Morgunblaðið - 30.06.1977, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JUNI 1977
33
Víetnam:
Olíufundur gæti haft
þýðingu fyrir Cargolux
OLtULEIT í Víetnam getur haft verulega þýðingu fyrir íslenzk-
sænsk-Iúxemborgska vöruflugfélagið Cargolux og orðið til þess að auka flutninga
félagsins til Hanoi. Að undanförnu hafa mörg vestræn olfufélög átt viðræður við
stjórn Víetnam með það fyrir augum að hefja þar olíuleit, og hefur Cargolux þegar
verið falið að flytja nokkurt magn af olíuborunartækjum til Hanoi.
Eins og annars staðar í heimin- hafi verið lág þá hafa þessir flutn-
um þar sem olía hefur fundist, ingar haft vissa hagkvæmni i för
gætu velheppnaðar olfuboranir í með sér fyrir félagið, vegna þess
Vfetnam orðið til meiriháttar
aukningar á vöruflugi til og frá
landinu. Nú fljúga aðeins þrjú
evrópsk flugfélög til Víetnams.
Þau eru Cargolux, Interflug, sem
er helzta flugfélag Austur-
Þýzkalands og sovézka flugfélagið
Aeroflot. Aðeins Cargolux stund-
ar eingöngu vöruflutninga.
Hleðslunýting Cargolux á flug-
leiðinni til Hanoi hefur verið
mjög lág, 33% að meðaltali, en
söluherferðir eru i undirbúningi i
V7estur- og Austur-Evrópu. En þó
að hleðslunýtingin (8—9 tonn)
að á flugleiðinni Arabaflói-
HongKong hefur það annað hvort
þurft að fljúga yfir \ríetnam eða
taka krók í suður og fljúga fram-
hjá landinu.
\7enjulega fljúga vöruflutn-
ingaflugvélar leiguflugfélaga
fullhlaðnar til Arabaflóa, síðan
tómar til HongKong og svo full-
hlaðnar aftur til Evrópu. Flutn-
ingarnir til Víetnams, þó litlir
séu, hafa því skapað einhverja
nýtingu á flugvél, sem annars
flygi tóm. Víetnamflutningarnir
hafa einnig gert félaginu mögu-
legt að millilenda í Hanoi. Þannig
hefur félagið, með flugi yfir Víet-
nam sparað sér meir en 1.300 kíló-
metra flug á ieiðinni til Hong-
Kong.
Ef um flutningana til Víetnams
væri ekki að ræða fengi Cargolux
undir venjulegum kringumstæð-
um ekki leyfi til að fljúga yfir
vfetnamskt landsvæði og yrði að
fara sunnar og lengri leið yfir
Thailand.
Það eru aðallega byggingarvör-
ur frá Sviþjóð og Frakklandi, sem
Cargolux flytur til Vietnams, en
einnig lækningavörur og dipló-
matapóst, og hefur hingað til ver-
ið flogið einu sinni f mánuði.
húsnæði og stuðlað þannig að
breyttu rekstrarformi, sem nauð-
synlegt var til að mæta aukinni
samkeppni.
Það var ekki sizt fjárfesting i
nýju húsnæði, sem varð til aó
auka samkeppnisgetu okkar, þvi
mörg fyrirtæki bjuggu við óhag-
kvæman húsakost, sem stóð hag-
ræðingu og framleiósluaukningu
fyrir þrifum.“
Sem dæmi um þetta nefndu
þeir fyrirtæki, sem fluttist úr
erfiðu húsnæði í nýtt hús þar sem
framleiðslan fór fram á einu
gólfi, og jókst framieiðsla fyrir-
tækisins um 20—30% við flutn-
ingana.
Talandi dæmi um framleiðni-
aukningu er Axei Eyjóifsson h.f.
