Morgunblaðið - 03.12.1994, Page 36

36 LAUGARDAGUR 3. DESEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Flísa________
la^ersala
Vandaðar gólf- og
veggflísar á góðu verði.
Eitt mesta úr/al
landsins í gólfflísum.
Nýborg-#
Ármúla 23, sími 686911.
Hlúum að
börnum heims
-framtíðin
er þeirra
FRAMLAG ÞITT
ER MIKILS VIRÐI
hjálparstofnun
KIRKJUNNAR
- með þinni hjálp
2.980
Lárus hómópati
er þekktastur fyrir náttúru-
lækningar sínar. Hann beitti
óhefðbundnum aðferðum
svo lærðir Iæknar urðu
honum andsnúnir. Hann var
elskaður af alþýðu en litinn
hornauga af yfirvöldum.
Lárus lagði áherslu á margt
sem nú þykir sjálfsagt;
hreinlæti, útiveru, hreyf-
ingu og hollt mataræði.
Falleg bók um sigra
og ósigra ógleymanlegs
manns í starfi og einkalífi.
skerpla
Suðurlandsbraut 10 108 Reykjavík
Sími 91-681225 Fax 91-681224
Guðrún P. Helcadóttir
er landsþekkt fyrir rit-
störf sín. Hún ritar
sögu Lárusar af þekk-
ingu og innsæi, enda
dótturdóttir hómó-
patans. Guörún er
fyrrverandi skóla-
stjóri Kvennaskólans
í Reykjavík.
AMLA GOÐA VERÐIÐ
MIIMIMINGAR
+ Steinunn Ein-
arsdóttir frá
Nýjabæ í Vestur-
Eyjafjallahreppi
fæddist 18. desem-
ber 1907. Hún lést
í Hafnarbúðum í
Reykjavík 24. nóv-
ember síðastliðinn.
Systkini Steinunn-
ar eru: 1) Páll Ein-
arsson, f. 1888, sjó-
maður í Vest-
mannaeyjum, kona
hans Katrín Una-
dóttir. 2) Margrét
Einarsdóttir, f.
1889, húsmóðir í Vestur-Holt-
um, maður hennar Jón Sig-
urðsson. 3) Þorbjörg Einars-
dóttir, f. 1890, húsmóðir í
Reykjavík, maður hennar Ás-
geir Torfason. 4) Sigurlaug
Einarsdóttir, f. 1890, húsmóð-
ir í Reykjavík, maður hennar
Jóhann Eiríksson. 5) Sveinn
Einarsson, f. 1894, bygginga-
verkamaður í New York,
ógiftur. 6) Einar Einarsson, f.
STEINUNN eða Steinka, eins og
hún var oftast kölluð, var föður-
systir þess er þessar línur ritar.
Steinka missti móður sína þegar
hún var tólf ára gömul árið 1919
og ég held, að móðurmissirinn
hafi orðið henni nokkuð þungbær
þó hún bæri ekki þær tilfinningar
á torg. Þegar ég lít til baka og
laða fram minningabrot um þær
samverustundir, er Steinka átti
með okkur systkinunum og for-
eldrum okkar, ber þar hæst hvað
hún var alltaf bætandi. í stórum
systkinahópi gerðist ýmislegt, sem
gat orðið til sundurþykkju, pústrar
og stríðni voru ekki óalgeng tilefni
til átaka, þá var alltaf viðkvæðið
hjá Steinku: „Hann gerði þetta
ekki viljandi,“ eða „hún meinti
ekkert með þessu,“ og oftast sef-
uðust stríðsaðilar við fortölur
hennar.
Steinka fór á vetrum til Vest-
mannaeyja í vist eins og kallað
var í þá daga. Man ég eftir íjórum
heimildum sem hún þjónaði, hún
var hjá Sighvati Bjarnasyni
frænda sínum í Ási, en Arnlaug
móðir Sighvats var föðursystir
Steinku. Hjá Runólfi í Bræðra-
tungu var hún einn eða tvo vetur,
hjá Steina í Smiðjunni og hjá Ein-
ari Bjarnasyni skipstjóra, sem
lengi var í siglingum. Mér er sér-
staklega minnisstætt eitt vorið
þegar Steinka var að koma úr
Eyjum. Þá kom vertíðarfólk hér
beint upp í sandinn eins og kallað
var. Það kom mótorbátur frá Eyj-
um og lagðist við stjóra klippkorn
frá landi. Svo var árabát róið frá
mótorbátnum í land og hann síðan
dreginn til og frá með fólk og fén-
1897, bóndi í
Nýjabæ, kona hans
Katrín Vigfúsdótt-
ir. 7) Sighvatur
Einarsson, f. 1899,
pípulagninga-
meistari í Reykja-
vík, kona hans Sig-
ríður Vigfúsdóttir.
