Morgunblaðið - 16.04.1999, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 16. APRÍL 1999 41
Mat kjararannsóknarnefndar á launum
grunnskólakennara í Reykjayík
Heildarlaun kennara
eru um 178.000 kr.
Morgunblaðið/Ásdís
apall borgarstjórnar í gær þegar
æða um kjaramál kennara.
MEGN óánægja kennara með launa-
kjör hefur haft í fór með sér upp-
sagnir, að þeir flytji sig milli skóla
eða í þau sveitarfélög sem bjóða þeim
betri kjör og aldrei hafa verið jafn
margir leiðbeinendur í skólunum,
tala þeirra hefur tvöfaldast undanfai’-
in ár, var meðal þess sem Inga Jóna
Þórðardóttir, oddviti sjálfstæðis-
manna í borgarstjórn Reykjavíkur,
sagði á borgarstjómarfundi í gær við
upphaf umræðna utan dagskrár um
kjaramál kennara.
Borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokks-
ins fóru fram á umræðu um kjara-
mál kennara þar sem grunnskóla-
kennarar í Reykjavík tóku sér hlé
frá störfum í gær og ræddu kjara-
mál sín. Þeir fjölmenntu á áheyi’-
endapall borgarstjórnar og er talið
að vart færri en um 400 kennarar
hafi hlýtt á umræðuna þegar mest
var, en hún stóð tæpa tvo tíma.
Inga Jóna sagði Reykjavíkurborg
hafa tapað forystuhlutverki sínu í
skólamálum og væri metnaðarleysi
Reykjavíkurlistans um að kenna.
Sagði hún þessa stöðu vera aðra en
þá sem lýst hefði verið í kosninga-
baráttunni fyiir ári, þegar Reykja-
víkurlistinn hafi lofað því að lyfta
Grettistaki í skólum, en ekki hafi
verið ljóst í hverju það ætti að vera
fólgið.
Vanræksla meirihlutans væri mik-
il í innra starfi skólanna og fremur
hugsað um að fjárfesta í steinsteypu
en að leggja fjánnuni í innra starf
skólanna. Kvað borgarfulltrúinn það
áhyggjuefni ef steinsteypustefnan
bitnaði á börnum og starfsmönnum
skólanna. Hún gagm-ýndi einnig
Fræðslumiðstöð Reykjavíkur og
sagði hana ekki hafa veitt svör við
umbeðnum upplýsingum sjálfstæðis-
manna um kjör kennara og fór fram
á að borgarstjóri ýtti á að þær
fengjust.
EF MARKA má tölur kjararann-
sóknarnefndar opinberra stai’fs-
manna eru heildarlaun grunnskóla-
kennara í Reykjavík um 178.000
krónur á mánuði. Samkvæmt tölun-
um eru dagvinnulaun kennaranna
um 123.000 krónur á mánuði.
Samkvæmt nýjustu skýrslu
kjararannsóknarnefndar opinberra
starfsmanna frá því í nóvember sl.
námu heildarlaun kennara hjá
Reykjavíkurborg 169.637 kr. að
meðaltali í maí á síðasta ári. Þar af
var dagvinnukaup 117.901 króna að
meðaltali. Síðan hafa laun kennara
hækkað um 1,5% 1. ágúst í fyrra og
um 3,5% um síðustu áramót. Meðal-
dagvinnulaun ættu því að vera orðin
um 123.000 kr. á mánuði og heildar-
laun um 178.000 kr. á mánuði að
meðaltali. Hafa þarf í huga að yfir
sumarmánuðina fellur yfirvinna
flestra kennara út og þeir eyu þá
eingöngu á dagvinnulaunum. A móti
kemur að kennarar, eins og aðrir
launþegar, fá desemberuppbót.
Sömdu um 33% hækkun árið 1997
Samninganefnd kennara undirrit-
aði kjarasamning 27. október 1997
eftir að verkfall hafði staðið í tæpan
sólarhring. Það var mat beggja
samningsaðila að samningurinn fæli í
sér 33% launahækkun á þeim tíma,
þremur og hálfu ári, en samningur-
inn gildir til 31. desember árið 2000.
Samningurinn var niðurgtaða nokk-
500 milljónir í innra starf
á tveimur árum
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borg-
arstjóri fagnaði áhuga Ingu Jónu á
kjaramálum kennara, þetta væri í
fyi'sta sinn á kjörtímabilinu sem hún
gerði þau að sérstöku umtalsefni.