Hjá Axel Eyjólfssyni er fram-
leiðslutfminn á lengdarmetra á
fataskápum f dag 41% af fram-
leiðslutimanum 1973. í því sam-
bandi má nefna að Axel Eyjólfs-
son h.f. hefur ekki hækkað verð á
fataskápum sinum i síðustu 16
mánuði. Er mjög svipaðar sögur
að segja af Haga h.f. og Á.
Guðmundssyni h.f.
„Við gerum okkur ljóst að þetta
er mikilvægur árangur og án hans
gætum við ekki staðist aukna er-
lenda samkeppni," sögóu
þremenningarnir. „Aðflutnings-
tollar halda hins vegar áfram að
lækka og erlendir framleiðendur
halda áfram að auka framleiðni
sina, þannig að við verðum að
taka enn stærri stökk en þeir ef
við ætlum að draga á þá. Við
veróum þess vegna að áuka hag-
ræðingu og bæta vélakost enn
meira."
En þó að miklar framfarir hafi
átt sér stað I húsgagnaiðnaðinum,
þá er langt frá þvf að hann sé laus
við öll vandamál. Eitt vandamálið
er sá langi tími, sem lióur frá þvi
að fyrirtæki fær hráefni þar til
það hefur selt það aftur í formi
tilbúinnar vöru. Þetta hefur vald-
ið þvi að fyrirtækin hafa þurft á
rekstrarlánum að halda til lengri
tíma en almennt er hægt að fá
með góðu móti. Þau hafa selt sin-
ar vörur. Gildir þetta einnig um
mörg fjárfestingalán, að fjárfest-
ingu er ekki lokið þegar endur-
greiðsla lánanna hefst.
Þá er lánsfé dýrara á íslandi en
i samkeppnislöndunum. Nefndu
þeir Eyjólfur, Ásgeir og Haukur
að vaxtagjöld húsgagna- og inn-
réttingaiðnaðarins væru 11% af
veltu á tslandi borið saman við
2—3% i Danmörku og Noregi.
„Þetta gerir okkur erfiðara fyr-
ir og hækkar verð okkar til við-
skiptavinanna. V'erðbólgan hefur
einnig þungbær áhrif tii rýrnun-
ar rekstrarfjár fyrirtækjanna. Þá
er orkan hér miklu dýrari en i
nágrannalöndunum. En þetta eru
atriði, sem vinna má bug á, ef vilji
er fyrir hendí. Fram til þessa hef-
ur samkeppnin stælt okkur og við
munum vaxa til að mæta frekari
samkeppni. Það sem mest er að-
kallandi er að auka framleiðni
enn meira, þannig að hún verði
svipuð og hjá erlendum keppi-
nautum okkar. Minni framleiðni
er hins vegar ekki vandamál, sem
einskorðast við húsgagnaiðnaðinn
heidur er hér um þjóðfélagslegt
vandamál okkar að ræða. Það er
staðreynd að framleiðni margra
islenzkra iðngreina er aðeins
60—70% af þvi sem gerist erlend-
is, og þetta er orsök þess að við
getum ekki greitt sömu laun og
nágrannar okkar. V'ið erum
óhræddir við að glima við þetta
vandamál, en til þess þurfum við
fjármagn til áframhaldandi upp-
byggingar og rekstrar."
rjárfestingar f stórvirkum vélum hafa breytt fslenzkri husgagnagerð
úr handiðn (verksmiðjuframleiðslu.
Nafnabrengl
í VIÐTALI við sjómenn frá Fá-
skrúðsfirði ■ í blaðinu i gær var
Þorsteinn Sigurðsson sagður
heita Þórður og Bergkvist Stef-
ánsson sagður vera Jónsson. V'ið-
komandi eru beðnir velvirðingar
á þessu leiðinlega nafnabrengli.
— Lífeyrissjóður
Framhald af bls. 20
leyfóu. Hann minnti á að borgar-
starfsmenn hefðu löngum borið
sig saman við rikisstarfsmenn.
