Morgunblaðið - 11.12.1983, Blaðsíða 22

70
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. DESEMBER 1983
Œ> H’regy«&£ragg>.
© Jjórjuiuw&aggL
® Lstwnr\v\a!tÁckk\.>\
® VersíinainnawJlGleÉfctVi
<S) 'fctH»q'w5vetfeot£fefct>w
© <£>anGa£kkfcí*i
® í^p^ó^/yj'opy*-
® Aia.tp.faw
© ‘FWna9fr/5Í'«1
® TSaoábnMji.
<jj) StiT’Va.
<S> HfynjCraíjgi
© Bófreituverb'taeií H.Ö.
® Kaajm&frUr
® Hárfca/ÍJ»a<m»r
® TSntmákwA'
® MjÓ(ItJanétá^iV<
/fadd; 80
j&tc'CM '83
^W'AOiíVWWFAOWl /iVÆVAV/VTyATVLUAVAVA^AVAViAVAVAaAVAVAVAPlAVA^^A^AýryAViV^iayWAVA^A^ilVA^AW^A^! I
var „Þetta eru asnar Guðjón" og
kom út fyrir 2 árum með persón-
um úr samtímanum og af aldurs-
flokki Einars sjálfs.
Fæddur á blóma-
tíma kampanna
En því skyldi ungur rithöfund-
ur, 28 ára gamall, einmitt velja sér
söguefni frá tímum braggahverf-
anna sem hlýtur að krefjast óend-
anlegrar vinnu við heimildasöfnun
á mannlífi fyrir hans daga, og
spara þar ekki til eins og fram
kemur í sögunni? Hann er því
fyrst spurður hvort hann muni
eftir braggahverfunum.
„Ég er fæddur 1955 í Reykjavík,
en þá er blómatími braggahverf-
anna, segir Einar. 1956 bjuggu um
3000 Reykvíkingar í bröggum í
þessum stóru hverfum, svo sem
Camp Knox, Múlakampi, Selby-
kampi á Skólavörðuholtinu, sem
mynd er af á bókarkápunni þótt
það komi ekki málinu við. Ég ólst
þorað að ýja að því án þess að vera
viss. Vitanlega hefði ég getað
skrifað aðra bók úr heimi fólks á
mínu reki, en það freistaði mín
ekki. Fannst þetta miklu meira
spennandi. Veit raunar ekki hvort
það hefði verið léttara. Um leið og
það væri léttara hefði það líka
getað orðið leiðinlegra."
Nú eru persónurnar þínar í alls
konar basíi, en samt mikill húmor
í þeim. Stefnirðu markvisst að því
að þær verði skemmtilegar?
„Rithöfundar ættu að banna
sjálfum sér að skrifa leiðinlegar
skáldsögur. Ég hefi alltaf verið
ákveðinn í að reyna a.m.k. mitt
besta til að svo yrði ekki. Ég reyni
að sýna broslegar og dapurlegar
hliðar á persónunum. Flestar
persónurnar í bókinni eiga sínar
björtu stundir og sínar erfiðu
stundir. Þegar eitthvað sorglegt
dynur yfir þær og þær eiga í erfið-
leikum þá reynir maður að segja
frá því þannig að vandræðin verði
á einhvern hátt eftirminnileg.
Ekki verið að reyna að fegra þau.
Persónum sem ganga í gegnum
ekkert nema hörmungar er enginn
greiði gerður með því að vera að
velta sér óhóflega upp úr eymd
þeirra."
Áður en við sleppum sögu-
sviðinu og heimildasöfnuninni. Þú
segir að ekki hafi þurft á öllum
fróðleiknum að halda í bókina. Er
ekki freistandi að nota allt það
sem búið er að heyja sér með svo
mikilli fyrirhöfn? Fórst þú ekki
alla leið til Bandaríkjanna í leit
þinni, sem hlýtur að hafa kostað
talsvert fé og fyrirhöfn?
