Morgunblaðið - 20.06.1999, Blaðsíða 36

36 SUNNUDAGUR 20. JÚNÍ 1999
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
Hvers virði
er frægðin?
Kvilla Lewis má skrifa á reikning íþrótta,
ojþjálfunar sem jylgdi því að vera í
fremstu röð í langstökki og sþretthlaupum
og síðast en ekki síst óhóflegrar notkunar
verkjastillandi lyfja.
rægð og frama
fylgja oft miklir
peningar. Og margt
skemmtilegt er
hægt að gera fyrir
þessa peninga. Stundum er haft
á orði að peningar kaupi ekki
hamingju. Þeir kaupi ekki ást.
Og þeir kaupi heldur ekki góða
heilsu, þótt um það megi eflaust
stundum deila. Þeir tryggja
hins vegar aldrei góða heilsu,
svo mikið er víst.
Iþróttamenn leggja mikið á
sig til að ná árangri. Þeir sem
eru á heimsmælikvarða æfa
margir hverjir ótrúlega mikið,
enda árangurinn oft í samræmi
við það. Talað er um að þeir
uppskeri eins
VIÐHORF ogtilersáð;
----- þeir sem
Eftir Skapta leggja harðast
Hallgrímsson ag s(ár upp-
skera iðulega
ríkulega. Ríkulega í þeim skiln-
ingi að þeir sanka að sér verð-
launum, setja jafnvel met og
þéna mikið fé vegna afrekanna.
Annað mál er svo það hvað lík-
aminn þolir. Andlega er starf
íþróttamannsins oft gríðarlega
erfítt og ekki síður líkamlega.
Áiagið er gjaman með hreinum
ólíkindum.
Mánudagskvöldið 29. júlí 1996
er mér ógleymanlegt. Olympíu-
leikamir í Atlanta stóðu sem
hæst, og þetta sögulega kvöld
hampaði einn fremsti íþrótta-
maður allra tíma, Bandaríkja-
maðurinn Carl Lewis, guUverð-
launum í níunda skipti á Ólymp-
íuleikum. Jafnaði þar með met
finnska hlauparans Paavos Nur-
mis. Og ekki nóg með það; þetta
voru fjórðu leikamir í röð sem
Lewis vann til guUverðlauna í
sömu grein, langstökkinu. Það
hafði aðeins einn maður áður af-
rekað, landi hans A1 Oerter í
kringlukasti löngu áður.
I grein sem ég skrifaði í
Morgunblaðið frá Atlanta sagði
meðal annars: „Lewis er maður
hinna stóra augnabUka. Þegar
mest á ríður nær hann nauðsyn-
legum árangri. Hann stökk 8,50
metra á mánudagskvöldið og það
er einmitt lengsta stökk (nema í
þunnu lofti, hátt yfír sjávarmáU)
síðan... já, á Ólympíuleikunum í
Barcelona fyrir fjóram áram.
Dæmigert fyrir þennan snUling,
sem oftsinnis hefur verið afskrif-
aður. Hann missti mikið úr síð-
ustu þijú ár vegna meiðsla og
veikinda en kom endumærður til
leiks í ár. Hann breytti um
mataræði, æfði meiri lyftingar
en áður og ákvað að reyna að
hafa eins gaman af verkefni sínu
og mögulegt væri.“
Carl Lewis er einn allra
glæsilegasti íþróttamaður allra
tíma. Afrek hans eru stórkost-
leg. Hann er goðsögn í lifanda
lífi. Fjöldi fólks lítur upp til
hans fyrir afrekin. Hann er
frægur og ríkur.
