Morgunblaðið - 03.03.1988, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ,
VIÐSKIPn/JQVINNUIÍF
FIMMTUDAGUR 3. MARZ 1988
B 5
af fiskinum verði kynþroska.
Reynslan verður að skera úr um
hversu stór seiðin mega vera þegar
þau eru sett í sjóinn.
Nýjar aðferðir við sjó-
kvíaeldi og rannsóknir
í sjókvíaeldi, eins og hafbeit og
strandeldi, getum við ekki nema að
hluta til notast við þá reynslu sem
Norðmenn eða aðrar þjóðir hafa
aflað sér. Nokkrum milljónum hefur
verið varið til rannsókna í sjókvía-
eldi hér á landi, en því miður hafa
þær rannsóknir skilað mjög litlu.
Ein aðferðin s'em hefur verið reynd
til að auka möguleika sjókvíaeldis
hér á landi er notkun úthafskvía.
Reynslan af þessum kvíum hér við
land hefur verið misjöfn. Helsta
vandamálið hefur verið að nótin
hefur viljað rifna. Þetta vandamál
hefur vonandi verið leyst með því
að hanna sterkari nætur sérstak-
lega fyrir íslenskrar aðstæður. Önn-
ur tegund úthafskvía er einnig kom-
in á markaðinn og er sú kví meðal
annars notuð við strendur írlands.
Þessi úthafskví hefur verið kölluð
„Fartnocean" og er mjög tækni-
vædd og hefur meðal annars
áfastan 3 tonna fóðrara. „Farm-
ocean“ kvíin hefur ekki verið keypt
til Islands ennþá.
Hér á landi sem og erlendis hef-
ur mikið verið rætt um að fóðra
kvíar með plastdúk og dæla svo
heitu vatni í kvína til að forðast
undirkælingu. Einnig hefur verið
bent á þann möguleika að dæla
heitu vatni í sjóinn við kvíamar og
notast t.d. við dreifislöngur til að
blanda heita vatninu og kalda sjón-
um betur saman. Þetta eru áhuga-
verðar hugmyndir en rannsóknir
verða að skera úr um ágæti þeirra.
HEIMILDIR:
Agnar Ingólfsson, 1975. Lífríki Qörunnar. Úr Riti
Landvemdar, 4. Votlendi, bls. 61—99. Útg.
Landvemd, 238 bls.
Ámi ísaksson, 1973. Eldi laxfiska í sjó. Freyr 69
(11-12): 285-289.
Bjöm Bjömsson, 1987. Fiskeldismöguieikar á
Austurlandi. Sjómannadagsbláð Neskaupstaðar
10:102-110.
.Gjedrem, T., 1986. Fiskeoppdrett með framtid.
Landbruksforlaget, Oslo. 328 bls.
Unnsteinn Stefánsson, 1961. Hafið. Almennabóka-
félagið, 293 bls.
Unnsteinn Stefánsson. 1969. Sjávarhiti á siglinga-
leiðum umhverfís Island. Úr bókinni Hafísinn,
bls. 131—149. Almenna bókafélagið, 552 bls.
Unnsteinn Stefánsson, Ámi ísaksson og Karl
Ragnars, 1982. Skýrsla nefndar um fískeldis-
mál. Landbúnaðarráðuneytið.
Hafrannsóknastofnunin,
Veiðimálastofnun,
Forsvarsmenn fískeldisstöðva.
Höfundur er sjávarútvegsfræð-
ingur og starfar lyá Veiðimála-
stofnun.
Ferðamál
Bandaríkja-
menn fjöl-
mennastír
ÁRIÐ 1987 komu 20,9% fleiri far-
þegar til íslands en árið áður.
129.315 útlendingar komu hingað
til lands, en 113.528 árið á undan.
íslenskum farþegum fjölgaði tvöf-
alt meira en erlendum, en frá
árinu 1985 til ársins 1986 fjölgaði
íslenzkum og erlendum farþegum
hinsvegar ámóta eða um rúm 16%.
Er frá þessu skýrt í nýútkomnum
Hagtíðindum.
Af erlendum ríkisborgurum sem
hingað komu voru Bandarikjamenn
fjölmennastir eða 35.669; 27,6%
þeirra. Næstir voru Danir eða
16.191. Hingað komu ennfremur
15.614 Svíar, 14.011 Vestur-Þjóð-
veijar, 10.579 Bretar og 10.165
Norðmenn.
Árið 1987 er fjórða árið í röð, sem
farþegum Qölgar um meira en 10%
frá fyrra ári. Erlendir farþegar, sem
komu til landsins 1987, voru alls
66,7% fleiri en á árinu 1983, íslenzk-
ir farþegar 79,2% fleiri, en í heild
komu 73% fleiri farþegar til landsins
1987 en fjórum árum áður.
