Morgunblaðið - 23.05.1967, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. MAl 1307.
—------

Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjórar:
Ritstj órnar fulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
í lausasölu kr.
Áskriftar gjald kr. 105.00
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinssort.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
7.00 eintakið.
á. mánuði innanlands.

FRAMSOKN
Á FLÓTTA FRÁ
„hinni LEIÐINNI
j
WEIMAR
Eftir Hubert J. Erb
Weimar, ÞýzkalandL
(Associated Press).
DRENGHN OKKI og systir
hans léku sér í feluleik við
fótstall Göthes og Schiilers.
Þau skutust framhjá blóm-
sveig, sem lá neðan við stytt-
una. Á borða á blómsveign-
um var letrað: „Frá vinum
Göthes og Schillers í Vestur-
Berlín."
Bak við styttuna, sem stend
ur á leikhústorginu, var
Þýzka þjóðleikhúsið. Á málm
skjöld utan á því var grafið:
„f þessu húsi færði þýzka
þjóðin sjáifri sér að gjöf
Weimar-stjórnarskrána frá
11. ágúst 1919, fyrir atbeina
þjóðfundar."
Þetta er Weimar í dag, 65.
000 manna borg nátengd
þýzkri þjóðarsögu, og endur-
sj>eglar það sem er og það
sem var. Fólkið, sem hér býr,
kallar hana „hina sigildu
Weimar.“
Hinir austur-þýzku komm-
únistar, sem stjórna henni,
gera það sem í þeirra valdi
stendur, til að hlelkkja þýzka
mannúðarstefnu þeirrar hefð-
ar, er skáldin Joihann Wolf-
gang von Göfche og Friedrich
von Sdhiller sikópu, við það
sem þeir nefna, fyrsta rílki
þýzkra verkamanna og
bænda.
Vestur-Þjóðverjar mega
koma hingað að fengnu leyfi
kommúnistastjórnarinnar, en
Vestur-Berlínarbúar mega
það ekki án sérstaks úrsfcurð-
ar. Þetta er hluti arfileifðar
frá hruni Þriðja ríkis Hitlers.
Annar hluti sömu arfleifðar
er minnisvarði um þá 56.000
fanga, er létu lífið í Buchen-
waldíangabúðunum rétt við
Weimar.
Borgarstjóri í austur-þýzkri
borg langt frá Weimar sagði
um áætkm sína 1 æskulýðs-
málum: „Við sendum æsku-
lýð vorn til ýmissa sögustaða
í lýðveldi voru, tii dæmis til
Buc'henwald og andfasistíska
minnisvarðans.“ Hann minnt-
ist ekki á Weirnar. í Weimar
sjálfri er heldur ekki neins
staðar opinberlega getið um
Weimar-lýðveldið, þýzku
stjórnskipunina eftir fyrri
heiimsstyrjöldina, sem var
svo heitin eftir borginni, þar
sem þjóðfundurinn toom sam-
an og samþytototi stjórnarskrá
árið 1919.
Weimar-lýðveldið stóð unz
nazistar tóku völdin 1933, og
skildi eftir sig sögu mýgrúts
flokka og veikrar stjórnar,
sem menn í Þýzkalandi syrgja
yfirleitt lítt, bæði í vestrr og
eins í austri hjá kommúnist-
um.
Síðari heimsstyrjöldin fór
ekki heldur framhjá Weimar.
Þjóðleikhúsið laskaðist illa af
sprengjuárásum bandamanna
og sömuleiðis hús 1 borginni
á Frauenplan-torgi og hús
Sdhillers etoki langt frá leik-
húsinu. Gert hefur verið við
allar þrjár byggingarnar.
Það er annað tímanna táfcn,
að rússnesfcir herverðir ganga
enn um stræti Weirnar, og
rússneskir ferðaflokkar hóp-
ast inn og út úr hábýlum
Göthes og húsinu, sem Schill-
er keypti uspp á krít, þremur
árum fyrir dauða sinn árið
1805.
Tímar Göthes og Schillers,
blómaskeið þýzkra lista á
18. og 19. öld, gerðu Weimar
að þungamiðju þýzks menn-
ingarlífs. Þessi arfleifð, hin
gamaldags hús og þær leifar
þeirra tíma, sem enn bera
fyrir augu og eyru, hafa á-
hrif á jafnvel hversdagsleg-
an ferðalang nú á dögum.