En hvað svo? Ég dreg ekki
dul á að mér brá í brún við að
lesa litla frétt í íþróttablaði
Morgunblaðsins fyrir skömmu,
þar sem greint er frá því að
Þessi frábæri íþróttamaður,
sem verður 38 ára eftir nokkra
daga, sé nánast í rúst, líkam-
lega. Hann er sagður með ónýtt
bak og auk þess þjáist hann „af
liðagigt og eymslum í hnjám og
ökklum sem hann losnar ekki
við það sem hann á eftir ólifað“,
eins og segir í fréttinni. Haft er
eftir þessari miklu kempu að
allt sem hrjáir hann megi skrifa
á reikning íþrótta, „ofþjálfunar
sem fylgdi því að vera í fremstu
röð í langstökki og spretthlaup-
um og síðast en ekki síst óhóf-
legrar notkunar verkjastillandi
lyfja. Þau nota íþróttamenn til
þess að geta keppt og æft þrátt
fyrir meiðsli af ýmsu tagi“. í
fréttinni kemur ennfremur fram
að læknar sem rannsakað hafa
Lewis haldi því fram að bak
hans sé lélegra en í mönnum
sem era tvöfalt eldri. Fréttinni
lýkur svo á því að vitnað er
óbeint í þessa sömu lækna, sem
segja að ef „haldi fram sem
horfi líði ekki mörg ár þar til
hann geti vart komist um nema
í hjólastól“.
Ég horfði á Lewis hlaupa og
stökkva á Ólympíuleikunum í
Barcelona 1992. Ég sá hann líka
vinna níunda ólympíugullið
kvöldið ógleymanlega í Atlanta.
Ég sá landa hans Michael John-
son vinna gullin tvö í Atlanta, í
400 og 200 metra hlaupi, þar
sem hann setti einmitt ótrúlegt
heimsmet (19,32 sek.) í þeirri
síðari. Ég sá Jonathan Édwards
tvíbæta heimsmetið í þrístökki á
heimsmeistaramótinu í Gauta-
borg 1995. Ég sá knattspyrnu-
snillinginn Maradona þegar
hann var upp á sitt besta. Svona
væri hægt að halda lengi áfram.
Þessir frábæra íþróttamenn, og
margir, margir fleiri, hafa veitt
mér og öðram áhugamönnum
ómælda gleði gegnum tíðina.
Mér leið oft yndislega þegar
þeir voru að vinna afrekin. Og
líður enn bærilega. En þegar ég
velti iyrir mér því gjaldi sem
bestu íþróttamenn heims - sum-
ir hverjir - eru krafðir um eftir
á, vegna afreka sinna, get ég
ekki annað en lagt þá spurningu
fyrir sjálfan mig hvort þetta
hafí allt verið þess virði. Það er
ekki nóg að eiga fullar hendur
fjár; peningar geta nefnilega
aldrei tryggt góða heilsu, sem
er það mikilvægasta sem nokk-
ur maður getur óskað sér.
Ber ég ef til vill einhverja
ábyrgð á líkamlegu ástandi
Carls Lewis vegna þess hversu
gaman ég hafði af því að horfa á
hann hlaupa og stökkva á sínum
tíma? Auðvitað ekki. Líklega
gætu færastu lögfræðingar ekki
einu sinni fengið neinn til að
trúa því, vegna þess að allt sem
íþróttamennimir leggja á sig
gera þeir af fúsum og frjálsum
vilja. En spumingunni um það,
hvers virði frægðin sé, hljóta
einhverjir að velta fyrir sér.
Hvers virði er lífið? Auðvitað er
gaman að skara fram úr. En er
það þess virði að verða frægur
og ríkur ef það kostar örkuml?
Ef til vill verður þessi frétt af
Lewis einhverjum íþróttamönn-
um víti til varnaðar, þótt ég
leyfi mér að vísu að draga það í
efa. Peningar, frægð og frami
era nefnilega svo mikilvæg.
Þangað til annað kemur í ljós.
SIGRÍÐUR RAGNA
HERMANNSDÓTTIR
+ Sigríður Ragna
Hermannsdóttir
var fædd í Ögri við
Isafjarðardjúp hinn
7. janúar 1926. Hún
lést 10. júní síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru þau
Hermann Her-
mannsson frá
Krossnesi á Strönd-
um og Salome
Rannveig Gunnars-
dóttir frá Eyri í
Skötufirði.
Sigríður var ein
af ellefu systkinum.
