Morgunblaðið - 17.10.1989, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 1989
O'JO'i nf.'-uorLo .7i—í: tI‘'Þ?
Munar ekki um milljarðinn,
megi þeir drepa hvalinn
eftir Rósu R. Blöndals
68 langreyðar veiddar í ár, 10
sandreyðar einnig.
„Vona að hvalveiðum verði hald-
ið áfram næsta sumar,“ segir einn
hvalfangarinn. Óbreyttir hvalfang-
arar og öll þeirra orð um varlegar
veiðar eru, hjá vorum ráðamönnum
of mörgum, tekin og flutt í fjölmiðl-
um, sem hinn merkasti vitnisburður
í hvalfriðunarmálinu. Hvers vegna
kölluðu vorir æðstu ráðamenn ekki
dr. Sturlu Friðriksson í sjónvarps-
viðtal, eftir framúrskarandi merki-
legan útvarpsfyrirlestur, þar sem
hann m.a. talaði um hvalam'álin?
Hann harmaði afstöðu íslands í
þessu máli. Hann harmaði, að
íslenskir ráðamenn skyldu ekki taka
þátt í alþjóða hvalfriðun. Er það
samboðið íslenskum ráðamönnum
að hirða ekki um að fá þennan
merka vísindamann til þess að
kynna málstað Alþjóða hvalveiði-
ráðsins í sjónvarpi? Þorðu þeir ekki
að eiga það á hættu að dómgreind
almennings snerist gegn þeim eftir
að hafa hlustað á hógværa vísinda-
menn skýra málið? Sérstaklega
hefðu ráðamenn vorir átt að taka
meira mark á dr. Sturlu heldur en
hvalföngurum. Það liggur nú við
að vera hlægilegt, þegar hvala- og
seladrápsáhugamenn tala um sjálfa
sig sem verndara lífskeðjunnar. Það
er jafn mikið öfugmæli eins og þeg-
ar ort var í gríni: „Fiskurinn hefur
fjögur hljóð, finnst hann oft á heið-
um“. Hvers vegna minnast þessir
hvaladrápsverndarar lífskeðjunnar
aldrei á íslandssléttbakinn, þegar
þeir eru að telja almenningi trú um
það að þeir séu sérlegir lífsríkis-
verndarmenn? Sannleikurinn er sá,
að 400-500 sandreyðar og álíka
margar langreyðar voru ekki neitt
varlegar veiðar fyrir friðun. Hvað
margir ófæddir hvalir fóru þar
með, og sumir áttu máski skammt
eftir til fæðingar? Hvað margir
ófæddir hvalir í ár voru meðal þeirra
68 sandreyða, sem veiddar voru?
Hvað margir ungar meðal þeirra
10 langreyða, sem veiddar voru?
En veiðin á þessum fáu sandreyðum
í ár virðist gerð til þess að láta
ekki undan. Það er ákaflega hörmu-
legt íslands vegna og íslensku þjóð-
arinnar, að ráðamenn þessarar
þjóðar skyldu taka sig til að leggja
metnað sinn í það að spilla þeirri
hvalfriðun, sem stærri þjóðir eins
og Japanir töldu ekki neina skömm
að sætta sig við. Það var hastar-
legt, að ísland var látið bregðast
þeirri þjóð, sem studdi íslendinga í
þorskadeilunni og spurði ekki um
höfðatölurétt í alþjóða atkvæða-
greiðslu.
Enginn góður bóndi býr þannig,
að hann setji ekki lífslömb á. Það
er hógvær krafa, að biðja um hval-
friðun í 4-5 ár. En hvalveiðibændur
vilja ekki setja nein lífslömb á fyrir
framtíðina. Hvalfriðun þyrfti að
verða í 21 ár minnst. Og það myndi
sannast, að fiskveiðar minnka ekki
við þá friðun. Hlýindi eða kuldi í
sjó mun þar hafa meira að segja.
Hvað er framundan hjá Lagmeti?
Það virðist eitt mesta ábyrgðarleysi
hjá ráðamönnum, þegar þeir liika
ekki við að spilla markaði utan-
lands. Hverjir borga fyrir það tjón?
Er það ekki almenningur? Hveijir
borga allan kostnað af sendiferðum
háttsettra manna og vísindamanna,
sem farið hafa út um allan heim
til þess að staglast á hvalvísinda-
veiðum ár eftir ár? Hvenær urðu
hvalfangarar vísindalega þenkjandi
menn? Ekki fyrr en íslendingar
samþykktu á Alþingi að hlíta friðun
Alþjóða hvalveiðiráðsins. Hvernig
stendur á því, að enginn áhugi á
hvalvísindum vaknaði hjá hafsvís-
indamönnum á meðan langreyðar
og sandreyðar voru veiddar í hundr-
aða tali og hrefnur hvað mest og
steypireyður þótti mikill fengur?
