Morgunblaðið - 12.05.1994, Blaðsíða 43
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FIMMTUDAGUR 12, MAÍ 1994 43
ESTER JÓNSDÓTTIR
+ Ester Jónsdótt-
ir fæddist í
Hafnarfirði 20. ág-
úst 1923. Hún lést á
Borgarspítalanum
5. maí síðastliðinn.
Ester var dóttir
Jóns Hjartar Jóns-
sonar og Guðríðar
Einarsdóttur, sem
býr á Hrafnistu í
Hafnarfirði. Eftir-
lifandi eiginmaður
Esterar er Gunnar
Guðjónsson. Hún
átti fjögur börn:
Hjördísi Guðbjörns-
dóttur, Gunnar Gunnarsson,
Gyðu Gunnarsdóttur og Lilju
Gunnarsdóttur. Útför Esterar
fer fram frá Fríkirkjunni í
Hafnarfirði á morgun.
ÞEIR sem dvelja fjarri fólkinu
sínu vita að fátt jafnast á við bréf-
in að heiman, einkum þó þau sem
hefjast eitthvað á þessa leið: „Héð-
an er svo sem ekkert sérstakt að
frétta...“ Það er mikil kúnst að setja
saman þessa vinsælu gerð af sendi-
bréfum og vart á annarra færi en
umhyggjusamra mæðra og tengda-
mæðra. Vinsældimar byggjast ekki
síst á því að bréfritarinn gefur sér
nægan tíma til skriftanna og lítur
á það sem skemmtun og sjálfsagða
skyldu sína að upplýsa viðtakand-
ann um minnstu hræringar, jafnt
innan fjölskyldunnar sem í þjóðlíf-
inu. í þessari grein var Ester
tengdamóðir mín mikill meistari og
hafði þar að auki sér við hlið annan
ekki síðri sem alltaf var meira en
fús til að semja einn og einn kafla
eða skella inn skondinni, heima-
smíðaðri vísu á meðan hún brá sér
frá skrifborðinu til að kveikja undir
kartöflunum eða taka út úr þvotta-
vélinni.
í mínum huga eru þessi indælu
bréf afskaplega einkennandi fyrir
samlíf þeirra Esterar og Gunnars;
svo sneisafull af umhyggju, natni
og notalegri kímni en umfram allt
samvinnu.
Þau voru líka ólöt að leggja land
undir fót og næg voru tækifærin
til að skreppa í heimsóknir til barn-
anna sem öll voru langdvölum í
útlöndum ásamt fjölskyldum sínum
eða í fjarlægum landshlutum. Og
alltaf komu Ester og Gunnar eins
og frelsandi englar til að dytta að
hinu og þessu sem aflaga hafði
farið frá því í síðustu heimsókn.
Mér er reyndar ekki grunlaust um
að sumu hefðum við getað kippt í
lag svona nokkurn veginn hjálpar-
laust — og auðvitað eru einstakling-
arnir í þessum fríða hópi þeirra með
misjafnlega marga þumalfingur —
en svona virtust allir vilja hafa þetta
og áreiðanlega blandaðist engum
hugur um að þeim hjónum fórst
þetta best úr hendi. Ekkert var sem
sagt sjálfsagðara en að þau legðu
upp í hvern „björgunarleiðangur-
inn“ af öðrum, klyfjuð splunkunýj-
um barnafötum, fagurlega merkt-
um handklæðum pg græjum til alls
kyns viðgerða. Ég veit svei mér
ekki hvort þeirra var lukkulegra
þegar þau lögðu af stað austur
héma um árið — hún með sauma-
vélina eða hann með borvélina!
