Morgunblaðið - 07.12.1983, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. DESEMBER 1983
13
ur Bach jafnvel verið ásakaður
um að hafa ekki samið söngverk
sín fyrir söngvara, heldur fyrir
hljóðfæri. í þessari tónlist hefur
víða skapast hefð um sérstaka
tónmótun, sem að miklu leyti er
sótt í hugmyndir manna um þann
söngmáta er tíðkaðist þegar
verkin voru samin. Flókinn
kontrapunktískur ritháttur kem-
ur best fram ef tónmótunin er
átakalaus og leikandi, en síður ef
tónmyndunin er þrungin í tón-
magni og styrk. Þessa stílkennd
hafa íslenskir söngvarar lítið
tamið sér, nema þá helst Margrét
Bóasdóttir, þó margt megi finna
þar að, t.d. varðandi ójafna
hljómun raddarinnar. Hver
söngvari söng á sinn hátt og varð
því heildarsvipur verksins nokkuð
mislitur, þó margt væri vel gert,
enda allir reyndir og vel menntað-
ir söngvarar. Upphafskafli kant-
ötunnar var endurtekinn er loka-
kórallinn hafði verið sunginn og
söng kórinn þá mun betur, svo
sem vera ber, því þetta er vaxandi
kór. Verður sannarlega fylgst með
framgangi þessa kórs, sem í fram-
tíðinni tekst vonandi að lyfta
sönglist kirkju sinnar langt upp
fyrir meðalmennskuna. Þá mun
það fólk, er getur ekki skilið á
milli góðrar listar og trúar sinn-
ar, telja sig eiga erindi við þann
Guð, sem yrkja kann í og tendrar
manninn til fagurrar sköpunar í
orðum, tónum og myndum, svo
fölva slær á allar misgerðir að
menn slíðra sverð sín og hlýða sér
til sálarheilla á list sem göfugust
er með manninum.
Jón Ásgeirsson
Samgöngusaga
\
Bókmenntir
Erlendur Jónsson
Gils Guðmundsson: Flóaskip í
fímmtíu ár. 95 bls. Hörpuútgáfan,
1983.
»Saga hf. Skallagríms
1932—1982«, stendur á titilsíðu.
Ekki er óalgengt að saga stórfyr-
irtækja sé skráð á merkum tíma-
mótum. Stundum eru þessi afmæl-
isrit eins og slétt og falleg hátíðar-
ræða. En Gils Guðmundsson er
höfundur sem veit hvað er í frá-
sögur færandi. Þar að auki er sjór
og skip sérgrein hans. Þessi bók
geymir því raunverulega sögu.
Sjórinn hefur frá fyrstu tíð verið
samgönguleiðin milli Akraness og
Reykjavíkur. Engum þótti fýsilegt
að krækja fyrir Hvalfjörðinn. Með-
an ferðast var fótgangandi eða á
hestbaki óaði mönnum við vega-
lengdinni. Og vegurinn fyrir
Hvalfjörð — fyrst eftir að bílar
komu til sögunnar, þótti bæði
vondur og glannalegur. Þegar rútu-
öld hófst var ekið milli Akureyrar
og Borgarness, síðan skip til
Reykjavíkur. Öðru vísi varð ekki
komist þessa leið á einum degi.
Fyrsta skip Skallagríms var Suð-
urland. En nokkru síðar kom annað
skip sem margir minnast — Lax-
foss. Árum saman gekk hann á
milli Borgarness og Reykjavíkur.
Það var fyrir daga flugs og einka-
bíla þannig að nánast hver einasti
maður, sem ferðaðist til höfuðstað-
arins að norðan eða vestan (ekki þó
Vestfjörðum), endaði ferðina á
Laxfossi. Síðast komu svo Akra-
borgir þrjár.
