Morgunblaðið - 23.06.1992, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚNÍ 1992
35
var af húnvetnsku bergi brotinn í
báðar ættir. Faðir hans var Jóhann
Jóhannsson, Einarssonar, frá Ytri-
Torfustöðum í Miðfirði, en móðir
Kristjana Ólafía Benediktsdóttir,
Sigfússonar, frá Bakka í Vatnsdal.
Eggert átti þrjú systkini, Ragnheiði
Emelíu, Benedikt Sigfús og Harald
Ágúst. Þau eru öll látin.
í frumbemsku var Eggert tekinn
í fóstur af móðursystur sinni, Sig-
ríði Oddnýju Benediktsdóttur, og
manni hennar, Sveini Gunnlaugs-
syni, kennara í Flatey á Breiðafirði
9g síðar skólastjóra á Flateyri við
Önundarfjörð. Bæði voru þau,
Sveinn og Sigríður, úrvalsfólk og
reyndust fóstursyninum ekki síður
en eigin börnum.
Eggert lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum á Akureyri 1945
og lokaprófi í læknisfræði frá Há-
skóla íslands 1952. Hélt hann síðan
utan til framhaldsnáms í lækninga-
rannsóknum, fyrst til Danmerkur
og síðan til Svíþjóðar. Hann hlaut
sérfræðiviðurkenningu árið 1960,
fyrstur íslenskra lækna í þessari
grein, og doktorsgráðu frá Háskól-
anum í Uppsölum árið 1963.
Árið 1960 var Eggert ráðinn yfir-
læknir við rannsóknadeild Borgar-
spítalans, sem þá var til húsa í
Heilsuvemdarstöðinni við Barnóns-
stíg. í Heilsuverndastöðinni var þá
rekin liðlega 50 rúma lyflækninga-
deild og fylgdi henni rannsóknaað-
staða í einu litlu herbergi.
Fyrstu tvö árin var Eggert að
mestu erlendis en sinnti undirbún-
ings- og ráðgjafarstörfum, tók svo
að fullu til starfa við rannsókna-
deildina í júní 1962. Kom því í hans
hlut að móta og stjórna deildinni
frá upphafi vega.
Eggert sóttist starfið vel og á
skömmum tima tókst honum að
koma á fót rannsóknadeild við spít-
alann sem var vel búin tækjum og
starfsliði og stóð öðmm eldri hér
um slóðir vel á sporði. Strax í upp-
hafí kom hann á fót ýmsum nýjung-
um í rannsóknastarfi. Hann var
fmmkvöðull tölvuvæðingar, tengdri
klíniskri rannsóknaþjónustu, og
hafði alla tíð mikinn áhuga á þeim
málum. Þegar rannsóknadeildin var
flutt í nýtt húsnæði Borgarspítalans
í Fossvogi 1968, þar sem hún hefur
síðan verið til húsa, kom það í hans
hlut að skipuleggja umhverfi henn-
ar og þjónustu að nýju.
Á löngum yfirlæknisferli hans
hefur mjög mikil gróska verið í klín-
ískum rannsóknum á öllum sviðum.
Kröfur hafa aukist um fjölbreytni,
nákvæmni og afköst. Það er síst
ofmælt að Eggert hafi tekist vel til,
í samstarfi við ágætt starfslið, að
fylgja eftir þeim margháttuðu nýj-
ungum í rannsóknum sem orðið
hafa á starfstíma hans.
Auk yfirlæknisstarfanna sinnti
Eggert margháttuðum trúnaðar-
störfum fyrir Borgarspítalann,
læknasamtökin og heilbrigðisyfir-
völd. Meðal annars gegndi hann
ýmsum nefndastörfum á vegum
læknaráðs spítalans og var formað-
ur þess á tímabili. Hann var einn
af stofnendum Meinefna-, blóð-
meina- og meinalífeðlisfræðafélags
íslands 1967 og formaður þess til
margra ára. Hann var sá íslenskur
læknir í sinni grein er hafði hvað
mest og best samband og samstarf
við starfsbræður á hinum Norður-
löndunum og var í stjórn Nordisk
forening for klinisk kemi og Nord-
isk samprojekt för klinisk kemi
(Nordkem) frá 1979. Hann var og
forseti fyrsta norræna þingsins um
klíníska meinefnafræði er haldið
var hér á landi sumarið 1981. í
ágúst næstkomandi verður öðru
sinni haldið samskonar þing hér og
hafði hann unnið mikla undirbún-
ingsvinnu sem forseti þess.
Öllum þessum störfum, sem voru
tímakrefjandi og mjög annasöm,
sinnti hann á sinn hljóðláta og ör-
ugga hátt og þó hann væri yfirmað-
ur tyllti hann sér aldrei á tá sem
slíkur.
