Morgunblaðið - 27.09.1979, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. SEPTEMBER 1979
29
Sýslunefnd Borgarfjarðarsýslu:
Ríkið greiði kostnað
við framhaldsskóla-
stigið að öllu leyti
Sýslunefnd Borgarfjarðar hef-
ur gert samþykkt á aðalfundi
sinum varðandi frumvarp til
laga um framhaldsskóla. Segir
þar m.a. að taka verði mið af því
grundvallarsjónarmiði að allir
þegnar þjóðfélagsins geti haft
jafna aðstöðu til menntunar og
verði ekki séð að þessa hafi verið
gætt.
Þá er mótmælt þeirri stefnu i
frumvarpinu, að sveitarfélögin
séu skattlögð til að byggja upp
skólastofnanir i þéttbýli, sem
engin vissa sé fyrir að nemendur
frá hinum smærri sveitarfélögum
vilji sækja. Er bent á að nemend-
ur af dreifbýlissvæðum óski oft
fremur eftir að komast til náms á
Stór-Reykjavíkursvæðið t.d.
vegna betri möguleika á að afla
fæðis og húsnæðis og er því
mótmælt að nemendur verði með
lagasetningu þvingaðir beint eða
óbeint til að stunda nám á
framhaldsskólastigi í fyrirfram
ákveðnum skólum og ætti
persónulegur ákvörðunarréttur
að gilda.
Siðan segir orðrétt i fréttatil-
kynningu frá sýslunefnd borgar-
fjarðarsýslu þar sem rakin er
samþykktin:
„Öll verkaskipting ríkis og
sveitarfélaga hlýtur að miðast við
það að sveitarfélögin annist þau
verkefni, sem þau nálægðar sinna
vegna geta haft stjórnunarleg
áhrif á.
Með þessu frumvarpi, ef að
lögum verður, er gert ráð fyrir að
menntamálaráðuneytið ákveði út-
gjöld sveitarfélaga til fram-
haldsskóla og væri það hliðstætt
því að sveitarfélögum væri gefið
vald til að ákveða útgjöld ríkisins
á tilteknum sviðum þjóðlífsins.
Telja verður óeðlilegt að sama
stofnun sé rekin sameiginlega af
ríki og sveitarfélögum fyrstu tvö
námsár nemenda en síðan taki
ríkið alveg við rekstrinum. Slíkt
fyrirkomulag hlýtur einlægt að
valda ágreiningi um skiptingu
kostnaðar.
Vitað er að fjárlaga- og hag-
sýslustofnunin fær einatt til um-
sagnar öll lagafrumvörp sem fyrir
Alþingi liggja og reiknar hún út
áætlaðan kostnað ríkissjóðs, sem
leiða mun af samþykkt þeirra.
Líta ber á það sem sjálfsagða
lágmarkskröfu að slíkur kostnað-
arútreikningur liggi einnig fyrir
um kostnað sveitarfélaga af nýj-
um álögum, sem ákveðnar eru á
Alþingi.
Telja verður furðu sæta, að
sveitarfélögin skuli engan fulltrúa
eiga í nefnd, sem skipuð er til þess
að semja lög, sem ætlað er að
leggja miklar álögur á sveitarfé-
lögin. Eru slík vinnubrögð auðvit-
að óviðunandi.
Samkvæmt búsetuþróun á
íslandi síðustu 60—70 ár má segja
að dreifbýlið hafi verið að ala upp
æskufólk, sem síðan vinnur starfs-
aldur sinn í þéttbýlinu og greiðir
þar nær öll þau gjöld, sem renna
til ríkis og sveitarfélags.
Má líta svo á að ríkið njóti
einatt tekna af störfum þessa
fólks en meiri tilviljun ráði, hvaða
sveitarfélag njóti tekna af búsetu
þess.
Eigi að krefjast greiðslu fyrir
námskostnað á framhaldsskóla-
stigi teljum við eðlilegast að ríkið
greiði námskostnað framhalds-
skólanemenda, en endurkrefji
síðan það sveitarfélag sem nýtur
starfa þeirra að námi loknu.
