Morgunblaðið - 04.07.1974, Blaðsíða 25
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. JULl 1974
25
Skuggamynd i fjarska
FRAMHALDSSAGA EFTIR
MARIU LANG,
PÝÐANDL JÓHANNA KRISTJÓNSDÓTTIR.
46
Christer kinkaði kolli vingjarn-
legur.
— Þér megið fara heim, ef þér
viljið.
Karl Gustaf hafði reynt að dylja
feimni sína, en hann hafði með
samblandi af undrun og stolti
hlustað á þessa einkennilegu
ástarjátningu. Hann leit spyrj-
andi til Christers, sem kinkaði
kolli til samþykkis og Karl Gustaf
reis því upp og fór fram á eftir
henni. Mér varð stöðugt hugsað
um það, sem Kersti hafði sagt
okkur, og horfði með hjartslætti á
þau fjögur, sem eftir voru f her-
berginu. Þrir karlmenn, ein kona.
Staffan Arnold.
Pelle Bremmer.
Jan Hede.
Það hlaut að vera einn þessara
þriggja. Sunnudagskvöldið ör-
lagaríka hafði einhver þessara
manna farið heim til Evu Claeson
með það fyrir augum að losa sig
|^úr erfiðu ástarævintýri. Einhver
þeirra... En hver?
Og þá allt í einu kom óein-
kennisklæddur lögreglumaður í
dyrnar og sagði með öndina í háls-
inum:
— Við erum búnir að finna
hann. Hann er á lífi og er að
reyna að segja eitthvað. En verið
fljót, því að hann á ekki langt
eftir.
Hann lá eins og hrúgald inni f
sfmaklefanum og stundi. Svo opn-
aði hann allt í einu augun, deplaði
þeim við ljósinu og sagði furðu-
skýrt:
— Ég þekkti hvftu kápuna. Eg
hef eiginlega vitað það allan tfm-
ann, EN ÉG SKILDI EKKI AF
HVERJU HÁRIÐ VAR DÖKKT
FYRR EN I KVÖLD, ÞEGAR
HUN VAR MEÐ SVÖRTU
SLÆÐUNA.
Og fáeinum augnablikum sfðar
tók Ingmar Granstedt síðustu
andvörpin og við hin störðum
skelfd á ungu stúlkuna f hvítu
kápunni með svarta slæðuna
bundna um höfuðið.
Sextándi kafli
Görel Fahlgren sat á stólnum
andspænis Christer Wijk og and-
lit hennar var jafn hvítt og kápan
hennar, en grá stór augu hennar
horfðu kvíðalaus framan í hann
og það var engu líkara en hún
hefði loksins náð valdi á sér. Hún
lyfti hendinni, eins og annars
hugar og strauk af sér slæðuna.
Eg get ekki sagt um, hvernig
við skjögruðum aftur inn í innri
sögustofuna. Ég gerði mér aðeins
óljósa grein fyrir þvf, sem var að
gerast umhverfis mig. Lík Ing-
mars var borið á braut og ég fann,
að bæði Einar og Jan voru sinn
við hvora hlið mér i gluggakist-
unni. Ég sá, að Staffan sat á borð-
röndinni og Pelle stóð fyrir aftan
stól Görels.
Christer rauf þögnina og sagði
mjög lágt:
— Við bíðum eftir því að
heyra... sannleikann...
Hún dró andann djúpt.
— Já, hvíslaði hún.
Svo tók hún til máls án nokk-
urra afsakana, án málalenginga
né skýringa. Hún var hraðmælt
og það var ekki fyrr en leið að
lokum frásagnar hennar, að ég
fann, að hún var tekin að verða
óstyrk í máli og var f miklu meira
uppnámi en ég hélt fyrst, þegar
ég horfði á hana, þar sem hún
virtist sitja róleg og f jarræn.
— Það var síðdegis súnnudag-
inn, sem Eva dó. Eg hafði slegizt í
för með Lillemor til Bures að
gamni og allt í einu fékk ég sterk-
lega á tilfinninguna að Eva væri
mér fjandsamleg. Ég gat alls ekki
skilið, hvernig á því stóð. Við
þekktumst mjög lítið og á þeim
tveimur mánuðum, sem ég hafði
verið í skólanum og sótt Hug-B,
höfðum við sjaldan skipzt á orð-
um. Hún var í klíku Pelles hér á
safninu, en þegar við vorum
saman hér var það meira sem
hópur og Eva lét yfirleitt ekki
mikið á sér kræla né reyndi að
vekja á sér eftirtekt, þegar sex til
átta manns voru saman. Þess
vegna var það óvænt, þegar hún
réðst allt í einu að mér þennan
sunnudag. Lillemor hafði farið
fram til að skoða eldhúsið og þá
sagði Eva upp úr þurru við mig:
„Ég vil tala við þig í einrúmi.