Er hún það fjórða úr þeirra
hópi til að kveðja þennan heim.
Á undan henni eru farin þau
Gunnar, Þórður og Karitas. Á
lífi eru systkinin Anna, Þuríður,
Sverrir, Gísli Jón, Halldór, Guð-
rún Dóra og Birgir.
Þegar Sigríður var á fyrsta
Tengdamóðir mín, Sigríður Her-
mannsdóttir, er látin. Dauðinn var
henni líkn og kærkomin hvfld eftir
margra ára veikindi.
Ég kynntist Sigríði fyrir þrettán
áram. Hún var kona, sem lét ekki
mikið yfir sér. Hún var hógvær og
gerði litlar kröfur til lifsins. Hún
hafði heldur ekki mörg orð um
sjálfa sig eða liðna daga. Það tók
mig því nokkra stund að kynnast
henni Siggu og átta mig á því
hvaða manneskju hún hefði að
geyma. Það var ekki fyrr en eftir
fleiri heimsóknir og margan kaffi-
bollann að talið barst einhvern
tíma að kaffídúkum. „Vantar þig
kaffidúk?“ sagði Sigga. „Ég skal
gefa þér einn!“ Og svo benti hún
mér á að fara upp í skáp þar sem
útsaumaðir dúkar vora geymdir.
Sigríður hafði verið mikil listakona
í höndunum áður en veikindin tóku
frá henni þá gleði. Eftir hana ligg-
ur fjöldinn allur af fallegum dúk-
um, sængurveram og öðrum hann-
yrðum.
Bestu stundir Siggu voru þegar
hún var nálægt sínu fólki. Hún
fylgdist vel með því, sem var að
gerast innan fjölskyldunnar og
lagði á sig ýmislegt til að geta kom-
ist í veislur og á mannamót. Sigríð-
ur var lungnaveik og þurfti að nota
súrefni drjúgan hluta sólarhrings-
ins. Ég gat því ekki annað en dáðst
að henni þegar hún fór á ættarmót-
ið í fyrra. Tengdamóðir mín hafði
ótrúlegan vilja og gat beitt sig
hörðu til að komast þangað, sem
hún vildi.
Mér fannst mjög gott að vita af
Siggu á Norðurbrún þar sem hún
naut þjónustu og umhyggju starfs-
fólksins. Systir hennar, Guðrún
Dóra, og önnur skyldmenni litu
einnig til með henni. Það var gott
fyrir okkur að vita af þessum
stuðningi þar sem við eram búsett
á Isafirði og gátum þess vegna
ekki alltaf heimsótt hana. Ég kveð
Sigríði með söknuði, Guð blessi
minningu hennar.
Kristín Torfadóttir.
Hún var heitin eftir vinkonu
móður okkar, Sigríði húsfreyju á
Garðsstöðum í Ogurvík, og syni
hennar, Ragnari, er ungur dó af
slysföram. Sigríður var fimmta í
röðinni af ellefu bömum Salóme
Rannveigar Gunnarsdóttur og
Hermanns Hermannssonar á Sval-
barði í Ögurvík við Djúp vestur og
sú fjórða systkinanna, sem gengur
fyrir ættemisstapann. A undan
hafa kvatt skipstjóramir Gunnar
og Þórður og Karitas, húsfreyja á
Húsavík.
Systkinin á Svalbarði vora alin
upp við það frá blautu bamsbeini
að vinna þau verk er til féllu og þau
réðu við. Var það einkum fyrst í
stað að stokka upp lóðir og beita,
þegar viðkomandi náði upp á bala-
barminn, en karl faðir þeirra sótti
ári þá reistu for-
eldrar hennar sér
heimili við Ögurvík-
ina og nefndu það
Svalbarð. Þar ólst
Sigríður upp.
Um tvítugsaldur
flutti hún ásamt
fjölskyldunni til fsa-
fjarðar Síðar lá leið
hennar til Reykja-
víkur. Þar giftist
hún Erlingi Helga
Magnússyni en þau
skildu síðar. Sonur
þeirra er Magnús
Erlingsson, sóknar-
prestur á Isafirði. Magnús er
kvæntur Kristínu Torfadóttur.
