Morgunblaðið - 18.07.1973, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 18. JÚLl 1973
23
Minnings
Björn Kristjánsson fyrrv. alþingis
maður og kaupfélagsstjóri
Bjöm Kristjánsson, fyrrvemndi
alþingismaður og kaupfélags-
stjóri á Kópaskeri, andaðist himn
10. þ. m. á Landakotsspítalanum,
93 ára að aldri. Hann hafði jafn-
an verið heilsuhraustur, en verið
rúmfastur síðustu áriin og hélt
fram undir ævilok ágætu minni,
en var á efstu árum orðinn bliind-
ur. Hann verður jarðsettur að
Vikiingavatni í dag, en 16. þ. m.
hafði farið fram minningarat-
höfn um hann í Dómkirkjunni.
Með Birni Kristjánssyni er fall
inn frá þjóðkunnur maður eftir
langa og viðhurðarí'ka ævi.
Hann var fæddur að Vikinga-
vatni í Kelduhverfi í Norður-
Þingeyjarsýslu hinn 22. febrúar
1880. Voru foreldrar hans Krist-
ján Kristjánsson, bóndi að Vík-
ingavatni, fæddur 13. nóv. 1861,
d. 2. janúar 1951, 89 ára að aldri,
og kona hans Jónína Aðalbjörg
Þórarinsdóttir, bónda að Víkinga
vatni, Bjömssonar, Þórarinsson-
ar, Pálssonar, Arngrímssonar.
Voru þessir forfeður Björns
bændur að Víkingavatni hver
fmm af öðrum frá því í byrjun
18. aldar. Rekja þeir ætt sína til
Arngríms Hrólfssonar, sýsdu-
manns að Laugum í Reykjadal.
Kristján Kristjánsson frá Ær-
lækjarseli, faðir Bjöms, var
þriðji maður frá hinum kynsæla
Sveini hreppstjóra Guðmunds-
syni að Hallbjamarstöðum á Tjör
nesi, en hann og kona hans, Mar
grét Jónsdóttir, eignuðust 10
börn, 2 syni og 8 dætur, sem þau
ólu upp og komu til manns á
hinum mestu harðindaárum, sem
yfir Island hafa gengið, Móðu-
harðindunum.
öll giftust börn þeirra hjóna
og þóttu í sumu tilliti vera af-
bragðs gáfum gædd.
Meðal afkomenda þeirra hjóna
að Hallbjarnarstöðum er fjöldi
nafnkunnra manna, sem flestir
eiga lengra að rekja ætt sína til
þeirra en Bjöm Kristjánsson,
sem var fjórði ættliður frá
Sveini, þannig: Ólöf Sveinsdótt-
ir — Sigurveig — Kristján —
Björn.
Faðir minn, Benedikt Svedns-
son, yngri, alþingisforseti, sá
Ólöfu Sveinsdóttur að Víkinga-
vatni í frumbernsku siinnd rétt
fyrir 1880, þá orðna blinda. Sá
hann á ævi sinni afkomendur
þeirra Hallbjarnarstaðahjóna í 6
ættliði. Mun það vera fátítt að
sami maður sjáii svo marga ætt-
liði sömu ættar. Guðný, móðir
Kristjáns FjaUaskálds, var dóttir
Sveins á Hallbjarnarstöðum.
Sveinn Þórarinsson, amtsskrifari,
faðir riithöfundarins heimsfræga,
Jóns Sveinssonar, Nonna, var
fæddur í Kilarkoti, næsta bæ við
Víkingavatn, hinn 17. marz 1821,
d. 16. júlí 1869. Andaðist hann á
Akureyri af harðrétti, svo sem
ráða má af frásögn í ritinu
Amma, 2. hefti, bls. 40—53, sem
Finnur Sigmundsson, landsbóka-
vörður, gaf út. Móðir Sveins Þór-
arinssonar var Björg Sveinsdótt
ir frá Hallbjarnarstöðum. Á ní-
tjándu öldinni var oft neyðar-
ástand víða um land, þótt furðu
mörgum Islendingum sé það nú
ókunnugt.
Víkingavatnsættin og ætt Gott.
skálks Pálssonar á Fjöllum
koma saman á margvíslegan
hátt, þótt það verði ekki rakið
hér.
