Morgunblaðið - 17.04.1998, Blaðsíða 22

22 FÖSTUDAGUR 17. APRÍL 1998
VIÐSKIPTI
UR VERINU
MORGUNBLAÐIÐ
17 milljóna kr. tap hjá Taugagreiningu hf.
Aætlanir gera ráð
fyrir hagnaði í ár
LIÐLEGA 17 milljóna króna tap
varð af rekstri Taugagreiningar hf.
og dótturfélags á liðnu ári. í til-
kynningu frá stjóm og fram-
kvæmdastjóra fyrirtækisins kemur
fram að niðurstaðan er ekki í sam-
ræmi við áætlanir sem gerðu ráð
fyrir að rekstur yrði í járnum. Þeir
telja árangurinn þó viðunandi í Ijósi
þess mikla taprekstrar sem var árið
1996. Reiknað er með 33 milljóna
kr. hagnaði í ár.
Heildarrekstrartekjur Tauga-
greiningar hf. voru 89,7 milljónir á
síðasta ári, 17% meiri en árið á
unda. Rekstrargjöld voru hins veg-
ar 88,7 milljónir og höfðu minnkað
um 15%. Að teknu tilliti til fjár-
magnsgjalda og taps dótturfélags
var tap ársins 17 milljónir kr. rúm-
ar. Tapið varð til á fyrri helmingi
ársins því um 5 milljóna kr. hagnað-
ur varð á síðari árshelmingi.
Eignir félagsins í árslok voru
147,8 milljónir kr. og eigið fé 31,7
milljón. Félagið skuldaði 116 millj-
ónir sem er um 19% lægri tala en
ári fyrr. Þá breyttist samsetning
skulda félagsins til batnaðar,
þannig að hlutfall langtímaskulda
jókst en skammtímaskuldir minnk-
uðu.
60% fleiri kerfi seld
Fram kemur að vöruþróun á ár-
inu 1997 einkenndist af endur- og
viðbótum á núverandi afurðum
þess, flestar að beiðni Oxford
Instruments og segja forráðamenn
fyrirtækisins að það endurspegli þá
gríðarlegu þekkingu sem fyrirtækið
hafi á notkun heilarits. „Það er nú
eindregið álit sölumanna Oxford að
hugbúnaður og vélbúnaður Tauga-
greiningar hafi mikla yfirburði sam-
anborið við samkeppnisaðila." Á síð-
asta ári voru seld 252 kerfi en það
er 60% fleiri kerfi en árið áður.
Áætlanir Taugagreiningar gera
ráð fyrir að rekstrartekjur á yfir-
standandi ári verði um 116 milljónir
kr. og hagnaður til ráðstöfunar
verði 33 milljónir. Tekið er fram að
forsenda þessarar áætlunar sé að
Oxford selji 300 kerfi á árinu og að
sala til Norðurlandanna nemi um 50
kerfum.
Afíill að eiga ekki
fyrir skuldum
Avöxtun
ríkisvíxla
lækkar
LITLAR breytingar urðu á ávöxt-
un ríkisvíxla í útboði Lánasýslu
ríkisins í gær. Þó lækkuðu vextir á
12 mánaða víxlum.
Lánasýslan tók tilboðum í ríkis-
víxla fyrir 1.550 milljónir kr. Með-
alávöxtun þriggja mánaða víxla var
7,36%, sem er sama ávöxtun og í
útboði fyrir mánuði. Meðalávöxtun
12 mánaða víxla var 7,45% sem er
heldur lægri ávöxtun en var fyrir
mánuði, þegar hún var 7,56%.
Næsta útboð ríkisverðbréfa er
22. apríl, þá verða boðin út spari-
skírteini.
BENEDIKT Kristjánsson kaup-
maður segir að það sé áfall að eiga
ekki fyrir skuldum, en fyrirtæki
hans, Vöruval ehf. á Isafirði, hefur
óskað eftir skuldaskilasamningum
við lánardrottna sína, eins og fram
kom í Morgunblaðinu í gær.
