Morgunblaðið - 05.01.1985, Blaðsíða 45

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 5. JANÚAR 1985
45
í 1 /s ^
VELVAKANDI
SVARAR f SÍMA
10100 KL 11—12
FRÁ MÁNUDEGI
„Móðir" vill fá fólk til umhugsunar um hvað hcgt sé að gera til þess að koma í veg fyrir að íslenskt þjóðfélag verði
fjandsamlegra börnum en orðið er.
Er íslenskt þjóðfélag
fjandsamlegt börnum?
Móðir skrifar:
Ég hef búið í nokkur ár erlendis,
nánar tiltekið i Svíþjóð. Á meðan
á dvöl minni þar stóð eignaðist ég
mitt fyrsta barn. Ég tók eftir þvi
að alls staðar þar sem ég kom með
barnið, alveg frá því að það var
nýfætt í vagni og síðar í kerru,
voru allir tilbúnir að aðstoða mig
ef á þurfti að halda. Alls staðar
var gert ráð fyrir barnavögnum,
svo það var ekkert tiltökumál að
fara niður í bæ í Stokkhólmi með
lítið barn. Hægt var að ferðast
hvort sem var með strætisvagni
eða neðanjarðarlest. Ef ég þurfti
að fara í rúllustiga var alltaf ein-
hver vegfarandi tilbúinn til þess
að lyfta undir vagninn. Þetta þótti
sjálfsagður hlutur og gerði það að
verkum að ég hugsaði ekki allt of
mikið um þessa hjálpsemi og mat
hana þvi ekki sem skyldi. Eg fór
fyrst að meta hana, þegar ég flutti
aftur til íslands þegar barnið var
orðið sex mánaða gamalt.
Ég ætlaði nefnilega að halda
uppteknum hætti og ferðast með
strætisvagninum niður i bæ og
þótti sjálfsagt að hafa barnið með
mér. En þá komst ég að því að hér
á landi er hjálpsemi ekki í háveg-
um höfð, nema síður sé.
Fyrst mætti ég ónotalegheitum
hjá strætisvagnabílstjórunum.
Mér fannst ég vera að gera eitt-
hvað stórkostlegt af mér þegar ég
kom i fyrsta sinn galvösk með
netta barnakerru (þó ekki regn-
hlífakerru) og ætlaði með hana í
strætó. Bilstjórinn átti ekki til
hjálpsemi, hvað þá aðrir farþegar
í strætisvagninum. Ég skammað-
ist mín verulega fyrir að tefja
fólkið, sem allt virtist vera að
flýta sér. Ég fékk heldur enga
hjálp, þegar ég þurfti að komast
út.
En þegar ég kom í bæinn upp-
götvaði ég að gangbrautirnar við
Laugaveg eru svo þröngar að þar
er erfitt að koma fyrir barna-
kerru. Þó sló það öll met, þegar ég
kom í verslun eina og ætlaði að fá
að skjóta kerrunni innfyrir dyrnar
því úti var hávaðarok og rigning
og var mér óljúft að skilja barnið
eftir þar. Afgreiðslustúlkan kom
askvaðandi á móti mér og skipaði
mér að fara strax út með kerruna.
Ég sagði henni að mig langaði til
að lita á nokkra hluti þarna i
versluninni, en það stoðaði ekkert.
Á endanum fauk í mig og ég fór út
Ég hef tekið eftir þvi að íslend-
ingar eru gjarnir á að láta aðeins
frá sér heyra ef þeim líkar eitt-
hvað miður. í lesendadálkum dag-
blaðanna er nær eingöngu kvartað
og kveinað en lítið talað um það
sem vel er gert.
Ég vil hér með bæta úr þessu og
vekja athygli á því hve „öskukarl-
arnir“ sem hreinsa hér í Melgerð-
inu eru almennilegir.
Þannig er mál með vexti að ég
með kerruna og hef ekki verslað
þarna síðan.
Þetta var mín fyrsta ferð með
barnið mitt i kerru niður í bæ.