Geturðu komið aftur eftir kvöld-
mat?“ Ég býst við, að ég hafi orðið
hálfklumsa, því að ég man hún
bætti við: „Þá skal ég skýra þetta
allt fyrir þér.“ Og þegar ég minnt-
ist á, að ég byggi út á Lidingö og
nennti ekki að gera mér tvívegis
ferð inn í bæinn sagði hún ill-
kvittnislega: „Ertu ekki í trú-
lofunarhugleiðingum, ha? En ég
er það nefnilega líka, skilurðu
það...“ Þá kom Lillemor aftur, en
Eva hafði vakið forvitni mína og
um kvöldið var það því ÉG, sem
aftur stóð úti fyrir húsinu og
hringdi dyrabjöllunni.
— Og hvað var klukkan þá?
— Ég held hana hafi vantað tíu
mínútur í átta. Eva opnaði fyrir
mér og við gengum inn i stofuna
og horfðum hvor á aðra. Ég veit,
að ég er hrokafull og merkileg
með mig, en mér fannst samt frá-
leitt þegar ég leit á Evu, þykk-
holda og hálfhallærislega og al-
veg lausa við alla persónutöfra...
fannst næstum þvf hlægilegt, þeg-
ar hún staðhæfði, að við værum
að keppa 'um hylli sama manns.
Mér fannst það meira en hlægi-
legt. Ég viðurkenni, að ég hló. Þá
varð hún alveg örvita og mér
fannst framkoma hennar hræði-
leg, því að innst inni hefur hún
sjálfsagt verið mjög heilbrigð og
venjuleg manneskja, sem átti
ekki vanda til móðursýkiskasta.
En hún hrópaði upp ægilegustu
svívirðingar og mér fór að verða
ljóst, að það var sannarlega engin
ástæða til að hlæja. Þvert á móti...
Ég veit, að þér getið ekki gert
yður í hugarlund, hvernig mér
varð við! Fyrir einhverja and-
styggilega tilviljun gerðust at-
burðirnir hver á eftir öðrum. Þér
getið trúað mér eða látið það vera,
en ég hafði aldrei verið með karl-
manni. En kvöldið áður en ég
talaði við Evu, sem sagt á laugar-
dagskvöldið, hafði ég loksins látið
undan honum. Hann hreif mig
svo gersamlega með sér í ástríðu
sinni og blíðu og ég upplifði með
honum unaðslega nótt — ég hafði
upplifað það, sem var svo mikið,
að ég var einhvern veginn enn
uppfull af honum, ef ég má orða
það svo. Og nú stóð þessi mann-
eskja þarna og reif hamingju
mfna í tætlur. Hann hafði sannar-
lega haft mök við fleiri en mig:
hann hafði svarið, að hann ætlaði
að giftast mér, og það kom í ljós,
að hann hafði einnig svarið að
giftast henni. Og svo sagði hún
mér, svona til að kóróna allt sam-
an, að hún hefði séð fyrir honum
síðasta árið til að hann gæti lokið
námi og gengið að eiga hana.
Það þýðir víst lítið að reyna að
lýsa fyrir yður, hvaða þrautir og
píslir ég gekk í gegnum þessa
hálfu klukkustund þarna í vist-
legri dagstofu þeirra Bureshjóna.
Það endaði með því, að það var ég,
sem trylltist og ég æpti, að hún
mætti eiga þetta hræ með ánægju
Ég myndi ekki framar við honum
líta...
— Og hvað svo?
— Svo þaut ég burtu alveg viti
mínu fjær og fór fótgangandi alla
leið til Lidingö. Mér leið ægilega
Heyrðu gamli — Það er nektarhæna hinum megin
við húshornið.
VELVAKAIMPI
Velvakandi svarar í sima 10-100
kl. 10.30 — 1 1.30, frá mánudegi
til föstudags.
0 Að glata
kosningarétti
við búsetuskipti
Hér er bréf frá kjósanda í
Danmörku:
„Kæri Velvakandi.