Leggja ber áherzlu á, að hér-
aðsskólarnir hafa verið bjargv-
ættir dreifbýlisins hvað varðar
byrjun framhaldsnáms. Ber því að
styrkja þær stofnanir fremur en
vinna gegn þeim eins og frum-
varpið gerir ráð fyrir.
Að lokum skal lögð áherzla á, að
svo sem komið er málum í þessu
þjóðfélagi, er varðar rekstur skól-
anna, sýnist réttast fyrirkomulag
miðað við allar aðstæður að ríkið
greiði kostnað við
framhaldsskólastigið að öllu
leyti."
Málfreyjur með kynn-
ingarfund í Hafnarfírði
Nú eru Samtök málfreyja á
íslandi að hefja vetrarstarf sitt.
íslenskar málfreyjur eru aðilar
að Alþjóðasamtökum málfreyja,
sem á ensku heita International
Toastmistress Clubs. Þessi sam-
tök ha.'a að markmiði að efla með
einstaklingnum þroska og hæfni
til að tjá sig. Samtökin eru
fjörutiu ára gömul og hafa innan
sinna vébanda konur um víða
veröld.
Fyrsta málfreyjudeildin hér á
landi var stofnuð í Keflavík á
kvennaárinu, en nú eru starfandi
þar tvær deildir. Þrjár deildir
hafa verið stofnaðar í Reykjavík,
sú fyrsta 1977. Forseti 1. ráðs
málfreyja á íslandi er nú Patricia
Hand.
Nú stendur til að halda kynn-
ingarfund í Hafnarfirði og verður
hann í veitingahúsinu Gafl-Inn
við Reykjavíkurveg n.k. laugardag
þann 29. sept. og hefst kl. 14.00.
Allar konur úr Hafnarfirði og
nágrenni sem langar að kynnast
starfsemi málfreyja eru boðnar
velkomnar og er aðgangur ókeyp-
is.
Ný fræðslubók um
ál-samskeytingu
ÁL-SAMSKEYTING er nafn á
bæklingi sem Skan-aluminium,
samtök álframleiðenda á Norður-
löndum, hafa nýlega gefið út á
islenzku. Bæklingurinn er ætlaður
sem kennslubók fyrir iðnnema og
hönnuði. Eins og nafnið ber með sér
er þarna f jallað um ýmsar aðferðir
við að skeyta saman ál svo sem
hnoðun, skrúfun, limingu, lóðningu
og ýmsar aðferðir við álsuðu.
Á-Samskeyting er annað ritið,
sem gefið er út á íslensku af
Skan-Aluminium um meðhöndlun
áls. Fyrri bókin, sem út kom á síðast
liðnu ári, var handbók um TIG-MIG
suðu. Handbækur þessar fást hjá
Bókaverslun Sigfúsar Eymundsson-
ar og Bókabúð Olivers Steins og
kostar eintakið kr. 1.000.-.
Fræðslubækur þær sem út eru
komnar á vegum
SKAN-ALUMINIUM á íslenzku
um ál-samskeytingu og ál-suðu.
NÚ um helgina heldur verzlunin Blóm og ávextir upp á hálfrar aldar starfsafmæli sitt eins og vikið
hefur verið að í Mbl. Af þvi tilefni verður á laugardag og sunnudag sýning á Hótel Loftleiðum á
þurrkuðum blómum, lifandi blómum og sérstæðum blómahöldum sem notaðar voru af hefðarmeyjum í
útlöndum á árum áður. Verzlunin hefur fengið hingað til lands Hanne Plaug danskan
blómaskerytingasérfræðing og þegar litið var inn í Blóm og ávexti i gær, var starfsfólkið önnum kafið
við að hnýta alls konar skreytigar úr þurrkuðum blómum, allt frá njóla og upp i rósir. Notuð eru öll
möguleg islenzk blóm og innflutt líka og hafa þau verið i þurrkun að undanförnu, eru látin hanga um
hríð og siðan er þeim raðað saman eftir kúnstarinnar reglum. Næstu daga koma svo hinn þekkti
blómaskreytingamaður Erik Bering og fleiri aðstoðarmenn hans til landsins og vinna við uppsetningu
sýningarinnar og umgjörð. Auk þess verður efnt til tizkusýningar á vegum verzl. Evu og Salon Veh,
Pétur Friðrik sýnir blómamyndir og fleira verður gert þar til hátiðabrigða.