Móðir Björns Kristjánssonar
var eins og áður segir Jónína Að-
albjörg Þórarinsdóttir, Björnsson
ar, bónda að Víkingavatni. Systir
Þórarins var Ólöf Björnsdóttir,
gift Magnúsi trésmið Gottskálks-
syni Pálssonar og voru þau for-
eldrar þeirra Sveins Magnússon-
ar, gestgjafa og söðlasmiðs á
Húsavík, föður Benedikts Sveins
sonar yngra og bræðra hans,
Baldurs ritstjóra og Þórðar aðal-
bókara Búnaðarbankans og
Björns bónda, föður Benedikts
skóiastjóra og rithöfundar á
Húsavík, föður Guðmundar
Benediktssonar, ráðuneytisstjóra
og þeirra systkina. Bróðir Jón-
ínu, móður Björns Kristjáns-
sonar, var Björn bóndi að
Víkingavatni, mikill gáfumað-
ur, kvæntur Guðrúnu Hallgríms-
dóttur og voru þau foreldrar Þór
arins skólameistara, Sveins
bónda að Víkingavatni og þeirra
systkina. Móðursystur Björns
Kristjánssonar vofu Ásta, síðari
kona séra Benedikts Kristjáns-
sonar að Grenjaðarstað og Siig-
ríður, gift Jóhannesi Sæmunds-
syni, bónda í Krossdal í Keldu-
hverfi, bróður Friðriks óðals-
bónda að Efrihólum í Núpasveit.
Björn Kristjánsson var tví-
kvæntur. Fyrri kona hans var
Gunnþórunn Þorbergsdóttir,
hreppstjóra að Sandhólum á Tjör
nesi, Þórarinssonar og konu
hans Guðrúnar Þorláksdóttur af
Reykjahlíðarætt. Sonur þeirra er
Þórhallur, fyrrverandi kaupfé-
lagsstjóri á Kópaskeri, kvæntur
Margréti Friðiiksdóttur frá Efri-
hólum, og nú aðalféhirðir Sam-
bands ísl. samvinnufélaga i
Reykjavík.
Seinni kona Björns er Rann-
veig Gunnarsdóttir, Árnasonar,
bónda í Skógum í Öxarfirði son-
ar Björns bónda í Keldunesi, og
li'fir hún mann sinn. Móðir Rann-
veigar var Kristveig Björnsdótt-
ir Gunnlaugssonar bónda í Skóg-
um, en sjálf var Rannveig elzt
níu systkina. Er grein um þau
Skógahjón eftir Benedikt Krist-
jánsson frá Þverá í Öxarfirði á-
samt mjög ítarlegum ættartöl-
um þeirra í Nýjum kvöldvökum
LV. áir, er út komu 1962.
Börn þeirra eru: Gunnþórunn,
síðari kona Bjarna Guðbjörnsson
ar bankastjóra og alþingismanns
á ísafiirði, Gunnar Kristján, verk
fræðingur, kvæntur Lovísu fóst-
urdóttur Sigurjóns Jónssonar hér
aðslæknis á Dalvik, Guðmundur,
verkfræðingur, kvæntur Guð-
laugu LoVísu Ólafsdóttur Sveins
sonar í Firðd og fyrri konu ha/ns
Kristbjargar Sigurðardóttur af
Illugastaðaætt, Kriistveig gift
Halldóri Sigurðssyni bónda á Val
þjófsstað í Núpasveit og Ásta
gift Birni Benediktssyni bónda í
Sandfeilshaga í Öxarfirði.
Á æskuárum Bjöms Kristjáns
sonar fyrir aldamótin síðustu var
harðæri í landi og Ameríkuferðir
í algleymingi. Foreldrar hans
voru þó vel bjargálna og bjuggu
góðu búi á hinu forna höfuðböíi,
Víkingavatni. Var þar jafnan
margt manna í heimili og oft
glatt á hjalla, ekki sízt þegar
ungt frændfólk úr nágrenninu
kom í heimsókn. Lýsti Björn
sönggáfum Stefáns frænda sins,
í Ólafsgerði, síðar í Grásiðu,
smiðs og kvæðamanns Erlends-
sonar, skálds í Ási, Gottskálks-
sonar, Pálssonar, svo fyrir mér
fyrir nokkrum árum.
„Kvæðalögin alkunnu, „Nú er
hlátur nývakinn" og „Komir þú
á Grænlandsgrund" voru oft
sungin í Kelduhverfi á æskuár-
um minum með sama kveðandl
Framh. á bls. 25
AUGLYSING
FRÁ
BIFREIÐUM OG LANDBÚNAÐARVÉLUM HF.
SENDIFERÐABILAR
TIL
AFGREIÐSLU STRAX
ÞETTA VAR
AUGLÝSING
FRÁ
BIFREIÐUM OG LAN DRÚNAÐARVÉLUM HF.