Morgunblaðið - 27.03.1985, Blaðsíða 4

4_______________________________________MORGUNBLADIÐ, MIDVIKUDAGUR 27. MARZ 1985
Könnun á þekkingu og viðhorfi almennings til sjávarútvegs:
6,3 % telja sig hafa
þekkinguna úr skólum
- Því lengur, sem fólk er í skóla, þeim mun minna veit það um
sjávarútveg, segir Dagbjartur Einarsson, stjórnarformaður SÍF
„ÞAÐ ER Ijóst, að skólakerfið hefur
brugrtizt hlutverki sínu hvað varðar
frKðslu um sjávarútveginn. Því leng-
ur, sem fólk er í skóla, þeim mun
minna veit það um sjávarútveg. Ég
efast um, að fólk geri sér nokkra
grein fyrir því hve mikilvsgur sjáv-
arútvegurinn er fyrir okkur, hvort
það skipti máli hvort við veiðum
200.000 lestir eða 400.000 af þorski
á ári. Á sama tíma og sjávarafli og
verðmæti hans dragast saman
heimtar fólk meiri laun eins og það
skipti engu máli hverju sjávarútveg-
urinn skili.“
Þetta voru orð Dagbjarts Ein-
arssonar, stjórnarformanns SÍF,
er kynntar voru niðurstöður úr
könnun Hagvangs á viðhorfum al-
mennings til sjávarútvegs á ís-
landi. Meðal niðurstaðna könnun-
arinnar eru þær, að einungis 6,3%
aðspurðra telja sig hafa þekkingu
á sjávarútvegi úr skólum. 35,6%
telja sig hafa þá þekkingu úr fjöl-
miðlum, 33,2% úr starfi eða af
reynslu, og 22,4% telja sig hafa
hana frá fjölskyldu eða vinum.
Frá viðskiptaþingi Verzlunarráðs Islands.
Það voru SlF, SH, Sjávaraf-
urðadeild Sambandsins og LÍÚ,
sem létu gera könnun þessa og
kom fram ánægja hjá forráða-
mönnum þessara aðilja með
niðurstöðuna. Töldu þeir hana
sýna, að fólk hefði verulega þekk-
ingu á sjávarútvegi og gerði sér
grein fyrir því, að hann væri
undirstöðuatvinnugrein þjóðar-
innar. Þeir hefðu talið viðhorf al-
mennings neikvæðari en fram
hefði komið í könnuninni.
Meðal niðurstaðna könnunar-
innar er athyglivert, að fólk telur
sjávarútveginn undirstöðuat-
vinnugrein þjóðarinnar, en jafn-
framt telja 35% að hann sé ríkis-
styrktur. 53% töldu að fyrirtæki í
sjávarútvegi væru álíka vel rekin
og fyrirtæki í öðrum atvinnu-
greinum, 6% töldu þau betur rekin
en 26% verr rekin. Tæp 28% að-
spurðra töldu að fiskvinnslufyrir-
tæki ætti að „fara á hausinn",
væri það komið í greiðsluþrot og
17,2% tóku undir það sjónarmið,
væri gengið út frá lélegri stjórnun
þess. Hins vegar töldu 41% að
koma ætti fyrirtækinu til hjálpar,
þótt ekki væri nema tímabundið.
Væri á hinn bóginn um að ræða
fyrirtæki, sem héldi uppi atvinnu í
viðkomandi byggðarlagi, vildu
49% koma því til hjálpar en 19%
láta það „fara á hausinn”. Rúm-
lega tveir þriðju hlutar íslend-
inga, samkvæmt könnuninni, telja
að vel og sæmilega sé staðið að
sölu sjávarafurða. Þá telur fjöldi
aðspurðra að fiskvinnslufyrirtæki
séu almennt betur rekin en út-
gerðarfy ri rtæki.
Samkvæmt könnuninni telur
þriðjungur landsmanna ástæður
gengisfellinga á íslandi slæma
stjórnun efnahagsmála. Rúm 14%
nefndu kauphækkanir, sami fjöldi
taldi eyðslu um efni fram ástæð-
una, en 10% nefndu rekstrarerfið-
leika í sjávarútvegi.
í könnuninni kemur ennfremur
fram, að yfir 90% þjóðarinnar
borða fisk að minnsta kosti tvisv-
ar í viku hverri, 35% borða hann
þrisvar í viku og 13% nær daglega.
Verulegur munur er þó á fisk-
neyzlu eftir landshlutum. í sjávar-
plássum borða 44% fisk fjórum
sinnum í viku eða oftar, en 26% á
höfðuborgarsvæðinu. Ennfremur
er fiskneyzla yngri kynslóðanna
minni en þeirra eldri.
Breytingar á sjóðakerfí og þróunarfélag:
Ríkisforsjárkerfi
í nýjum umbúðum
- sagði Hörður Sigurgestsson á viðskiptaþingi
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Gyllenhammar á fundi með blaðamönnum f gærdag, isamt forstjóra
Veltis, Ásgeiri Gunnarssyni.