„Ég notaði ekkert nema það sem
mér fannst sjálfum skipta máli.
En hitt er annað, að í skáldsögu
getur maður látið allt koma mál-
inu við. Ferðin til Bandaríkjanna
kostaði sitt, ég fór frá New York
til Minneapolis, síðan með Miss-
issippi-fljótinu til Memphis og til
baka. En það borgaði sig hvernig
sem á málið er litið. Ég treysti
mér betur til að skilja ameríkan-
ana eftir þá ferð. Þegar skrifuð er
bók sem byggir svona mikið á til-
veru ameríska samfélagsins og
áhrif þaðan, þá væri það viðvan-
ingsbragur að skrifa um það án
þess að reyna að kynna sér það.
Annaðhvort gerir maður þetta al-
mennilega eða ekki.“
Skáldskapur eða
endurminningar
Þú hefur gefið þér tíma, ekki
miðað við að skrifa bók á nokkrum
mánuðum fyrir næstu jólavertíð.
Hefurðu ekki verið nær eingöngu
við skriftir í nokkur ár?
„Maður þarf vitanlega að ljúka
verki fyrir einhver jól samt sem
áður. Jú, ég hefi haft þetta að að-
alatvinnu í fimm ár. Það hefur að
minnsta kosti verið efst á lista.
Reyni að vinna reglulega, ná 6—8
tímum á dag. Stundum hefur þó
ekkert upp á sig að sitja við og
Rithöfundar ættu að
banna sjálfum sér
að skrifa leiðin-
legar skáldsögur
Viðtal: E.Pá.
„Á fyrstu jólunum í Gamla hús-
inu missti fjölskyldan stjórn á sér.
Fram til þessa höfðu jólin verið í
það mesta kerti og spil og auka
súrbiti með kvöldskattinum ein-
hvers staðar í moldarkofa eða
saggafullu greni. Þannig hafði það
verið svo lengi sem munað var, öld
eftir öld í meira en þúsund ár frá
því fyrsti landnámsmaðurinn
hraktist af leið og brotlenti á þess-
ari eyju. Sjálf ættmóðirin í hús-
inu, hún Karolína spákona, gat
þakkað klækjabrögðum sínum og
prútti við máttarvöld af ýmsum
gráðum veraldleikans að hún
hafði aldrei orðið úti, eða hung-
urdauða að bráð einhvern þann
heimskautavetur sem drottinn gaf
þessu landi, og ef jól áttu að vera
fagnaðarhátíð fyrir það sem lífið
oss gaf þá var það nú eins og
brandari í augum spákonunnar.
Hahaha! Eða hann Tómas, sem
taldist fyrirvinna fjölskyldunnar:
Það hafði lengst af verið siður
hans að detta í það á jólunum. Það
tilheyrði flækingslífi æskuáranna
og siglingum um höfin sjö og líka
því að á jólum gerir tilfinning ein-
semdar helst vart við sig hjá
mönnum sem eiga engan að nema
kannski hina einstæðingana sem
útgerðin hefur ráðið í sama skip-
rúm. Og öll þessi ár síðan hann
kom í land og Lína hætti að ráfa
um forarsvað gatnanna í höfuð-
staðnum og þau giftust voru jóiin
hálf vandræðalegt fyrirbæri, því
bæði voru þau stolt um efni
fram; Það skyldi vera allt eða ekk-
ert; og það var aldrei neitt til í
þessum litla dimma kofa nema
barnasægurinn sem þau áttu ekki
einu sinni allan sjálf, börnin voru
arfur Línu eftir systur sína sem
ekki var eins glúrin í klækjum og
prútti við máttarvöldin og kvaddi
táradalinn og þessa föðurlausu
króga. Aðeins eitt af börnunum
átti Lína sjálf og það var hún
Gógó og hún fæddist löngu áður
en Tommi kom til.