Vöruval ehf. rak þrjár verslanir á
ísafirði, en rekstur þeirra var nýlega
seldur. Er nú unnið að uppgjöri á
Vöruvali ehf. og er ljóst að félagið á
ekki fyrir skuldum. Fyrir hönd eig-
enda fyiirtækisms hefur Rekstur- og
lögfræðiráðgjöf ehf. leitað eftir því við
lánardrottna að þeir felli niður 80% af
kröfum sínum, þó þannig að greiddar
verði allar kröfur sem eru 30 þúsund
kr. eða lægri. Benedikt gefur ekki
upp heildarkröfur á fyrirtækið.
Benedikt Kristjánsson segir að
fyi’irtækið hafi getað staðið við aflar
skuldbindingar sínar fram á síðasta
ár. Þá jókst samkeppni á matvöru-
markaðnum á svæðinu með því að
Kaupfélajg Suðumesja opnaði Sam-
kaup á Isafirði. Benedikt segir því
ekki að leyna að sú harða samkeppni
sem síðan hafi geisað hafi haft áhrif
á fjárhagsstöðu fyrirtækisins. Bene-
dikt hefur verið að reyna að selja
verslanirnar á ísafirði en tókst það
ekki fyrr en nýlega.
Benedikt rekur áfram verslun í
Bolungarvík en hún hefur ávallt ver-
ið rekin af sérstöku félagi, Vöruvali
Bolungarvík hf., og segist Benedikt
vona að þessar hremmingar bitni
ekki á versluninni þar.
Afstaða Islendinga til sameiningar banka könnuð
60% þjóðarinnar
vilja fækka bönkum
með sameiningu
UM 60% íslendinga telja æskilegt
að fækka bönkum í landinu með
því að sameina þá. Nokkuð al-
mennur stuðningur virðist vera
meðal landsmanna við slíka fækk-
un. Flestir eru hlynntir samein-
ingu Búnaðarbankans við Islands-
banka eða Landsbanka en meiri-
hluti er andvígur sameiningu
Landsbanka og Islandsbanka.
Þetta er niðurstaða skoðanakönn-
unar sem Coopers & Lybrand -
Hagvangur hf. gerði til að kanna
viðhorf landsmanna til sameining-
ar fyrirtækja.
Tekið var slembiúrtak 1.115 Is-
lendinga um land allt á aldrinum
18-75 ára 10.-19. mars síðastliðinn
og var svarhlutfall 68,9%. Könnun-
in var gerð símleiðis og var
nettósvarhlutfall 72% þegar búið
var að draga frá þá sem reyndust
vera látnir, erlendir ríkisborgarar
eða búsettir erlendis.
Unga fólkið síst
fylgjandi fækkun
51,8% aðspurðra sögðust telja
það almennt æskilegt að fækka
bönkum í landinu með því að sam-
eina þá en 34,7% voru á móti.
13,5% voru óákveðin. Af þeim
sem tóku afstöðu voru 59,8%
hlynnt slíkri fækkun en 40,2%
andvíg.
Þegar svör við spurningunni eru
skoðuð með hliðsjón af kyni, aldri,
búsetu, tekjum, atvinnu, menntun
og fjölskyldustærð virðist sem al-
mennur stuðningur sé við samein-
ingu banka að því er segir í frétt
frá C&L-Hagvangi. Þó kemur í
ljós að það er helst yngsta fólkið, á
aldrinum 18-29 ára, sem er síst
fylgjandi fækkun banka með sam-
einingu. 57,5% svarenda á þessum
aldri sagðist ekki vera fylgjandi
slíkri fækkun en meirihluti er fyrir
henni meðal þeirra sem eru þrítug-
ir eða eldri.
Einnig var spurt um nokkra
kosti í sameiningu bankanna. Var
spurt hvort menn væru hlynntir
eða andvígir sameiningu íslands-
banka og Landsbanka, Islands-
banka og Búnaðarbanka eða Bún-
aðarbanka og Landsbanka. Sé litið
til svara þeirra sem tóku afstöðu
kom í ljós að flestir voru hlynntir
sameiningu íslandsbanka og Bún-
aðarbanka eða 32,5% og næstflest-
ir sameiningu Búnaðarbanka og
Landsbanka eða 32%. Munurinn
milli þessara kosta er þó svo lítill
að hann telst ekki marktækur. Um
36% kváðust hlynnt sameiningu
Búnaðarbankans við annaðhvort
Islandsbanka eða Landsbankann.