Pehr G. Gyllenhammar um orsakir minni hag-
vaxtar í Evrópu en í Bandaríkjunum og Japan:
Verndarstefna
og aðgangur að
minni mörkuðum
„MJÖG fáar hugmyndir sem hafa
breytt gengi fyrirUekis eða gangi ver-
aldarsögunnar hafa verið skynsam-
legar í þeim skilningi að þær hafi
verið byggðar á útreikningi. Bestu
hugmyndirnar eru mjög oft þær
hugmyndir, sem hafa verið litnar
hornauga sem brjálæðislegar, á þeim
tíma sem þær komu fram,“ sagði
Pehr G. Gyllenhammar, forstjóri
V olvo-fy rirtækjasamstey punnar,
meðal annars í ávarpi sínu í gær á
viðskiptaþingi, þar sem hann fjallaði
um framtíð Evrópu, en hann var sér-
stakur gestur þingsins.
Gyllenhammar kom til landsins
f fyrradag. í gær átti hann fund
með forsætisráðherra, snæddi há-
degisverð á Bessastöðum í boði for-
seta Islands og flutti auk ræðunn-
ar á viðskiptaþingi ræðu í hátíða-
sal Háskóla Islands i boði við-
skiptadeildar.
Þá átti hann einnig fund með
blaðamönnum, þar sem hann sagði
meðal annars er hann var inntur
eftir skýringum á minni hagvexti
undanfarinn áratug f Evrópu en í
Japan og Bandarikjunum, hvort
þar gæti komið til sterkari verka-
lýðshreyfing í Evrópu. „Ég tel að
fyrir þvf megi nefna nokkrar
ástæður. Það eru ekki verkalýðs-
félögin sem slík, heldur reglur um
meðferð mála sem lúta að verka-
lýðs- og vinnumarkaði, verslun og
lög sem ákveða frelsi einstaklinga,
sem gera ríkjum Evrópu erfitt um
vik að ná viðlíka hagvexti og gerist
í Ameríku og í Japan. Þetta gerir
kerfið ósveigjanlegt og er iðnþróun
andstætt." Gyllenhammar sagði að
sú verndarstefna sem hefði sprott-
ið upp í verslun f Evrópu í fram-
haldi af olfuverðshækkuninni 1973
væri hemill á frekari þróun og
þrátt fyrir sterka stöðu Evrópu í
tæknilegum efnum væri hætta á að
sú staða tapaðist vegna aðgangs
Bandaríkjanna og Japans að
stærri mörkuðum. Nauðsynlegt
væri að draga úr hömlum á sam-
skipti ríkja innan Evrópu og bæta
þau í víðasta skilningi, hvað snert-
ir samgöngur, fjarskipti, fjár-
magnstilfærslur og annað.
Gyllenhammar sagði í ræðu
sinni á viðskiptaþingi verndar-
stefnuna ekki vera runna undan
rifjum stjórnmálamanna, heldur
komna frá atvinnurekendum og
launþegum sameiginlega, sem
hefðu óskað eftir henni við stjórn-
málamennina. Það væri hins vegar
þannig að opin samkeppni væri
það eina sem gæti snúið þeirri
þróun við sem rfki Evrópu horfðust
nú í augu við og það væri verkefni
stjórnmálamannanna að gera kerf-
ið þannig úr garði, að það hindraði
ekki framþróun, heldur stuðlaði að
henni. Nefndi hann að frá árinu
1979, á meðan hagvöxtur í Japan
hefði aukist um 25% og í Banda-
rfkjunum um 15%, hefði hagvðxt-
urinn í Evrópu verið 8%. Benti
hann á að fastakostnaður i Evrópu
væri um 50% á móti 35% í Banda-
rfkjunum og Japan.
I lok ræðu sinnar sagði Gyllen-
hammar að það væri staðreynd um
mannlegt eðli að fólki fyndist mjög
óþægilegt að verða að leita breyt-
inga eða umskipta á högum sfnum,
það væri þó mjög þroskandi, í því
fælist þróunin og það skipti oft
meira máli en velgengni. Þvf væru
þeir erfiðleikatfmar sem rlki Evr-
ópu stæðu frammi fyrir í dag ekki
bara vandamál, þeir væru einnig
tækifæri og minntu hann á að
kfnverska táknið fyrir umskipti
væri einnig táknið fyrir vonina.
Sjálfstæðiskonur styðja Tarkovskí-hjónin
HÖRÐUR Sigurgestsson, forstjóri
Eimskipafélags íslands, sagði í ræðu
á viðskiptaþingi Verzlunarráðs ís-
lands I gær, að ekki væri laust við,
að með hugmyndum um „nýskipan"
fjárfestingarlánasjóða og „öfluga og
sjálfstæða“ Byggðastofnun og svo-
nefnt þróunarfélag væri verið að
pakka ríkisforsjárkerfínu í nýjar
umbúðir.
