Morgunblaðið - 11.12.1983, Blaðsíða 44

92
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. DESEMBER 1983
,Skjo '&ý \<em hálfhtma. ofseint1 Oj \p<xb'f'
ást er...
aí
... að sefya henni að þú
getir ekki lifað án hennar.
TM Rag. U.S Pal Otl all rights reservad
C1983 Lo» Angeles Tlmes Syndlcale
___ , \ I t'
\ \ \ \
I>að gat nú verið að þú eyðilegðir
kvöldið fyrir manni!
Með
morgnnkaffínu
o
llæ hæ mamma. Ég er komin aft-
ur!
Grunnskólarnir hafa brugð-
ist menntunarhlutverki sínu
Minerva skrifar:
„Velvakandi.
í umræðu um skólamál að und-
anförnu hafa eftirfarandi atriði
orðið lýðum ljós:
1. Þekking nemenda á ýmsum
mikilvægum námsgreinum hef-
ur hrakað stórlega á undan-
förnum árum. Dæmi: íslenska,
sagnfræði, landafræði. Virtir
og reyndir skólamenn lýstu t.d.
áhyggjum sínum af þessu á ný-
legu þingi BHM.
2. Þrátt fyrir mikla fjölgun
starfsmanna skólarannsókn-
ardeildar og námsgagnastofn-
unar á undanförnum árum hef-
ur kennslubókagerð varla snigl-
ast áfram. Með sama framhaldi
yrði fyrirhugað kennsluefni í
„samfélagsfræði" tilbúið um
miðja 21. öld. Ekki tjóir að bera
við fjárskorti, enda mun orsaka
frekar að leita í endalausum
skeggræðum og hópvinnu of
margra aðila.
3. Grunnskólanemendur eru
ofurseldir námsefni því, sem
menntamálaráðuneytið gefur
út. Sjálfstæð útgáfa kennslu-
bóka er nærri vonlaus í núver-
andi einokunarkerfi.
4. Með námskrá í „samfélags-
fræði" er ætlunin að afnema
sagnfræði sem sjálfstæða
kennslugrein og búta efni henn-
ar í örfá smábrot. Landafræði á
að gera svipuð skil.
Vöruvöndun brestur
Þessi öfugþróun, bæði orðin og
væntanleg, á sér vafalaust. ýmsar
orsakir, og hún er ekki bundin við
ísland eitt. { Bandaríkjunum hef-
ur t.d. lestrarkunnáttu farið jafnt
og þétt hrakandi sl. 15—20 ár, þó
að tvö síðustu árin hafi ástandið
skánað lítillega. í háskóla einum í
Svíþjóð voru nemendur á 4. ári
enskunáms látnir ganga undir tíu
ára gamalt stúdentspróf í ensku
og féll nær helmingur nemenda.
Ein veigamesta orsökin er lík-
lega sú, að lítil hagsmunatengsl
eru milli framleiðenda þekkingar
(kennara) og neytendaþekkingar
(atvinnulífs). Meðan framleiðend-
ur fá ekki bágt fyrir frá neytend-
um fyrir svikna vöru (nemendur),
er varla von á vöruvöndun. Þá
verður skiljanleg sú tilhneiging
kennara að veigra sér og nemend-
um sínum við erfiðum verkefnum,
að finna þekkingarprófun (gæða-
eftirliti) allt til foráttu og miða
bekkjakennslu við lökustu nem-
endurna.
Menn hljóta að bíða með
óþreyju álits nefndar, sem
menntamálaráðherra hefur skipað
til að treysta tengsl skóla og at-
vinnulífs.
Hvaö er almenn menntun?
fslenskir foreldrar ætlast til
þess, að börn þeirra kynnist höf-
uðþáttum almennrar menntunar í
grunnskólum landsins. Skólarnir
hafa brugðist þessu hlutverki, og
ráðamenn í kennslumálum hyggja
á enn frekari afmenntun. Þessi
þróun er í blóra við vilja foreldra
og hún hófst að þeim fornspurð-
um. Nú þarf að snúa við blaðinu.
