Morgunblaðið - 16.06.1964, Blaðsíða 16

36
MORGUHBLAÐIÐ
Þriðjudagur 16. júní 1964

Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Auglýsingar:
Útbreiðslustjóri:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Askriftargjald kr. 90.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Sverrir Þórðarson.
Aðalstræti S.
Aðalstræti 6, Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
ÞAR SKILUR Á MILLI
,4 <5 undanförnu hafa verið^
allmiklar umræður um
sjónvarpsmál, ekki sízt vegna
áskorunar þeirrar, sem 60
áhrifamenn, rithöfundar og
listamenn sendu Alþingi, þar
sem þess var óskað, að það
hlutaðist til um, að sjónvarps
rekstri á Keflavíkurflugvelli
yrði ekki hagað þannig, að ís-
lendingar gætu haft afnot af
sjónvarpinu.
Þessir menn skildu þá aug-
UNDIRSKRIFT
ANDKOMMÚN-
ISTA
ljósu staðreynd, að það er á hendir; en ætla he£ði mátt>
valdi Islendinga einna að taka
ákvörðun um það, hvort slík
breyting yrði gerð á sjón-
varpsrekstrinum. Þeir beindu
þess vegna áskorun sinni til
rétts aðila, þess aðila, sem
kjörinn er til þess af þjóð-
inni að taka ákvarðanir í
þessu máli sem öðrum.
Morgunblaðið hefur áður
lýst þeirri skoðun sinni, að
það telji ekki sömu hættu
samfara þessum sjónvarps-
rekstri og 60-menningarnir
telja. Engu að síður hefur það
léð þeim og öðrum rúm til
að birta skoðanir sínar í þessu
efni, enda umræður verið mál
efnalegar.
Ef áskorun 60-menninganna
hefði verið fyrr á ferðinni má
vera, að þeirra sjónarmið
hefðu sigrað, því að þeir
beittu réttum leikreglum í
baráttu sinni. Allt annað er
uppi á teningnum varðandi
þá áskorun, sem kommúnist-
ar hafá beitt sér fyrir að beint
yrði til sendiherra Bandaríkj-
anna á íslandi og yfirmanns
varnarliðsins. Þar er vísvit-
andi rangt að farið í þeim til-
gangi að afla kommúnistum
fylgis, þótt jafnframt sé sá
málstaður skaðaður, sem í
veðri er látið vaka að verið sé
að berjast fyrir.
Auðvitað getur sendiherra
erlends ríkis ekki farið eftir
áskorun einhverra einstakl-
inga í máli, sem legið hefur
fyrir Alþingi, án þess að það
teldi ástæðu til að afgreiða
það í samræmi við nefnda
áskorun 60-menninganna. —
Slíkt væri í rauninni afskipti
af innanríkismálum og deil-
um, sem varða okkur íslend-
inga eina.
Þetta vita' kommúnistar
líka ofurvel, og einmitt þess
vegna hafa þeir farið þessa
leið. Hún er í samræmi við
athæfi þeirra áður, til dæm-
is tilraunir þeirra til að sví-
virða þjóðhöfðingja Banda-
ríkjanna, Lyndon B. Johnson,
þáverandi varaforseta, er
hann kom hingað til lands.
¥^að vakti furðu, að á meðal
* þeirra, sem undirskrifuðu
áskorun til bandaríska sendi-
herrans í sjónvarpsmálinu,
voru nokkrir eindregnir and-
kommúnistar. Það er að vísu
ekki í fyrsta skipti, sem þetta
að menn hefðu svo mikið lært
af baráttuaðferðum kommún-
ista hingað til, að slíkt endur-
tæki sig ekki.
Það er góðra gjalda vert,
að menn berjist fyrir áhuga-
málum sínum, en til þess verð
ur að ætlast af greindum og
gegnum mönnum, að þeir
hugsi ofurlítið, áður en þeir
ljá nöfn sín á áróðursplögg
kommúnista. í þessu tilfelli
er það til dæmis ljóst, að þeir
geta ekki annað gert en skað-
að þann málstað, sem þeir
vilja berjast fyrir, þegar
hvort tveggja er gert í senn,
reynt að draga málið inn í
flokkspólitískar deilur innan-
lands og reynt að móðga hinn
ágætasta sendiherra vin-
veittrar þjóðar.
í þessu ávarpi er þannig
talað um „lágmarkskurteisi
af hálfu þjóðar yðar“, er þess
er krafizt af bandaríska sendi-
herranum, að hann hafi af-
skipti af íslenzku deilumáli,
vegna áskoranna nokkurra
einstaklinga, sem vísvitandi
bera áskorunina fram eftir
röngum boðleiðum.
