Morgunblaðið - 30.10.1985, Blaðsíða 53

MORGUNBLADIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. OKTÓBER1985
53
Minning:
Þórarinn Þórarins
son fv. skólastjóri
Þórarinn Þórarinsson fyrrv.
skólastjóri á Eiðum, lézt 2. ágúst
sl. á sjúkrahúsi í Reykjavík og fór
"p" útför hans fram frá Háteigskirkju
15. ágúst.
Þórarinn var fæddur á Valþjófs-
'Stað í Fljótsdal 5. júní 1904, sonur
hjónanna sr. Þórarins Þórarins-
sonar og konu hans, Ragnheiðar
Jónsdóttur, sem þar gerðu garðinn
frægan um langt árabil. Þórarinn
lauk stúdentsprófi í Reykjavík árið
1924 og guðfræðiprófi frá'Háskóla
íslands 1928.
Að loknu guðfræðinámi hér
heima stundaði hann framhalds-
nám í guðfræði og fleiri greinum
við háskólann í Marburg í Þýzka-
landi um eins árs skeið, en síðan
lá leiðin aftur heim, ekki þó til að
taka vígslu og gerast sóknarprest-
ur, því Þórarinn tók aldrei vígslu.
Hann sótti um Húsavíkurpresta-
kall, en dró umsókn sína til baka,
áður en til kosningar kom.
Örlögin höfðu ætlað honum
annan samastað. Hann réðist
kennari við Alþýðuskólann á Eið-
um og árið 1938 var hann skipaður
skólastjóri við þann skóla, tók við
skólastjórastarfi af sr. Jakob
Kristinssyni, síðar fræðslumála-
stjóra, sem einnig var guðfræðing-
ur eins og Þórarinn.
Við Alþýðuskólann á Eiðum var
megnið af ævistarfi Þórarins bund-
ið. Við þann skóla starfaði hann
nær óslitið til ársins 1965, er hann
fékk lausn frá starfi og fluttist til
Reykjavíkur með fjölskyldu sína.
Sumarið 1960 gerðist sá hörmulegi
atburður, að gamla skólahúsið á
Eiðum brann, en í því voru auk
íbúðar skólastjóra, herbergi skóla-
sveina og skólastofur. í brunanum
misstu skóalstjórahjónin búslóð
sína og innanstokksmuni, m.a.
verðmætt bókasafn, en sízt var það
að skaplyndi Þórarins að leggja
árar í bát, og hófst uppbygging
skólans þegar í stað.
Er suður kom, starfaði Þórarinn
sem stundakennari við Kvenna-
skólann í Reykjavík allt til ársins
1972, er hann lét af kennslu. I
Reykjavík var Þórarinn búsettur
til dauðadags.
Þórarinn Þórarinsson var tví-
giftur. Fyrri kona hans var Helga
Björgvinsdóttir frá Efra-Hvoli,
hún lézt 1937.
Eftirlifandi kona Þórarins er
Sigrún Sigurþórsdóttir úr Rvík,
þau eignuðust sjö börn og ólu auk
þess upp eina fósturdóttur.
Störf þau sem hér hefur verið
drepið á í stuttri upptalningu,
kynnu að sýnast fullkomið ævistarf
hverjum manni, en áhugamál Þór-
arins voru mörg og margvísleg,
hann var maður ekki einhamur.
Vil ég nefna hér nokkur. Þórarinn
var upphafsmaður að stofnun
Menningarsamtaka Héraðsbúa
árið 1954 og formaður þeirra í rúm-
an áratug eða allt þar til hann
flutti suður. Er á engan hallað, þótt
sagt sé, að í þeim félagsskap var
Þórarinn ætíð driffjöðrin og er
suður kom starfaði hann í Átt-
hagasamtökum Héraðsmanna og
fylgdist þar af lífi og sál til hinztu
stundar með öllu því, er var að
gerast á Austurlandi.