Um 5% færri farþegar komu til
landsins með bílfeijum á síðasta ári
en árið 1986, en þá voru þeir 16%
fleiri en árið næst á undan.
Húsaleiga
Lítið, sérhæft verzl-
unarhúsnæði er dýrast
STÆRÐ húsnæðis og staðsetning skipta mestu máli um húsaleigu
atvinnuhúsnæðis. Þannig eru þess dæmi um lítið, sérhæft verzlunar-
húsnæði á fjórum dýrustu svæðunum, að húsaleiga þar er frá tvö-
földu og upp í tifalt meðalverð viðkomandi svæða. Kemur þetta fram
í nýlegri könnun Hagvangs um húsaleigu atvinnuhúsnæðis í
Reykjavík, Kópavogi og Hafnarfirði.
Við dýrustu götumar er húsa-
leiga allt að tvöföld húsaleiga nær-
liggjandi gatna og er talið, að þar
skipti aðkoma og umferð almenn-
ings mestu máli. Þar sem verzlun-
ar- og skrifstofuhúsnæði er í sama
húsinu, er algengast að verzlunar-
húsnæðið sé á jarðhæð en skrifstof-
ur á efri hæðum. Ef staðsetningin
er góð fyrir verzlun, er ekki óal-
gengt, að leigan fyrir verzlunarað-
stöðuna sé um og yfir tvöföldu verði
efri hæða sama húsnæðis.
Greiðslur á húsaleigu eru að lang
mestum hluta inntar af hendi mán-
aðarlega fyrirfram, þó að dæmi séu
um greiðslur ársfjórðungslega. Svo
virðist sem varfærni gæti um lengd
húsaleigusamninga og mikið er um
opna samninga, sem eru uppsegjan-
legir með nokkurra mánaða fyrir-
vara. Dæmi eru þó um allt að 5
ára samninga, en lengri samningar
þekkjast vart.
Eftirspurn eftir atvinnuhúsnæði
á undanfömum árum hefur verið
mikil og hefur það eflaust haft
áhrif á leigumarkaðinn. Ekki er því
ljóst, hver áhrif aukið framboð á
atvinnuhúsnæði muni verða á húsa-
leigu á næstu mánuðum.
I könnun Hagvangs kemur enn-
fremur fram, að húsaleiga atvinnu-
húsnæðis er yfirleitt verðtryggð. í
53% tilvika er hún bundin þeim
hækkunum, sem Hagstofan gefur
út, í 37% tilvika bundin byggingarv-
ísistölu og í 10% tilvika bundin lán-
skjaravísitölu.
Hækkun húsaleigu hcfur sam-
kvæmt vegnu meðaltali verið meiri
en þær vísitölur, sem oftast er mið-
að við. Bendir það til þess, að nýtt
húsnæði hafi hækkað nokkru meira
en þeir samningar, sem í gildi eru.
— Stimpilklukka í takt við tímann —
Þrátt fyrir viðamikla tölvuvæðingu á undanförn-
um árum er gamla stimpilklukkan enn á sínum
stað og enn sitja starfsmenn tímunum saman og
rýna í stimpilkort þegar reiknaðir eru vinnutímar.
Skráningarkerfið frá HUG léttir þessa vinnu.
Kerfið samanstendur af annars vegar Útverði og
hins vegar Bakverði, viðamiklum úrvinnsluhug-
búnaði fyrir einmenningstölvu. Bakvörðursérum
samskipti við Útvörð (einn eða fleiri) og vinnur úr
þeim gögnum sem þaðan koma. Daglega (eða
sjaldnar) eru gögnin sótt og færð í skrá á
einmenningstölvu. Þar má fletta upp einstökum
færslum, spyrjast fyrir um mætingar og síðast en
ekki sist fáyfirlit um vinnutímaáákveðnu tímabili.
Einnig er hægt að senda skilaboð til einstakra
starfsmanna svo eitthvað sé nefnt.
Aðalávinningurinn af skráningarkerfinu er að
sjálfsögðu sá að vinnutímar reiknast sjálfkrafa og
ekki þarf að eyða dýrmætum tíma starfsmanna
við að reikna saman tíma af oft illa læsilegum
stimpilkortum. Við skiptingu vinnutíma í dag-,
eftir- og næturvinnu er tekið mið af þeim
mætingarreglum sem gilda fyrir hvern starfs-
mann. Yfirlitin geta verið fyrir hvaða launatímabil
sem er.
Allar nánari upplýsingar veita starfsmenn Hugar i
sima 641230. Hringdu og við sendum bækiing eða
komum i heimsókn til þin.
ÞAR SEM HLUTIRNIR GERAST ERUM VIÐ MEÐ TÖLVURNAR
lAJ
HUGUR
HAMRABORG 12. 200 KÓPAVOGUR
SÍMI 64I230