8) Jón Einarsson,
f. 1902, bóndi á
Núpi, kona hans
Auðbjörg Sig-
urðardóttir. 9)
Ingveldur Einars-
dóttir, f. 1903, dó
ung. 10) Sigurður
Einarsson, f. 1905, vélsmiður
í Reykjavík, kona hans Guðrún
Jónsdóttir. Uppeldissystir Sig-
ríður Gísladóttir, f. 1913, hús-
móðir og verkakona í Reykja-
vík, maður hennar var Jó-
hannes Skúlason. Þetta fólk
er allt látið nema Sigríður
Gísladóttir og Guðrún Jóns-
dóttir. Útför Steinunnar verð-
ur gerð frá Ásólfsskálakirkju
í dag.
að. í þetta sinn hafði Steinka ver-
ið beðin fyrir fimm 10 til 13 ára
gömul börn sem áttu að fara á
bæi hér undir út- og austurfjöllum
og eitt þeirra átti að fara út í
Landeyjar. Mér er það ennþá
minnisstætt hvað hún var rösk að
ganga tryggilega frá því að öll
kæmust þau örugglega til síns
verðandi sumardvalarstaðar.
Svona atburðir voru heilmikil
sundurslit í hversdagsleikanum,
þegar hvorki var útvarp né sími.
Eg verð að geta þess, að móðir
mín var ljósmóðir hér í sveit. Þá
fæddu konur heima og áttu mörg
börn og dvaldi hún tvo til þrjá
daga á bænum, og þegar svo stóð
á var Steinka sjálfsögð fóstra okk-
ar og matmóðir.
Steinka giftist aldrei eða fór í
sambúð, en það var oft glatt á
hjalla hér heima þegar systur mín-
ar voru að gefa henni leiðbeining-
ar um mannsefni er þær töldu
vera á hveiju strái. Komu þá oft
skondnar athugasemdir um þenn-
an og hinn og allt endaði í hlátri
og spaugi.
Það mun hafa verið rétt fyrir
1950, að Steinka hætti að fara til
Eyja og fór til Reykjavíkur. Var
hún um þær mundir ekki heilsu-
hraust og leitaði sér lækninga með
misjöfnum árangri, en var þó allt-
af í vistum. Á þessum árum gekk
hún inn í heimili Sigríðar Gísla-
dóttur, uppeldissystur sinnar, og
Jóhannesar Skúlasonar manns
hennar, og hugsaði Steinka um
heimilið, en Sigga vann úti og
gekk svo í nokkur ár, en eftir að
Jóhannes lést og íbúðin á Leifs-
götu 28 var seld fluttist Steinka
til Guðrúnar Ijósmóður og annaðist
aldraða móður hennar um tíma.
Þær Sigga og Steinka voru allt-
af mjög samrýndar og ræddu sam-
an í síma daglega árum saman
og nota ég þetta tækifæri til að
þakka Siggu tryggðina og vinátt-
una við frænku okkar.
Þá fór Steinka að vinna við
ræstingar á Landspítalanum og
vann þar í nokkur ár, bjó hún þá
á nokkrum stöðum í Reykjavík,
en þegar hún hætti að vinna sett-
ist hún að í íbúðum fyrir aldraða
í Lönguhlíð 3 og flutti loks í Hafn-
arbúðir þar sem hún lést.
Þessi fáu orð mín og upprifjun
á lífshlaupi Steinunnar frænku
minnar leiða hugann að því, hvað
hennar kynslóð lifði miklar breyt-
ingar í húsakosti og atvinnuhátt-
um. Er þá ekki úr vegi að geta
þess, hvað Steinka var geysilega
dugleg að raka hvort sem um var
að ræða þurrhey eða raka ljá í
flekki, þar stóðu henni fáir fram-
ar, og ef verið var að raka þurr-
hey og leit út með vætu flugu
flekkirnir í múga með miklum
gusugangi. Þá voru ýmis verk
unnin til sveita hér áður sem löngu
eru aflögð, svo sem að þvo ullina
heima. Það verk hafði Steinka hér
á bæ. Það var mikil hátíð hjá okk-
ur krökkunum þegar það verk var
unnið. Við fengum að fara með
henni að skola ullina austur í tjörn-
um og máttum vaða og sulla og
vera blaut uppfyrir haus átölulaust
því við vorum að hjálpa til við að
skola.
Ég vil svo geta þess í lokin, að
Steinka mátti ekkert aumt sjá og
var sérstakur dýravinur og mörg
kisan átti hauk í horni þar sem
hún var.
Ég læt hér fljóta með lítið atvik
sem gerðist árið 1946, sem lýsir
því að hún gat verið föst fyrir ef
henni þótti sér misboðið. Þá stóðu
fyrir dyrum prestkosningar hér í
sveit, og einn umsækjenda lét sig
hafa það að fara fótgangandi á
alla bæi og kom hann hingað og
gisti. Um kvöldið stóðu faðir minn
og presturinn hér úti á hlaði í blíð-
unni og spjölluðu saman. Fjósið
var á hlaðinu og mjaltir stóðu yfir,
heimalningur var við fjósið og
beið eftir að fá sopann sinn, en
þetta var aðsópsmikill hyrndur
hrútur og vorum við krakkarnir
hálfhrædd að gefa honum því hann
átti það til að renna í okkur ef
honum þótti seint gefinn sopinn.