Forstjóri Eimskipafélagsins
sagði, að víða væri mönnum ljóst,
að minnkandi ríkisafskipti og auk-
ið frelsi í atvinnurekstri væru
undirstaða hagvaxtar og fram-
Yfirlýsing
frá starfs-
fólki Útsýnar
Morgunblaðinu hefur borist eftir-
farandi yfírlýsing frá starfsfólki
Ferðaskrifstofunnar Útsýnar.
„Vegna viðtals við Ingibjörgu
Guðmundsdóttur í síðasta tbl.
Helgarpóstsins óskar starfsfólk á
Ferðaskrifstofu Útsýnar að koma
eftirfarandi athugasemd á fram-
færi.
Okkur þykir það leitt, að Ingi-
björg Guðmundsdóttir skuli hafa
fundið hjá sér þörf til að opinbera
vandamál sin i fjölmiðlum, er til
urðu af litlu tilefni, i nokkurra
mánaða starfi hennar hjá Ferða-
skrifstofunni Útsýn.
I umræddu viðtali koma fram
skoðanir, sem við getum með engu
móti tekið undir. Það viðhorf til
vinnuveitanda og skortur á
sjálfsvirðingu, sem Ingibjörg læt-
ur í skína, teljum við, að ekki sé
ríkjandi á Ferðaskrifstofunni Út-
sýn. Það er umfram allt álit okkar,
að ferðaþjónusta sé vandasamt og
ábyrgðarmikið starf, sem vinna
verði með alúð og eljusemi.
Áskoranir og yfirlýsingar henn-
ar, bæði í garð okkar og vinnuveit-
anda, eru því bæði ódrengilegar og
ómaklegar."
fara. Hér á landi hefði örlað á
þróun í þessa átt á allra síðustu
árum.
Hörður Sigurgestsson sagði f
ræðu sinni, að Islendingar ynnu
meirihluta ársins til þess að
standa undir opinberum rekstri.
Árið 1979 hefði skattheimtan
numið 45% vergra þjóðartekna.
Árið 1982 hefði þetta hlutfall orð-
ið 50%. Ríkisforsjána mætti einn-
ig skoða frá öðrum sjónarhóli, þar
sem % hlutar erlendra skulda
þjóðarbúsins væru lán tekin af
hinu opinbera til að kosta útgjöld
ríkissjóðs, ríkisstofnana, ríkisfyr-
irtækja og bæjar- og sveitarfé-
laga. Þá sagði Hörður Sigur-
gestsson, að samfellt tímabil hag-
vaxtar frá stríðslokum hefði skip-
að okkur á bekk með tekjuhæstu
þjóðum heims, en við hefðum
sofnað á verðinum og ekki gætt
sem skyldi að undirstöðum áfram-
haldandi hagvaxtar. Þess vegna
hefði slegið í bakseglin, ríkis-
forsjáin hefði farið vaxandi og
kerfin hefðu keyrt okkur í dróma.
Loks sagði forstjóri Eimskipafé-
lagsins, að við yrðum að endur-
nýja vöxt í hefðbundnum atvinnu-
greinum og hefja nýsköpun, sem
ýmist myndi spretta af meiði
hefðbundinna atvinnugreina eða
byggja á nýjum grunni.
Morgunblaðið:
Innheimtu-
hefti tapaðist
EINN af blaóbenim Morgunblaðs-
ins tapaði innheimtuhefti, er hann
var á leið á skrifstofu blaðsins til að
skila innheimtupeningum.
Leið hans lá frá Leifsgötu og
niður Barónsstig er hann tapaði
heftinu. Finnandi er vinsamlegast
beðinn að hafa samband við
skrifstofu Morgunblaðsins og er
fundarlaunum heitið.
Sjálfstæðiskonur fagna því frum-
kvæði sem nokkrar konur hafa sýnt er
þær ákváðu að gangast fyrir undir-
skriftasöfnun til stuðnings því, að hinn
14 ára sonur sovésku hjónanna Lari.su
og Andreis Tarkovskí fái að fara til
foreldra sinna.
Við fordæmum hið grimmúðuga
sovéska kerfi er aðskilur fjölskyldu-
meðlimi með þessum hætti, þrátt
fyrir undirritun ýmissa sáttmála er
kveða á um hið gagnstæða. Við
hvetjum því íslenskar mæður til
stuðnings við baráttu þeirra hjóna
með því að skrifa undir áskorun til
Gorbatsjof, aðalritara sovéska
kommúnistaflokksins. Undirskrifta-
listar liggja m.a. frammi 1 Valhöll,
Háaleitisbraut 1, Reykjavlk.
- (FrétUtilkjmniiig frá Undtt-
nmUadi SjálfHtjeðiskvenn..)