Þessi regla sem hér kæmi fram i
tillögunni væri viðurkenningar-
vottur, sem ekki kostaði stórfjár-
hæð og að öllum likindum yrði vel
metið af fólki sem lengi hefði innt
af hendi mikið og gott starf i þágu
Reykjavíkurborgar. Samþykkt
var að vísa málinu til annarrar
umræðu.
— Gamall
og gróinn
Framhald af bls. 29
að meta þýðingu svo hraðfara
menningarþróunar.
Þegar Njálssaga og nokkrar aðrar
Islendingasögur voru gefnar út I rúss-
neskri þýðingu fyrir tveimur árum,
tókst jafnvel mér, sérfræðingi sem
reyni að sjálfsögðu að fylgjast með öllu
sem út kemur. I sambandi við ísland,
ekki að ná mér I eintak af bókinni. Hún
seldist upp á nokkrum klukkustundum
Samt var hún gefin út I 300 þúsunc
eintökum!
Og hér kemur síðasta dæmið, sem
er I beinu samhengi við Njálssögu. Ég
var búinn að pakka niður fyrir íslands-
ferðina þegar ókunnur maður hringdi I
mig. Hann sagðist heita Viktor
Prokofjef og vera listmálari, hafa áhuga
á islandi og langa til að sýna mér
svolítið í Ijós kom að hann hafði fyrir
nokkrum árum lesið Islenska bók I
russneskri þýðingu og fengið sllkan
áhuga á landi og þjóð að hann fór að
safna Islenskum bókum og lesa þær.
Þvl meira sem hann las, því stærri varð
undrun hans vegna þess að Islending-
ar hefðu getað varðveitt tungu slna og
menningu. Svo þegar Njálssaga kom
út var hann heppnari en ég og tókst að
krækja sér I eintak Hann sagðist hafa
lesið hana einum fimmtlu sinnum og
svo fór hann að teikna Hann teiknaði á
nóttunni. þvi að á daginn vann fyrir
brauði slnu Hann teiknaði vegna þess
að hann gat ekki annað Hann var
orðinn ástfanginn af Islendingum og
þeirra erfiðu en frækilegu sögu.
Þetta eru skemmtilegar og mjög vel
útfærðar myndir. teiknaðar með kol-
um, 40x30 cm á stærð Ég fékk leyfi til
að taka myndir af nokkrum þeirra og
birtast tvær þeirra hér með Nú getið
þið séð hverjum augum sovéskur lista-
maður lltur fortlð ykkar. Hann hefur
aldrei komið til islands og aldrei hitt
lifandi íslending Þar að auki teiknaði
hann af innri þörf. án þess að hugsa
um möguleika á að fá borgun fyrir.
Þetta er það sem ég kalla áhuga og
virðingu fyrir þjóð ykkar.
Nú er Viktor Prokofjéf að búa sig
undir að teikna myndir við Eddurnar.
— Skipulag
raforkumála
Framhald af bls. 18
starfsemi Orkusjóðs til gagn-
gerðrar endurskoðunar. Það þarf
að setja sjóðnum fasta og raun-
hæf tekjustofna og efla hann á
annan hátt, svo hann geti staðið
undir þvi hlutverki að vera fjár-
festingarsjóður orkufram-
kvæmda með ráðstöfun eigin fjár
og endurlánum.
Það er naumast hægt að álíta
annað en að löggjafinn hafi ekki
fyllilega gert sér ljósa þýðingu
Orkusjóðsins, þegar hann ákvað
að sjóðurinn skyldi vera i vörzlu
Seðlabanka Islands, sem hefur á
hendi daglegan rekstur hans og
bókhald, ársuppgjör og skýrslu-
AIIGI.VSINGASÍMINN F.R: .