En þetta voru ekki nein börn
lengur, börnin sem nú tilheyrðu
fjölskyldunni, voru þau sem Gógó
hafði verið að eignast með útlend-
ingum undanfarin sextán ár, þrjú
á Iífi bjuggu þarna hjá Línu og
Tomma, sem þau kölluðu ömmu og
pabba. Dollí var elst, orðin dama
og komin með kærasta uppá arm-
inn. Svo voru það strákarnir tveir:
sjálfur Baddi, sem var augasteinn
allra, ellefu ára, dökkur snareygur
og fjörmikill gutti og allar kell-
íngar sögðu að hann ætti nú eftir
að verða kvennagull þessi. Og
Danni; hann var níu ára stórfætt-
ur og einrænn. Fýlupoki sögðu
margir. Danni gekk oftar undir
nafninu Hinn. — Mikill fríð-
leikskrakki er hann Baddi, sagði
fólk. Og eftir stundarþögn bættu
þeir barngóðu við: — Hinn er
meira svona inní sig.
Lína og Tommi eignuðust aldrei
börn saman og töldu ekki eftir sér
að ala upp blessaða ungana henn-
ar Gógóar, svo að sjálf gat hún
haldið áfram að gleðjast með út-
lendingunum. Og nú var meira að
segja svo komið að hún hafði gifst
útlendingi, einum af sonum rík-
ustu þjóðar heims. Dugði ekkert
minna. Augljóst var að Guð hafði
velþóknun á ameríkönum, enda
gekk þeim allt í haginn; og svo
upp í Hlíðunum en flutti seinna í
Háaleitishverfi rétt hjá Múla-
kampinum, sem enn var við lýði.
Þar bjó fullt af sómamönnum og
maður lék sér við strákana þaðan,
og kannaðist því við fólkið. Eina
nýbyggða húsið þar á þessum ár-
um var Þvottahúsið Eimir, þar
sem nú eru höfuðstöðvar Dag-
blaðsins og Vísis. En það er rétt,
þessu sögusviði fylgdi talsverð
heimildasöfnun. Ég byrjaði fullur
bjartsýni á þeirri heimildasöfnun.
Allt sem ég hafði heyrt um þenn-
an tíma var svo spennandi. Þetta
kom nokkuð jafnóðum þau rúm
tvö og hálft ár sem bókin var í
smíðum. Maður var að reka sig á
gloppur og finna að þetta og hitt
þyrfti maður að kynna sér. Margt
af því sem búið var að leggja
mikla vinnu í þurfti svo kannski
ekki að nota. En ekki hefði maður
mikil var mildi Drottins að þegar
Gógó giftist kananum fór náðar-
sólin að skína inní tilveru Línu og
Tomma. Svo rækilega að þau
héldu núna jól í nýju húsi sem þau
áttu sjálf."
Þarna er komin strax í upphafi
bókar aðalfjölskyldan í Gamla
húsinu í miðju braggahverfinu,
sögusviði skáldsögunnar „Þar sem
djöflaeyjan rís“ með öllu þessu
litskrúðuga mannlífi í bröggunum
í kring, drykkfellda kúluvarparan-
um, bifvélavirkjanum með bílhræ-
in sín, kattakonunni, eymdarkon-
unni Þórgunni og öllum hinum
persónunum í þessari nýju skáld-
sögu Einars Kárasonar, sem vakið
hefur mikla athygli á bókamark-
aði þessa árs. Og það er tilefni
þess að við leitum eftir viðtali við
höfundinn, sem nú gefur út sína
aðra skáldsögu. Fyrri skáldsagan
Ljósm. Rax
Einar Kárason, höfundur skáldsögunnar „Þar sem Djöflaeyjan rís“.
f Thulekampi er
fjölskrúðugt
mannlíf og nýju
blokkirnar
teygja sig inn f
hverfið. Höfund-
ur eykur lesend-
um leti með þvf
að birta fremst f
bókinni teikn-
ingu af bragga-
hverfinu, svo
þeir geti strax
áttað sig á hvar
hver og einn býr.