sem fyrír hendi
ér.
Að sjálfsögðu kemur hjer til
grreina hin algilda regla, að menn
Verða að gera sjer far um þekk ja
ejálfa sig, meta hæfileika sína
f.jett og takmarkanir.
Reynist sæmileg sildveíði á þessu
Bumri, verður það okkur mikið lán
að búið er að selja allt síldailýsi
fyrirfram. Hafa tekist samnmgar
við Englendinga um það, að þeir
verði kaupendur að öllu lýainu um
fiam tiltekinn hluta, sem seldur
verður til annara þjóða, fyrír fyrír
fram ákveðið verð. En hið um-
samda verð er okkur mjög hag-
stætt vegna þess, að eftir að samn-
ír.gar voru gerðir, hefui lýsi lækk-
fiö í verði um 20—30%.
íþróttaafrek og
framfaraandi
NOKKRUM sinnnm áður Iief jeg
Sninnst á það hjer, hve mikið fagn-
aðarnefni það er okkur Islendmg-
um, hve vel íþróttamenBÍmir okk-
ar reynast í samkeppni við erlend-
ar þjóðir. Þar eð hjer er um svo
einstakt og mikilsvert fyrirbrigði
þ.ióðlífsins að ræða, er eðiiiegt,
að menn brjóti heilann un hverjar
©rsakir liggi til þessa. Þau ein-
kenrii sem þarna koma fram, geta
oiðið, eða hljóta að verSa okkur
til niikillar gæía f framtíðínni, ef
rjett er á haldið.
Áberandi er, að andinn í ís- íslendingseoli sínu, yfirgefa per- víxl staðreyndanna eru eitt aðal-
lensku þ.jóðinni hefur gerbreyst á sónleik sinn og helga krafta sína einkenni hinna kommúnistisku ein-
síðustu áratugum, og enn þá meira ! og hæfileika erlendri ofbeldis- ræðisstjórnar.
ef samanburður er gerður á þeirri stjórn. Bjartsýni okkar Islendinga Enska tímaritið „Economist",
bjartsýni, sem nú ríkir hjer, og á hefur eflst það mikið á undanföm- birti nýlega grein um útkomna
vílinu og vonleysinu, sem hjer ríkti um árum, að við getum ekki látið handbók fyrir sendiherra Sovjet-
fyrir hálfri öld. hugfallast, þó þjóð okkar verði að ríkjanna. Ritstjóri þessarar hand-
Og þegar lengra er litið aftur í sjá á bak, hinum starblindu undir- bókar er sjálfur Vishinsky. En
tímann, verður mismunurinn enn lægjum kommúnismans, er hafa bókin er einkennandi fyrir stjórn-
þá meiri. Greinargóðir ferðamenn, jtekið þá undarlegu sálsýki, að gera arfar kommúnista, ekki að eins
er dvöldu h.jer á fyrstu áratugum I það að takmarki lífs síns, að vinna fyrir þann „fróðleik“, sem hún
19. aldarinnar lýstu viðmóti íslend gegn frelsi og framförum til gam- flytur, heldur og hverju þar er
inga þannig, að þeir hefðu tapað ,ans og augnayndis fyrir austræna sleppt af því, sem Sovjetstjórnin
gleði sinni. |ofbeldisstjórn, er hefir sett sjer hefur haldið fram á undanförnum
Mánuðum saman var hægt, að það takmark, að útrýma freísinu
dvelja með íslendingum þeirra
| tíma, án þess að nokkru sinni sæist
i bros á islensku andliti. Svo kúg-
• aðir af fátækt, vandræðum og um-
komuleysi var íslenska þjóðin
orðin.
Menn eiga erfitt með að gera
s.jer grein fyrir hvernig nokkur
framtaksandi hafi getað búið með
| einmana eyþjóð, sem þannig var
á vegi stödd.
| Þegar við íslendingar hugsum
| nú til þeirra landa okkar, sem
i yfirgáfu ísland á fyrsta áratug
20. aldarinnar og völdu sjer bú-
setu t. d. í velsæld Ameríku, fer
ekki hjá því, að við kennurn í
brjósti um alla þessa menn, alveg
án tillits til þess, hvemig þeim
hefur vegnað. Okkur, sem heima
hafa setið, finnst, að allir þessir
mcnn hafi misst ómetanleg verð-
úr heiminum.
Kommúnistar, eða 5. herdeildin ís-
lenska þykist gieðjast yfir afrek-
um þeim, sem íslenskir íþrótta-
menn vinna. Myr.du Þjóðvilja
arum.
Vegna þess, hve afstaða Moskva j
stjórnarinnar tíl einstakra manna
tekur miklum og snöggum breyt-
ingum, gerir höfundur greinarinn-
ar í „Economist" þá tillögu, að
menn vilja reyna að útskýra það framvegi verði slík bók í Sovjet-
fyrir lesendum sínum, hvernig það ríkjunum gefin út á lausum blöð-
yrði íslenskum íþróttamanni til efl j um, svo handhægt sje, að kippa
ingar og framdráttar, ef hann yf- j mönnum út úr verkinu, jafnóðum
irgefur þjóð sína, og ákveður, að og þeir verða uppgefnir á komm-
helga líf sitt koipmúnistiskum of-
beldis hugsjónum og Stalin bónda
í Kreml.
