Morgunblaðið - 27.08.1971, Síða 17

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 27. ÁGÚST 1971
Réttarhöld í Kaíró
Tekst Sadat að treysta sig í sessi?
VÆNTANLEG réttarhöld í
Kaíró í málum svokallaðra
„maí-samsærismanna“, sem
eru ákærðir fyrir landráð og
tilraun til þess að steypa
stjórn Anwar Sadats forseta
af stóli, verða umfangs-
mestu réttarhöld sem um
getur í Egyptalandi á síðari
tímum og þau fyrstu þar
sem meðal sakhorninga eru
yfirmenn hersins, þingsins
og stofnana ríkisins.
11 o.g heiDi samsærisÍTiis." f
'áikæru'Skjaliiiniu sieigiiir: „Stumdum.
er vnitorðisimaduir hættullagiri e.n
þeir sem veirfkiin viimina, og það
á víiið uim AJii Sabry.“
Saksóknair'iinin! hieildur þVx
[finam, að rammisókn ,,imaí-samisiæir
islxnis“ haifii ótvíirætt siaminiaö setot
Sabrys oig ammiamrai sakbomn
limigia. Himlíir sjö fynrvemamidli ráð
hemrar emu ákærðir fymir „ilamd
ráð með vopmiaivald!i“, sem hatfii
skaðað öry@gi rflkiisiimis og ör-
yiggii dmmanlamidis og stjórmar-
kemfii iýðveWiiiSims. Sahny og
himir saikbomniimiganmiir emu e'imrn
ig álkærðir liyriir temdiráð, en
mökstuiðmimigumimm i ákærumium
igegin þeiim eir á þá leið, að þeiir
hafii „hafiit samisitarf við fiynsitu
sjlö sa'kborniingaina uim að framja
Jiandráð, æsit þá til þess og veiiltt
þeiim situðninig.“ Sabry er ef:mm-
ilg ákærðuir fiyrir að hafia hvatt
embættismieon itiCl að beirjaist
igégn Sadiat og hvaitt Gomaa og
Shianaf að sieitjia siiig i samjbaund
Viö Fawzy hershöfiðimigja og Æá
hamm tiil þeiss að kalte út herl'ið
tiil að tataa þátt í byltimiguinirii.
HAUKAR OG DÚFUR
Me'mt ®amis'æri salkbonni'mig-
ainma og ráðstiaifiamiir þær, sem
Sadat.
Sadat igemði með þeim áramigmi
að byltimigim var kæfð i fæð-
iiniguinmíi 13. mai, áttu rætuir að
re'kja itál ágredmimjgs æðstu
vaidamatnma BgyptaLamitls. Þessii
Aðalsakbornitnigurin í, Aii
Sabry, var sviptur embætti
vamafiorseta 2. maí þegar Sadat
Jiorseti steig fiyrsta skrefiði,
eimts og síðar kom í ljös, til
þess að hefjost hamda um víð-
itæka hreimisium og treysta völd
sím. Saibry ihafiði áður boðizt itiil
Iþess áð siagja afi sér veigma
ágneiimdmigs viö Sadat um ifiyrir-
huigað ríkjlaisiaimibaind Liíbýu,
Egiyptail'amds og Sýmlamidis.
SaJkbamniimgairmíir eru 91 að
tölu og verða annaðhvort
leididir 'fiyríitr bylit'imigardiómsltól
eða 'herrétt. Þeima á meðaii eru
Mohairomied Fawzy, fyinrveramidii
tiamdiviarmBráÖheínra, Sharawy
Gomaa, fiymrveinamdi immiamrikiis-
ráðhemna, Sairnli Sharafi, fyrrver
amdi yfiirmaður Iieymiiþjómusit-
iummar og máðhemra fiarsetaiemb-
ættisiimis, Mdhamimed Fayek,
fiynrveramdi uippliýs'imigaimáliaráð
herna, flyrrveinamidlL náiðhemar
orkumiála, samigömiguimála, héil-
briiigiðiismála oig húismiæðisimália,
ajðstoðarmenin þessara ráðheima,
tveir fiorlimig jiar Airabíislka siósíal-
'distasambarnidsiimis (ASU) einia
sitjiómnmllafMkksimts, sem er
leyfiður i Bgyptalamdli, forseti
þjöðþimigsiiinis, flylkiisistjórar, riit-
stjónar, deildamsitjiánair í ráðu-
mieytum og fleárft.
