Morgunblaðið - 30.06.1977, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JUNl 1977
Umsjón: Pétur J. Eiríksson
VIÐSKIPTI
Comecon-ríkin
vilja auka fram-
leiðslu kjarnorku
ÁRLEGUR fundur forsætisráð-
herra aðildarrfkja Comecon,
efnahagsbandalags kommúnista-
ríkjanna, var haldinn f Varsjá í
sfðustu viku. Aðild að bandaiag-
inu eiga Varsjárbandalagsrfkin
sjö, auk Kúbu og Mongólfu. Á
fundinum var einkum fjallað um
orkumál og segir f yfirlýsingu
fundarins að samvinna hafi tekist
um langtfma áætlun um þróun og
byggingu kjarnorkuvera f
aðildarlöndunum. Einn ieiðtog-
anna á fundinum sagði f ræðu að
ætlunin væri að auka svo fram-
leiðslu kjarnorku að hún tvöfald-
aðist á hverjum fimm árum. Ekki
er að sjá, að fundarmenn hafi
haft áhyggjur af þeirri áhættu
sem fylgir rekstri kjarnorkuvera
og er nú mjög til umræðu vfða á
Vesturlöndum.
Nikolai Faddeyev sem er hæst-
setti embættismaður Comecon
lýsti því yfir á fundi með vestræn-
um blaðamönnum að lánadrottn-
ar á Vesturlöndum þyrftu ekki að
hafa áhyggjur af þvi að fá lán sin
ekki endurgreidd. Þau yrðu
endurgreidd stundvíslega eins og
um hefði verið samið, en eins og
kunnugt er, hafa ríki Austur-
Evrópu tekið geysihá ián í lönd-
um Vestur-Evrópu og Norður-
Ameríku á undanförnum árum til
að fjármagna stóraukinn inn-
flutning frá þessum löndum.
Norræni Fjárfest-
ingabankinn tekur lán
NORRÆNI fjárfestingabankinn hefur tekið sitt fyrsta lán með sölu
skuldabréfa á eruodollarmarkaði. Nemur lánið 40 milljón dollurum og
verður sú upphæð aðallega notuð til að greiða út lán, sem bankinn
hefur þegar veitt. Stærsta lán bankans er 200 miiljónir norskra króna
til íslenzka járnblendifélagsins h.f.
Hlutur verzlunar í heildarlánum viðskiptabankanna hefur minnkað verulega
sfðan 1971.
Heildverzlun:
Aukin fjármagnsþörf en
minna um langtímalán
JtJLÍUS Sæberg Ólafsson,
framkvæmdastjóri Félags fs-
lenzkra stórkaupmanna, ritar
grein um fjármagnsþörf og
f jármagnsútvegun heildverzl-
ana f sfðustu fréttabréf F.Í.S. í
greininni kemur m.a. fram að
fjármagnsþörf heildverzlana
hefur farið stórvaxandi það
sem af er þessum áratug með
aukinni veltu og fjárfestingu
fyrirtækja f þessari grein. Á
sama tfma hafi hlutur dýrra
skammtfma lána farið vaxandi
og hafi á árinu 1974 verið orð-
inn 60% allra fjármögnunar,
en langtfmaskuldir numið tæp-
lega 7% fjármögnunar. Eigið
fé fyrirtækja hafi verið um
þriðjungur fjármagnsþarfar
undanfarin ár. Til samanburð-
ar er bent á að f Noregi hafi
hlutur langra lána f fjármögn-
um heildarverzlunar numið
rúmlcga 30 af hundraði árið
1973 og farið vaxandi. Eigið fé f
fslenzkri heildverzlun sé á hinn
bóginn meira en vfðast gerist.
t sömu grein Júlfusar er
einnig sagt nokkuð frá erindi
Jónasar Haralz bankastjóra á
fundi F.Í.S. fyrir nokkru, um
hlut verzlunar f útlánum út-
lánsstofnana. Kemur þar m.a.
fram að hlutur verzlunar f
heildarútlánum viðskiptabank-
anna hefur minnkað á árabil-
inu 1971—’76 úr 19% f 12,9%.
Á sama tfmabili minnkaði hlut-
ur iðnaðar f heildarútlánum lft-
ils háttar en hlutdeild landbún-
aðar og sjávarútvegs jókst.
Hlutur verzlunar I útlánum
fjárfestingarlánasjóða hefur
haldist óbreyttur í tfmabilinu
1970—’76 og verið 1,6% af
heildarútlánum þessara aðila.