Eggert hugsaði málin vandlega
og leitaði oft álits annarra um úr-
lausn vandamála og verkefna. Að
engu fór hann sér óðslega, var
hæglátur, traustvekjandi og við-
ræðugóður en gat verið fastur fyrir
og ákveðinn, ef því var að skipta,
var þó undir niðri viðkvæmur og
dulur. Hann var gjörvilegur maður
að vallarsýn og bar sterkt og sér-
stætt svipmót ættmenna sinna
sumra og var eftir honum tekið
hvar sem hann fór.
Árið 1949 kvæntist Eggert eftir-
lifandi eiginkonu sinni, Helgu Ara-
dóttur lyfjafræðingi. Þeim varð
fimm barna auðið, en tvö þeirra
misstu þau nýfædd, stúlku og
dreng. Hin eru: Anna Vigdís, dýra-
læknir og kennari við Dýralækna-
háskólann í Ósló, Sveinn, myndlist-
armaður og mannfræðingur, og
Ari, búfræðingur og garðyrkjumað-
ur. Barnabömin eru sex að tölu.
Eins og áður getur sleit Eggert
barnsskónum á Flateyri við Önund-
arfjörð. Honum var heimabyggðin
kær og hann talaði af mikilli hlýju
um æskuárin, fósturfjölskyldu sína
og vini. Síðustu för sína á heima-
slóðir fór hann snemma á þessu
ári. I fylgd með honum voru tvö
ungmenni, ástkær sonarsonur og
unnusta hans. Fyrir tilstilli hans og
umhyggju tóku þau sér búsetu í
gamla húsinu, æskuskjóli hans, í
t
EGGERT Ó. JÓHANNSSON
yfirlæknir,
verður jarðsunginn þriðjudaginn 23. júní 1992 kl. 15.00 frá Foss-
vogskirkju.
Þeim, sem vildu minnast hans, er bent á Félag velunnara Borgar-
spítalans.
Helga Aradóttir,
" börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Bróðir minn,
GfSLI JÓNATANSSON,
Naustavík við Steingrímsfjörð,
er látinn.
Grímey Jónatansdóttir.
t
Hjartkær eiginmaöur minn, faðir,
tengdafaðir og afi,
GUNNLAUGUR FINNBOGASON,
Engjaseli 70,
Reykjavik,
lést laugardaginn 20. júní í St. Jósefs-
spítala, Hafnarfirði.
Hulda Pálsdóttir,
Ragnar Kristján Gunnlaugsson,
Birgir Þór Sverrisson, Kolbrún Eva Valtýsdóttir,
Hulda Birgisdóttir, Sædís Eva Birgisdóttir.
öruggri fjarlægð frá skarkala og
freistingum borgarlífsins. Hann
kom glaður úr þeirri ferð.
Nú að leiðarlokum, er ég kveð
þennan einstaka samferða- og sam-
starfsmann um áratuga skeið,
þakka ég honum órofa tryggð og
vináttu í áranna rás. Eiginkonu
hans, börnum og barnabörnum, svo
og öðrum vandamönnum, bið ég
blessunar og farsældar um ókomin
ár.
Stefán Jónsson.
Eggert Ó. Jóhannsson, dr.med.,
yfirlæknir á rannsóknadeild Borg-
arspítalans, lést laugardaginn 13.
júní síðastliðinn.
Þegar vinur hverfur, vinur sem
maður sér ekki daglega, tekur það
nokkurn tíma að átta sig á því að
hann er endanlega farinn. Nú, á
þessari stundu, hef ég á tilfinning-
unni að ég þurfr ekki annað en að
hringja í síma Eggerts þá muni
hann svara og segja „sæll vinur“
eins og svo ótal sinnum áður. En
það mun aldrei gerast framar. Fyr-
ir mig er þetta mikill missir og það
er einnig missir fyrir „klíníska efna-
fræði“ á íslandi.
Eggert mun hafa verið annar
Islendingurinn sem varð sérfræð-
ingur í lækningarannsóknum eins
og sérgreinin hét þá, og var þar
af leiðandi frumkvöðull á því sviði
læknisfræðinnar hér á landi. Hann
átt mikinn þátt í framvindu þeirrar
sérgreinar í víðustu merkingu, t.d.
var hann ráðgjafi um undirbúning
rannsóknadeildar á Landspítalan-
um og átti þátt í stofnun meina-
tæknabrautar Tækniskóla íslands
og sat í stjóm hennar frá upphafi
til æviloka. Starfsvettvangur Egg-
erts var þó fyrst og fremst á Borg-
arspítalanum. Hann skipulagði og
byggði upp rannsóknadeild spítal-
ans og veitti henni forstöðu allt til
dauðadags.