Gefa þarf nemendum greinargott
brotalaust yfirlit yfir sögu
nútímasiðmenningar og eigin
þjóðar, sömuleiðis hætti eigin
lands og allra landa annarra, sem
íslendingar eiga náin samskipti
við, nálægra og fjarlægra. Leggja
þarf áherslu á meginhugtök
menningararfsins: Gildi einstakl-
ingsins, frelsi manns og þjóða,
listræna sköpun, mannúð og krist-
ið siðgæði. Þekkingartækin þarf
að brýna og hamra: íslenska
tungu, stærðfræði, ensku og eitt
Norðurlandamál.
Sagan sýnir, að menningar-
þróun gengur í bylgjum. Engin há-
menning varir endalaust og engin
afmenntun er varanleg. Því er von
til þess, að Eyjólfur hressist. En
þeir, sem eiga lítil börn í skóla á
Islandi í dag vilja ekki bíða. Nú
þarf að bregðast við með tvennum
hætti:
1. Fengin verði nefnd óháðra val-
inkunnra menntamanna sem
meti æskilegt innihald al-
mennrar grunnskólamenntunar
og það hvernig núverandi kerfi
samrýmist því mati.
2. Gert verði óháð mat á almennri
þekkingu nemenda, sem nú eru
að ljúka prófum úr grunnskól-
um.
Með slíka úttekt að vopni, eru
líkur til þess, að góðviljuðu starfs-
fólki í menntamálum verði nokkuð
ágengt í því viðreisnarstarfi sem
hlýtur að fara í hönd.“
HÖGNI HREKKVÍSI
ENö'A SAMNIN-3A."
Þessir hringdu . . .
Mætti sex ein-
eygðum bifreið-
um á 12 km
L.Kr. hringdi og hafði eftirfar-
andi að segja: — Það er komið að
lokum norræns umferðaröryggis-
árs og börnin manns hafa verið að
koma heim með endurskinsmerki,
sem þeim hafa verið gefin í skól-
anum. Og gamla fólkinu hafa
einnig verið færð endurskins-
merki. En það virðist alveg hafa
gleymst að huga að einum þætti í
þessu máli, þ.e.a.s. þeim sem snýr
að bílunum. Ég tók eftir því um
daginn, þegar ég setti kílómetra-
mælinn á hjá mér í bílnum, að á 12
km aksturslotu innan borgar-
markanna mætti ég sex eineygð-
um bílum. Það hlýtur að vera
ljóst, að það þýðir lítið að vera að
dreifa endurskinsmerkjum til
gangandi vegfarenda, ef mikið er
um, að ökumenn leyfi sér að aka
um á bílum með hálfu ljósmagni.
Nú er það einn ódýrasti þáttur-
inn í viðhaldi á bifreið að hafa
ljósabúnað hennar í lagi. Það
kostar um 200 krónur að ljósa-
stilla bíl og perur kosta kannski
20—30 krónur eða þar um bil. En
svo virðist sem ökumenn sinni
þessu ekki og komist upp með það.
Eftirlit hrekkur ekki til að menn
gæti sín að þessu leyti. Þó man ég
að hafa þó nokkrum sinnum heyrt
ökumenn bera fram þá skýringu,
þegar svo illa hefur til tekist, að
fólk hefur orðið fyrir bílum, að
þeir hafi ekki séð viðkomandi
vegfaranda fyrr en hann lenti á
bílnum. Manni dettur í hug, hvort
þarna geti ekki í sumum tilvikun-
um verið um að ræða eineygðu bíl-
ana; að ónógu ljósmagni hafi verið
um að kenna. Eða fór peran við
höggið?
Hvað er unnt að gera til úrbóta?
Einhvers staðar las ég um það, að
í Þýskalandi væru ökumenn um-
svifalaust sektaðir, væru þeir ekki
með öll ljós á bíl, nema því aðeins
að þeir væru með varaperu í bíln-
um, þegar lögregla stöðvar þá. í
svona málum dugir ekki, að menn
geti sagt brosandi við löggæsluna
eða vegaeftirlitið: Peran var að
fara. Þeir eru einfaldlega skyldir
til að hafa varaperu í bílnum eða
hljóta sekt ella, séu þeir stöðvaðir.
Sé ekki tekið á þessu fast og
ákveðið, sitjum við uppi með
ástand eins og ég lýsti hér áðan,
að stór hluti bílaflotans sé með