I eðli sínu var Þórarinn ræktun-
armaður, hann hafði mótast af
anda ungmennafélagshreyfingar-
innar, sem hafði að kjörorði rækt-
un lands og lýðs. Skógræktin átti
hug hans, hann starfði mikið að
skógræktarmálum, tók upp þann
sið sem skólastjóri á Eiðum að láta
nemendur sína gróðursetja trjá-
plöntur í skógargirðinguna á Eið-
um áður en þeir yfirgáfu skóla sinn
að vori. Þar má nú sjá margt fallegt
tré. Á samkomum skógræktar-
manna var Þórarinn nánast ómiss-
andi og hélt þar uppi söng og gleð-
skap af sinni alkunnu snilli, en
sönghneigð var Þórarni í blóð bor-
in, þann arf hafði hann meðtekið
frá bernskuheimilinu á Valþjófs-
stað, sem var rómað fyrir söng-
mennt.
Málefni kirkju og kristni voru
Þórarni hjartfólgin, hann var alla
ævi guðfræðingurinn, og þótt
starfsvettvangur hans yrði ekki
innan vébanda kirkjunnar, þá lagði
hann málefnum hennar mikið og
gott lið. Hann sat á kirkjuþingi um
árabil, einnig í kirkjuráði. Vöxtur
og viðgangur Lýðháskólans I Skál-
holti var honum mjög hugleikinn,
gekkst hann fyrir stofnun Skál-
holtsskólafélagsins og var formað-
ur þessfrábyrjun.
Þórarinn var ritfær maður í
bezta lagi, flutti útvarpserindi um
margvíslegustu efni og ritaði fjölda
greina í blöð og tímarit. Árið 1981
kom út bók frá hans hendi, Horft
til liðinna stunda, safn endurminn-
inga fráýmsum tímum í lífi hans.
Sem fyrr greinir, var Þórarinn
skólastjóri Eiðaskóla í 27 ár, en
samtals átti hann að baki 35 ára
starfsferil við skólann sem kennari
og skólastjóri, lengri en nokkur
annar, og átti þvi manna mestan
þátt í að móta stefnu hans og fram-
kvæmdir. Eiðastað var hann órjúf-
anlega tengdur alla ævi og kenndi
sig ætíð við hann. Þórarinn hafði
ákveðnar hugmyndir um það,
hvernig alþýðuskóli ætti að vera,
hann setti markið hátt í starfi sínu
og tókst að sjá marga drauma sína
rætast. Hann sá Eiðaskóla vaxa
og dafna, sá hann breytast úr fá-
mennum skóla í tveimur bekkjar-
deildum i það að verða fullkominn
fjögurra vetra gagnfræðaskóli með
rúmlega hundrað nemendur. Hann
valdi skóla sínum einkunnarorðin
manntak - mannvit - manngöfgi,
orðin þau segja nokkuð um mark-
miðin, sem að var stefnt i Eiða-
skóla undir stjórn Þórarins.
Á Eiðum lágu leiðir okkar Þórar-
ins fyrst saman, er ég stundaði þar
nám veturna 1954—6. Gleymi ég
seint þeim hlýju móttökum, sem
við bræður tveir fengum, er við
komum í fyrsta skipti í Eiða. Er
mér ekki grunlaust um, að við
höfum notið þess að vera bornir
og barnfæddir í þeirri fögru sveit,
Fljótsdalnum, þvi í augum Þórar-
ins var það nánast eins og virðing-
arheiti að vera Flótsdælingur,
sjálfur unni hann bernskustöðvum
sínum á Valþjófsstað og var hreyk-
inn af þeim. Okkur bræðrum
reyndist hann sem bezti faðir. Það
er margs að minnast frá dvölinni
á Eiðum, Eiðaskóli var góður skóli
undir stjórn Þórarins, hann hafði
á að skipa góðu og samvöldu kenn-
araliði, þar mátti segja, að væri
valinn maður í hverju rúmi, flestir
lærðu mikið á Eiðum og tel ég mig
í hópi þeirra. Ekki skal gleymt
þætti húsmóðurinnar á skólaheim-
ilinu, frú Sigrúnar, sem stjórnaði
ræstingu í skólanum. Sigrún er
virðuleg kona og áhrif hennar
mildileg jafnt innan skóla sem
utan. Mér hefur alltaf fundizt, að
hún hafi verið hinn góði engill
Þórarins á þeirra löngu samleið.