Margar myndir eru í bók þessari,
menn og skip. Meðal manna, sem
þarna eru ofarlega á blaði og kunn-
ir voru á sinni tíð, er t.d. Sverrir
Gíslason í Hvammi, lengi stjórn-
arformaður, Hálfdán Sveinsson á
Akranesi og Jón Árnason alþingis-
maður. Skipstjórum og áhöfnum er
ekki heldur gleymt.
Fáir menn komu lengur við sögu
þessara samgangna en Friðrik Þor-
valdsson. Hann var fyrst bók-
haldari félagsins í Borgarnesi, síð-
ar framkvæmdastjóri og síðast af-
greiðslumaður í Reykjavík. Eftir að
hann lét af störfum skrifaði hann
margar blaðagreinar þar sem hann
mælti með að Hvalfjörður yrði
brúaður. Og hann gerði meira en að
mæla með því. Hann kynnti sér
smíði þess konar mannvirkja er-
lendis, bæði tæknilega og fjárhags-
lega hlið þeirra mála. Örugglega
hefur hann haft lög að mæla. Þeir,
sem nú fara með samgöngumál,
ættu að kynna sér skrif hans.
Gils Guömundsson
Stjórnarformaður Skallagríms
skrifar formála fyrir bók þessari
og segir meðal annars um sögu fé-
lagsins að hún sé »lýsandi dæmi
um áræði og framsýni brautryðj-
endanna, sem stóðu nánast í gamla
tímanum, en sáu þó bjarma fyrir
nýrri öld.«
Þetta er rétt. Menn voru fljótir
að bregðast rétt við breyttum sam-
gönguháttum fyrir hálfri öld. Efn-
in voru smá en hugurinn því
stærri. Vonandi gegnir sama máli
nú varðandi stórhug og bjartsýni
og — framsýni!
Erlendur Jónsson
Endasleppt ferðalag
Hljóm
otur
Steindór Steindórsson
tekst það sæmilega. Að minnsta
kosti hafði ég gaman af ýmsum
slíkum tilraunum. Honum er að
visu stakkur sniðinn.
Fróðleikur er oft í molum hvað
varðar hans eigin samtíma.
Ég veit ekki hvort aðrar þjóðir
eiga sambærilegt rit og Landið þitt
ísland. Þetta er held ég séríslenskt
fyrirbrigði og ekki verra fyrir það.
Sigurður Sverrisson
Verity
Interrupted Journey
PRT/ Skífan
John Verity er náungi, sem ég
veit lítil sem engin deili á. Veit
þó, að hann tróð upp með Mich-
ael Schenker Group í Middles-
brough fyrir nokkru, en vildi
ekki þiggja boð um fast sæti í
sveitinni. Hugðist heldur reyna
að koma sjálfum sér og tónlist
er þessi plata sennilega sú ná-
kvæmasta sem ég hef hlustað á
með íslenskum kór, enda fyrsta ís-
lenska kórplatan sem tekin er upp
með hinni svokölluðu digital-
tækni eftir því sem ég veit best.
En vönduð tæknivinna væri til lít-
ils ef ekki kæmi til góður og vel
agaður söngur Kórs Langholts-
kirkju sem ber kunnáttu og list-
rænum vinnubrögðum stjórnand-
ans, Jóni Stefánssyni, fagurt vitni.
Platan er tekin upp í Skálholts-
kirkju, sem er frábært sönghús,
ekki síst þegar sungið er án undir-
leiks eins og hér á sér stað. Það
má hins vegar velta því fyrir sér
hvert þessi nákvæma tækni er að
leiða okkur. f sumum tilvikum
a.m.k. virðist hún beinast enn
frekar í átt frá hinu spennandi
andrúmslofti konsertsins og
augnabliksins til gerilsneyddra
umbúða plastsins. Stærsti galli
upptökunnar er að mínu mati hve
s-hljóðin eru oft hörð og sár sem
sums staðar leiðir til ósamræmis í
framburði. Sem dæmi má nefna
síðasta erindið í „Sofðu unga ástin
mín“ þar sem s-in koma ailt að því
of skýrt fram en endasamhljóð-
arnir í rótt, fljótt, skjótt heyrast
hins vegar ekki. Þetta og ýmislegt
fleira stingur dálítið í eyra, því að
öðru jöfnu er framburður kórsins
og flutningur allur mjög góður og
á háu listrænu plani. Eg læt þó
vera að tína til fleiri smámuna-
legar athugasemdir, sem jaðra við
títuprjónisma, því þegar á heild-
ina er litið er hér um mjög vand-
aða og eigulega hljómplötu að
ræða, sem unnendur fagursöngs
taka fagnandi.