Arfleifðin um Göthe og
Schiller er alls staðar — þar
sem þeir bjuggu, elstouðu og
dóu. Hús Sdhillers er hlýleg-
ur þriggja hæða bústaður í
nýlendiustíl, þar sem skáldið
Framhald á bls. 19.

Drengur að leik við styttu Göthes
Schillers í Weimar.
■JVTú er lýðuin ljósit, að Fram-
’ sóknrflokkiurinn. er á
hröðum flótta frá sínum eig-
in skugiga, „hinni Ieiðinni“ og
haftastefnunni, sem Fram-
sóknarfloklkurinn boðar nú
eins og jafnan áður, og bezt
lýsir sér í þeim íleytgu orð-
um Framsóknarþingmanns-
ins, á fundi í Stykikishólmi,
þegar hann lýsfti því yfijr, að
Framsókn ætíLaði að „stjórna
eins og allitaf áður“ og „stefn
una þdkktu alllir“. Framsókn-
armenn eru nú orðnir svo
hræddir við óvinsseldir hafta
stefnunnar og „hinnar leiðar-
innar“, að þeir gera Jtrekaða
tilraun til þess að eigna öðr-
uim þetta óskabarn sitt, og
halda því fram, að „hin leið-
in“ sé nú eiginlega stefna
Sjálfstæðisiflióklksins, og þá
alveg sórstaklega stefna
minnihlutastjórnar Sj'álfstæð
isfllókksins, sem sat að völd-
um frá því í des. 1949 og
þangað til í marz 1950. En
þessar tilraunir Framsóknar-
manna ti'l þesis að eigna öðr-
um sinn eiginn ó'burð, falla
um sjálfar sig.
Það var einmitt höfuðmark
mið Sjálflstæðisflókksins árið
1950, að afnema höftin í inn-
flutningsverzluninni, eins og
glöggt kom í Ijós í stefnu-
Skrá flokksins fyrir alþingis-
kosningarnar í ókt. 1949, en
þar sagði m.a.: „Flotekurinn
telur að skerðing á athafna-
frelsi landsmanna með víð-
tækri lögskipan ríkisáhlutun-
ar á ölluim sviðum atvinnu-
rekstrar og tilheyrandi nefnd
um og ráðum sé orðin ðþól'-
andi, og valdi stórkostlegri
rýrmun á afköstum þjóðar-
innar. Fyrir því telur flokk-
urinn óumflýjanlega nauð-
eyn, að tafarlaust verði snúið
af braut rfkjandi ofetjórnar,
losað um höft af verzlun og
aithafnalífi og fækfkað opin-
berum nefndum og ráðum út
frá því meginsjónarmiði, að
landsmönnum verði sem fyrst
fengið atftur það atJhafna-
frelsi, sem þeir þrá og þjóð-
arhagsmunir krefjast." í
framhaldd af þessari stefnu-
yifirlýsingu Sj’áltfstæðisflokks
ins í októbermánuði 1949,
beitti minnihliutastjórn Sjálf
sJtæðisflókksins sér fyrir til-
lögum um víðtækar efnahags
aðgerðir veturinn 1950, en
höfuðmarkmið þeirra var
m.a. að skapa grundvöll fyr-
ir frj'álsri verzlun í landinu.
Um þetta sagði Björn Ólafs-
son, fjármólaráðherra minni-
Mutaistjórnar Sjálfstæðis-
flokksins m.a.: „Þótt gengis-
lækkunin sé miðuð við það,
að bátaútveigurinn verði rék-
inn styrkjalaust, er hún einn-
ig miðuð við það, að hún sé
nægileg til að koma á jafn-
væri í verzluninni við útlönd
svo að létt verði höftunum
af verZluninni áður en langt
um llíður 'ásamt ýmsum öðr-
um ráðstöfunum í þvá sam-
bandi.“ Og í álitsgerð hag-
fræðiniganna, sem unnu að
tilMöguim um bina nýju efna-
hagsmiálasltefnu, sagði m.a.:
„.... enda er einn höfuðtil-
gangurinn með þeim tillög-
um, sem hér eru gerðar að
hægt verði að létta af inn-
flutn i ngshöf t u n um.“
Frarnsóknarmenn voru mjög
tregir til þess á Alþimgi 1950
að failast á þessar ti'Högur,
eins og bezt kom fram í því,
að þeir beitfcu sér fyrir van-
trausti á minnihJlutastjórn
Sj álfs t æðisflokksi ns, vegna
þeirra, og í umræðunum um
efnahagsmálatillögur minni-
hlutastjórnarinnar sagði Ey-
steinn Jónsson m.a., „.. að
menn yrðu að una því hlut-
skipti á næstunni að búa við
mikinn vöruskort“.