Segir f greininni að svo virðist
sem meginþungi samdráttar í
útlánum innlánsstofnana til
verzlunar hafi lent á einka-
verzluninni f landinu, þvf útlán
til samvinnufélaga hafi minnk-
að mun minna en lán til kaup-
manna.
Islenzkur húsgagnaiðnaður:
Heldur markaðshlutdeild sinni
þrátt fyrir harðnandi samkeppni
ÞRÁTT fyrir að aðflutningstollar
á húsgögnum hafi farið lækkandi
ár frá ári og að innflutningur
húsgagna hafi verið gefinn frjáls
1975, þá hefur markaðhlutdeíld
fslenzka húsgagnaiðnaðarins
haldist um og yfir 90% af heildar-
markaðnum, frá þvf að tsland
gerðist aðili að Efta árið 1969. Er
markaðshlutdeild fslenzks hús-
gagnaiðnaðar hæst allra inn-
lendra samkeppnisgreina iðnaðar
á tslandi. Kom þetta fram í sam-
tali, sem Morgunbiaðið áttí við
þrjá húsgagnaframleiðendur, þá
Eyjólf Áxelsson, hjá Húsgagna-
verzlun Áxels Eyjólfssonar, Ás-
geir J. Guðmundsson hjá Á.
Guðmundsson h.f. og Ilauk Arna-
son hjállaga h.f.
Talsverðar umræður hafa orðið
að undanförnu um húsgagnaiðn-
aðinn i kjölfar útkomu tveggja
skýrslna, annars vegar frá Hag-
Asgeir J. Guðmundsson, Haukur Árnason og Eyjólfur Áxelsson.
vangi og hins vegar frá dönsku
rekstrarráðgjafafyrirtæki, um
stöðu hans á íslandi. Telja hús-
gagnaframleiðendur að þessar
umræður hafi'á margan hátt verið
neikvæðar gagnvart húsgagnaiðn-
aðinum og óverðskuldaðar þegar
hafðar eru í huga þær miklu
framfarir, sem orðið hafa í grein-
inni á skömmum tíma.
„Á síðustu 8 til 10 árum hafa
orðið gifurlegar breytingar á hús-
gagna- og innréttingasmíði á ís-
landi," sögðu þeir Eyjólfur,
Ásgeir og Haukur. „Við smiðuð-
um áður, en nú framleiðum við.
Áður var húsgagnagerð handiðn
en nú er hún verksmiðjuiðnaður.
Sérhæfing fyrirtækja hefur auk-
ist verulega, stærri fyrirtækin
hafa vaxið mikið en mörg hinna
minni hætt framleiðslu þannig að
framleiðslueiningarnar hafa orð-
ið hagkvæmari. Mikið hefur verið
fjárfest i stórvirkum og mann-
aflasparandi vélum, áhersla á
vöruþróun hefur aukist mjög og
mörg stærri fyrirtækin hafa gert
mikið átak i hagræðingu. Með
þessu móti hefur íslenzkum
húsgagnaiðnaði tekist að mæta
vaxandi erlendri samkeppni án
þess að missa markaðshlutdeild
sína.“
MIKIL FRAMLEIÐNIAUKNING
Það kemur fram í ofangreind
um skýrslum að danskir
húsgagnaframleiðendur standa
þeim íslenzku töluvert framar
hvað snertir framleiðni. Hér er
auðvitað átt við meðaltal fyrir-
tækja og kemur það fram að veru-
leg framleiðniaukning hefur átt
sér stað hjá mörgum islenzkum
húsgagnaframleiðslufyrir-
tækjum, en að þau séu einnig
mörg, sem ekki hafa iðnvæðzt og
starfi enn með úreltum hand-
verksaðferðum.
Ein meginástæðan fyrir því að
mörgum íslenzkum fyrirtækjum
hefur tekist að auka framleiðni
sfna og hagkvæmni, er stuðningur
fjárfestingalánasjóða iðnaðarins,
Iðnþróunarsjóðs og Iðnlánasjóðs,
að sögn þeirra þremenninga.
„Skömmu eftir aðildina að Efta.
ákvað Iðnþróunarsjóður að
styrkja þau fyrírtæki í husgagna-
iðnaði, sem höfðu hug á að vinna
að hagræðingu og sá styrkur hef-
ur haft verulega þýðingu. Jafn-
framt hafa Iðnþróunarsjóður og
Iðnlánasjóður staðið við bakið á
okkur með lánveitingum til fjár-
festinga f hagkvæmari vélum og