Morgunblaðið - 07.05.2000, Blaðsíða 8

8 B SUNNUDAGUR 7. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Aðflug að íþróttavelli
Þórólfur lenti Islander-vélinni
víóa á melum og fjörum í Græn-
landi þegar jarðfræöingurinn vildi
ná í sýni. Þórólfur segist vera viss
um aö þaö væri hægt aö nota
venjulegar flugvélar í staö þyrlna til
innanlandssamgangna víöa á
Grænlandi. Einu sinni flaug hann
frá flugvellinum í Syðri-Straumfirði
og út til Holsteinsborgar (Sisimiut).
„Mér datt í hug aö lenda þar á
íþróttavelli og tók aðflugið, en þeir
höfðu þá stillt upp olíutunnum fyrir
mörk og sett tunnur til hliðar, svo
ég hætti viö lendingu."
Ööru sinni var Þórólfur aö fljúga
meó jaröfræðinginn og lenti á mel
fjarri mannabyggðum. Á þessum
eyöistaö rákust þeir á grænlenskan
veiöimann sem var á hreindýraveið-
um ásamt konu og barni. „Við vor-
um skikkaöir til aö hafa meö okkur
riffil, ef við þyrftum aö verjast ís-
björnum," segir Þórólfur. „Veiöi-
manninum virtist ekkert bregöa viö
aö sjá flugvélina tylla sér þarna nió-
ur og sýndi henni lítinn áhuga. En
þegar hann sá riffilinn vaknaði
áhugi hans svo um munaði. Riffil-
inn vildi hann skoða í krók og
kring.“
Sjúkraflug til Grænlands
Trjárækt er áhugamál Þórólfs. Hann hefur tekið þúsundir græðlinga úr garði sínum og gróðursett víða um land, meðal annars við alla fiugvellina sem
hann flaug áætlunarflug til.
Þórólfur á Super Cub-vélinni á túninu í Ytri-Fagradal í Dalasýslu, næsta
bæ við fæðingarstað Þórólfs. Hafratindur í baksýn.
TF-KZA. „Þetta var mjög hagstæö
vél, flaug á 100 km hraöa. Fór
hægt og örugglega yfir. Hægt aö
lenda henni vföast hvar. Ég flaug
margar ferðir á henni til að skoða
Surtseyjargosið þar til vió seldum
vélina 1964."
Þórólfur segir aö Surtur hafi
kveikt í sér á vissan hátt og veriö
atvinnuskapandi í leigufluginu.
„Bárður Danfelsson kom til mín og
spuröi hvort ég vildi eiga í Cessna
170-véi með honum, Úlfari Þóröar-
syni og Birni Sveinbjörnssyni. Þeir
voru allir áhugamenn um flug. Ég
sló til og keypti fjóröung í vélinni,
sem var fjögurra sæta og meö stél-
hjóli. Síöan flaug ég dálítið mikiö
meö þessum eigendum. Úlfar not-
aði vélina til aö fara í augnlækn-
ingaferöalög um landiö og ég fór
gjarnan meö.
Ekki löngu seinna keyptum við
Mooney MU21, fjögurra sæta en
hraðfleygari. Hún var betri f augn-
lækningaferöalögin. Inn í þetta
kompaní komu Erling Jóhannesson
flugvirki og Hreinn Hauksson verk-
taki. Hreinn átti ættir aö rekja til
Önundarfjaröar og vildi bæta sam-
göngurnarviö sína heimabyggö."
Atvinnuflugmaöur
Fram aö þessu haföi flugiö veriö
áhugamál og aukageta hjá Þórólfi.
Á þessum árum vann hann aöal-
lega í byggingarvinnu, var meö flokk
í akkoröi í járnabindingum. Rugiö
vatt sífellt upp á sig, bæöi leiguflug
og flugkennsla, og þar kom að Þór-
ólfur og félagar fóru í samstarf viö
Helga Jónsson flugmann. „Helgi
var meö aöstööu f gamla flugturnin-
um. Svo keypti Helgi flugfélagið Þyt
og þá fréttum viö aö Karl Eiríksson í
Ormsson-bræórum ætti nafniö
Vængir. Hreinn Hauksson keypti fé-
lagiö af Karli meö öllum réttindum
og skyldum."
Þeir félagar hófu flugrekstur und-
ir nafni Flugfélagsins Vængja um
miðjan sjöunda áratuginn. Fyrsta
áætlunarleiðin var aö Holti í Önund-
arfirði, svo bættust Þingeyri og
Suöureyri viö. Vængir flugu einnig
aö Þórisósi meö starfsfólk vió virkj-
unarframkvæmdir. Svo bættust
Blönduós og Siglufjöröur viö. Við-
komustaöirnir uröu enn fleiri, um
lengri eða skemmri tíma. Nefna má
Hólmavík, Gjögur, Stykkishólm og
Rif. Búóardal og Reykhóla eitt sum-
ar, eins eitt sumar á Grundarfjörö.