Strætisvagnar Reyk javíkur:
Enn engin ákvördun um
endurnýjun vagnanna
29 af 62 vögnum SVR eru nú 11 ára gamlir
Ekkert verður af því að Stræt-
isvagnar Reykjavíkur fái nýja
vagna á þessu ári eins og óskað
hafði verið eftir, og er nú ekki
útlit fyrir að nein endurnýjun
eigi sér stað fyrr en í fyrsta lagi
á næsta ári, en það er raunar
ekki ákveðið enn. „Við fórum
fram á það í nóvember í fyrra að
vagnakaup yrðu tekin inn á
fjárhagsáætlun ársins 1979, en
það var ekki gert,“ sagði Eiríkur
Ásgeirsson forstjóri S.V.R. í
samtali við Morgunblaðið í gær.
Sagði Eiríkur að gerð hefði
verið fimm ára áætlun um
vagnakaup, þar sem gert var ráð
fyrir kaupum á 40 vögnum
næstu fimm árin, eða átta á ári.
Var farið fram á að fyrstu átta
vagnarnir yrðu afgreiddir á ár-
inu 1979, en enn hefur það ekki
verið samþykkt sem fyrr segir,
og er enn allt í óvissu um hvort
farið verður eftir óskum SVR
um þetta fimm ára tímabil til
endurnýjunar vagnanna. Sagði
Eiríkur Ásgeirsson málið hafa
verið til afgreiðslu í borgarráði á
þriðjudag, en þar hafi engin
samþykkt verið gerð, og sé málið
því enn til athugunar hjá borg-
arráði.
Eiríkur sagði ekki gott að
segja til um hvaða áhrif þetta
hefði á þjónustu og rekstur
strætisvagnanna, en ef um far-
þegaaukningu yrði að ræða á
tveimur mestu annatímunum,
kvölds og morgna, væri ljóst að
nýja vagna skorti tilfinnanlega.
Ljóst væri að viðhald yrði mikið
á vögnunum í vetur og búast
mætti við meiri bilunum, enda
hefði veturinn í fyrra verið
erfiður og farið illa með vagn-
ana. Sagði Eiríkur áætlun SVR
hafa miðast við lágmarksþarfir,
og hefði verið talið nauðsynlegt
að umræddir átta vagnar kæmu
inn á áætlun nú áður en vetur
gengi í garð. Seinkun á komu
þeirra þýddi hins vegar að aka
yrði enn um sinn vögnum sem
átti að leggja nú í haust. Allir 40
vagnarnir samkvæmt fimm ára
áætluninni hefðu átt að fara til
endurnýjunar, utan þrír, sem
átti að bæta við til að anna
mikilli umferð á sumum leiðum.
Þá sagði Eiríkur ennfremur, að
mikill hluti vagnanna væri
beinskiptur, og þeir svöruðu ekki
tii krafna tímans í dag, og dygðu
ekki á öllum leiðum.
Eiríkur sagði, að 29 strætis-
vagnanna væru nú 11 ára gaml-
ir, en meðalaldur þeirra væri
talinn vera 12 ár. Ekki væri því
um að ræða neinn viðbótarakst-
ur í áætluninni, heldur aðeins
endurnýjun. En hefði verið farið
eftir áætluninni um endurnýjun
yrði elsti vagninn orðinn 16 ára
gamall er henni lyki.
Strætisvagnar Reykjavíkur
eru nú með 62 vagna í notkun, og
starfa um 120 vagnstjórar hjá
fyrirtækinu.
Ekki verður af þvi að Strætisvögnum Reykjavikur bætist nýir vagnar í flotann í haust eins og óskað hafði
verið eftir- * Ljósm: Ól. K. Mag.