Morgunblaðið - 14.08.1983, Blaðsíða 20

68
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. ÁGÚST 1983
Séra Solveig Lára Guðmundsdóttir
Taugaveiklun, tor-
truggni — ófriður?
I>að er mikið talað um frið í
heiminum í dag. Allir þrá frið.
Kirkjan talar um frið Guðs og
manna og milli manna. Kapítalist-
ar og kommúnistar tala um að efla
verði friðarumræðu og berjast fyrir
afvopnun.
Það eru þó ýmis ljón á vegin-
um, því hvor um sig vill hafa
sinn háttinn á. Alvarlegasta
hindrunin er óttinn, taugaveikl-
unin, tortryggnin gagnvart mót-
aðilanum. Ánnar hugsar með
sér: „Ég verð að standa hinum
framar til þess að verjast hugs-
anlegum árásum hans og hafa
yfirburði."
Óttinn, taugaveiklunin er
friðnum hættuleg. Til þess að
vinna bug á henni þarf að byggja
allt frá grunni, innrætingu
Biblíulestur vikuna
14.—20. ágúst
Friður
Sunnudagur 14. ágúst
11. Mós. 19.1—8: Undirstaða
friðar er sátt víð Guð.
Minudagur 15. ágúst:
I. Mós. 4.7—16: Orsök ófriðar
er óhlýðni við Guð.
Þriðjudagur 16. igúst:
II. Mós. 20.1—17: Uppeldi til
friðar.
Miðvikudagur 17. igúst:
Orðskv. 15.1: Möguleikar
okkar til friðarstarfa í dag-
legu lífi.
Fimmtudagur 18. igúst:
Jes. 11.1—9: Ríki Messíasar.
Föstudagur 19. igúst:
Róm. 12.14—21: Friðarkröfur
Krists eru svo háleitar að
enginn fær sinnt þeim án
hjálpar hans.
Laugardaginn 20. ágúst:
Jóh. 14.27: Friður hjartans.
góðra dyggða allt frá bernsku, og
láta börnin vaxa upp í þeirri
heimspeki (leyfa þeim að finna
það sjálfum) að það borgi sig að
bera virðingu fyrir meðbróðurn-
um og að rækta upp óbeit á
ofbeldi í sérhverri mynd þess.
Það hlýtur t.d. að leiða til ófrið-
ar, ef hver og einn fær því fram-
gengt sem hann lystir, því slíkt
getur leitt til þess að menn beiti
ofbeldi, sem aftur leiðir til
ójafnaðar.
Aðgerðarleysi
{ allri umræðu um friðar- og
afvopnunarmál er það beinlínis
rangt af kirkjufólki að halda að
sér höndum og vera eins og sitj-
andi með krossinn í annarri
hendinni og hnífinn í hinni.
Kirkjufólk þarf ekki síður að
láta til sín heyra og fyrst og
fremst að láta verkin sýna
merkin. Kirkjufólk þarf að taka
afstöðu gagnvart því sem stór-
veldi heimsins eru að ráðskast
með — það gæti orðið þitt líf,
sem meðbróður í fjarlægu landi.
Virk samstaða almennings um
allan heim gegn kjarnorkuvíg-
búnaði og ofbeldi hvers konar
hlýtur fyrr en síðar að bera
ávöxt til heilla, því það er aðeins
ein Jörð, sem Drottinn hefur út-
hlutað okkur og hana verður
mannkyn allt að sameinast um
að yrkja í sátt og samlyndi án
yfirvofandi hættu á kjarnorku-
aleyðingu.
Friður Krists
Drottinn Kristur sagði eitt
sinn við lærisveina sína: „Frið
læt ég eftir hjá ykkur, minn frið
læt ég eftir hjá ykkur; ekki gef
ég ykkur eins og heimurinn gef-
ur ykkur." Með þessi orð að leið-
arljósi á kirkjufólk að fara á
undan og uppfylla hlýðniskyldu
sína við fagnaðarerindið. Höfum
það hugfast, að þar sem Andi
Drottins er, þar er friður.
Úr ályktun Al-
kirkjuráðs 1981
Kirkjufólk ætti „ennfremur að
vekja athygli á meginorsökum
stríðs, sem einkum eru efna-
hagslegt óréttlæti, kúgun og arð-
rán og einnig á afleiðingum auk-
innar spennu, sem leiðir til enn
meiri skerðingar á mannréttind-
um“ (úr ályktun Alkirkjuráðs
1981). Sbr. Pólland, Afganistan,
Honduras, Chad, írland.
Geðveiki
Það er ein tegund geðveiki að
á sama tíma og 800 milljónir
bræðra okkar og systra hafa
hvorki í sig né á, skuli u.þ.b.
1.680.000.000,00 króna vera varið
til hermála á hverjum einasta
klukkutíma sólarhringsins.
