Morgunblaðið - 08.11.1998, Blaðsíða 28

28 SUNNUDAGUR 8. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ ER óþægilegt að
vakna um miðja nótt við að
hafa velt sér ofan á sporð-
dreka sem hefur dottið of-
an úr þakinu og stingur
mann á fjórum til fimm stöðum. Það
var erfitt að búa þama og hitinn
mikill en það voru forréttindi að fá
að kynnast þessu fólki og taka þátt í
að færa því betra líf, hjálpa því og
deila með því trú, sem hefur bjargað
mér, og fá að verða vitni að því
hvemig hún bjargar öðmm.“
Guðlaugur Gunnarsson, guð-
fræðingur, og Valgerður Gísladótt-
ir, hjúkrunarfræðingur, hafa búið
og starfað í Eþíópíu í 13 ár ásamt
börnum sínum, Katrínu 16 ára, Vil-
borgu 14 ára og Gísla 8 ára. Þau
hafa reynt margt og hafa frá
mörgu að segja. Eþíópía var þeim
ekki algjörlega framandi. Valgerð-
ur dvaldist þar 10 ár bernsku sinn-
ar er foreldrar hennar, Gísli Arn-
kelsson og Katrín Guðlaugsdóttir,
störfuðu sem kristniboðar í Konsó,
kristniboðsstöð íslendinga. Faðir
Guðlaugs, Gunnar Sigurjónsson,
ferðaðist um ísland um 40 ára
skeið og kynnti kristniboðsstai-fið.
En hvað fær ungt fólk, sem á
framtíðina fyrir sér, til að flytjast
til þróunarlands sem kristniboðar?
Þau era sammála um að það hafi
verið köllun Guðs sem varð þess
valdandi að þau fóra út. „Flest
kristið fólk vill vera þar sem Guð
vill hafa það. Guð kallar fólk til mis-
munandi starfa. Það er því ekkert
merkilegra i guðsríki að fara út sem
kristniboði en að fá köllun til annars
kristOegs starfs. Það er bara mikil-
vægt að vera þar sem Guð vill hafa
mann. Maður getur reynt að undir-
búa sig á marga vegu en þegar á
hólminn er komið getur maður lent
í mjög erfiðum aðstæðum. Þá hefur
það verið okkur styrkur að vita að
við eram þar sem Guð vill hafa okk-
ur og að hann er með okkur. Við vit-
um líka að fólkið, sem sendi okkur,
biður fyrir okkur.“
Eftir fjögurra mánaða ensku-
nám í Englandi lá leiðin til Eþíópíu
árið 1983 þar sem við tók eins árs
nám í ríkismálinu, amharísku. „Það
eru um 270 rittákn í málinu. Því
svipar svoh'tið til hebresku en staf-
rófið er flóknara eins og fjöldi rit-
tákna bendir til. Þetta er flókið
tungumál með margar, undarlegar
málfræðimyndir sem koma okkur
frá Vesturlöndum spánskt fyrir
sjónir. Orðaforðinn er gífurlega
mikill. Amharískan er talin eitt af
fimm tungumálum heimsins sem
erfiðast er að læra.“
Samstarfsfólk Guðlaugs og Val-
gerðar hafa sagt undirrituðum að
þau hafi náð betri tökum á málinu
en margir aðrir útlendingar.
Sollamó
Að loknu málanámi staðsetti
evangelísk-lútherska kirkjan í
Eþíópíu (Mekane Yesus) fjölskyld-
una í mjög afskekktu fjallahéraði á
meðal Guji-þjóðflokksins ásamt
norskum hjúkrunarfræðingi. Stað-
urinn heitir Sollamó. Fólkið þar
kunni ekki ensku og því urðu þau
að nota nýja málið og náðu fyrir
bragðið góðum tökum á því. Engir
almennilegir vegir vora í héraðinu,
aðeins hestagötur sem urðu að for-
arsvaði í rigningum. En þeim leið
vel og Vilborg bættist í fjölskyld-
una. Fólkið var glaðlegt og þægi-
legt og tók þeim mjög vel.
„En Guji-menn eru þekktir fyrir
mjög grimmilega siði. Einn þeirra
er að drepa Ijón eða karlmann og
skera kynfærin af því til sönnunar,
til að fá að giftast. Fólkið, sem við
bjuggum á meðal, hafði ekki þenn-
an sið. Hann er á undanhaldi vegna
áhrifa kristninnar og banns yfir-
valda.
Það var búið að starfa í Sollamó
á vegum kirkjunnar í 10 ár þegar
við komum og mynda söfnuði hér
og þar um héraðið. Við þurftum að
heimsækja þá, hafa námskeið og
kenna á Biblíuskóla á stöðinni.
