Morgunblaðið - 03.09.1985, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. SEPTEMBER 1985
59
Ráðstefna um
svæðabundna sam-
búð Evrópuþjóða
Jónshúsi, 2. september.
ÞESSA DAGANA stendur yfir hér í Kaupmannahöfn áttunda ráðstefna um
sambúð evrópskra þjóða fyrr og nú, sótt frá Vestur-Evrópuríkjum, Júgóslavíu
og Póllandi. Allir fyrirlestrar eru fluttir á ensku og beygja sig undir þá kvöð,
jafnvel Þjóððverjar og Frakkar. Stendur ráðstefnan í eina viku en óvíst hve
stór hluti þátttakenda verður með í síðari hlutanum, sem verður í Þórshöfn
4.-7. september. Einn íslendingur situr ráðstefnuna, Gylfi Arnbjörnsson,
sem er að Ijúka námi hér i Höfn í rekstrarhagfrsði.
I gær, sunnudag 1. september,
var umræðan helguð Norður-
Atlantshafseyjunum. Var vel til
vandað. Upphafsorð flutti hinn
kunni danski sagnfræðingur
Frantz Wendt, að vísu dálítið
hlutdrægur og föðurlegur í mál-
flutningi. Mörgum mun hafa þótt
andstæðan mikil þegar þeir mætlu
fram snjalla ræðu Atli Dan lög-
maður í Færeyjum, Jónatan Moz-
feldt forsætisráðherra í heima-
stjórninni á Grænlandi og doktor
Gylfi Þ. Gíslason, fyrrverandi ráð-
herra á íslandi. Vakti einkum til-
þrifamikil ræða doktors Gylfa at-
hygli, en hann hefur líka svo góð
tök á ensku tungutaki.
Atli Dam kvaðst ekki rétti mað-
urinn til að túlka mál fjölda Fær-
eyinga á þessum vettvangi, af því
að hann væri hlynntur samband-
inu við Dani. Af fullri einurð flutti
hann þó mál sitt og skörungur í
ræðustóli. Lagði m.a. áherslu á
tungu Færeyinga og sjálfstæði
þjóðar sinnar sem nú er um 45.000
manns. Ræddi hann um forna
sögu Færeyinga, lífsbaráttu í litlu
og harðbýlu landi í aldanna rás og
loks háttaskipti er landhelgi eyj-
anna og friðun fiskimiðanna væri
lífshagsmunamál. Var mikill róm-
ur gerður að máli Atla Dam sem
af þrótti og hógværð var flutt.
Þá talaði séra Jónatan Mozfeldt.
Fylgdust ráðstefnumenn sem
gerst með máli hans, enda hafa
ekki aðeins fiskveiðiréttindi við
Grænland í skjóli Dana, en einnig
námaréttur, verið í sviðsljósinu
undanfarið. Hitt þótti líka for-
vitnilegt að landið sem tilheyrir
Vesturálfu, skuli þjóðernislega
bundið Evrópu. Einhörð og
áheyrileg ræða hins grænlenska
prests og stjórnmálamanns vakti
afar mikla athygli. Tími hans var
naumur, er hann skyldi fljúga til
fundahalda á íslandi síðar um
daginn.
Doktor Gylfi Þ. Gíslason rakti í
upphafi ræðu sinnar höfuðdrætti
íslenskrar sögu og sagngeymdar.
Vék hann að ýmsu í lífsbaráttu
fámennrar og afskekktrar þjóðar
frá öndverðu. Lagði hann áherslu
á Gamla sáttmálann, efndir og
vanefndir, hæpin yfirráð Dana er
sjálfstæði Noregs þraut og merki-
lega sjálfstæðisbaráttu á Islandi í
siðaskiptaátökunum. Meginhluti
ræðu doktors Gylfa fjallaði um
þróun sjálfstæðis þjóðarinnar allt
frá 1830, uns heimastjórn var sett
og hlýddu ráðstefnumenn á lýs-
ingu þeirrar framvindu með mik-
illi athygli. Sambandslagasam-
þykktinni 1918 sem beinu fram-
haldi af heimastjórninni, lýsti
hann náið og svo lýðveldistökunni
er fslendingar höfðu frá þýsku
hemámi í Danmörku ráðið sér
sjálfir. Varð fundarmönnum ljóst,
jafnvel einnig dönskum, að ekki
var grunlaust fyrir fslendinga að
vera í konungssambandi við þjóð,
er Nasistar drottnuðu á þessum
tímum. Loks fjallaði doktor Gylfi
um handritamálið, seni hann gerst
til þekkir er hann var mennta-
málaráðherra og í forystusveit
þeirra er náðu samningum við
Dani um heimsendingu handrit-
anna. Var mýkt í því máli er mild-
aði þau sannindi sem fyrr voru
fram komin í hinni skeleggu ræðu.