Kynlegar
„sögurannsóknir“
únismanum, og reynast þannig
augum kommúnista ekki þess
verðir að njóta náðar Moskva-
valdsins.
Ef Tímamenn halda því til
streitu að Morgunblaðið hafi sýnt
Jarðræktarlögunum andúð og unn-
ið gegn samþykkt þeirra, þá mega
lesendur Tímans vera við því bún-
ir, að sama blað eigi eftir að halda
RITSTJÓRN TÍMANS hefur
fengist talsvert við „sögurannsókn
ir“ að undanförnu, en með mis-
munandi árangri eins og gengur. því fram, að Morgunblaðið Kafi
Stundum hafa höfundar varp- risið öndvert gegn þeim tilraunum,
mæti úr lífi sínu, með því að hafa að fram spurningum til þess að sem gerðar bafa verið á undan-
eytt æfinni með framandi þjóðum, leiða huga lesendanna að ákveðn- fömum árum, til að efla skógrækt
útilokað sig frá því, að lifa í þeim um efnum, sem eru Tímamönnum í landinu. Slíkur „áróður“ er í
að einhverju leyti hugstæð. Ein sjálfu sjer meir.laus fyrir þá, sem
greinin hófst með svofelldri sþurn- hann beinist gegn, en setur iðk-
ingu til lesendanna: Hvort þeir endur hans í spaugilegt ljós.
nú væru búnir að gleyma and-
fyrr, hin algilda regla, að jafnan stöðu Morgnnblaðsins gegn Jarð-
orkar tvímælis þá gert er. Við ræktarlögunum (!)
getum verið ósammála um marga Að sjálfsögðu geta greinarhöf- MÖNNUM ER í fersku minni
hluti, deilt hvor á annan, og rifist. lúndar af þessu tagi ekki vænst hp‘msókn Reidars Bathen, fylkis-
Það er íslendings eðli, er verður þess, að þeir verði virtir svars. skógarmeistara í Tromsfylki, er
ekki þurrkað út nema með ofríki A hæsta lagi er hægt að fara fram hann ':orn hingað sumarið 1948.
og áþján. Hjer hefir rikt bjart- !á, að þeir gerðu einhverja tilraun' Undanfarna áratugi hefur Bat-
sýnn framfaraandi er lyft hefur | til að skýra, við hvað þeir eigi 11011 stal'fað að skógræktarmáluni
anda framfarahugar sem ríkt hef-
ur hjer á landi síðasta mannsald-
urinn.
Að sjálfsögðu á hjer við, sem
Frá skógræktinni
MÖNNUM ER
svo norðarlega í Noregi, að lofts-
einstaklingnum upp ur ládeyðu 'sjálfir með slíkum spumingum,
fyrri ára. 'Kennt þeim hverjum jeða hvernig þeir ætli að rökstyðjá er l)ar mÍ°K svipað og hjer
fyrir sig, að finna kraftinn í s.iálf- {það, að frá Morgunblaðsins hálfu, 11 la,ldl ofr skllyrðl t;l skógræktar
um s.jer, að njóta hans,. eftir því, hafi verið um nokkra andstöðu , eru Þar Þv! mikið tn eins-
sem fyllstu hæfileikar hans standa ! að ræða gegn lögum þessum. Rit- Reidar Bathen, er maður
tiil. Istjóri blaðsins var, sem kunnugt hufk',æmur með miikla reynslu °g
Það er þessi framfarahugur,‘er, einn af þrem höfundum lrinna þekklnS11 °ff hefur af eldlegum
sem örfar og hvetur þjóð okkar til upprunalegu laga. En þau mörk- atiu£a unn'ð að skógræktarmáhim
uðu þá stefnu í jarðræktarmálum,
sem löggjöfin hefur fylgt síðan.
dáða, í einu og öllu. Ætti að geta
orðið henni verðmætari með hverju
ári, eftir því, sem þekking henn-
ar vex.
I»eir sem yfirgefa
þjóð sína nú
ÞAÐ BREYTIR cngu, þó við
íslendingar sjeum nú svo hlálega
settir, að flokkur manna hafi risið
upp, sem hefur ákveðið, að eyða
Hausavíxl á
staðreyndum
hefði komist í íslenska mold.
Eeidar Bathen vakti œeð komn
sinni hingað sumarið 1948 aukna
trú á íslenskri skógi-æict. Hann er
nú kominn hingað öðru sinni, til
þess að kynnast því, sem hjer
hefur gerst á skógræktarsviðiim
á síðustu árum og til þess að end-
urskoða álit sitt á mjjguleiknm
íslenskrar skógræktar.
Óhætt er að fullyrða, að þesni
önnur heimsókn hans styrki álit
hans á því, að íslensk skógrækt
geti átt og muni eiga mikla fram-
tíð fyrir cjer.