Ég vildi byrja á því að kynna
mig sem mann, sem er að nálgast
miðjan aldur. Ég hef ákveðna sér-
menntun, en vegna atvinnusjúk-
dóms hélt ég utan til náms fyrir
ári með konu og börn og seldi
hfbýli mfn og búslóð til að standa
straum af kostnaði. (Ég verð að
borga námið sjálfur, — er m.ö.o.
ekki háskólanemi).
Ég geng í kvöldskóla og verð að
vinna fyrir heimilinu á daginn.
Þegar við vorum á förum, eða
skömmu áður, greiddum við (ef-
laust af einfeldningshætti) upp
skatta okkar og skuldir, tilkynnt-
um bústaðaskipti og heimilisfang
í Skandinavíu (þetta er orðið eitt
hérað eftir að „H.f. norræn sam-
vinna" var stofnuð) og eftirlétum
af veraldlegum hlutum smátölur í
sparisjóðsbók og byggingarlóð,
vegna væntanlegrar heimkomu
eftirtvö til þrjú ár.
Þetta er eflaust nægilegur inn-
gangur, því að efni bréfsins er
þetta:
Það er búið að svipta mig og
konu mína kosningarétti. Það er
sem sagt ekki nóg að hafa spari-
sjóðsbókarnúmer, byggingar-
lóðarnúmer og nafnnúmer,
heldur þarf að hafa húsnúmer,
þ.e.a.s. heimilisfang og greiða til
almannatrygginga, að sjálfsögðu
ofan á þau gjöld, sem greidd eru
hérlendis til samsvarandi trygg-
inga.
Eflaust er ég kjáni, — ég hefði
átt að geta sagt mér það sjálfur,
að lóðarnúmer er gagnslaust á
móti húsnúmeri og nafnnúmer
gagnslaust á móti símanúmeri, en
það sagði mér þetta bara enginn
fyrr en þægilegur sendiráðsritari
eða konsúll fyrir tveimur dögum.
„Heimilisfang 1. desember“ er
sem sagt formúlan fyrir kosninga-
rétti við sveitarstjórnar- og al-
þingiskosningar.
Það er grátbroslegt, að einmitt
1. desember, fullveldisdagurinn,
skuli vera hafður til viðmiðunar,
því að hvar væri fullveldið og
lýðveldið ef allir hefðu setið
heima á sínum rassi og enginn
nennt að leggja á sig þá litlu raun
að auðga andann eða höndina,
sjálfum sér og þjóðinni til góðs?
Ég sé, að þetta er heldur
sundurlaust hjá hjá mér, enda
skrifað f geðshræringu og reiði.
En komi Alþingi einhvern tima
saman aftur þá vona ég, að þing-
menn hugi að málum þeirra út-
laga, sem ekki hafa aðstöðu til að
skrifa sig til heimilis hjá pabba og
mömmu.
Virðingarfyllst,
8905—3021.“
0 Fatlaðir
og sundstaðirnir
Elísabet Jónsdóttir, Sel-
tjarnarnesi, skrifar:
„Kæri Velvakandi.
Það var mér gleðiefni, þegar ég
opnaði Morgunblaðið frá laugar-
deginum 22. júní sl. og sá, að
samþykkt hafði verið á fundi
borgarstjórnar Reykjavíkur að ör-
yrkjar fengju ókeypis aðgang að
sundstöðum borgarinnar.
En þetta er ekki nema hálfsögð
saga.
Ég ætla nú ekki að minnast á
nema einn hluta öryrkja, það er
hreyfihamlað (eða hreyfifatlað)
fólk. Það er ekki nóg að það fái
ókeypis inn á sundstaðina ef það
kemst aldrei þangað inn.
Þar á ég við þessar eilffu tröpp-
ur, sem arkitektarnir hafa verið
svo hrifnir að.
I Sundhöllinni og Sundlaug
Vesturbæjar er svo mikið af
tröppum, að þar er ekki fært fyrir
hjólastóla.
Nú eru ekki allir i hjólastólum,
en sumir nota umbúðir (spelkur)
sem teknar eru af, þegar farið er i
sundföt, og þá getur þetta fólk
ekki gengið. Það þarf þvi að hafa
hjólastóla, sem þola vatn og fólkið
getur sjálft séð um að stjórna á
sundstöðunum.
Að minum dómi er aðeins einn
sundstaður i Reykjavík, sem
hentar fyrir fatlaða, Sundlaugin í
Laugardal.
Þá kemur upp annað vandamál,
en það er að komast ofan í laugina
og aftur upp úr henni.