22480
JRoreunblobií)

gerð, eins og kveðið er á um í
orkulögunum. Eg er ekki með
þessu að segja, að það þurfi að
skipta miklu máli i sjálfu sér,
hvar þessi verk eru unnin. Auð-
vitað getur Seðlabankinn annast
þetta, þótt það geti naumast talizt
eðlilegt hlutverk hans. Hitt er al-
varlegra, að það samrýmist naura-
ast þeirri reisn, sem þarf, til að
gera Orkusjóð að einum af
stærstu og öflugustu fjárfesting-
arsjóðum landsins, að láta han
ekki hafa fullt sjálfræði eigin
mála. Þarf þetta þvf athugunar
við.
— Umhorf
Framhald af bls. 28
allt að þvi ráða þvi hvað er á
borðum hverju sinni.
Hér er ekki verið að mæla
með hýðingum eða öðrum
lfkamlegum refsingum, en
það er staðreynd, að góður
agi er forsenda þess að góð-
ur námsárangur náist í skól-
um, og það ætti öllum að
vera ljóst að kennarinn er sá
sem annast leiðsögnina en
ekki öfugt.
Skólayfirvöld á hverjum
stað eru sffellt á undanhaldi
í þessum málum. Þegar ekki
er lengur unnt að halda regl-
ur í heiðri, er þeim breytt.
eða þær hreinlega felldar
niður. Án tillits til þess
hvort þær séu góðar eða
slæmar.
Gott dæmi um slíkt eru
reglur um tóbaksreykingar i
gagnfræðaskólum. Fyrir
nokkrum crum var það
brottrekstrarsök ef nemandi
reykti inni á skólalóðinni.
Nú er slfkt yfirleitt leyft, og
á-skemmtunum er jafnvel
viðast komið upp .reyksal
innan veggja skólans. Enn
er neysla áfengis í grunn-
skóla óheimil. Séu nemend-
ur hins vegar staðnir að
slikri iðju, þá er litið gert i
málinu, og skólayfirvöld
reyna oftast að leiða slíkt
hjá sér. — Ef til vill endar
þetta með þvi, að reglur um
áfengisneyslu i grunnskól-
um hljóði eitthvað á þessa
leið: „Nemendum er óheim-
ilt að deyja áfengisdauða í
kennslustundum."
V'onandi fer ekki svo, að
hér þarf að spyrna við fót-
um, og eigi ekki illa að fara,
þá þurfa skólarnir að taka á,
og þeir þurfa að geta átt
visan stuðning í agamálum á
æðri stöðum. — Stuðning
sem þeir eiga ekkj vísan sem
stendur.
SKRATTINN
MÁLAÐUR
Á VEGGINN?
Einhverjum kann að virð-
ast að hér að framan sé full
sterkt til orða tekið, og
skrattinn jafnvel málaður á
vegginn. V'íst kann svo að
vera, en það verður þó aldrei
of oft kveðið, að hvergi ber
meiri nauðsyn til að vera
vakandi, en einmitt á sviði
uppeldis- og skólamála.
í þvi sambandi er ekki úr
vegi að minna á það, hve iUa
er búið að kennurum, bæði
hvað varðar laun og starfs-
aðstöðu. Fáum Sem utan
skólanna standa mun það
ljóst, og oft eru störf kenn-
ara og annara uppalenda lit-
ils metinn. Ætli fólki sé það
til dæmis almennt kunnugt,
að nú eru byrjunarlaun
kennará, eftir fjögurra ára
nám í Kennaraskólanum
álika há og lágmarkslaun
verkamanns?
Hér þarf úr að bæta, og
menn skyldu vera þess
minnugir, að ef ekki er vel
að kennslu og öðru starfi í
grunnskóla staðið, þá fer
fyrir okkur líkt og húsbyggj-
anda sem hyggst reisa hús
sitt á sandi.
Yfirvöldum menntamála
má líka vera það minnis-
stætt, að ekki er allt gott
sem kemur erlendis frá, og
að kanna þarf nýjungar áður
en þær eru heimfærðar upp
á okkur íslendinga.
— AII