Fyrst hélt ég að eitthvað væri í
loftinu sem gerði alla svona ön-
uga. En eftir að hafa reynt þennan
ferðamáta nokkrum sinnum i
viðbót og fengið sömu viðbrögð
hjá vegfarendum, strætisvagna-
bílstjórum og afgreiðslufólki i
búðum gafst ég upp.
Það er leitt að þurfa að kvarta
yfír svona hlutum, en tilgangur-
inn með þessum skrifum minum
er að reyna að fá fólk til umhugs-
unar um hvað hægt er að gera til
þess að koma í veg fyrir að ís-
lenskt þjóðfélag þróist alfarið í þá
átt að vera fjandsamlegt börnum.
Því miður þá held ég að nokkuð sé
farið að bera á því.
hef verið að byggja við hjá mér og
því hefur fylgt alls kyns dót sem
ég hef þurft að koma frá mér.
Oftast hef ég reynt að troða því í
ruslatunnuna, en það hefur líka
komið fyrir að þurft hafi að raða
þvi alls staðar i kring. En i hvert
skipti sem „öskukarlarnir" koma
er allt dótið tekið, þegjandi og
hljóðalaust. Það er þægileg til-
finning að koma að þar sem dótið
var og sjá að það hafi allt verið
hreinsað i burtu. Þetta er greini-
lega fólk, sem vinnur starf sitt af
alúð.
Öndvegis öskukarlar
íbúi við Melgerði i Reykjavfk
skrifar:
Af hverju
slekkur fólk ekki
á sjónvarpinu?
Kona í austurbænum spyr:
Af hverju slekkur fólk ekki á
sjónvarpinu þegar þar er sýnt efni
sem því líkar ekki? Ég tel þetta
mjög auðvelda lausn, þvi enginn
er skyldugur til þess að horfa á
sjónvarpið. Mér datt þetta i hug
þegar ég las gagnrýni á sænsku
myndina Fanny og Alexander. Ég
er hjartanlega sammála því að
hún sé hvorki við hæfi barna né
fullorðinna, en lausnin er sem sagt
að slökkva bara á tækinu.
Einnig langar mig að minnast á
annað í sambandi við lesendabréf
um fóstureyðingar, sem birtist 3.
janúar sl. Eg get ekki skilið hvers
vegna konur og jafnvel ungar
stúlkur eru að hátta hjá einhverj-
um karli, sem þær kæra sig svo
ekkert um. Síðan verða þær
ófrískar og valda með þessu bæði
óhamingju barna sinna og einnig
sinni eigin. Þarna er það kvenfólk-
ið sem býr til óhamingju sina
sjálft.
Um tvær konur
að ræða
Guðrún Agnarsdóttir alþingismað-
ur hringdi:
I Velvakanda 3. janúar sl. var
spurt hvort sama manneskjan
gæti verið í tvennum stjórnmála-
samtökum og starfað fyrir hvor
tveggja. Því var haldið fram að
sama konan sæti i miðstjórn
Alþýðubandalagsins og sem full-
trúi Kvennalistans i útvarpsráði.
Þetta er ekki rétt. Konumar eru
tvær, en eru reyndar frænkur og
bera sama nafn. Sú sem er í Ai-
þýðubandalaginu býr fyrir norð-
an, ef ég man rétt, en sú sem er
fulltrúi Kvennalistans í útvarps-
ráði er búsett í Reykjavík.
Hvar fást endur-
skinsmerki?
S.B.Ó. hringdi:
Mér til undrunar þá fást hvergi
endurskinsmerki. Nú er dimmasti
tími ársins og skyggni oft mjög
slæmt. Fólki er ráðlagt að vera
með endurskinsmerki svo það sjá-
ist í myrkrinu. Þetta er ekki síst
brýnt fyrir börnum og er það vel.
En hvar fást þessi merki?

Epli eru til margra hhita góó. Nú
má fá góð og ódýr epli og upplagt
að búa úr þeim eplamauk og láta í
frystinn í mátulega stórum
skömmtum, t.d. í plastboxum á
stærð við þau, sem notuð eru undir
sýrðan rjóma. Eplamauk má
bragðbæta á margan hátt.