Heimsóknimar voru ekki auðveld-
ar í byrjun því að við urðum að fara
fótgangandi eða á hestbaki margra
tíma leið. Þar sem ég var óvanur að
sitja hest fóra lengstu ferðimar
frekar illa með sitjandann! Stund-
um fékk maður illt í magann á
íslenskir kristniboðar hafa um árabil
haldið uppi öflugu starfí í Eþíópíu. Guð-
laugur Gunnarsson og Valgerður Gísla-
dóttir eru nýkomin heim eftir að hafa búið
og starfað í Eþíópíu á annan áratug. Kjart-
an Jónsson ræddi við þau og komst að því
að þau hafa reynt margt á þessum tíma
og hafa frá mörgu að segja.
þessum ferðum og varð jafnvel fár-
veikur, enda óvanur afrískum sýkl-
um. En það var mjög lærdómsríkt
að kynnast fólki á afskekktum
stöðum langt inni í skógi þar sem
það hafði reist sér kirkju til að
koma saman, lofsyngja Guð og
þakka honum fyrir frelsið sem það
hafði eignast."
Valgerður hjálpaði stundum til á
sjúkrastöðinni. „Maður lenti oft í
ýmsu óvæntu og varð að gera ým-
islegt sem maður hafði aldrei gert
áður. Hjúkrunarfólkið verður oft
að leysa mál sem aðeins læknar
myndu fást við á íslandi. En við
vorum ánægð þarna,“ segir hún.
Fjölskyldan fékk ekki að búa
nema í tvö ár í Sollamó. Þá kallaði
kirkjan þau til Konsó því að allir
íslendingar voru famir þaðan og
leiðtogar hennar vildu hafa íslend-
inga á stöðinni. „Við voram í Konsó
í eitt og hálft ár,“ segir Guðlaugur.
,Ég var þar stöðvarstjóri og bar
ábyrgð á útbreiðslustarfi Mekane
Yesu kirkjunnar í Konsó. En hún
vildi líka ná með fagnaðarerindið
niður í Ómó- og Voitodalinn."
Þetta starf bar þann árangur að
ijölskyldan var send þangað á
næsta tímabili.
Voito
Að loknu fyrsta starfstímabilinu í
Eþíópíu lá leiðin heim til íslands til
ársdvalar. Þá fór Guðlaugur m.a. á
þriggja mánaða námskeið í Liver-
pool í stjómun og skipulagningu
framheilsugæslu til að búa sig und-
ir starfíð sem beið í Voito-dalnum.
Árið á íslandi leið hratt og áður en
Ljósmynd/Katrín Guðlaugsdóttir
FJÖLSKYLDAN nýkomin til íslands. Frá vinstri: Gísli er fremstur,
Valgerður og Vilborg fyrir aftan hann og Guðlaugur og Katrín aftast.
varði var stefnan tekin á Eþíópíu á
ný. „Við fluttum til Konsó, en
reyndum strax að hefjast handa
niðri í Voito-dalnum á meðal
Tsemaí-þjóðflokksins. Fyrst þurfti
að afla alls konar leyfa hjá yfirvöld-
um því að við vildum m.a. reka
hjúkrunarstarf eins og kirkjan ger-
ir víða. Þegar leyfin vora fengin
dvöldum við niðri í dalnum í tjöld-
um, yfirleitt í viku í senn. Smám
saman lengdist dvölin og að lokum
bjuggum við meira og minna í tjöld-
um í hálft ár en byggðum á meðan
strákofa handa okkur. Það var
erfitt að finna drykkjarvatn á svæð-
inu og því urðum við að flytja það
með okkur í tunnum. Það var held-
ur ekki auðvelt að geyma mat. Við
höfðum pínulítinn kælikassa sem
gekk fyrir gasi. íbúamir í Voito era
hálfhirðingjar og byggja lífsafkomu
sína á kúm, geitum og kindum og
akuryi-kju. Hver hefur sinn akur
sem er þó ekki stærri en svo að
ekkert er umfram til að selja. Við
gátum því ekki keypt neinn mat af
þeim. Þar var heldur enginn mark-
aður eða mai'kaðstorg. Reyndar
fóra sumir til Konsó og annarra
staða og keyptu salt og kaffihýði til
að búa til kaffi í skiptum fyrir kýr.
Þegar við komum þekktust vai'la
peningar. Þar era heldur engir bæ-
ir með heilsugæslu eða skólum.“
Við töluðum fyrst við leiðtoga
eða öldunga í þorpunum en mörg
smáþorp eða þéttar bændabyggðir
voru á sléttunni. Hver byggð hafði
öldunga og við ræddum við þá um
hvað þeir teldu vera sín vandamál
og hvað stæði þeim fyi'ir þrifum.
Ljosmynd/Guðlaugur Gunnarsson
GUÐLAUGUR og Valgerður bjuggu í tjöldum í hálft ár áður en þau fluttu inn í moldarkofa. Þau náðu að kynnast fólkinu og það náði að kynnast þeim.
Á meðal
óþekkts
þjóðflokks
í Afríku