Daglega deyja rúmlega 30.000
börn úr hungri í vanþróuðum
löndum. Aðeins V2 % árlegra
hernaðarútgjalda myndu nægja
til kaupa á landbúnaðartækjum,
sem gerðu fátækum þjóðum
kleift að fullnægja eigin fæðu-
framleiðslu. Hernaðarútgjöld Vfe
dags nægðu til að útrýma mal-
aríu, skæðum hitabeltissjúk-
dómi.
Lífi eins barns var bjargað á
sjúkrahúsi í nótt í okkar heims-
álfu, en á sama tíma létust um
15 þúsund börn úr hungri í van-
þróuðum löndum.
í gær var framleidd ein kjarn-
orkusprengja enn. Hverjum
kemur hún til með að granda í
fyllingu tímans?
Óeirðir brutust út — það er
stríð í heiminum.
Úrályktun prestautefnu 1982.
Friðarhreyfing íslenzkra kvenna
„Við viljum frið.“ Þetta er upp-
haf ávarps, sem friðarhópur
kvenna sendi frá sér í fyrra. Þessi
hópur undirbjó Friðarhreyfingu ís-
lenzkra kvenna, sem var stofnuð
hinn 27. maí sl. og er nú að móta
starf sitt. Friðarhreyfingunni er
ætlað að vera tengiliður friðarhópa
kvenna, safna efni um friðarmál
og hafa handbært til hjálpar í frið-
arumræðu og öðru friðarstarfi hóp-
anna.
Friðarhreyfingin er hreyfing
kvenna, sem finna samstöðu
vegna brennandi óska um frið en
geta haft gjörólíkar skoðanir á
því hvernig eigi að standa að
málum. í þeirri miðstöð frið-
arhreyfingarinnar, sem nú er
áformað að verði tengiliður
hreyfingarinnar, er áætlað að
séu konur úr ýmsum félagasam-
tökum, frá kirkjunni og úr öllum
stjórnmálaflokkum. Þær starfa
samt sem einstaklingar í eigin
nafni en með reynslu sína og
skoðanir að bakhjalli. í friðar-
hópunum, sem þegar hafa byrjað
starf út um landið og munu vaxa
upp á næstunni, má ætla að líka
verði konur, sem hafa ólík sjón-
armið á því hvernig eigi að vinna
að friði.
í augum sumra kvenna eiga
friðarstörf alls ekki að vera póli-
tísk, þau eiga að beinast að
ræktun hverrar manneskju, hver
á að innræta sjálfri sér hæfi-
leika til að stunda frið í lífi sínu
og það á að kenna börnum að
vinna að réttlæti og kærleika í
daglegu lífi. Sumar konur telja
að friðarstarf hljóti áð miklu
leyti að beinast að starfi að
réttlæti í þjóðfélaginu og rétti
milli þjóða, t.d. jafnrétti svartra
og hvítra, fátækra og ríkra,
karla og kvenna. Aðrar konur
telja að friðarstarf hljóti að vera
pólitískt að svo miklu leyti að
það hljóti að gnæfa hæst. Þær
telja að heimsfriðurinn sé eins
og fjöregg, sem stórveldin kasti
á milli sín og það sé nauðsynlegt
að gera upp hug sinn um þann
leik og leggja fram krafta sína
til að vinna að því, sem samvizk-
an býður þar um. Hvernig eiga
nú öll þessi sjónarmið og enn
fleiri að rúmast í einni friðar-
hreyfingu?
Friðarhreyfingu íslenzkra
kvenna hefur bæði verið hrósað
og einnig hallmælt fyrir hið
þverpólitíska snið sitt. Hún er
gagnrýnd fyrir að gefa ekki út
pólitískar yfirlýsingar, standa
ekki að baki ákveðnum aðgerð-
um, henni er hrósað fyrir að
hafa nú loksins komið upp vett-
vangi, þar sem konur ólíkra
sjónarmiða um sameiginlegt
baráttumál geta hitzt, talað
saman og unnið saman.
Ef Friðarhreyfingu íslenzkra
kvenna tekst að halda velli sem
vettvangur þar sem konur ólíkra
sjónarmiða í friðarstarfi vinna
saman að friði er vel farið.
Það er áreiðanlega lærdóms-
ríkt að hlusta á „hinar", sem
hver um sig berst fyrir sínu máli
í sínu nafni eða nafni þess hóps,
sem hún starfar í. Konur, sem
hlýða hver á aðra, unna hver
annarri ólíkra sjónarmiða og
halda samt áfram að tala saman
og vinna saman, eru fyrirmynd í
friðarleit. Þær, sem vildu fá nán-
ari upplýsingar um friðarhreyf-
inguna, ættu að skrifa til mið-
stöðvar hennar að Hallveigar-
stöðum í Reykjavík.
