Morgunblaðið - 04.11.1980, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 4. NÓVEMBER 1980
35
E.W.HILDICK
Lidiöhans
LÚLLA
Liðið hans
Lúlla eftir
E.W. Hildick
Ný unglingasaga
IÐUNN heíur gefið út
unglinKasöguna Liðið hans
Lúlla eftir breska höfundinn
E.W. Hildick. Hann er kunn-
ur unglinKabðkahöfundur «k
hlaut á sínum tima verðlaun
sem kennd eru við H.C. And-
ersen fyrir þessa söku. Liðið
hans Lúlla er þriðja bök
Hildicks sem út kemur á
íslensku. hinar voru FanK-
arnir í Klettavik ok Köttur-
inn sem hvarf.
Efni nýju sögunnar er kynnt á
þessa leið á kápubaki:
„Hver er Lúlli? Stórkostleg-
asti mjólkurpóstur sem sögur
fara af. Hvað er Liðið hans?
Það eru strákarnir sem vinna
hjá honum. Og það er ekki
hlaupið að því að komast í
Liðið hans Lúlla. Til þess þarf
að gangast undir mörg og
erfið prof. Og þótt maður
standist þau og komist í Liðið
er ekki að vita nema reynt sé
að ryðja manni út með alls
konar brögðum."
Teikningar í Liðið hans
Lúlla gerði Iris Schweitzer.
Alfheiður Kjartansdóttir
þýddi söguna, hún er 143
blaðsíður, Prenttækni prent-
aði.
(Fréttatilkynning).
GBAM
FRYSTIKISTUR
22QIU.Bf.70cm
FYRSTA FLOKKS FRÁ
FÖNIX
HÁTÚNI 6A,SÍMI 24420
MYNDAMÓT HF.
FRCNTMYNDAGERÐ
AÐALSTRATI • - SlMAR: 17152 - 17355
Hrafn Sæmundsson:
Óðurinn til gleðinnar
Örlítil ábending til fatlaðs fólks
Flest okkar kannast vafalaust
við tónskáldið Ludwig van Beet-
hoven. Beethoven var þýskt tón-
skáld, sem lifði á mótum 17. og 18.
aldar. Hann dó árið 1827.
Varla liður sá dagur að þetta
tónskáld sé ekki á dagskrá útvarps
eða í tónleikasölum. Það kann
hinsvegar að vefjast fyrir ein-
hverjum, hvað Beethoven, sem nú
hefur legið í gröf sinni á aðra öld,
kemur okkur við, sem búum við
skerta starfsorku. Sannleikurinn
er þó sá að gamii Beethoven
kemur okkur meira við en margar
aðrar persónur mannkynssögunn-
ar.
Síðustu ár ævi sinnar var Beet-
hoven fatlaður maður. Á nútíma-
máli sagt, hafði Beethoven skerta
starfsorku, og fötlun hans var
verulega andstyggileg. Þetta
tónskáld varð að búa við heyrnar-
leysi og síðustu æviár sín heyrði
Beethoven ekki tóna á venjulegan
hátt.
Við getum gert okkur í hugar-
lund, hvað þetta þýddi. Raunveru-
lega þýddi þetta ótímabæra jarð-
arför. Raunverulega þýddi þetta
það að öllum starfsgrundvelli var
kippt undan tónskáldinu. Og þetta
þýddi raunar fleira.
Ekki gat Beetho' en farið á
heiðurslaun og beðið þannig enda-
lokanna í vissu um það að hafa
þegar unnið menningarlegt þrek-
virki. Á þessum tíma voru engin
slík laun eða tryggingar fyrir
hendi í Evrópu. Þeir sem ekki gátu
bjargað sér, urðu að veslast upp og
deyja drottni sínum, ef einhverjir
aðstandendur sáu ekki um fram-
færsluna. Á þessum tíma var mat
þjóðfélagsins á andans mönnum
ekki hátt. Starfsbróðir Beethov-
ens, Schubert, dó til að mynda i
slíkri fátækt, að þegar eigur hans
höfðu verið seldar, dugði andvirði
þeirra fyrir um það bil hálfri
jarðarförinni.