Of langt mál væri að fjalla um
einstök verk, sem platan geymir.
En þar er að finna marga perluna,
m.a. hið magnaða Requim eftir
Jón Leifs, sem í einfaldleik sínum
er eitt áhrifaríkasta verk plötunn-
Umslag og frágangur allur er til
fyrirmyndar, eins og annað sem
við kemur þessari hljómplötu.
Egill Friðleifsson
sinni á framfæri upp á eigin
spýtur.
Þar með fetar Verity í fótspor
margra, sem fylgt hafa eftir Ted
nokkrum Nugent. Segja má, að
hann hafi rutt brautina fyrir
kappa á borð við þessa, þ.e. báru-
járnsrokkara sem koma fram
sem sólóistar með sveit að baki
sér. Undanfarin ár hafa nokkrir
slíkir skotið upp kollinum og
nægir að nefna þá John Cougar
og Aldo Nova.
Ekki veit ég hvort John þessi
Verity er breskur eða bandarísk-
ur, enda skiptir það ekki höfuð-
máli. Tónlist hans er þó á þann
veg, að líklegra er að hann sé
ættaður að vestan, en aðstoðar-
mennirnir eru hins vegar flestir
breskir. Þá er platan einnig tek-
in upp í Bretlandi.
Á meðal kunnra aðstoðar-
manna John Veritys á þessari
plötu má nefna Rod Árgent,
Russ Ballard, Robert Henrit
(allir úr Argent sálugu), svo og
Mike Rutherford úr Genesis.
Þrátt fyrir ágæt tilþrif Veritys
og aðstoðarmanna á köflum, nær
plata þessi aldrei að komast upp
fyrir meðalmennskumarkið.
Lögin hans Verity eru flest hver
ekki nægilega sterk, en þau, sem
hann fær að láni hjá öðrum,
koma betur út.
Bestu lög þessarar plötu, Int-
errupted Journey, eru án nokk-
urs vafa Chippin’ Away The
Stone, Just Another Day (eftir
Russ Ballard) og Stay With Me
Baby. Það síðastnefnda er gam-
alt og gott og menn kannast
e.t.v. við það í flutningi Bette
Midler úr kvikmyndinni The
Rose.
Þegar öllu er á botninn hvolft,
er Interrupted Journey miðl-
ungsgóð plata og þó varla það.
Verity verður að gera betur, ef
nafn hans á að festast í minn-
ingunni.
Ertu
aö komast
í vandræði
meö
bókhaldið?
Tölvubúðin h.f. býður nú upp á alhliða rekstrar- _
þjónustu með sérhæfðu starfsliði og notkun tölvu.
VIÐ TÖKUM AÐ OKKUR M.A.:
★ Fjárhagsbókhald — merkingu fylgiskjala,
færslu, afstemmingu og uppgjör.
★ Launabókhald — launaseðlar.
★ Áætlanagerð — töfluvinnsla.
★ Rekstrarráðgjöf og ráðgjöf varðandi
tölvuvinnslu.
Sérhæft starfsliö á sviði rekstrarhagfræði og for-
ritunar tryggir skjóta og örugga þjónustu fyrir
smærri jafnt sem stærri fyrirtæki.
Reynið viöskiptin.
TÖLVUBÚDIN HF
Skipholti 1 Sími 25410
Jóia-nátttot
[örjpmMafoiift
Askriftarsinmm cr 83033
I