Eggert hlaut framhaldsmenntun
sína í lækningarannsóknum í Dan-
mörku og Svíþjóð þar sem hann
lauk doktorsprófi. Á þessum náms-
og starfsárum kynntist hann mörg-
um starfsbræðrum, sem starfa enn
við „klíníska efnafræði" og alla tíð
síðan hefur hann haft mikið sam-
band við Norðurlöndin. Hann lagði
því grunninn að hinu nána sam-
starfí sem við i okkar tiltölulega
fámennu sérgrein höfum við nor-
ræna starfsbræður.
Norræn þing í meinefna- og blóð-
meinafræði („klínískri efnafræði"
eins og við báðir gjarnan vildum
kalla þessa grein læknisfræðinnar)
hafa verið haldin til skiptis á Norð-
urlöndunum allt frá árinu 1946.
Lengi framan af var ísland ekki
með, en áhugi á að það kæmi inn
í samstarfið fór vaxandi. Árið 1977
var þingið haldið í Uleáborg í Finn-
landi og þar var þátttaka Islands í
þinghaldinu mikið rædd. Eggert
sótti það þing eins og flest hin
Norðurlandaþingin. Þegar Eggert
kom heim tjáði hann mér að mikill
áhugi væri á að halda þingið 1981
á íslandi. Okkur kom saman um
að vinna að því, og töldum eðlilegt
að fyrsta skrefið væri að stofna
félag þeirra sem starfa að_ „klín-
ískri efnafræði" hér á landi. í fram-
haldi af því gengumst við fyrir
stofnun Meinefna- og blóðmeina-
fræðifélags íslands, stofnfundur
þess var haldinn 4. júlí 1978 og
Eggert var kosinn formaður. Félag-
ið gekk í Norðurlandasambandið,
Nordisk Forening for Klinisk Kemi,
og tilkynnti þar að Ísland væri
reiðubúið að halda norrænt þing í
meinefna- og blóðmeinafræði. Árið
eftir var Eggert kosinn formaður
Norðurlandasambandsins og einnig
var hann forseti þingsins sem hald-
ið var hér 1981 eins og til stóð.
Þingið tókst vel og varð íslenska
félaginu til sóma. Við höfum oft
rifjað upp, okkur til ánægju, að
ýmsir norrænir starfsbræður höfðu
orð á því með undrun, að þingið
hér var jafnstórt í sniðum og gaf
fræðilega séð í engu eftir þingunum
á hinum Norðurlöndunum.
Nú er aftur komið að því að
Norðurlandaþing í meinefna- og
blóðmeinafræði verði haldið á ís-
landi og aftur var Eggert kosinn
forseti þingsins. Undirbúnings-
nefndin hefur starfað í tæp tvö ár
og þingið verður haldið í Borgar-
leikhúsinu dagana 11. til 14. ágúst
næstkomandi. Það var ljóst fyrir
nokkru að Eggert myndi ekki auðn-
ast að ljúka undirbúningi og stýra
þinginu, aðrir yrðu að axla þá
ábyrgð. En áhugi hans á öllu varð-
andi þingið hélst fram á síðustu
stundu og aðalumræðuefnið í heim-
sóknartímum var ætíð undirbúning-
ur og skipulag þess.
Nú eru tímamót. Þegar litið er
til baka er svo margs að minnast,
gleðistundir, ferðalög, erfíðar
ákvarðanir. Þessi orð eru skrifuð
til að minna á og þakka brautryðj-
endastörf Eggerts i meinefna- og
blóðmeinafræði og þó sérstaklega
hans stóra þátt í norrænni sam-
vinnu. Persónulegar minningar
verða því ekki raktar hér, enda eru
þær tregablandnar á þessari
stundu, en þær eru sjóður, sem mun
verða gleðigjafi þegar frá líður.
Þorvaldur Veigar
Guðmundsson.
+
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
ÁGÚST FJELDSTED
hæstaréttarlögmaður,
lést í Borgarsjúkrahúsinu þann 21. júní.
Eiginkona,
börn, tengdabörn og barnabörn.
+
Fósturfaðir minn og tengdafaðir,
EMIL HELGASON,
lést á Hrafnistu í Reykjavík 20 júní.
Ingibjörg Sigurðardóttir, Hallgrímur Þór Hallgrimsson.
Hjartkær stjúpa mín,
DAGBJÖRT ÓLAFSDÓTTIR,
vistheimilinu Seljahli'ð,
andaðist laugardaginn 20. þ.m. Jarðarförin auglýst síðar.
Jónína Björnsdóttir.
Piwm flisár
- 4- -W-
Wi|^< t

Stórhöfða 17, við Guilinbrú,
sími 67 48 44
EKV 1480
Fullt verö fyrir ofn,
helluog viftu
kr. 74. 163
Staðgreiðsluverð
fyrir sama
kr. 59.330
Fullt verð fyrir ofn,
keramikhellu
og viftu
kr. 101.830
Staðgreiðsluverð
fyrir sama
kr. 81.466
MfiM
&SAMBANDSINS
MIKLAGARÐI S.692090