Þetta er mál, sem þarf að bæta
úr, því að allir eiga sömu réttindi
í þjóðfélaginu.
% Nauðsyn
sundiðkana
fyrir fatlaða
Þeir, sem mest eru fatlaðir,
hafa líka oft minni möguleika en
aðrir á að afla sér fjár, eins og
allir vita, en sund er þessu fólki
nauðsynlegt eins og þeir vita ekki
hvað sízt, sem voru á sundnám
skeiðinu, sem haldið var til að
kynna „Halliwick-aðferðina“.
Við, sem erum ekki fötluð
eigum að gera skyldu okkar og
bæta úr fyrir hina, sem hafa ekk
sömu tækifæri og við í lífinu.
Mig langar I leiðinni til að
minnast á orðatiltæki, sem mér
leiðist mikið.
Af hverju segir fólk „fatlaður
og lamaður"? Er ekki sá, sem er
lamaður, fatlaður?
Ég veit, að þarna er bæði um að
kenna þekkingar- og hugsunar
leysi.
Með beztu óskum um, að þett;
verði tekið til greina og bætt úr.
Elfsabet Jónsdóttir."
Veitt úr
„Gjöf Jóns
Sigurðs-
sonar”
A FJARLÖGUM 1974 er veitt ein
milljón kr. til sjóðsins „Gjöf Jóns
Sigurðssonar", en sjóð þennan
stofnaði Ingibjörg Einarsdóttir
ekkja Jóns Sigurðssonar árið
1879. Um úthlutun þessa fjár
voru settar nánari reglur með
þingsályktun í aprfl s.I. Er verð-
launancfnd sjóðsins heimilað að
úthluta þvf f samræmi við ákvæði
um vexti sjóðsins.
í reglum sjóðsins frá 1911 segir,
að vöxtum skuli verja til „verð-
launa fyrir vel samin rit, og
annars kostar til þess, að styrkja
útgáfur slíkra rita og til þess að
styrkja útgáfur merkilegra
heimildarita. — Öll skulu rit þessi
lúta að sögu tslands, bókmenntun
þess, lögum, stjórn og fram-
förum."
Verðlaunanefnd „Gjafar Jóns
Sigurðssonar", auglýsir hér með
eftir umsóknum um fjárveitingu
úr sjóðnum. Skulu þær stílaðar á
verðlaunanefndina, en sendar
menntamálaráðuneytinu fyrir 1.
september n.k. Umsóknum skulu
fylgja rit eða ritgerðir eða
greinargerðir um rit f smfðum.
Veðlaunanefndin mun skipta
fjárveitingu þeirri, sem Alþingi
hefur veitt, ef ástæða þykir til,
þegar umsóknir hafa verið
kannaðar.
í verðlaunanefndinni eiga sæti:
Gils Guðmundsson, alþingis-
maður, Magnús Már Lárusson,
prófessor, og Þór Vilhjálmsson,
prófessor.
RINARLANDAFERÐIR
KAUPMANNAHÖFN
Ferðin hefst I hinni glaðvseru og
sógufraagu „Borginni við sundið"
— Kaupmannahöfn. sem svo
mjög er tengd Islendingum fyrr
og sfðar. Fró Höfn er ekið með
þasgilegum langferðabfl um hínar
fögru borgir og skógivöxnu sveit-
ir Oanmerkur og Þýrkalands.
Stanzað tvaar nætur f Hamborg,
en lengst dvalið við hina fögru og
sögufrægu Rfn. Þar rfkir Iff og
fjör, glaðværð og dans. sem engu
er Ifkt. Siglt er með skemmtiskip-
um um Rinarfljót framhjá Loretey
og fleiri frægum stöðum. Farið er
f ökuferðir um sveitir og héruð
RFnarbyggða.. þar sem náttúru-
fegurð er mikif. Frá Rfnarbyggð-
um er ekið um Þýzkaland og hin-
ar fögru norður byggðir
Þýzkalands, þar sem meðal ann-
ars er komið að Austur-þýzku
landamærunum:
Síðustu daga ferðarinnar er dval-
ið i Kaupmannahöfn. farið i stutt-
ar skemmti- og skoðunarferðir.
Notið er aðstoðar og fyrirgreiðslu
skrifstofu Sunnu f Kaupmanna-
höfn. k-A-é
i-t'iihM
FElflASKRIFSTSíAN
SIMAR164Ö0 12070
sunna