En reisurnar, hvort sem leiðin lá
suður í Hafnarfjörð eða til Parísar,
gengu ekki bara út á puð fyrir
misjafnlega klaufska ættingja. Allt-
af tókst þeim að sleppa frá okkur
um lengri eða skemmri tíma til að
kanna saman ókunna stigu. Bara
þau tvö. Þetta vom rómantískar
menningarreisur með hæfilegu ívafí
af innkaupum. Auðvitað var spenn-
andi að fá gjafir og hlusta á ferða-
sögu en alltaf fannst mér skemmti-
legast þegar hún brá sér í ítölsku
eðalskóna eða nýju, flottu dragtina
— sem maður reiknaði síður með
að hefðu fengist fyrir gjafverð á
útimarkaði — og Gunnar sagði
stoltur: „Sjáið þið hvað þetta fer
henni vel!“ Þá vissum við hin að
stutt var í að hann bætti við af
innlifun: „Það er svo gaman að ferð-
ast með henni Ester.“
Þessum kapítula í lífi
okkar allra er því miður
lokið fyrr en nokkurn
varði en minningarnar
eigum við og verðum
áreiðanlega iðin við að
rifja þær upp. Þótt
vissulega sé erfitt að
sætta sig við að hún
Ester skuli vera farin
í sína hinstu för óskum
við Gunnar og Dagur
henni af alhug góðrar
ferðar og þökkum sam-
fylgdina.
Hildur.
Það eru ríflega tveir áratugir síð-
an móðir mín dó. Þá ræddi Ester
við mig og sagði: Sigurður þú hefur
misst mikið en þú hefur nú eignast
aðra móður. Þú getur alltaf leitað
til mín sem væri ég móðir þín.
Það voru orð að sönnu. Við Gyða,
dóttir hennar, vorum þá nýlega gift
og þrátt fyrir að ég væri andstæðan
við allt það sem Ester hafði senni-
lega gert sér í hugarlund um verð-
andi tengdason tók hún mér opnum
örmum.
Allt frá okkar fyrstu kynnum var
Ester búin og boðin til að aðstoða
okkur eftir fremsta megni. Hún
hafði milligöngu um að útvega okk-
ur fyrstu íbúðina okkar og sá um
að sauma gardínur og rúmföt fyrir
fyrsta heimilið okkar. Samgangur-
inn við tengdaforeldra mína fyrstu
hjúskaparárin okkar var mjög mik-
ill, en síðan fluttum við burt, fyrst
til Homafjarðar í eitt ár og síðan
til Svíþjóðar í sjö ár. Þrátt fyrir
mikla ijarlægð voru þau Gunnar
og Ester ætíð nálæg. Þau héldu
áfram að sjá um öll okkar mál
heima á íslandi og eyddu flestum
sumarfríum sínum hjá okkur í
Stokkhólmi, enda var Gunnar sonur
þeirra, ásamt íjölskyldu sinni, einn-
ig búsettur þar.
Ester var lífsglöð kona og naut
hins fijálsa og áhyggjulausa lífs
sem bömin hennar lifðu í Stokk-
hólmi. Svo hagaði til að einungis
einn dagur skildi á milli afmælis-
dags okkar. Og eitt sumarið, sem
þau voru hjá okkur, var ákveðið að
halda mikla veislu á afmælisdegi
Esterar. Bakaði ég þá kringlu mikla
fyrir Ester og vakti hún svo mikla
lukku að ætíð þegar afmæli var í
fjölskyldunni þaðan í frá var þess
krafist að ég bakaði kringlu. Og
alltaf fékk Ester fyrsta bitann og
sagði ætíð það sama: Hún er góð
en hún jafnast ekki á við kringluna
sem þú bakaðir fyrir mig hér um
árið.
Sumarið 1981 komu Ester og
Gunnar einu sinni sem oftar til
Stokkhólms, í það skiptið til að
vera viðstödd þegar dóttir þeirra
eignaðist barn. Okkur fæddist dótt-
ir, sem var gefið nafnið Vala. Vala
litla varð strax augasteinn afa og
ömmu og eftir að við fluttum út til
íslands tveimur árum seinna og
settumst að í Hafnarfirði vom þau
Ester og Gunnar nær daglegir gest-
ir hjá okkur, til að fylgjast með
uppvexti dótturdótturinnar. Það
varð þeim báðum mikið áfall þegar
Vala litla dó af slysförum skömmu
fyrir tveggja ára afmælið. í þeirri
sorg reyndust þau okkur svo miklar
hjálparhellur að mér er til efs að
við hefðum komist klakklaust frá
henni án stuðnings óg aðstoðar
þeirra og annarra náinna ættingja
og vina.