Dóttir þeirra er Dóróthea
Magnúsdóttir.
Utför Sigríðar fer fram frá
Háteigskirkju á morgun, mánu-
daginn 21. júní og hefst athöfn-
in klukkan 13.30.
sjóinn fast vor og haust á trillu
sinni, Hermóði. Var þeim öllum
haldið að vinnu við þessa smáút-
gerð, nema Sigríði Rögnu. I henn-
ar hlut kom að vera hjálparhella
móður sinnar við húsverkin á hinu
mannmarga heimili. Líklega hefir
Sigga átt langlengstan vinnudag
okkar allra að jafnaði. En aldrei
kvartaði hún. Þögul og umburðar-
lynd sinnti hún starfi sínu, og gekk
raunar aldrei verk hendi firr með-
an hélt heilsu.
Eftir að foreldrar okkar fluttu
búferlum til ísafjarðar 1945 fór
Sigríður vistum, fýrst í stað vestur
þar, en síðar í Reykjavík, þar sem
hún vann m.a. um árabil á Elli-
heimilinu Grand.
I Reykjavík kynntist hún
mannsefni sínu, Erlingi Magnús-
syni, sjómanni og síðar verzlunar-
manni, og eignaðist með honum
soninn Magnús, núverandi sóknar-
prest á Isafirði. Magnús er kvænt-
ur Kristínu Torfadóttur og eiga
þau eina dóttur barna.
Fyrir allmörgum áram tók
heilsu Sigríðar að hraka, einkum af
völdum tóbaksreykinga. Stoðaði
lítt þótt hún legði af þann óvana,
lungnaskemmdin varð ekki lækn-
uð.
Ungt fólk, sem reykir vindlinga,
ætti að hitta að máli sjúklinga af
þeim völdum, þar sem þeir staulast
um með súrefnisbirgðir að berjast
við að ná andanum. Kynni þá að
renna upp fyrir þeim hvílík regin-
skyssa nikótín-neyzlan er, afglöp,
sem kostar margan manninn ör-
kuml og aldurtila.
Sigríður bar veikindi sín, eins og
allt annað, með stakri þolinmæði,
þótt að henni sækti mikið angur í
einkalífi um hríð. En sonurinn eini
reyndist henni sá hamingjugjafi,
sem bægði frá allri sút.
Við Greta kveðjum Sigríði með
söknuði og þakklæti. Hún var hlý
og góð kona sem skilaði æviverki
sínu með sóma. Við biðjum Drottin
vom að hann taki vel á mót vin-
konu okkar og systur.
Sverrir Hermannsson.
Okkur systkinin langar að minn-
ast frænku okkar Sigríðar Rögnu
Hermannsdóttur eða Siggu frænku
eins og við kölluðum hana alltaf.
Margs er að minnast þegar horft
er til baka. Fyrstu minningarnar
era frá fsafirði en þangað kom
Sigga ásamt fjölskyldu sinni ak-
andi erfiða vegi til að heimsækja
foreldra sína og aðra ættingja. En
minningarnar era fleiri sem við
eigum eftir að við fluttum suður og
landfræðilegar hindranir á sam-
vistum úr vegi. Sigga kom oft í
heimsókn á heimili foreldra okkar
og dvaldi þá stundum um lengri
tíma þannig að við fengum að
kynnast henni vel.
Við kynntumst frænku sem átti
til að bera marga mannkosti. Hún
bar mikla umhyggju fyrir einka-
syni sínum og fjölskyldu hans, fyrir
okkur og börnum okkar og sýndi
það í verki með gjöfum og áhuga-
semi um hagi okkar. Sigga hafði
ríkt skopskyn og ákveðnar skoðan-
ir á lífinu og tilveranni og hún fór
sjaldnast í launkofa með þær. í
þeim efnum var hún enginn eftir-
bátur annarra af móðurfólká okkar.