Vonandi verður þó þetta
dæmi til þess, að sú saga end-
urtaki sig ekki, að góðir menn
ljái nöfn sín í hugsunarleysi
á áróðursplögg kommúnista.
RÖGBERAR
/\ðru hverju berast hingað
” til lands fregnir af því, að
í blöðum á hinum Norður-
löndunum sé birtur hvers
kyns óhróður um ísland og
íslendinga.
Um uppruna þessara greina
og fregna er það að segja, að
þetta berst héðan og er tekið
sem góð og gegn vara af er-
lendum blaðamönnum, sem
ekki eru gjörkunnugir að-
stæðum hérlendis.
Það er þannig um íslenzka
framleiðslu að ræða, sem
flutt út til að ófrægja sam-
landa. Óhætt er að segja að
þessi iðja sé ófögur, þótt
Morgunbfaðið viti ekki hvað
slík ónáttúra heitir á máli sál-
fræðinnar
Á mánudag og þriðjudag fóru fram mikilsverðar viðræður í
Honolulu, þar sem ýmsir heiztu sérfræðingar Bandaríkjanna
komu saman til að bera saman bækur sinar um hugsanlegar
aðgerðir til að stöðva framsókn konimúnismans í Suðaustur-
Asiu. Þessi mynd er frá ráðstefnunni, og sjást á henni, talið frá
vinstri, Robert S. McNamara, varnarmálaráðherra, Dean Rusk,
9 látast og
110 særast í
Santa
Domingo
13. júní (AP): —
NÍU MENN létust og 11« særiÞ-
ust, er sprengingar urðu í skot-
færageymslu í úthverfi Santo
Domingo i gær.
Nokkrir menn voru handtekn-
ir grunaðir um að hafa valdið
sprengingunum og í dag var
skýrt frá því að þrir þeirra hefðu
játað sig seka um skemmdar-
verk. Einn sagði, að þeir hefðu
klæðzt hermannabúningum og
laumazt inn í skotfærageymsl-
una. í dag leitaði lögreglan enn
fjögurra manna, sem hún telur
að þátt hafi átt í skemmdarverk
inu. Eins þeirra leitaði hún í há-
skóla San Domingo, en leitin bar
ekki árangur.
iiiimiiiiiiiimmmiiiimuiimiiiimiimiitimiiiiiiiiMimiitmimimiiiuunuiminiimiimiiiiimimiimmmimimmiiiiiiiiiiiiiiimiiiimMUiHiuiHHiiHiiimimiiiMimuiiin
| Slys algengasta dánar- I
I orsók til 45 ára aldurs I
Hj a rtasj úkdómar, krabba-
mein og heilablóðfall eru al-
gengustu banamein í hinuim
auðugri löndum, en í fátæk-
ari löndum eru smitandi sjúk
dómar en.n helzta dánarorsök-
in, segir í skýrslu sem byggð
er á rannsóknum Alþjóða-
hei 1 bri gðismálastof nunar-
innar (WHO) og hefur ný-
lega verið birt. í>ar kemur á
daginn, að í aldursflokkunum
undir 45 ára aidri eru slys al-
gengustu dánax-orsakir ura
heim allan.
Danmörk, Finnland, Nor-
egur og Svíþjóð eru meðal
þeirra 22 „auðugu landa“ sem
valin voru til ranrvsóknarinn-
ar, en hún tekur til áranna
1954-56, 1960 og 1961. f öll-
um þessum 22 löndum voru
hjartasjúkdómar efst á blaði,
krabbamein kom næst í 19
löndum, 4ieilablóð>fall þar
næst einnig í 19 löndum, slys
vor-u í fjórða sæti í 14 lönd-
um og lungnabólga i fimmta
sæti. Þessir fim.m sjúkdómar
oMu 70 af hundraði ailra
dauðsfalla.
Krabbamein og hjartasjúk-
dómar eru meðal tíu algeng-
ustu. dánarorsaka I aldurs-
flokknum 1-4 ára, en þar eru
slys að jafnaði algengasta
banameinið. Krabbamein er
næst algengasta dánarorsökin
í þessum aldursflokki í Dan-
mörku og Noregi, en þriðja
algengasta banameinið í Sví-
þjóð.
í aldursflokknum 5-14 ára
eru slys enn algengasta dán-
arorsökin. í>ar fara líka sjálfs
morð og sjálfskaparvíti að
koma fram í skýrslunni.