Að sá til skóga
Sá er tilgangurinn með komu
hans hingað, að þessu sinni, a.I
hann geti gefið okkin'ö'.'uggar~!7ÍtT
beíningar af reynslu sinni, cm
hvernig hugsanlegt sje,’að sá tit
skóga hjer á laridi í stórum stíl.
En það liggnr í augum uppi, a t
með því móti, að losiia við allu
fyrirhöfn af uppeldi trjáplantna
og gróðursetning þeirra á víða
vangi, verður hægr, íiltölulega
skömmum tima að breyta hjer
stórum landsvæðum í skóg’endi.
j.
Samvinna
Að þessu. sinni vsr foimaíS-
ur Skógræktarf jelags Norega,
Niels Ringset, bóndi í Liabygð a
Snnnmæri, Reidar Bathen, eam
ferða hingað. M. a. tií þess að urnl
irbúa áframhaldandi samvinni*
Noiðmanna og Islendinga í skóg-
ræktinni, er fyrir frumkvæði Toc
geir Andersen-Rysst, cendiherra,
og í samvinnu við Skógræktarfje ■
iag Troms-fylkis, var tekin upp
vorið 1949.
Niels Ringset hefur í áratug*
verið meðal forystumanna í ung-
mennáf jelagshreyfingu Noregs. - -
En milli ungmennaíjelaganna og
skógræktarinnar hefur veríð mifeíi
og farsæl samvinna þar í landi.
Þann hálfsmánaðar trina, een*
þessir menn dvelja lijer, nota þeir
eftir fremsta megni til að kynnu
sjer það sem gert hefur verið ©g
gera ber í íslenskvi skógrækt, og
* gera sjer ljóst hvernig væntanlegri
samvinnu á milli þjóðanna á þessu
sviði, verði best fyrir komið.
fyrir land sitt og þjóð. En norður
í Tromsfylki standa menn að því
leyti betur að vígi en hjev, að
þar hafa frá aldaöðli verið víðáttu
miklir furuskógar. I skjóli furu-
skóganna eiga menn því auðveld-
Ummæli Tímans um „andstöðu“ i ara með að rækta aðrar trjáteg-
Morgunblaðsins gegn Jarðræktar- undir, heldur en á íslensku ber-
lögunum minnir mann á hinarjangri. Frumskógamir þar, eru að
tíðu breytingar í heimi kommún-] sjálfsögðu órækur vottur um, að
ista, sem gerðar eru á sögulegumj hjer hefði fura getað ■ þrifist
staðreyndum. Utstrikaniroghausa'og myndað skóga, ef fræ hennar
ÞAÐ VAKTI mikla atliygli að vonum. er liðsmaður kommúnista,
Beagur Sigurbjömsson, hafði tekið sjer fyrir hendur að efna til
þjóðfylkingar í sambandi við kosningarnar á Mýrum urn daginn,
þá fjekk hann ekki nema fjóra nýja óþekkta hermenn. Teiknara
blaðsins hefir hugkvæmst, að „senan“ hafi verið eittlivað á þessa
leið, þegar Bergur gekk fyrir ,,tión“ hins mikla kyndilbera.
BERGUR: „Svona er þjóðfylkingin okkar'
Ósigur komniúnista
í París
YIÐRÆÐURNAR í Kaesong urn
vopnahlje í Kóreu ganga hægt
en stórslysalaust.
Almenningur vestan járntjalds
á erfitt með að gera sjer grtnv
fyrir útlitinu í heimsmálunum
og hvað raunverulega stendur .i
bak við aðgerðir þær er benda
til, að friðarumleitanir sjeu
. íunnar frá Moskva-stjórninni.
I Eins og allir vita áttu koinm-
únistar upptökin að Kóreustyrj-
öldinni, og notuðu sjer af því að
eiga þar fyrsta leikinn. En nú
er sem sagt efst á baugi hjá
þeim, að koma því svo fyrir að
þeir geti látið vopnaviðskiprin *
Kóreu niður falla, r.3 minnsta
kosti í bili.
Til þess að geta gert sjer
nokkra grein fyrir stórviðburð-
um heims á vorum dögum er
nauðsynlegt að skilja samhengi
þeirra. Mönnum hefur hætt • il
ð skoða Parísarfundinn eins og
hann kæmi Evrópu-þjóðum sier-
staklega við. Og Kóreustii.rið
væri fyrst og fremst máleíni
Kinverja og Sameinuðu þjoð
anna. En þó þessir atburðir sj; u
fjarlægir í rúmi, þá er ekki hægt
eð skilja þá, nema í samhengi.
Á Parísarfundinum biðu Rúss-
ar ósigur. Þeir ætluðu að n.'ta
þennan fund, til að tefia eða
trufla samvinnu innsn Atlar.ts
hafsbandalagsins. Hvað eí't i r
annað reyndi Gromvko að korau
þvi svo fyrir, að afvopnun Þjoð-
verja yrði aðalmál hins væntan-
lega fundar utanríkisráðhert ■
anna. En Vesturveldin sátu -
siiin keip, að Atlantshafssátímá! -
inn skyldi vera utan við verfe*
svið hins væntanlega fundar?
Kommúnistar ætluðu sjer að
Framhald á LIs.