Oft hefur maður heyrt sagt um
ýmsar formæður okkar að þeim
hafi aldrei fallið verk úr hendi. Það
átti við um Ester. Það var henni
keppikefli að heimili þeirra Gunnars
væri fallegt og snyrtilegt og sömu
sögu er að segja um fatnað hennar
sjálfrar og hennar nánustu. Sæi hún
gat á buxum barnabarnanna var
hún ekkert að tvínóna við hlutina,
tók buxurnar með sér heim og
næsta dag var komin á þær bót.
Og væru fótin orðin það slitin að
hún teldi það ekki ómaksins vert
að reyna að lappa upp á þau, birt-
ist hún daginn eftir með nýja flík
og bað um að þeirri gömlu yrði
hent. Hún var mikil hannyrðakona,
saumaði út og prjónaði flíkur hve-
nær sem tækifæri gafst.
Ester varð ætíð að hafa eitthvað
fyrir stafni og helst að vera stödd
í miðri hringiðu mannlífsins. Starfs-
feril sinn hóf hún í Einarsbúð í
Hafnarfirði og þegar hún settist að
á Kárastíg 1 í Reykjavík með Gunn-
ari varð hún innanbúðar í verslun
Guðjóns föður Gunnars. Hún átti
síðan eftir að afgreiða í fjölmörgum
verslunum um dagana en skemmti-
legast held ég að henni hafi þótt
að vinna í Gyðubúð í Ásgarði, sem
hún rak í samvinnu við Guðnýju
Guðbergsdóttur æskuvinkonu sína.
Gyðubúð hét eftir sameiginlegri
vinkonu þeirra Esterar og Guðnýjar
sem búsett er í Bandaríkjunum. Það
er til marks um hversu vel stelpurn-
ar, sem ólust upp með henni í Hafn-
arfirði, ræktuðu vinskapinn, að enn
í dag hittast vinkonurnar reglulega
í saumaklúbbi, sem þær hafa haft
í áratugi og sennilega er klúbburinn
einn elsti starfandi saumaklúbbur-
inn á landinu.
Síðustu árin starfaði Ester í
mötuneyti Alþingis. Það var afar
gaman að hlusta á hana lýsa störf-
um þingsins og hátterni einstakra
þingmanna. Álit hennar á þeim og
gjörðum þeirra var ekki alltaf mik-
ið, enda lá hún sjaldnast á skoðun-
um sínum. Það sem hún mat mest
í fari þeirra, sem og annarra, var
háttprýði og snyrtimennska. Væri
hún spurð um einstaka þingmenn
átti hún til með að segja að álit
hennar væri ekki mikið á honum,
hann væri alltaf í óburstuðum skóm
og kastaði ekki kveðju á starfsfólk
þingsins. Skipti þá ekki máli hvort
hún væri sammála honum eða
ósammála pólitískt.
Ester var berdreymin. Nokkru
eftir að hún veiktist fyrir þremur
og hálfu ári, dreymdi hana að hún
væri að færa Salome Þorkelsdóttur
þingforseta kaffi inn í þingflokks-
herbergi Sjálfstæðisflokksins. Ester
hellti í bollann en þá vildi svo til
að kaffið var á þrotum og vantaði
um fjórðung á að bollinn fylltist.
Ester fór þá fram til að ná í meira
kaffi, en það var sama hvað hún
leitaði, hvergi var dropa að finna.
Ester túlkaði drauminn svo að ríkis-
stjórnin myndi einungis lifa þrjá
fjórðu af kjörtímabilinu, en eftir á
að hyggja held ég að hana hafí
dreymt fyrir öllu merkara lífi en
einnar ríkisstjómar.