Saksókna'rll fciefist vænitam-
lega dauðadóms yfiir 10 sak-
bormdmigium, þeáinna á rneðal Aii
Sabny og þeim sj'ö fyrrveramdli
máðhenrum, siem haufia veríð
'ákærðir. f ákæruskjialiim'U er
AJli Sabry kalílaðuir „Viitorðs-
maður", en lifca „aðaliflrumlkvöð
Sex helztii sakborningarnir í réttarhöldunum í Kaíró. Efri röð frá vinstri: Saad Zayyed hús-
næðismálaráðherra, Sami Sharaf, fyrrverandi yfirmaður leyniþjónustunnar og aðstoðarráð-
herra Sadats, og Hilmi Es Said, orkumáiaráðherra, Neðri röð frá vinstri: Sharawi Gomaa
innanríkisráðherra, Moliammed Fayek npplýsingaráðherra og Mohammed Fawzi landvama
ráðherra.

Ali Sabry.
ágmeiimiimigun var flyrir hemdli áð
um em Nasser fio.nseti lézt í
fiyrraihiausit, en smiemma á þassu
áni Lá vlð að uipp úr syðL
Fyinsita víisbemdimiglim út á Við
u m þemmam ágmeimimig og vaMa
bamáttuma i ajðstu forystu
Bgyptalamids kom i Ijös í- fieb-
rúar, þagar Sadat forseti sætti
víðtækri igaigmrýnii fynir þá
ákvöírðum siima að fmamlemgja
vopmiahléð Við Súez-skuirð öðmu
simmí og fiymir það itilboð, sem
hamm igerði ísraelsmönmium
að opna Súez-sfcurð, ef ísma
el'sifet henMð yrði filuitt finá aust-
‘Uifbaikkamuim.
Ðgyptar skiptuist i tvo hópa,
„hauikia" og „dúfiur“ smemma i
miarz, þeigair Muihammeid Hatssa-
meiin Heykal, aðalnitsitjöri bteiðs
ims „A1 Ahram“, sem er hálf-
op'mbert og tóifear sikoiðainlir
æðsitu vatldamamma, b'.rti greimi,
þar sem hanm dinó í efia að
egypzki herimm væri þess magm
uiguir að berjast við ísraeilska
herimn.
Arabíska Sósíalfetasiarabamd-
amdið, blöðin, útvarpið og sjión
varpið veiittu Heyfcal þumigar
ákúnur fiyiriir „uppgja'fiaistefiniu",
og suimúr féLaigar í ASU knöfið-
ust þess að hanm ynði dreigimm
fiyriir rétt. Þessar dieilur sitóðu í
miókfenar vikur, og / amdstæð-
ar fiylkimgar og íeiðtogiar
þeirna koimu finsím i dagisljösiö.
DeiiLurmiar h'örðnuðu í apríl
þeigair framkvæmdiamieifind ASU
'gagmrýndi í hávaiðasömum um-
ræðuim ■fiiliögiu Sadiats uim staö-
fiesitimigu sáttmátems um stofm-
um rí'kjasiambamid® Bgyptlar
land.s, Sýnlamids og Líbýu. Tih
teiga hams var felld mieð fiimm
átikvæðum giegm þremur. AiLL
Framh. á bls. 24
Vandamál nútímalist-
ar i Sovétríkjunum
I nýlegri grein í blaðinu
„The Washington I’ost“ er
rætt um stöðu mitíinalistar í
Sovétrikjunum. Tveir frétta-
menn blaðsins voru á ferð
þar austur frá fyrir skömmu
og fara glefsur úr frásögn
þeirra hér á eftir.
„Listamamm er ekki umirat að
tákmarka aif uitamaðkomamdli
aðisitæðuim Hamm slkapar éiig-
im heim.“ Það er éim bezta
listaíkona Sovétríkjamiraa,
Lyda Masterkova sem þanmiig
skýrir hvenraig múitímiaiList hef
ur komizt atf þar i lamdii, þrátt
Æyifir ýmiss bomar þrýstlimig
firá oþimibenum aðiluim, en
húm gatf að sama sfcapi í sikiyra,
að vamdiamál sovézkna Lteta-
mamma ætti að líita sömu auig-
um og vamdiamiál lisitamamma
yfiiriielitt. „Listamiemm enu aiils
staðar og aililitaf umLufetir
fólM, og þeir verða aliLtatf fiyr
ir þrýstiimigii ifirá samtimamium
Nútlíimaillistaimammiimium, eða
þeim Listamammii, seim skapar
verk er á tilitekrauim tirna
mæta eklki Skilmiimigi, er allt-
atf erfiitt um vi'k.“
Gera verður igneimiarmuin á
opimibenum liisbaimöninuim og
óopimbenuim, Þ-e. þeim sem
ekki Lúita opimþemi stefirau
eða fonsfcrifit í lisitum. Master
bova miefirair þó siiig og síma
lika efebi „óoplimibera" heldur
„mútíimailéga" em eims og aJQlir
aðrir Sovétmemm er hún var
fcár í umgemigmi við útliemd-
imiga.