Óvíst um þann merkilega stofn,
hvernig háttað er. Hvort friðun
kemur of seint, þótt hún komi strax.
Tvær steypireyðar voru veiddar
hér í fyrra.
Hvers vegna höfðu vísindamenn
engan áhuga á þessum hvalvísind-
um á meðan veiðin var í fullum
gangi? Það var þó fyrir sanna
vísindamenn meiri ástæða til
vísindaiðkana á þeim tíma heldur
en þegar átti að friða hvalinn.
Stækkaður hvalastofn hleypur ekki
frá vísindamönnum. Það er spurn-
ing, sem vísindamenn séttu að
svara, hvers vegna vísindaáhugi
þeirra um hvali vaknaði fyrst við
friðunaraðgerðir. Allir menn sem
heyrt hafa rakalaust stagl, sem
ráðamenn íslands stagla með stein-
andliti framan í útlenda vísinda-
menn, fyrirlíta náttúrulega þeirra
málflutning og blygðunarleysi
gagnvart sannleikanum. Allir
skynsamir menn út um heim, sem
á það hafa hlustað, forsmá þessa
málsmeðferð nema íslendingar
sjálfir, of margir. Allt skynsamt
fólk veit að hvalkjötssalan til Jap-
ans er vísindamálið. Einkum ættu
nú sanngjarnir íslendinga að geta
gjört sér grein fyrir því. Það tekur
því líka fyrir íslendinga að gjöra
sig að óvini allra þjóða nema Rúss-
lands og Japans eftir síldai-viðskipt-
in við Japani. Japanir eru vel stæð
milljónaþjóð, sem dregið hefur
samninga við ísland svo á langinn
Rósa B. Blöndals
„Það virðist eitt mesta
ábyrgðarleysi hjá ráða-
mönnum, þegar þeir
hika ekki við að spilla
markaði utanlands.
Hverjir borga fyrir það
tjón? Er það ekki al-
menningur?“
að ótta vekur og vafa um hvað gjöra
skuli. Milljónaþjóðin að pína niður
verð hjá smáþjóð, svo að stefnir í
háska, eins og þegar einokunar-
verslunin réð bæði vöruverði og
vörugæðum hér á landi sjálf, er
þeir keyptu vörur af landsmönnum.
Sögðu ekki Rússar eins? Við viljum
sjálfir meta vöruna og sjálfir ákveða
vei-ðið. Hvernig var með ullarpönt-
un Rússa hjá einu íslensku fyrir-
tæki? Keyptu ekki nema það sem
þeim sýndist af eigin pöntun. Ég
man ekki eftir neinum gífuryrðum
vinstriflokkanna né þeirra sem
sviknir voi-u. Þar hefði fremur átt
við en í svari til Þýskalands að segja
að viðskiptum við þá væri lokið í
eitt skipti fyrir öll. Eða þá brigð
Rússa í stórfelldum fiskkaupum.
Það hefur ekki heyrst mikiu meira
um það mál. Við þessar þjóðir ættu
íslendingar að sýna þá hörku, sem
þeir hafa frá byijun sýnt í hvalfrið-
unarmálinu. En í viðskiptum við
Rússa og Japani hefur mér skilist
að samningalipurð og eftirgjöf væri
nauðsynleg.
í einu dagblaði stóð: Sovétmenn
hætta við fiskkaup fyrir 285 millj-
ónir. Þeir keyptu fisk af öðrum -
löndum, eftir að þeir sömdu við ís-
land, fengu ódýrari fisk annars
staðar. Og töldu sig ekki þurfa að
standa við sína samninga.
Kunna sumir íslendingar e.t.v.
best við „einokunarverslun"? Vilja
þeir aftur fá að lúta einveldi?
Ungur sjómaður gerði svofellda
uppástungu í Mbl. 24. nóv. 1988:
„Hvalveiðar íslendinga."