En það sýnir svo bezt þá
hentistefnu og tæfcifæris-
mennsfciu sem jafnan einkenn
ir afstöðu Framsóknarflokks
ins, að eftir að vantraustið
var samþykkt, gengu þeir til
stjórnarsamstarfls við Sjálf-
stæðisflokkinn, einmitt á
grumdvelli þeirra tillagna
minniíhlutastjórnarinnar í
ef n a hagsmálum, sem varð
tilefni þess vantrausfcs, sem
Framsóknarmenn báru fram.
Á næstu árum var í samræmi
við það unnið að því að létta
af innflutningriiöftunum, en
þar kom, að Framsóknar-
flokkurinn hljóp fr*á stjórn-
arsiamstarfinu, og myndaði
vinstri stjórnina en í kjö'lfar
hennar fylgdu mjög ströng
innfllutnings- og gjaldeyris-
höft.
Framsóknarmenn munu
því komast að raun um, að
erfitt verður fyrir þá að
hílaupa frá sínum eigin
skugga. „Hin leiðin“ og hafta
stefnan mun stöðugt fyl'gja
Framsóknarflokikmum hversu
margar örvæntingarfullar til
raunir sem hann gerir til
þess að losna við þetta óska-
barn sitt.
ATVINNU-
HORFUR
fTndamfarin ár hefur komm-
^ únistablaðið æ ofan í æ
ræfct um mi'kla eftirvinnu og
næturvinnu sem vinnuþrælk-
un. Þótt aðrir og ábyrgari að-
illar hafd ekki viljað nota slík
orð um þá miklu atvinnu,
sem hér hefur verið að fá,
hafa þó flestir verið sammála
um nauðsyn þess að stytta
vinnutímann. í kjarasamning
um síðustu ára hefur og
verulegur árangur náðst að
því marid, sérStaklega í kjara
samningunum 1965.
Vegna hins almenna verð-
faJlls á útflutningBafurðum
ökkar er nú ekki eins miikil yf
irvinna og áður. En þó bregð
ur svo við að kommúnista-
blaðið hefur mikinn áróður
fyrir því, að atvinnuleysi sé
framundan. Það er vafalaust
of djúpt í árinni tekið. En
það er ástæða till þess nú að
minna á þann áróður, sem
kammúnistar og Framsóknar
menn héldu uppi gegn stór-
viricjun við Búrfell og ál-
bræðslunni. Megininmtakið í
áróðri þeirra gegn þessum
stórframJkvæmdum var, að
vegna mikiliar þenslu á
vinnumarkaðnum væri ekki
hægt að ráðast í þessar
mik’lu framkvæmdir að svo
stöddu og jafnframt var
miklum áróðri haldið uppi
gagnvart undirstöðuafcvinnu-
vegunum þess efnis, að ríikis-
stjórnin hyggðist draga
vinnuaflið frá þeim.
Þeim, sem þannig töíluðu
þá og tala nú um, að atvinnu-
leysi sé yfirvofandi væri
holllt að velta því fyrir sér,
hvernig atvinnuástandið
væri í raun og veru nú, ef
farið hefði verið að þeirra
ráðum og ekiki ráðist í þess-
ar stórframkvæmdir.
Atvinnuleysi er ekki yfir-
vofandi á íslandi. Svo er fyr-
ir að þakka staðfestu og fram
sýni ríkisstjórnarinnar og
stuðningsmanna hennar. Hitit
er ljóst, að verðhrun á úfc-
flutningsafurðum okkar hlýfc-
ur, ef það verður varanlegt,
að hafa alvarieg álhrif fyrir
þjóðarbúið í heild. Þess
vegna er miikiis um vert, að
efltir kosningar verði áfram
við völd traiust og samhent
ríkisstjórn, sem hefur þegar
sýnt, að hún hefur haft fram-
sýni og dug til þess að skjófca
fleiri stoðum undir íslenzikt
atvinnuMf og tryggja þar
með atvinnuöryggi í landinu.
Kommúndsitar og Framsókn-
armenn hafa reynzt aftur-
haldsmenn í íslenzkum at-
vinnumálum, þeir eru inn-
byrðis sundraðir og klofnir
og aukin áhrif þeirra í ís-
lenzkum stjórnmálum mundu
einungis hafa ógæfu í för með
sér fyrir ísiendinga.