Steinka tók í þetta sinn af okkur
ómakið og gaf hrússa og byrjaði
hann á því að renna sér beint í
fæturna á Steinku og viti menn,
presturinn skellihló. En er inn kom
að loknum mjöltum sagði frænka,
að þennan mann mundi hún aldrei
kósa, það bæri ekki vott um kristi-
legt hugarfar að hlæja að óförum
annarra og stóð hún við það að
ljá honum ekki atkvæði sitt, enda
varð hann aldrei prestur hér, en
þjónaði lengi í Skaftafellssýslu.
Og að lokum þakka ég Steinku
frænku alla umhyggjuna og fyrir-
bænirnar fyrir okkur systkinunum
og börnum okkar sem hún bar
fyrir bijósti eins og hún ætti okk-
ur öll.
Guð blessi okkur minninguna
um hana.
Leifur Einarsson.
Nú hefur Steinka frænka kvatt
þetta líf háöldruð og södd lífdaga.
Hún hefur verið hluti tilveru okkar
systranna frá því við munum fyrst
eftir okkur. Við gengum í ullarbol-
um sem hún pijónaði á pijónavél-
ina sína, og hún sá okkur líka
fyrir sokkum, vettlingum og gam-
mósíum. Þegar við komum til
hennar í heimsókn, var okkur boð-
ið uppá kaffi og kandís, en eftir
að hún hafði kynnst Coca Cola
drykknum, var okkur alltaf boðið
upp á kók. Það var mjög gaman
að koma í heimsókn til hennar.
Hún var glettin og gamansöm og
afskaplega hláturmild. Hún var
mikil blómakona, stofan, eldhúsið,
hver krókur og kimi var fullur af
blómum af öllum stærðum og
gerðum, sem öll skörtuðu sínu feg-
ursta, því um þau hugsaði hún
sérlega vel. í einu blóminu sagði
hún að byggju blómálfar og ef
maður horfði á það í stutta stund,
sá maður hvernig sum blöðin
hreyfðust, eins og einhveijar
ósýnilegar verur væru þar í felu-
leik. Inni á milli blómanna voru
styttur, skálar og myndir af kött-
um, sem hún hafði einnig mikið
dálæti á, enda átti hún nokkra
ketti, sem voru sérstaklega vel
haldnir og vel siðaðir.
Fjölskyldumyndir skipuðu einn-
ig veglegan sess á heimili hennar.
Steinka eignaðist aldrei eigin íbúð,
en leigði húsnæði miðsvæðis í
Reykjavík. Henni þótti gott að búa
nálægt Laugaveginum, þá gat hún
gengið í búðir og sótt þá þjónustu
sem hún vildi án þess að vera
uppá strætisvagna eða bílferðir
komin. Þá gat hún líka gengið í
vinnuna, en hún vann í mörg ár
sem gangastúlka á Landspítalan-
um. Hún vann í Ljósmæðraskólan-
um og sá um læknaherbergin. Hún
var þannig gerð, að þeir sem hún
vann með og fyrir, urðu henni
afar hjartfólgnir, en það var líka
vel metið. Þegar hún lét af störfum
við Landspítalann, hélt samstarfs-
fólkið henni veislu og kvaddi hana
með ræðuhöldum og gjöfum.
Steinka fór aldrei til útlanda,
þangað átti hún ekkert erindi, en
sumarfríunum sínum eyddi hún
fyrir austan. Hún heimsótti skyld-
menni sín og dvaldi hjá þeim
nokkra daga í senn, enda voru
tengsl hennar við bróðurbörn sín
frá Nýjabæ henni afskaplega mik-
ils virði. Hún giftist aldrei og átti
engin börn, en hún leit á Nýjabæj-
arbörnin sem sín eigin.
Með þakklæti í huga kveðjum
við systurnar kæra frænku.
Fyrir hönd fjölskyldunnar þökk-
um við starfsfólkinu í Hafnarbúð-
um innilega fyrir þá elsku og hlýju
sem henni var sýnd þar.
Ingveldur, Guðný og
Kristin Róbertsdætur.
STEINUNN
EINARSDÓTTIR
eykur orku og úthald
Fæst í apótekum
VIRKA
Samkvæmisefni - prjónaefni
Mikið úrval affallegum efnum,
sniðum og blöðum.
Einnig mikið afbarnafataefnum.
Opið mánudaga til föstudaga frá kl. 9-18,
á laugardögum frá 1. sept. til 1. júní frá kl. 10-14.
VIRKA
MÖRKINNI 3, SÍMI 687477
(við Suðurlandsbraut).