Fyrir eplakökur og ábætisrétti á það að vera sætt og mi þá bæta út
í vanillu, rifnum sítrónuberki eða rommdropum.
Sem meðlæti með allskonar pylsum er mjög gott að sjóða heilan
kanil með maukinu. En eigi að nota maukið með grillmat, Ld.
grilluðum kjúklingi, bætið þá út f það dálitlu af rifinni piparrót,
eða þurrkaðri og útkoman verður sérlega nýstárleg. En ef þið viljið
reyna aðra óvenjulega útgáfu, Ld. með kjötbollum, blandið þá
steiktum lauk í maukið.
Ömmu eplakaka:
Deig
300 gr hveiti,
'á tsk salt,
100 gr sykur,
200 gr smjörlíki,
rifínn börkur af Vt sítrónu,
1 eggjarauða.
Fylling
Ca. 1 kg epli,
1 dl Ijós púðursykur,
50 gr rúsínur,
1 dl rasp,
(1 eggjarauða og flórsykur).
Saxið hveiti, smjörlíki, salt,
sykur og sítrónubðrk saman,
hnoðið eggjarauðuna í, og látið
bíða á köldum stað í xk tíma.
Skrælið eplin og skerið í fjórð-
unga, og fjarlægið kjarnann.
Sneiðið eplin í þunnar sneiðar og
blandið saman við þau rúsfnum
og púðursykri.
Fletjið deigið út og látið þriðj-
unginn af því i botn og hliðar á
vel smurðu kökuformi, sem raspi
hefur verið stráð á. Fyllið með
maukinu og penslið deigbarm-
ana með eggjarauðu. Látið svo
afganginn af deiginu eins og lok
yfir.
Bakið í 40—45 mínútur í
190—200 gráðu hita. Látið ál-
pappír yfir ef kakan verður of
stökk.
Stráið að lokum sigtuðum
flórsykri yfir kökuna þegar hún
er orðin köld.
Góð svona, en ennþá betri með
ískældum, þeyttum rjóma.
Epla-pönnukökur
4 egg,
V: tsk salt,
1 tsk sykur,
200-300 gr mjólk,
rifínn börkur af Vi sítrónu,
150 gr hveiti.
4 stór, hörð (græn) epli,
smjör til að steikja,
flórsykur.
Þeytið eggin með salti, sykri,
200 gr mjólk og sítrónuberki.
Hrærið hveitið út f og örlítið
meiri mjólk. Deigið á að vera þó t i
nokkru þykkara en venjulegt
pönnukökudeig.
Skrælið eplin, skerið þau í
sundur, fjarlægið kjarnana,
sneiðið þau svo þunnt niður og
bætið út í deigið.
Brúnið smjörlíki á kökupönnu
og látið ca. 2 matskeiðar af deig-
inu á. Bakið kökuna, snúið henni
svo við, og tætið hana í minni
bita með tveimur göfflum (sjá
mynd). Látið bitana á fat og
haldið volgum. Stráið sigtuðum
flórsykri yfir.
Ef ykkur þykja þessar pönnu-
kökur heldur grófar, má hafa
deigið þynnra og grófrífa eplin í
stað þess að sneiða þau niður í
bita. Pönnukökurnar bakast þá á
venjulegan hátt og eru ekki
tættar niður í bita.
Lifur með eplum
400—500 gr lifur,
2 laukar,
3 msk smjörlíki,
salt og pipar,
2 epli.
Skerið lifrina niður i þunnar
sneiðar.
Skerið laukinn i hringi og
steikið hann ljósbrúnan í 1 msk
af smjörlíki. Takið af pönnunni.
Látið 2 msk smjörlíki i viðbót
á pönnuna og steikið lifrina
stökka við mikinn hita, ekki of
lengi.
Stráið salti og pipar á eftir
steikingu.
Skrælið eplin og léttsteikið, og
látið þau ofan á lifrina með
steikta lauknum. Berið kartöflu-
mús með.
DY
JÓRUNN KARLSDÓTTIR