Nú er langvinnu og erfiðu stríði
lokið. Það var sárt að sjá hvernig
sjúkdómurinn smám saman vatt
lífsþróttinn úr þessari þróttmiklu
og glæsilegu konu þar til að Iokum
enginn dropi var eftir. Fyrr í vetur,
þegar við Gyða vorum í heimsókn
hjá Ester, sagði hún að hún væri
orðin svo þreytt á þessu ástandi að
hún vildi bara deyja og fara til
hennar Völu dótturdóttur sinnar.
Gunnar stóð við hlið hennar allan
tímann og reyndi sem hann gat að
hjálpa henni og er hans missir mik-
ill, nú þegar baráttunni er lokið.
Samrýndari hjón var erfítt að fínna.
Megi hann fínna styrk til að takast
á við þá baráttu sem framundan er.
Að lokum vil ég þakka allt sem
i
ERFI
DKYKK.IIK
Látið okkur annast
erfidrykkjuna.
Fyrstaflokks þjónusta
og veitingar.
Rúmgóð og þœgileg
salarkynni.
Ijiplvsinjsar I sínia 29900
Ester gaf mér. Hún gaf mér nýja
móður þegar ég þurfti mest á því
að halda.
Sigurður Á. Friðþjófsson.
í Firðinum speglast
fagurlit óljós mynd,
af ferðbúnu skipi
á leið út i ljóshvíta eilífð.
Hafsjór minninga,
mósaik tímans svo litn'k
meitluð í tæran kristal
geymd af heilum hug.
(Aðalst. Ásb. Sig.)
Æskuvinkona horfin, farin í sína
hinstu för og verður kvödd á morg-
un frá kirkjunni okkar þaðan sem
blasir við fjörðurinn okkar fagri.
Minningar leita á hugann og allar
eru þær ljúfar: Tvær litlar stelpur
í sama húsi, sama eldhúsið, mömm-
ur okkar góðar vinkonur. Fóru sam-
an með stelpurnar sínar í messu.
Tvær konur í íslenskum búningum
leiddu tvær litlar stelpur sér við
hönd.
Önnur telpan átti pabba sinn hjá
Guði, hin átti pabba sinn í Ásmund-
arbakaríi og hann kom heim á
kvöldin með vínarbrauðsenda,
hnossgæti þeirra tíma, og skipti
jafnt milli telpnanna, glaður maður
og hress, mamma mild og hlý.
Hlupum saman vestur í fjöru til
þess að læra sund í sjónum hjá
Hallsteini. Skulfum saman undir
klettunum í fjörunni. Önnur lítil,
nett og dömuleg, kotroskin og
frökk, hin búttuð og hlédræg; dáð-
ist að vinkonu sinni hvað hún var
ákveðin og dugleg. - Þetta voru
hamingjudagar. -
Eftir fermingu fórum við í Flens-
borg. Sá skóli var mikill menningar-
auki fyrir Hafnarfjörð á þeim tíma.
Skóli undir leiðsögn úrvals kennara.
Þar vorum við Ester sessunautar í
þijú ár. Á skólaárunum vorum við
Ester nánar vinkonur og deildum
saman gleði og sorgum unglings-
áranna. Við vorum 24 sem útskrif-
uðumst saman úr þriðja bekk vorið
1939. Að loknu gagnfræðaprófi
stundaði Ester verslunarstörf sem
varð hennar aðalastarf utan heimil-
isins í rúm 40 ár. Eiginmaður Ester-
ar er Gunnar Guðjónsson rafeinda-
virki. Þau eiga þijú börn saman,
Gunnar, Gyðu og Lilju. Fyrir átti
Ester dótturina Hjördísi Guðbjörns-
dóttur sem ólst upp hjá móðurfor-
eldrum sínum og var þeim alla tíð
mikill gleðigjafi.
Ester var framúrskarandi mynd-
arleg húsmóðir og líka mikil hann-
yrðakona og fagurkeri, um það ber
heimili hennar glöggt vitni. Þar var
gengið um garða af alúð og nær-
gætni af beggja hálfu.