Eftir morgunfundinn á sunnu-
dag þágu gestir boð danska þjóð-
þingsins. Á mánudag verður
Spánn, þjóð og saga, til umræðu
en á þriðjudag verður fjallað um
Mið-Evrópuríki.
Byrjun fundarhaldanna með
umræðunni um Norður-Atlants-
hafseyjarnar má óhikað telja að
varpað hafi nýju og réttu ljósi í
sögulegum og pólitískum skilningi
á grannþjóðirnar, sem byggja
Færeyjar, ísland og Grænland, í
augum hinna fjöl-evrópsku fund-
armanna. G.L. Ásg.
Reytingur í
Álftá ...
„Jú, það tínist alltaf eitthvað
upp, en ekki mikið, enda vatnið
orðið æði lítið. Algengt er að það
komi 2—4 á land á dag og trú-
lega eru komnir um 245 laxar á
land eða svo,“ sagði Páll Þor-
steinsson í Álftártungu í samtali
við Morgunblaðið í gærdag.
Þrátt fyrir afladeyfð mun vera
talsvert af laxi gengið í ána og
enn fleiri bíða rigingar í ósnum.
„Hann tekur bara svo fjári illa.
Það þarf helst að tæla hann með
mörgum flugum til að hann taki
við sér,“ bætti Páll við.
Svartá: Hörkuveiði
og framlenging
Komnir eru um 270 laxar á
land úr Svartá og hefur sá afli
nær allur verið veiddur í ág-
ústmánuði. Laxinn gekk seint.
Nú er áin afar lffleg og sam-
komulag hefur tekist milli
bænda við ána og leigutakans,
Stangaveiðifélags Reykjavíkur,
um að framlengja veiðitímann
til 10. september, en veiði átti að
ljúka nú um mánaðamótin.
Eitthvað dálítið mun vera óselt í
aukadagana. Það hefur vakið at-
hygli manna að 80—90 prósent
af aflanum eru hængar, hvað svo
sem veldur. Þá má geta þess, að
um 170 laxar hafa veiðst fyrir
neðan „hliðið" sem er mjög
neðarlega í ánni og hefur þótt
alveg sérstaklega líflegt að
stunda laxveiðar þar síðustu vik-
urnar.
Góð veiði við
Snsfoksstaði ...
„Það hefur verið nokkuð góð
veiði á köflum f Hvftá f Árnes-
sýslu í landi Snæfoksstaða, sér-
staklega að undanförnu. Menn
hafa verið að hringja f mig,
óvanir menn, og segjast hafa
fengið 4—5 laxa. 1 litlu vatni
eins og nú liggur laxinn mikið
j við svokallaða Skipakletta og
hægt er að fá góða veiði. í meiri
vatnshæð veiðist betur f landi
Langholts beint á móti,“ sagði
Friðrik Stefánsson hjá SVFR í
samtali i gær. Komnir munu um
60 laxar á land og hefur veiðin
verið að sækja sig. Þarna eru til
óseld veiðileyfi á góðu verði.
Orösendíno
frá IðnlánasjóÖi
um breytt
útlánakjör
Ákveðið hefur verið að gengistryggja hluta af útlánum Iðnlánasjóðs miðað við
gengi SDR eins og þaðer skráð af Seðlabanka íslands á hverjum tíma.
Gengistrygging þessi nær til byggingarlána, sem eru yfir kr. 5.000.000
og vélalána yfir kr. 700.000 og koma til framkvæmda við umsóknir er berist
sjóðnum eftir 15. september n.k.
Vextir eru breytilegir og háðir ákvörðun stjórnar á hverjum tíma.
Vextir hafa verið ákveðnir 10% p.a.
önnur útlánakjör sjóðsins eru óbreytt frá 15. apríl 1985,
þ.e. með 7% vöxtum p.a. og bundin lánskjaravísitölu.
IÐNLÁNASJÖÐUR
paniine
HIH
nwi
Bláskógar
Ármúla 8, S: 686080
2 sýningar
Við sýnum Panline sýningardeildina,
sem vakti verðskuldaða athygli á
húsgagnasýningunni í Bella Centre
sl. vor í verzlun okkar, Ármúla 8.
Á sýningunni Heimilið 85 í Laugar-
dalshöll sýnum við fjölbreytt úrval
húsgagna í einbýlishúsinu í aðalsal.