Hún kvað Ingu Jónu hafa mælt
hraustlega varðandi steinsteypu og
benti á að borgarstjórn hefði ekkert
val í þeim efnum. Henni væri skylt
að fara að lögum um einsetningu
skóla sem skyldi vera lokið eigi síðar
en árið 2003. Borgarstjóri sagði
einnig að borgarstjórn hefði á tveim-
ur áram veitt 500 milljónir króna í
innra starf skólanna og því væri
rangt að innra starf skólanna hefði
verið forsmáð.
Borgarstjóri rakti bréfaskipti sín
og fulltrúa kennara á liðnum mán-
uðum og fundahöld og sagði borg-
ina ávallt hafa verið reiðubúna til
viðræðna við kennara á gi-unni bók-
ana sem fylgdu síðasta kjarasamn-
ingi. Snerust þær um að gera
ákveðna tilraunasamninga með af-
mörkuðum gildistíma sem leiða
myndi til bættra kjara með breyttu
vinnufyrirkomulagi í skólunum.
Tækist slíkur samningur þannig að
breytingar á skólastarfi gætu kom-
ið til framkvæmda á næsta skólaári
myndi kennurum verða greiddur
kaupauki, eingreiðsla, fyrir yfir-
standandi skólaár. Lagði hún
áherslu á að slíkur kaupauki yrði
því aðeins greiddur að samningar
tækjust um breytt skólastarf með
tilraunasamningnum.
Kaupauki
ef samningar takast;
Borgarstjóri lýsti helstu atriðum
samningsins og taldi kennara ekki
hafa neinu að tapa með því að ganga
að honum, hann yrði tilraun í eitt ár,
og ef þeim litist ekki frekar á hann
uð harðra samningaviðræðna samn-
inganefndar Kennarasambands Is-
lands og launanefndar sveitarfélag-
anna. Launanefndin gerði kröfu um
verulegar breytingar á vinnutíma
kennara gegn hærri launum. Þessu
höfnuðu kennarar algerlega og
sögðu að hækka yrði laun kennara
verulega áður en farið væri að ræða
um breytingar á vinnutíma þeirra.
Eftir að verkfall var skollið á lagði
ríkissáttasemjari fram innanhússtil-
lögu og á grundvelli hennar tókust
samningar um 33% launahækkun án
breytinga á vinnutíma kennara. Hins
vegar var gerð bókun við kjarasamn-
inginn þar sem segir: „Aðilar eru
sammála um að á samningstímanum
verði fjallað um mögulegar efnis-
breytingar á vinnutímafyi’irkomulagi
gnmnskólakennara, svo sem í
tengslum við endurskoðun aðal-
námskrár og hugsanlegar breyting-
ar í kjölfar þeirrar endurskoðunar."
Það má því segja að kennarar hafi
náð sínu fram hvað þetta varðar.
Launin voru hækkuð um 33% og við-
ræðum um vinnutímamál var vísað
inn í framtíðina.
Þegar rætt er um 33% launa-
hækkun er verið að tala um meðal-
hækkun launa. Sumir fengu minna
og aðrir meira. Almennt má segja
að kennarar með stuttan starfsald-
ur hafi fengið meira út úr samning-
unum en kennarar með lengi’i
starfsaldur.
yrði hoi’fið aftur að gamla kjai’a-
samningnum. Kvaðst hún treysta
því að kennarar færu vel yfir samn-
ingana sem trúnaðarmenn þeirra
hefðu undir höndum og lét í ljós þá
von að unnt yrði að ganga frá þeim
allra næstu daga.
Fleiri borgarfulltrúar tóku til
máls og benti Kjartan Magnússon,
borgarfulltrúi Sjálfstæðisflokksins,
á að þótt kjarasamningur væri í
gildi væri ekkert því til fyrirstöðu
að gera viðbótarsamning. Sigrún
Magnúsdóttir, borgarfulltrúi
Reykjavíkurlistans, sagði að bætt
hefði verið um 130 stöðum við skól-
ana að undanförnu og væru 70
þeirra kennarastöður. Helgi Hjörv-
ar, borgarfulltrúi Reykjavíkurlist-
ans, sagði að engum einum starfs-
hópi hjá borginni hefði nokkru sinni
verið gert slíkt tilboð um kjarabót
umfram gildandi samninga. Sagði
hann kjör kennara hafa verið
áhyggjuefni og þau yrði að bæta.
Hann sagði að borgin gengi fram á
ystu brún í fjármálum með því að
leggja til 360 milljóna króna kostn-
aðarauka vegna tilraunasamnings-
ins.