Fæstir voru hins vegar hlynntir
sameiningu Islandsbanka og
Landsbanka eða 31,2%.
Meirihluti gegn sameiningu Is-
landsbanka og Landsbanka
Meiri munur kom í ljós þegar
skoðaður var sá fjöldi sem kvaðst
andvígur tilteknum samsetningum
bankanna. Meirihluti aðspurðra
eða 51,8% var andvígur samein-
ingu fslandsbanka og Landsbanka
en minnihluti eða 43% var andvíg-
ur sameiningu íslandsbanka og
Búnaðarbanka annars vegar eða
Búnaðarbankans og Landsbank-
ans hins vegar. Er þarna um
marktækan mun að ræða og segir
C&L-Hagvangur að hann megi
túlka þannig að miklar líkur séu til
þess að sá munur sem mælist á
andstöðu við sameiningu bankanna
í þessari könnun sé raunverulegur
og fyrir hendi í þjóðfélaginu í heOd.
Athygli vekur að af þeim sem
svöruðu því neitandi að almennt
væri æskilegt að fækka bönkunum
með því að sameina þá, voru eigi að
síður tæp 36% sem gátu fellt sig við
einhverja af þeim sameiningarkost-
um sem nefndir voru í könnuninni.
Morgunblaðið/Þorkell
ÍSLENDINGAR hafa sett fram kröfu um 86-87% hlutdeild úr loðnu-
stofninum í samræmi við raunveiði undanfarinna ára í stað 78% hlut-
deildar sem núgildandi loðnusamningur kveður á um.
Formaður LIU vill útiloka Norðmenn frá
viðræðum um skiptingu loðnustofnsins
„Ekkert tilefni er til
áframhaldandi þrí-
hliða viðræðna“
KRISTJÁN Ragnarsson, formaður
Landssambands íslenskra útvegs-
manna, segist vera þeiiTar skoðunar
að útUoka beri Norðmenn frá við-
ræðum um skiptingu loðnustofnsins.
„Það er engin loðna í lögsögu Norð-
manna og það er ekki til siðs að vera
að semja um skiptingu á veiðistofni,
sem ekki er í lögsögu viðkomandi
ríkja. Ég tel að það komi ekki til
greina,“ segir Kristján. Formenn
viðræðunefnda íslands, Noregs og
Grænlands um nýjan loðnusamning
munu hittast á fundi í Kaupmanna-
höfn nk. mánudag þar sem kannað
verður til þrautar hvort ástæða er til
að halda viðræðum um nýjan loðnu-
samning áfram, en formaður ís-
lensku viðræðunefndarinnar er Jó-
hann Sigurjónsson sendiherra. Þrír
formlegir fundir hafa nú þegar farið
fram þar sem aðilar hafa skipst á
skoðunum og sett fram kröfur. Eins
og kunnugt er hafa íslendingar og
Grænlendingar sagt upp núgildandi
loðnusamningi, en Norðmenn hafa
látið þá skoðun sína í ljós að þeir
vilji að núgildandi samningur gildi
áfram óbreyttur.
Miðað við þá niðurstöðu, sem
fékkst á síðasta tveggja daga fundi
viðræðunefnda landanna þriggja í
Osló í byrjun apríl sl., segist Krist-
ján ekki sjá neitt tilefni til áfram-
haldandi þríhliða viðræðna. Utiloka
ætti Norðmenn frá viðræðunum svo
að Islendingar gætu hafið viðræður
við Grænlendinga sem fyrst. Þó
mætti skilja einhvern lítinn hluta
eftir handa Norðmönnum, sem þeir
gætu þá veitt í Jan Mayen lögsög-
unni, en sem rynni til okkar ef þeir
næðu ekki að veiða þennan hlut.
„Kollegar mínir í Noregi segja þetta
vera hið besta mál því þá myndu
þeir bara veiða frítt í Jan Mayen
lögsögunni. Ég segi bara verði þeim
að góðu að fiska það sem ekki er til.