Minnisstæðar eru mér kennslu-
stundir hjá Þórarni, einkum í
ensku, sem hann kenndi í gagn-
fræðadeild. Þórarinn var kennari
af Guðs náð, um það gat enginn
efast, sem naut tilsagnar hans. En
honum var ekki nóg, að menn til-
einkuðu sér eitthvert tiltekið lág-
marksmagn af námsefni til að
svara út úr á prófi, heldur var það
markmið hans að koma hverjum
og einum nemanda til nokkurs
þroska, og það held ég, að honum
hafi tekizt.
Til þess notaði hann hverja
stund, sem gafst í heimavistar-
skóla, þar sem hver dagur var
skipulagður frá morgni til kvölds
við starf og leik, þroskandi iðju til
líkama og sálar.
Eftirminnilegar verða mörgum
samstundirnar á Eiðum, sem svo
eru nefndar, en þá kallaði skóla-
stjóri nemendur saman úti I borð-
sal til að ræða við þá um hin að-
skiljanlegustu efni. Samstundir
þessar notaði skólastjóri til að
ræða þau vandamál, sem upp höfðu
komið í skólanum og vanda um við
einsfaka nemendur, ef þess gerðist
þörf, en þó fyrst og fremst til að
hvetja menn til dáða og benda á
þær leiðir, sem mættu verða til
þroska og uppbyggingar hverjum
og einum í lífi og starfi. Hygg ég,
að þessar „kvöldræður" Þórarins
hafi orðið mörgum minnisstæðar.
Sumum fannst Þórarinn strang-
ur skólastjóri, og þoldu illa agann,
sem þar ríkti, og vissulega var
Þórarinn strangur, gat meira að
segja verið óvæginn ef því var að
skipta, hann gerði miklar kröfur
til nemenda sinna.
En það hygg ég þó, að flestir
hinir sömu hafi fundið síðar meir,
er þeim jókst aldur og þroski, að á
bak við strangleika skólastjórans
bjó einlæg löngun hans til að verða
nemendum sínum að sem mestu
liði á lífsleiðinni, að þeim mætti
nýtast skóladvölin sem bezt og
verða að manni, góðir „drengir" og
batnandi. Einmitt þetta fannst
mér vera ríkur þáttur í fari Þórar-
ins sem skólastjóra. Hann vildi, að
það yrði eitthvað úr manni.
Þórarinn fylgdist vel með nem-
endum sínum, ekki aðeins meðan
þeir voru í skólanum, heldur alla
tíð. Eiðamenn voru i huga hans
alltaf nemendurnir hans. Það fékk
ég að reyna, er málin æxluðust
t
Þökkum auösynda samúö vegna andlóts og jaröarf arar
EYJÓLFS Þ. JAKOBSSONAR,
Hraunbæ 50.
Guóbjörg Eyjólfsdóttir, Axel Eiríksson,
Magnús Eyjólfsson, Alda Þ. Jónsdóttir,
Ólöf Eyjólfsdóttir, Elías Einarsson,
Rúna Jónsdóttir, Jón Þ. Ragnarsson,
börn og barnabörn.
t
Þökkum innilega auösýnda samúö og vináttu viö andlát og útför
eiginmanns míns, fööur, fósturfööur og tengdafööur,
VILMUNDAR S. RÖGNVALDSSONAR,
Sólvallagötu 47,
Ksflavík.
Lára Guömundsdóttir,
Brynjar Vilmundarson, Kristfn Torfadóttir,
Sigriöur Eygló Gísladóttir, Garöar Jónsson,
Pollý Gísladóttir, Henning A. Bjarnason.
þannig síðar, að ég hóf nám í
guðfræðideild Háskólans og lauk
þaðan guðfræðiprófi. Það nám var
í byrjun hugsað aðeins til eins
vetrar, en m.a. fyrir uppörvun og
hvatningu frá Þórarni Þórarins-
syni urðu þeir vetur fleiri. Hann
fylgdist vel með námi mínu í guð-
fræðideildinni og var ætíð mættur
i kapellu Háskólans, þá fagnað var
þar einhverjum áföngum í námi.
„Nú er ég búinn að fylgja þér alla
leið,“ sagði hann við mig, daginn
sem ég lauk guðfræðiprófinu, það
voru orð að sönnu, en líklega hefur
honum fundizt öruggara að sleppa
ekki hendi sinni af mér fyrr en ég
hefði tekið prestsvígsluna, það
gerði hann heldur ekki. Sá dagur
gleymist ekki. Ef til vill hefur
, honum þá fundizt, að ég væri
kominn í örugga höfn.