Allar þessar staðreyndir vissi
Beethoven auðvitað mæta vel.
Viðbrögð hans urðu hins vegar
ekki þau að gefast upp, þó að
honum væri þungt í skapi. Og sú
barátta sem Beethoven gekk út í
fólst ekki í því að ganga með
betlistaf fyrir hvers manns dyr og
beiðast ölmusu. Barátta Beethov-
ens leiddi til eins mesta þrekvirkis
og ævintýris í sögu mannsandans.
Svo ótrúlegt er þetta ævintýri, að
nútímamenn eiga afar erfitt með
að skilja það.
Það hefði verið mikið afrek ef
Beethoven hefði haldið áfram að
semja venjulega tónlist eftir að
hann varð heyrnarlaus. Sjáandi
maður getur skrifað tónlist og
heyrt tóna á annan hátt en eftir
Hrafn Sæmundsson
venjulegri skynjun eyrans. Þessa
leið valdi Beethoven ekki. Beet-
hoven braut nýjar leiðir í tónlist-
inni. Og það verk sem hann samdi
síðast, eftir að hann var orðinn
heyrnarlaus, markaði ekki einung-
is tímamót í sögu tónlistarinnar
með nýju formi sínu, heldur varð
þetta verk sú hljómkviða gleðinn-
ar sem fólk á öllum tímum hefur
sótt, og mun um alla framtíð,
sækja í þrótt og baráttustyrk.
Svo skýr var hugsun Beethovens
til þessa takmarks, að hann braut
upp form sinfóníunnar til þess að
koma texta inn í verkið. Skáldið
Friedrich von Schiller samdi text-
ann í 9. sinfóníuna. „An die
Fraude", heitir ljóðið. „Til gleð-
innar“ í þýðingu Matthíasar.
I þessu ljóði, sem Beethoven
sveipaði tónum, er okkur afhent
erfðaskrá hans. Allt mannkynið á
þetta verk. Fatlað fólk hlýtur
samt sem áður að hafa meiri
taugar til þessa verks en aðrir.
Það er ekki tilviljun að Beethov-
en notar þetta ljóð í sinfóníunni.
Textinn er bein ögrun við uppgjaf-
artilhneigingu manna. Beethoven
vildi sýna öllu mannkyni að bar-
átta einstaklinganna er afstæð.
Að ósigur getur snúist til sigurs,
jafnvel þó að ytri aðstæður virðist
vonlitlar.
Þennan sannleika, sem er svona
tröllaukinn í einfaldleik sínum,
ætti. fatlað fólk sérstaklega að
tileinka sér.
Fatlað fólk á að opna erfðaskrá
Beethovens og læra þau sannindi
sem þar er að finna. Hlutskipti
okkar og hlutskipti Beethovens er
ekki líkt. Ekki myndum við semja
viðlíkan óð til gleðinnar og hann
gerði. Hinsvegar er þarna um
stigsmun að ræða en ekki eðlis.
Þeir sem búa við fötlun, eiga við
mismunandi vanda að etja. Glím-
an við fötlunina er því eins
margvísleg og einstaklingarnir. í
þessari glimu verður hver að sníða
sér stakk eftir vexti. En ef „óður
til gleðinnar“ hljómar í hugum
fatlaðra manna og baráttuandinn
svífur yfir vötnum, þá munu allir
verða sigurvegarar að lokum.
D
D
D
D
D
D
Höfum fyrirliggjancli hina viöurkenndu
LYDEX hljóökúta í eftirtaldar bifreiöar:
Aulo Biancl ...................hljóðkútar og púatrór.
Auatln Minl .............. hljóókútar og púatrör.
Audi 100a—L8 .................hljóókútar og púatrör.
Badford vttrubila ............hljóðkútar og púatrttr.
Bronco > og 8 cyl ...........hljóttkútar og púatrttr.
Charvrolat fólkablla og jappa .hljóökútar og púatrttr.
Chryalar franakur .............hijóókútar og púatrttr.