Það getur ekki verið mjög árangurs-
ríkt. Þeir eru að reyna að bera sig
vel til þess að hræða okkur til
áframhaldandi samninga við þá.“
Eftir standa sömu
kröfur Norðmanna
Norðmenn hafa ekki ljáð máls á
neinum breytingum frá gildandi
loðnusamningi, að sögn Kristjáns,
heldur vilja þeir óbreytta skiptingu
sem þýðir að hlutdeild Islendinga
verði eftir sem áður 78% á móti 11%
hlutdeildar Norðmanna annars veg-
ar og Grænlendinga hins vegar.
Norðmenn gera sömuleiðis ki-öfu til
þess að hafa sömu möguleika til að
veiða 60% af sínum kvóta í íslenskri
lögsögu, eins og verið hefur. Þeir
hafa á hinn bóginn ljáð máls á því að
gerðir verði sérstakir tvíhliða samn-
ingar um aðgang að lögsögum land-
anna, eins og Islendingar hafa gert
kröfu um, en þó þannig að aðgangs-
málin verði afgreidd samhliða hinum
eiginlega loðnusamningi.
„Ég gef hins vegar lítið fyrir
þessa samþykkt Norðmanna vegna
þess að eftir stendur krafan um
sama aðgang og þeir hafa haft og
sama hlut. Eg hef því lagt áherslu á
það að þessum viðræðum þurfi að
Ijúka sem fyrst og að menn geri það
upp við sig að þær gangi ekki öllu
lengur. Við verðum að hætta þess-
um þríhliða viðræðum svo að hægt
verði að hefja tvíhliða viðræður við
Grænlendinga. Ég hef alveg ástæðu
til að ætla að Grænlendingar séu til-
búnir að ræða við okkur þar sem að
við komum ökkur saman um skipt-
ingu á loðnustofninum og hvernig
við munum veita hvor öðrum aðgang
að lögsögu hins.“
Brú til Grænlands
Kristján segist í því sambandi ekki
telja neitt óeðlilegt við það að Græn-
lendingar muni fá einhvern hlut af
því sem Norðmenn hafi haft í loðnu-
stofninum. Einnig kæmi til greina í
slíkum tvíhhða samningi milli íslands
og Grænlands að ætla Norðmönnum
lítinn hlut, sem þeir gætu þá veitt í
Jan Mayen lögsögunni ef svo bæri
undir að þar væri einhverja loðnu að
finna. Semja þyrfti svo sérstaklega
um gagnkvæman aðgang að lögsög-
um Islands og Grænlands, en að sögn
Kristjáns, hafa íslendingar á síðustu
tveimur árum sýnt Grænlendingum
meira umburðarlyndi en oft áður
með því að hleypa grænlenska loðnu-
skipinu Ammasat suður fyrir 64.
gráðu, 30 mínútur. Þrátt fyrir að það
hafi þótt viðkvæmt með tilliti til
manneldisnýtingar, hafi skipið fengið
heimild til að veiða allt að átta þús-
und tonn á ári. Mér finnst því að búið
sé að byggja brú til Grænlands."
Að mati Kristjáns þyrfti út-
hafskarfakvótinn á Reykjaneshrygg
að koma inn í tvíhliða samning Is-
lands og Grænlands þar sem stofn-
inn kemur inn í lögsögu beggja
landa. Þrátt fyrir að samið hafi verið
um nýtingu karfastofnsins, hafi
Grænlendingar hins vegar hingað til
ekki leyft okkur að veiða innan sinn-
ar lögsögu sem hamlað hefur mjög
sókn okkar á Reykjaneshrygg. Með
hliðsjón af því að íslendingar og
Grænlendingar eru með langstærst-
an hlutann af karfakvótanum, telur
Kristján mjög eðlilegt að þjóðirnar
veiti hvor annarri gagnkvæman að-
gang að lögsögum vegna karfaveið-
anna. „Þetta yrði án efa hluti af því
sem upp kæmi í tvíhliða samningum
milli Islands og Grænlands um loðn-
una, en til þess þurfa menn að hætta
að tala við Norðmenn með því að
gefa þá alfarið upp á bátinn," segir
Kristján Ragnarsson.