Koma á valdi og ábyrgð
til skólanna
I síðari ræðu sinni gagnrýndi
Inga Jóna Þórðardóttir útþenslu
Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur,
sagði hana bákn, skólar og kennar-
ar væru bundin og nær væri að
koma valdi, fjármunum og ábyrgð
út til skólanna, þannig væri hags-
munum skóla, nemenda og starfs-
manna best borgið. I svarræðu
sinni sagði borgarstjóri að með til-
raunasamningnum væri einmitt
lagt út á þá braut að flytja vald og
fjármagn til skólanna og auka sjálf-
stæði þeirra m.a. með hópastarfi
kennara.
Helga Guðfinna Hallsdótt-
ir, kennari í Ártúnsskóla
Kennarar vilja
komast í betur
launuð störf
„FÓLK er mjög reitt og óánægt með
launin,“ sagði Helga Guðfinna Halls-
dóttir, kennari í Ai’túnsskóla. Hún
sagðist finna það
með samanburði á
launum við minna
menntað fólk í öðr-
um störfum sem
hún umgengst, að
störf og menntun
kennara væru ekki
metin að verðleik-
um.
Helga Guðfinna sagði að það væri
mikil óánægja meðal kennara með
viðbrögð borgaryfirvalda við kröfum
kennara. Það væri skýr krafa kenn-
ara að laun kennara í Reykjavík yrðu
hækkuð til samræmis við laun kenn-
ara í öðrum sveitarfélögum óháð öll-
um breytingum á vinnutíma kennara.
Krafa kennara tengdist því ekki við-
ræðum um svokallaðan tilraunakjara-
samning sem staðið hefðu yfir undan-
farnar vikur.
Helga Guðfinna sagði að það væri
stöðugt verið að bæta verkefnum á
kennara án þess að þeir fengju neitt
greitt fyrir. Hún nefndi mat á innra
starfi skólanna, foreldrasamstarf,
vinnu við námsskrá og fleira.
Helga Guðfinna sagði að mikil óá-
nægja væri með kjarasamning kenn-
ara sem gerður var 1997 enda hefði
hann verið samþykktur með naumum
meirihluta atkvæða. Hún sagði að
sumir kennarar veltu fyi’ir sér upp-
sögnum.
„Ég veit um skóla þar sem 20-30
kennarar hafa óskað eftir launalausu
leyfi. Þetta eru kennarar sem hafa
áhuga á að vinna önnur betur Iaunuð
störf, en halda ráðningarréttindum
sínum. Þessum umsóknum verður
flestum hafnað, en þetta segir sitt um
óánægju kennara með kjörin.“
Kennarar í Foldaskóla
í Reykjavík
Viljum sömu
kjör og aðrir
kennarar
„VIÐ erum óánægð með að kennarar
í Reykjavík skuli ekki búa við sömu
kjör og aðrir kennarar á landinu,"
sagði Hreiðar Sigtryggsson, kennari
í Foldaskóla, en hann og samkennar-
ar hans í Foldaskóla segjast ekki
sætta sig við óbreytt ástand í launa-
málum kennara.
Ellen Klara Eyjólfsdóttir sagðist
gera sér grein fyrir að kennarar
hefðu undirritað og samþykkt kjara-
samning með formlegum hætti. Hún
sagðist engu að síður telja kröfu
kennara í Reykjavík um hærri laun
eðlilega. „Kennarar annars staðar á
landinu skrifuðu einnig undir þenn-
an sama samning og þeir hafa samt
fengið leiðréttingu á sínum launum."
„Það er vissulega kjarasamningur
í gildi, en önnur sveitarfélög en
Reykjavíkurborg meta störf kenn-
ara á annan hátt heldur en Reykja-
víkurborg. Okkur finnst að okkar
störf séu ekki metin að verðleikum
eins og störf annarra kennara í land-
inu. Um þetta snýst málið,“ sagði
Hreiðar.
Vilja hærri laun
óháð vinnutíniabreytingum
Jóhanna Lára Eyjólfsdóttir sagði
að ki'afa kennara væri um hænn laun
fyrir núverandi vinnuframlag. Kenn-
arar væru á þessari stundu ekki til
viðtals um hærri laun gegn aukinni
vinnu. Kennarar væru hins vegar til-
búnir til að ræða um breytingar á
vinnutíma enda væru forystumenn
Kennarasambandsins núna í viðræð-
um við sveitarfélögin um slíkar
breytingar, en fyrst þyrftu laun
kennara í Reykjavík að hækka til
samræmis við laun kennara í öðimm
sveitarfélögum.