Citroan QS ...................hljóókútar og púatrfir.
Citroan CX ......................hljóðkútar framan.
Daihatau Charmant 1977—1979 .hljóókútar framan og aftan.
Dataun diaaal 100A—120A
— 120Y — 1200 — 1800 — 140 — 180 hljóðkútar og púatrttr.
Dodga fólkabfla ..............hljóðkútar og puatrttr.
Fiat 1500—124—125—128—127—128—
131_132................................. hljóðkútar og púatrttr.
Ford, amarlaka fólkablla .....hljóðkútar og púatrfir.
Ford Conaul Cortina 1300—1800 hljóðkútar og púatrfir.
Ford Eacort og Fiaata ........hljóðkútar og púatrttr.
Ford Taunua 12M—15M 17M 20M....hljóðkútar og púatrfir.
Hilman og Commar fólkab. og aandlb. .. hljóðkútar og púatrttr.
Honda Clvic 1500 og Accord .............hljóðkútar.
Auatin Qipay jappi ...........hljóttkútar og púatrfir.
Intarnatlonal Scout jappl ....hljóðkútar og púatrttr.
Rúaaajappl GAX 89 hljóðkútar og púatrttr.
Willya jappi og Wagonaar .....hljóðkútar og púatrttr.
Jaapatar V6 ...................hljóðkútar og púatrttr.
Lada .........................hljóðkútar og púatrttr.
Landrovar banafn og dlaaal ...hljóðkútar og púatrttr.
Mitaublahi Colt, Calaata, Galant........hljóðkútar.
Lancar 1200—1400 ..............hljóðkútar og púatrttr.
Mazda 1300, 818, 828/1,8. 323, 818, 929 .hljóttkútar og púatrttr
Marcadaa Banz fólkabfla
180—190—200—220—250—280 ........hljóðkútar og púatrttr.
Marcadaa Banz vttrub. og aandlb.hljóðkútar og púatrttr.
Moakwitch 403—408—412 ..........hljóðkútar og púatrfir.
Bílavörubú&in
FJÖDRIN
Morria Marlna 1,3 og 1,8 ...........hljóttkútar og púatrttr.
Opal Rakord, Caravan, Kadatt og Kapitan
.................................. hljóðkútar og púatrttr.
Paaaat ............ ........ ................ hljóðkútar.
Paugaot 204—404—504 hljóðkútar og púatrfir.
Ramblar Amarican og Claaaic ........hljóðkútar og púatrttr.
Ranga Rovar ........................hljóðkútar og púatrfir.
Ranault R4—R8—R10—R12—R18—R20
...................................hljóðkútar og púatrttr.
Saab 96 og 99 ......................hljóðkútar og púatrttr.
Scania Vabla
LSO—L85—LB85—L110—LB110—LB140 ................hljóðkútar.
Simca fólkabfla ....................hljóðkútar og púatrttr.
Skoda fólkab. og atation ...........hljóðkútar og púatrttr.
Sunbaam 1250—1500—1300—1800— hljóðkútar og púatrttr.
Taunua Tranait banafn og diaal......hljóðkútar og púatrfir.
Toyota fólkabfla og atatlon ........hljóðkútar og púatrttr.
Vauxhall fólkab.....................hljóðkútar og púatrttr.
Volga fólkab.......................hljóttkútar og púatrttr.
VW K70, 1300, 1200 og Qolt ........hljóttkútar og púatrfir.
VW aandlfarðab. 1971—77 ............hljóðkútar og púatrfir.
Volvo fólkabfla .................. hljóðkútar og púatrttr.
Volvo vfirubila F84—B5TD—N88—N86—
N86TD—F88—D—F89—D ............................hljóðkútar.
Púströraupphengjusett í flestar geröir bifreiöa.
Pústbarkar, flestar stæröir. Púströr í beinum
lengdum, 1V«“ til 4“
Setjum pústkerfi undir bíla, sími 83466.
Sendum í póstkröfu um land allt.
Skeifunni 2
82944
Púströraverkstæói
83466
a
D
D
0
0
D
D
D
D