Húm talar uim miauðsym þess
að list komi úr „himum iminra
heilmi", em það hetfiur ammar
sovézkur Histamaður saigt að
sé „mauðsyn þess að verða
firjáte hið immra, að gieta
hreyfit siig frjláJst á ný“, —
em sllíkur heimur er ammiar em
himm opimiberi héiimur sovéztkr
ar lisitar. Oplinbar List bygigir
á sóslíaillteiku raumsœii sem
Pnavda sagi.r „krefjasit þess
aö listamaðuifimm gefii sammia
og sögulega rétta mymd atf
raiuiravenuleilkamium í bylitömigar
iliegfi þfóurn s:minli“.
Þetta þýðir að raiumiveiru-
léikimm veirður huigsjömi, e:ms
og sá sem Normam RoökweJl
málaði atf Bamdíufiikjuiraum.
Bn sem betur fiór þurftii
Rockwell ekki að verða fyr
ir raunveruleika" eins og
að mála Stato hænni en
Vorosihlkyv marskálik, þegar
hairan var í nauiraimmii allimifclu
lægri.
Sósí'aHLsk raiumsæi þýðLr
éimniLg amdstaða við „boirigaina
legar" Lteitsitefirauir eims og nat
únaliteima, huiglæigam expressí-
ónlisma og pop-List.
1 stutitu málii er opiinber
sovézk Ist ófirjö og Lágkúru-
Ileg. Þetfegi er songLeig kaLd-
hæðmi önlaigammia, því að sov-
ézkir Mstamemm löigðu merki-
legan sbenf til sögu núttíma-
Listar aLLt firá aldamótum og
til 1920, em þá stöðvaði stjórm
Ln listbyltimigu þá sem bylt-
imig boLsévikka hatfði hafit í
för með sér. Flestir Vestur-
teiradabú'air kararaasit við Mairc
ChaigaiLl og Vassily Kamdim-
sky, en flei'ri ættu SkiiLið að
vena kuinmir: menm eirns og
Lubov Popova, kúbisiti á borð
við Pioasso og Braquie, Elfiliss
iitlsky oig Vladimir Tatli.m sem
temigdu samiam llist, iðravæð-
imigu og byltlimigu oig Kasmir
MaJievioh, mikill raýsköpumiar-
maður í miútímaJlist.
Tékið hiefiur verið að mestu
Æy.nir sýmimigar á vefkum þess
ara mamma og fléiira firá því
uim 1930. Leyft hefiur þó verJð
að sýna bim hefðbumdinafi
venk þeirra, em í stórum drátt
um enu þelr flestum sovézk-
um Mstummiemdiuim ókunmir. Á
þessu ári fiyrinsteipuðu yfir-
völd í Mostevu að verk þess-
ama Msitamamma yrðu tekim atf
sýn/imigu á sovézkri list í
Luradúmuim, sem hald'im viar
sem liiður í memmiimigarsam-
ski'ptum Sovétríkjamma og
BnetLamds.
Bn þessi arfiur raú'tímalistar
i Sovétríkj'umum dó ekki
þrátt fyifir það. Safmarar
eins og Geonge Kostaki
héldu í horaum Mfimiu, með því
að koma upp eimikasöfinium
með verkum þessara iis'ta-
matnrna. Sömuleiðis héldu ýms
ir keninarar merikimiu á lötflt,
en gátiu eklki sýrat opimber-
tega.
Opimberir Mstamemm nú
þona ekki að byggja á þess-
um 'grummi, en það enu þeir
sem fiá rí'k'sstyrk, stónar
vimmustofuir, auðveldam að-
gamig að bezta efirainu., raóg aif
sýn'migum og ferðailög erlerad
's.
ÓopinibenLr lcsitaimemm líi'fa
v'ð óstöðuigri fjánhaig. Eimu
vi'ðslkiptavinl'r þeiirar enu
r.okkrir tuigir eintemd'na firétta
m.amma og d'plómiata, slaititli
sovézkna vís'mdamiararaa og
rif'höfiumida, oig e'instaika ferða
maðuir. Liistimiáílairi eimm sagði
oklkur, að ekfci miikliu meira
em tuigur óop'mibenra Ksba-
mainmia liitfði á List simmii eirn-
vörðumigu; þe r verða að taka
að sér öninur aufcastörfi, eirns
oig bókaiskreyt'imigar, teik-
myndarraáiiuin, eða störf
ósikyld iistium.
Þeir búa fiiest'r í sams kom
air húsmiæði og alimeraniiiragur,
og verða að v'mmia í íbúðuim
Framhald á bls. 20.
Sovézk mitíiualist. Verk eftir Valentinu Kropovitskaya.