Sigga var frændrækin og hélt
reglulegu sambandi við systur sín-
ar, mágkonur og vini. Hún hafði
ákaflega gaman af mannamótum
og fylgdist vel með því hvenær von
væri á veislum eða öðram fögnuð-
um innan fjölskyldunnar og lét sig
ekki vanta þrátt fyrir að heilsan
væri oft léleg hin síðari ár.
Sigga var mikil hannyrðakona og
saumaði út í ótal borðdúka, myndir,
púða og fleira. Þar er að finna sann-
kölluð Hstaverk sem prýða nú
heimili okkar og annarra sem fengu
að njóta gjafmildi hennar.
Við munum sakna þess að eiga
ekki von á að Sigga frænka sitji
frammi í eldhúsi á sunnudögum
heima hjá pabba og mömmu og um
jólin verður sætið hennar autt.
Elsku Sigga, takk fyrir allt og allt.
Blessuð sé minning hennar.
Salóme, Þóra, Hlynur
og Hildur.
Kvöld eitt veturinn 1978 þegar
Sigríður Hermannsdóttir kom
heim til sín stóð kappklæddur mað-
ur á skíðum uppi í stofusófanum.
Maggi sonur hennar og þessir und-
arlegu vinir hans vora að skemmta
sér.
Þessi sérkennilega aðkoma
raskaði ekki ró Siggu; hún tók
þessum skrýtnu mönnum alltaf
með þolinmæði, stillingu og af
móðurlegum kærleika.
A menntaskólaárunum var heim-
ili þeirra Siggu og Magga á Þórs-
götu 5 eins konar félagsmiðstöð
hóps ungra og heldur rótlausra
manna. Skemmtanagleðin var nán-
ast hamslaus og fyrirgangurinn
oftar en ekki mikill. Þessir ungu
menn bára virðingu fyrir fáu en
Hermanns, eins og þeir kölluðu
Siggu oftast, naut þar algjörrar
sérstöðu. Enda þáðu þeir hinir
sömu af henni fölskvalausan kær-
leika og hlýju.
Það var gestkvæmt á Þórsgöt-
unni á þessum áram og öllum var
jafnt tekið. Góðar vinkonur Siggu
urðu jafnframt vinkonur Magga og
félaga hans og skipti aldursmunur-
inn þar engu. Vinirnir höfðu mikla
skemmtun af þessum hressu og
fyndnu kerlingum og þær nutu
þess að stríða þeim góðlátlega, ekki
síst ef kvennamálin gengu eitthvað
treglega. Þess á milli var setið og
spjallað um heima og geima, gjarn-
an yfir sígarettu eða kókómalti,
sem aldrei virtist ganga til þurrðar.
Sigga hafði átt erfiða daga áður
en þau Maggi fluttu á Þórsgötuna
en hún reis upp og fékk höndlað
lífsgleðina á ný. Sigga var nefni-
lega sterk kona.
Hún var bráðskemmtileg við-
ræðu og gat verið orðheppin mjög.
Sigga bjó yfir ríkri kímnigáfu og
var jafnan tilbúin til að sjá hið góða
í fari annarra þótt hún gæti verið
orðhvöss eins og hún átti kyn til.
Stoltið í lífi hennar var Maggi,
sonur hennar. Þar fer enda bráð-
duglegur og óvenju heilsteyptur
maður. Sigga treysti honum algjör-
lega, vissi alltaf að hann myndi
spjara sig og hafði því ekki teljandi
áhyggjur af félögunum og uppá-
tækjum þeiira. Maggi sýndi móður
sinni þá ástúð og umhyggju, sem
hún verðskuldaði, svo til fyrir-
myndar má telja.
Sá sem þetta ritar nánast bjó á
Þórsgötu 5 á menntaskólaárum
sínum. Oft hefur gefist tilefni til að
hugsa aftur til þessara ævintýra-
legu daga en aldrei sem nú. Því
skal Siggu þakkað fyrir kynni, sem
ekki gleymast.
Magga vini mínum og öðrum
ættmennum sendi ég samúðar-
kveðjur.
Ásgeir Sverrisson.