„Það má líka beina þeirri spurningu
til grænfriðunga, hvort þeir telji
málinu betur borgið ef við þurfum
að selja Rússum og Japönum hval-
og hrefnuveiðaréttindi : íslenskri
lögsögu." (Gr. Karlsson)
Þetta var óvenju hreinskilin til-
laga. En mig minnir að þessi háska-
legu orð kæmu fyrst, eða líking
þeirra, í sjónvarpsræðu fyrir nokkr-
um árum, frá manni sem hafði
meira vald og meiri ábyrgðar að
gæta gagnvart landi og þjóð, heldur
en einn ungur sjómaður. Það myndi
varla hryggja útlenda grænfrið-
unga jafn mikið að íslendingar
seldu slík réttindi eins og þjóðina
sjálfa, sem aldrei næði þeirri lög-
sögu aftur, né neinum réttindum
framar. Þá þyrftu íslendingar
hvorki að deila við grænfriðunga
né aðra um lífríki sinnar lögsögu
framar. Sumir menn til forna deildu
svo hart út af hvalkjöti, að þeir
hnigu dauðir við hvalinn. Vonandi
verða það ekki örlög íslensku þjóð-
arinnar að deyja á hvalskurði.
Minnst er vert um mavkaðinn,
mjog ev þjóðin alin.
Munar ekki urn milljarðinn,
megi þeir drepa hvalinn.
Höfundur er rithöfundur.
Þessar stöllur færðu Hjálparsjóði Rauða kross íslands 1.340 kr. Þær
höfðu lialdið hlutaveltu. Þær heita Þórunn Hannesdóttir og Sjöfn
Kristinsdóttir.
Þessi strákur, Guðmundur Þ.
Þrastarson, tók sig til og liélt
hlutaveltu til styrktar Styrktar-
félagi lamaðra og fatlaðra. Hann
safnaði nær 3.300 kr. til félagsins.
A myndinni eru Anna Guðnadóttir, Anna María Gísladóttir og Garð-
ar Páll Gíslason. Þau efndu til hlutaveltu fyrir Hjálparsjóð Rauða
Kross íslands og söfnuðu til hans 988 kr.
FELAGSSTARF
Kópavogur - spilakvöld
Fyrsta spilakvöld sjálfstæðisfélaganna I Kópavogi verður i Sjálfstæð-
ishúsinu, Hamraborg 1, þriðjudaginn 17. október kl. 21.00 stundvís-
lega. Góö kvöld- og heildarverðlaun.
Mætum öll.
Stjórnin.
Sauðárkrókur
- sjálfstæðiskonur
Fundur verður i Sjálfstæðiskvennafélagi Sauðárkróks i Sæborg mið-
vikudaginn 18. október kl. 20.30.
Fundarefni:
1. Ný afstaðinn landsfundur.
2. Jólabasar.
3. Önnur mál.
Sjálfsteeðiskonur verið velkomnar og takið með ykkur gesti.
Stjórnin.
Aðalfundur
Þorsteinn og Davíð
á Selfossfundi
um þjóðmálin
Fundur verður haldinn í Hótel Selfossi miðvikudaginn 18. okt.
kl. 20.30. Þar munu Þorsteinn Pálsson, alþingismaður, formaður
Sjalfstæðisflokksins, og Davið Oddsson, borgarstjóri, varaformaður
Sjálfstæðisflokksins, ræða þjóömálín og væntanlegar sveitarstjórna-
kosningar. Fundurinn er öllum opinn.
Sjálfstæðisfélögin á Suðurlandi
og kjördæmisráð sjálfstæðisflokksins
á suðurlandi.
Aöalfundur Stefnis, félags ungra sjálfstæöismanna í Hafnarfirði,
verður haldinn i Sjálfstæðishúsinu við Strandgötu þriðjudaginn 17.
október kl. 20.00.
Dagskrá:
1. Venjulega aðalfundarstörf.
2. Lagabreytingar.
3. önnur mál.
Stefnisfélagar fjölmennið á fundinn.
Stjórnin.
Wélagslíf
□ HAMAR 598910177 - 1 Frl.
□ EDDA 598917107 = 2
I.O.O.F. Rb. 4 = 13910178 -
I.O.O.F. Ob. 1P. = 17117108V2
= 9III.
O HELGAFELL 598910177 VI
ADKFUK
Fundur í kvöld kl. 20.30 á Amt-
mannsstig 2b. Forskot á sæl-
una I. Séra Siguröur Pálsson sér
um bibliulestur.
2.
□ FJÖLNIR 598910177 - 1 Atk.
Frl.
Hvítasunnukirkjan
Fíladelfía
Samverustund verður fyrir eldri
meðiimi safnaðarins kl. 15.00.
Kaffiveitingar.
Ungt fótk
l!5íia með hlutverk
Iflg YWAM - island
Almenn samkoma með
Teo van der Weele
Almenn vakningar- og lofgjörð-
arsamkoma verður í Grensás-
kirkju i kvöld kl. 20.30. Hinn
áhrifamikli predikari og fyrirbiðj- '
andi Teo van der Weele frá Holl-
andi, predikar.
Allir velkomnir.