I hinum fjölmenna aldurs-
fiokki 15-44 ára eru slys líka
alegngasta banameinið, en til-
brigðin eru annars ekki eins
mikil og búast hefði mátt við.
Næst slysum koma krabba-
mein ag hjartasjúkdómar.
Sjáfsmorð er í fjórða sæti í
nálega öllum 22 löndiunum.
í aldurflokknum 45-64 ára
eru krabbamein óg hjarta-
sjúkdómair efst á lista, og í
aldurflokknum 65 ára og eldri
eru hjartasjúkdómar algeng-
asta dánaxox-sökin í öllum 22
löfidum.
Loftið eins og sorpræsi
Maðurinn getur lifað án
matar í fimm vikur og án
vatns í fimm daga, en hann
kemst ekki af án lofts í fimm
mínútur. Loftið er sem sé
mikilvægast allra frumefna,
og maðurinn notar £rá fæð-
ingu til hinzta andardráttar
um bíu rúmmetra af lofti dag
lega.
En frá örófi alda hefur mað
urinn vaniat því að umgang-
ast. loftið eins og það væii
sorpræsi, og hefur spillt því
með al'Ira handa úrgangsefn-
um, svo sem gasi, ryki, upp-
gufun og reyk, segir í skýrslu
sem Eviópudeild Alþjóðaiheil
brigðimálastofnunarinnar (W
HO) í Kaupmannaihöfn hefur
birt.
Lengi vel hafði þessi vani
ekki í för með sér nein óiþæg-
indi, þar sem andrúmsloftið
er vítt og rúmgott, og úrgangs
efnin voru tilbölulega um-
fangslítil og leystust auð-
veldlega upp.
En á seinni árum hefur
þessi spilling andrúmslofts-
ins sýnt sig að vera skaðleg
fyrir menn jafint og skepnur
og einnig fyrir plöntur og
jafnvel byggingarefini. Við
getum hæglega fylgzt með
því, hvernig loftið serix við
öndum að okkur eyðilegg-
ur veggina í húsum okkar.
Við getum fylgzt með þvl
hvernig trén á götum stórborg
anna deyja smátt og smátt.
Hvaða áhrif skyldi þá ekki
hið spilita andrúmsloft geta
haft á okkar eigin Iungu!
Slys
Til að menn geti gert sér
rétta hugmynd um, hve al-
varlegt ástandið raunverulega
er, minnir WHO-skýrslan —
sem samin var á ráðstefnu
heilbrigðisisérfræðinga í Brusii
el — i nokkur „loftspililing-
ar-slys“, sem átt hafa sér stað 3
fyrst og firemst „slysið“ í 3
Lundúnum 1952, þegar þétt 3
þoka ásamt hi tabrey tingum E
og stóraukinni spillingu and- =
rúmsloftsins leiddi af sér H
4000 fleiri dauðsfölil en venju- 3
lega á einum tveim vikum. 3
í borgum Evxópu stafar 1
spilling andrúmsloftsins fyrst S
og fremst af ýmiss konar 3
brennsluefnum. Eldsneytið, =
sem notað er í iðnaði og á 3
heimilum, er að jafnaði kol, 1
olía eða gas, og mikið af þess- 3
um efmum hefur að geyma 3
brennistein. I borgunum eru 3
benzín- og dísel-knúin öku- 3
tæki orðin æ umfangsmeiri or 3
sök til spillingar loftsins.
Hve mikilvæg hin ýmsu 3
spillingarefni eru, má gera 3
sér í hugarund með því að 3
athuga tölur sem eiga við —
París. Þar er gengið út frá, 3
að 50 hundraðshlutar spill- 3
ingarinnar stafi firá eldstæð- =
um í heimhúsum, 25 hundr- =
aðshlutar frá úrgangsgasi 3
ökutækja, og 25 hundraðs- 3
hlutar frá úrgangsefnum iðn- 3
aðarins.
Hægt aS koma í veg fyrlr þa*. 3
Ráðstefinan í Brússel komst 3
að þeirri niðurstöðu, að r»ú =
væri hægt að hindra nálega =
með öllu spillingu andrúms- =
loftsins. Raunhæfar og efna- 3
hagslegar aðstæður setja því 3
sarnt takmörk, sem hægit er 3
að gera í þessu efni.
Aukin notkun rafmagns 3
dregur mjög úr spillingu and =
rúmsloftsins. Sama er að 3
segja um ráðstafanir tál að 3
draga úc brennisteinsinniha>ldi 3
gass og byggingu sórstakra 3
hátunramiðstöðva fyrir heil 3
hvei-fii.