Hún hafði mikinn metnað fyrir
hönd barna sinna og það var henni
mikil lífsfylling hvað þeim hefur
öllum vegnað vel, bæði í námi og
í starfi. Sá er mikill gæfumaður í
lífínu sem eignast góð börn með
ástríkum maka, þess vegna vaV
gæfa Esterer vissulega mikil. Hún
bjó við það lán að eiga að lífsföru-
naut mann sem dáði hana og hafði
með greind sinni og fágætri frá-
sagnargáfu mikil áhrif á skoðanir
hennar og lífssýn alla.
Ester og Gunnar ferðuðust mik-
ið, bæði innanlands og utan. Öll
börn þeirra voru við nám erlendis
og var það þeim eðlilega aukin
hvatning til utanlandsferða. Þau
undirbjuggu ferðir sínar ævinlega
af vandvirkni, öfluðu sér upplýsinga
og kynntu sér sögu þeirra landa sem
þau ætluðu að heimsækja og síðan
deildu þau af örlæti skemmtun og
fróðleik með vinum sínum er heim
kom. Slíkar stundir með þeim
Gunnari og Ester verða mér margar
ógleymanlegar.
Ég á nöfnu minni skuld að gjalda
fyrir órofa tryggð hennar og ævi-
langa vináttu. Eg veit að sú skuld
verður aldrei goldin, en þegar við
stöndum yfir moldum kærs vinar
fínnum við sárt fyrir þeim miskunn-
arlausa sannleika sem fólgin er í
máltækinu: Að kveðja, það er að
deyja dálítið.
Hafi vinkona mín heila þökk fyr-
ir árin sín öll.
Ester Kláusdóttir.
Þó að okkur hafí ekki vafist
tunga um tönn á saumafundunum
okkar, sem í seinni tíð mega frekar
kallast málfundir, þá er öðruvísi
farið nú er við kveðjum Ester hinsta
sinni.
Það tekur óneitanlega nokkurn
tíma að átta sig þegar vinkonurnar
hver af annarri eru kallaðar burt á
góðum aldri, en Ester er hin þriðjá
okkar, sem hverfur yfir móðuna
miklu.
Það var engin lognmolla yfir
Ester, hún lifði lífinu af krafti og
áhuga og lét sig miklu varða aðra
menn og málefni og hafði fastmót-
aðar skoðanir á hlutunum og var
ófeimin við að bera þær fram.
Ester var mikill fagurkeri og
snyrtimenni enda bar heimilið og
fjölskyldan öll merki þess að þar
um fjölluðu natnar hendur og góður
vilji. Þar naut hún góðrar aðstoðar
eiginmannsins, sem stóð eins og
klettur við hlið hennar allan þeirra
búskap.
Um leið og við þökkum það að
hafa notið samfylgdar Esterar þá
sendum við Gunnari og fjölskyldu
okkar innilegustu samúðarkveðjur
og biðjum þeim mildi og Guðs bless-
unar.
Saumaklúbburinn.
Húsbréf
Útdráttur
húsbréfa
Nú hefur farið fram tíundi útdráttur húsbréfa í
1. flokki 1991, sjöundi útdráttur í 3. flokki 1991,
sjötti útdráttur í 1. flokki 1992, fimmti útdráttur í
2. flokki 1992 og fyrsti útdráttur í 1. flokki 1993.
Koma þessi bréf til innlausnar 15. júlí 1994.
Öll númerin verða birt í næsta Lögbirtingablaði
og í dagblaðinu Degi fimmtudaginn 12. maí.
Auk þess liggja upplýsingar frammi í Húsnæðis-
stofnun ríkisins, á Húsnæðisskrifstofunni á
Akureyri, í bönkum, sparisjóðum og verðbréfa-
fyrirtækjum.
Éh HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
HÚSBRÉFADtllO • SUÐURLANDSBRAUT 24 • 108 REYKJAVlK • Slttl 6? 69 00