Óþekkta konan
11. sunnudagur eftir trinitatis Lúk. 7:36—50
Við göngum til veislu — óþekkt kona gengur í salinn,
hún er ekki boðin. Hvaða erindi á hún hér? Áður en varir
fyllist loftið angan — verk hennar hefur áhrif um allan
salinn. Menn kveða upp dóma. En konan er frjáls í þjón-
ustu sinni. Kærleikur hennar á sér engin takmörk. Fræ-
korn kærleika hennar springa út — bruma — verða að
laufum — bera ávöxt — bera þann ávöxt, að hún þjónar
Kristi á þann hátt að andrúmsloftið í kringum hana
umhverfist. Það fyllist ilmi og frískleika. Allt verður
nýtt. Ljósið skín inn í líf hennar — myrkrið hverfur frá
huga hennar. Guð hefur bægt myrkrinu frá og líf hennar
fyllist ljósi, er hún brýtur allar hefðir að baki sér —
hugsar ekki um dóm manna, heldur gengur óhikað fram
til verks, — fram til þjónustu við Drottin sinn og frels-
ara.
Og hver eru viðbrögð hans?
„Syndir þínar eru fyrirgefnar. Trú þín hefur frelsað þig.
Far þú í friði“.
Hann segir við þig : „Þú ert minn og þú ert mín — ég
hefi tekið þig í sátt. Ég hefi tekið myrkrið burtu.
Ég skal vera ljósið í lífi þínu.“
Sá sem elskar Drottin, Guð sinn af öllu hjarta sínu,
allri sálu sinni og öllum huga sínum — sá elskar náunga
sinn eins og sjálfan sig. í hennar fótspor — þessarar
óþekktu konu, skulum við því öll feta — þeirrar sem
þjónar Kristi. Höldum á vit náunga okkar — þannig
bægjum við myrkrinu frá og hleypum ljósinu að. Göng-
um fram til frelsis þess og friðar er Kristur gaf okkur.
Biðjum að við megum feta í fótspor hinnar óþekktu konu,
svo við megum þjóna Guði hinni sönnu þjónustu.
Úr ályktun prestastefnu 1982
I.
1. Sá friður sem kirkjan boðar er friður Guðs, sem hún
er send með út í heiminn til þess að fagnaðarerindið
fái að móta mannlífið allt.
2. Við minnum á að friður er afleiðing af réttlæti í
samskiptum manna og verður aðeins tryggður á
þann hátt, að réttlæti ríki.
3. Við minnum á, að hinn kristni fagnaðarboðskapur á
erindi við manninn á öllum sviðum lífs hans.
h. Fagnaðarerindið er boðskapur um ábyrgð mannsins
á öllu lífríkinu, og þar með einnig um velferð þjóða
og einstaklinga.
II.
5. Við fordæmum geigvœnlegan vígbúnað í heiminum.
Við minnum á þá gífurlegu fjármuni, sem varið er
til vígbúnaðar meðan stór hluti mannkyns sveltur.
6. Við bendum á, að málefni friðar og afvopnuar séu
ofar flokkssjónarmiðum stjórnmálaflokkanna. í mál-
efnum friðar og afvopnunar hljóta allir menn að
vera kallaðir til ábyrgðar.
7. Við æskjum þess, að kirkjustjórnin taki höndum
saman við alla stjórnmálaflokka landsins til umræðu
um friðarmál og beinum því til biskups að hafa
forgöngu í því efni.
III.
8. Við hvetjum söfnuði landsins til þess að leggja aukna
áherslu á uppeldi tilfriðar með því að:
a) ástunda slíkt uppeldi innan fjölskyldunnar sjálfr-
ar og í samskiptum milli heimila á þann hátt m.a.
að sýna sáttfýsi, sanngirni, hógværð og umburð-
arlyndi,
b) vekja menn til vitundar um skaðsemi ofbeldis í
fjölmiðlum, myndböndum, leikföngum og áfleiri
sviðum,
c) vekja til umhugsunar um sáttaleiðir í deilumál-
um, stórum og smáum, og minnast gildis hins
fórnandi kærleika,
d) byggja upp gagnkvæmt traust milli einstaklinga
og hópa og vinna gegn fordómum meö því að
hvetja menn til þess að virða skoðanir annarra.
9. Við bendum söfnuðum landsins á eftirfarandi leiðir
til þess að vinna að uppeldi til friðar:
a) með því að leggja rœkt við guðsþjónustu safnað-
arins og biðja fyrir friði,
b) með því að efna til umræðufunda í kirkjum og
safnaðarheimilum um málefni til friðar og af-
vopnunar,
c) með friðarsamkomum, friðarvökum, guðsþjónust-
um, þar sem meginefnið er friður, sáttagjörð eða
skyld efni.