Kennararnir í Foldaskóla höfnuðu
því algerlega að með aðgerðum kenn-
ara í Reykjavík væri verið að þrýsta
á sveitarfélögin til að koma á móts við
sjónarmið kennara um gerð svokall-
aðra tilraunakjarasamninga.
„Það má kannski segja að í stað
þess að svara kröfum okkar, sem
settar voru fram í nóvember, hafi
borgin sett af stað vinnu um gerð
þessa tilraunakjarasamnings. Þetta
er samningur sem kæmi í framhaldi
af gildandi samningi sem rennur út
árið 2000. Við erum hins vegar að
tala um að fá metið þetta aukna
vinnuálag sem við skynjum í skólun-
um.
Það hleypur einnig illu blóði í okk-
ur þegar borgarstjóri talar um bætt
skólastarf. Hvað er átt við? Er átt við
að skólastarfið sé ekki nægilega gott
í dag?“ sagði Hreiðar.
Kennarar
langþreyttir
„Það er oft mikið rætt um kennara-
skort og í því sambandi er eingöngu
rætt um hvernig sé hægt að mennta
fleiri kennara. Það er hins vegar ekki
nefnt að það séu margir kennarar að
hverfa frá kennslu til annarra starfa.
Kennarar ræða talsvert um uppsagn-
ir og sumir tala um að þeir séu að
gefast upp. Mig langar hins vegar að
vinna við kennslu því að mér fmnst
gaman að kenna,“ sagði Andrea Bur-
gherr.
„Fólk er langþreytt og það eru
margir að líta í kringum sig eftir bet-
ur launaðri vinnu, en við viljum fá
mannsæmandi laun fyrir vinnuna," '
sagði Bára Jóhannsdóttir og bætti
við að skólar í Reykjavík kæmu best
út í samanburði grunnskóla á árangri
í samræmdu prófi svo varla geti
borgarstjóri verið óánægður með
skólastai-fið.
Kristín Magnúsdóttir,
kennari i Austur-
bæjarskóla
Viljum helst
ekki fara út í
fj öldauppsagnir
„ÉG TEL að það hafi verið nauðsyn-
legt að halda þennan fund. Það er bú-
ið að vera ofboðsleg óánægja meðal
kennara í Reykja-
vík. Ég er trúnað-
armaður í mínum
skóla og verð
áþreifanlega vör við
þetta. Ég finn jafn-
framt fyrir því að
fólk vill helst ekki
fara út í fjöldaupp-
sagnir. Okkur þykir
vænt um starfið og viljum fá að
kenna fyrir sanngjörn laun,“ sagði
Kristín Magnúsdóttir kennari, í Aust-
urbæjarbíói.
Kristín sagði suma kennara van-
trúaða á að hægt yrði að ná samstöðu
um uppsagnir kennara í Reykjavík
eins og tekist hefði meðal kennara í
smærri sveitarfélögum víða um land.
„Það hefur því verið ákveðinn von-
leysistónn í fólki og mér finnst það
hafi verið mjög þarft að halda þennan
fund svo fólk geti tjáð sig.
Eitt af því sem fer illa í kennara er
að vita af því að kennarar í næsta
sveitarfélagi fær upp undir 20 þús-
und krónum meira á mánuði í laun.
Það fer líka illa í kennara þegar <
fræðsluyfii-völd Reykjavíkur ræða á
hátíðarstundu um að við í Reykjavík
séum með bestu skóla á landinu, en
síðan er ekkert hugað að því fólki
sem er að vinna störfm í skólanum."
Kristín sagði að það væri stöðugt
verið að gera meiri kröfur til kenn-
ara. Núna síðast væri gerð krafa um
innra mat á skólastarfi, en kennurum
væri ekki ætlaður neinn tími til að
vinna þetta mat.
„Við erum með börnin allan lið-
langan daginn vegna þess að það er
gerð krafa um að við pössum börnin
meðan foreldrarnir eru í vinnunni.
Kennarar verða fyrir alls konar að-
kasti og þeir em jafnvel hræddir við
að verða lögsóttir ef það stendur
ekki. Það eru dæmi um að kennarar
séu sviptir ærunni fyi’ir eitthvað sem
einhver nemandi segir og er bara
ósatt. Oánægjan snýr því ekki bara
að launamálum heldur einnig að .
starfsaðstöðu kennara." 1
Um 400 kennarar hlustuðu á utandagskrárumræðu
um kjaramál kennara í borgarstjórn
Fjármagn í steinsteypu
eða innra starf skólanna?