Á heimili Þórarins og Sigrúnar
í Skaftahlíð 10, kom ég nokkrum
sinnum á námsárum mínum, þang-
að var gott að koma, þar mætti
manni sami hlýi og góði andinn og
í Eiðaskóla forðum. Þórarinn Þór-
arinsson verður eftirminnilegur
persónuleiki öllum þeim, er honum
kynntust. Hann var glæsimenni í
sjón og reynd, og ætíð fylgdi honum
reisn og ferskur menningarblær. Á
langri ævi tókst honum að inna af
höndum mikið dagsverk.
Og „lengi mun hans lifa rödd um
húsin öll og víðar brautir" Fljóts-
dalshéraðs, þess héraðs sem hann
unni framar öllu og helgaði krafta
sína. Austfriðingar munu ætíð
telja Þórarin í hópi beztu sona
sinna, þar og víðar mun hann lifa
áfram í verkum sínum.
Nú hefur Þórarinn lagt upp í
sína hinztu för, sem allra bíður að
lokum, við henni var hann ekki
óviðbúinn fremur en öðru, það
sýndi hann, er hann fyrir nokkr-
umk árum lét smíða sér líkkistu
gerða úr íslenzku birki úr Hall-
ormsstaðaskógi. Með því vildi hann
ekki aðeins vekja athygli á áhuga-
máli sínu, skógrækt á íslandi, held-
ur grunar mig, að hann hafi hugsað
líkt og fleiri vitrir menn, að hæfileg
umhugsun um dauðann sé nauð-
synleg til að lif mannsins snúist
ekki stöðugt um hégómlega hluti.
Við hin óskum honum farar-
heilla og þökkum samfylgdina.
Ég kveð vin minn og læriföður
með innilegu þakklæti og bið ást-
vinum hans öllum blessunar Guðs.
Ólafur Þ. Hallgrímsson,
Mælifelli.
Fenner
Reimar og
reimskífur
Fenner Ástengi
Poulsen
Suóurlandsbraut 10,
sími 686499
getrauna-
VINNINGAR!
10. leikvika — leikir 26. október 1985
Vinningsröö: 2 2 2 — 2 X 1 — 1 2 1 — 1 X 2
1. vinningur 11 réttir kr 101.020,-
35837(4/10) 41765(4/10>+ 86654(6/10)+ 37113(2/11,6/10)+ 36530(4/10) 85556(6/10) 90973(6/10)+ 101144(2/11,10/10)
2. vinningur: 10 réttir kr 2.886,-
1112 35597 45178+ 89260 95660+ 36928*+ 61635*+
3136 35835 46990+ 89294+ 95981 36967*+ 61636*+
3286+ 35846 48466 89299+ 100500 37095*+ 61637*+
3352+ 36717 48681 89754 100589 37107*+ 90277*+
5694 37180 48691 90978+ 100907+ 37979* 101572*
5856 39543+ 51166 90980+ 101564 40299* 103506*+
6822 39579+ 52828 90981+ 102636 50191*+ 105826*
7134 41337 53394+ 90985+ 102651+ 50318*+ 105828*+
7292+ 41703 60096 91002+ 102652+ 57612*
9263+ 41764+ 61093+ 91245 102654+ 61627*+ Úr9. viku:
14002 41876+ 85703+ 91260 105279 61633*+ 90724+
16072 44991+ 86673+ 92937 106637+
19798 44992+ 87816 95404+ 107458+
tslenskar Getraunir, íþróttamidstödinni v/Sigtún, Reykjavík
Kærufreatur er til 18. nóvember 1985 kl. 12.00 á hádegi.
Kærur skulu vera sknllegar Kærueyðubloð tást hjá umboósmönnum og á sknfstotunnl i
Reykjavfk Vlnningsupphæöir geta lœkkað, ef kærur veröa teknar til greina
Handhafar nafnlausra seöla ( + ) veröa að framvísa stofni eöa senda stotninn og tullar
upplýsingar um nafn og heimilisfang til Islenskra Getrauna fyrir lok kærufrests