Króksstaöamela og Gjögur. Far-
kostirnir voru Twin Otter- og
Beechcraft-vélar. „Þaö var veriö að
plokka upp staöi sem líklegir voru
til aö skila einhverju. Allar stærri
leiöirnar voru bundnar sérleyfi og
þangaö fengum við ekki að fara
nema í leiguflugi. Þetta var ógurleg-
ur barningur," segir Þórólfur. Hann
segir aö íbúar þessara staöa hafi
fundið glöggt hve gífurlegar breyt-
ingar flugiö hafði I för meö sér. Áö-
ur hafði fólk jafnvel þurft aö fara á
hestum eöa vélsleðum til að kom-
ast aö heiman. En var einhver
áfangastaöur erfiðari en aörir?
„Siglufjöröur gat verið erfiöur,
sérstaklega ef einhver veöur voru.
Hann var líka stundum meö blíðu
þótt rok væri f kring. - Þaö er nú
kannski samt oftar að það sé
slæmt á Siglufiröi en gott í kring,"
bætir Þórólfur viö eftir svolitla um-
hugsun. „Suöureyri viö Súganda-
fjörö er svolítið óvenjulegur staöur.
Merkilegt oft hvernig vindurinn
lagöist eftir firöinum þar. Flugvöllur-
inn er eins og bókahilla uppi á
vegg, í miöri fjallshlíð. Holtið gat
Ifka veriö sérstakt.
Fjörðurinn djúpur og oft vinda-
samt í kring. Bíldudalur kemur mjög
vel út, óvenjugott aöflug þangaö.
Vindurinn leggur sig mikið eftir
dalnum. Svo er mjög oft brotiö eöa
háskýjað yfir svæöinu þótt það sé
verra út meö ströndinni."
Grænlandsflug
Jafnframt áætluninni fengust
leiguflugsverkefni. Þaö stærsta var
vegna jaröfræöirannsókna í Græn-
landi og tók fjögur sumur. Tvö sum-
ur var verið á Austur-Grænlandi, í
Storedal noröan við Mestersvig, og
tvö sumur á Vestur-Grænlandi og
gert út frá Syöri-Straumfiröi. í þetta
verkefni var notuð sérbúin British
Norman Islander-flugvél. Þaö var
settur á hana hali, radfóhæðar-
mælar, myndavél og síóan flogið
með tölvur og sjálfvirkan Geiger-
mæli f halanum sem mældi geisla-
virkni. Þórólfur flaug öll sumrin f
Grænlandi og þykir það eftirminni-
legur tími. í rannsóknarflugi varö
hann að aö halda 300 feta, eða
100 metra hæö, og fljúga á 75
mílna hraöa.
Storedal er fjarri þéttbýlisstöö-
um. Þar var einkaflugvöllur og við
hann settar upp tjaldbúöir og loft-
skeytaþjónusta. „Ég var þarna
ásamt öðrum. Viö vorum um þrjá
mánuði í einu og flugum um 300
tíma yfir tímabiliö. Flugum alltaf
þegar veður leyföi. Það kom flug-
virki uppeftir og skoöaöi vélina þeg-
ar þurfti. Þaö var fariö upp og niður
dali, þetta voru góðar útsýnisferöir.
Viö tjaldbúöirnar í Storedal var fullt
af sauðnautum og stundum heyröi
maður hornaglamiö í þeim þegar
maður var aö sofna."
Þórólfur flaug einnig mikiö frá Is-
landi til Kulusuk með ferðamenn og
einnig sjúkraflug. Veturinn 1996
herjaöi veirusótt á ungbörn á Aust-
ur-Grænlandi og voru mörg þeirra
flutt á sjúkrahús hér á landi. Eitt
flugið varð tilefni fréttaflutnings,
því veöur var svo vont aö skilja varð
annan tveggja sjúklinga eftir. „Þyrl-
an fór til Ammassalik um leiö og
vió lentum og sótti fyrra barniö,"
segir Þórólfur. „Læknirinn vildi bíöa
eftir hinu barninu, en þyrlan treysti
sér ekki á milli. Við skulum sjá til
sagöi læknirinn þar til ég sagði aö
nú gætum viö ekki beðið lengur. Þá
fórum viö öll út f vél. Þaö stóö
nokkurn veginn beint á brautina, en
orðiö ansi hvasst. Viö tókum af í
norðaustur, vinstri beygja beint á
vitann og klifraö uþp." Júlíus, sonur
Þórólfs, var með honum í þessari
ferð. Var Þórólfi ekkert illa viö að
hafa son sinn með í tvísýnu flugi?
„Þaö var upp á líf og dauöa aö
tefla meö litla barnið. Þeir höföu
ekkert nema hitakassann og hann
dugar bara ákveóinn tíma. Þaö var
aö ganga í veður og við hefðum get-
að oröið veðurteppt einhvern tíma
hefðum viö ekki komist af stað.
Strax og viö komum út á sjóinn var
miklu skárra."
Vængir missa flugið
Þórólfur segir að Vængir hafi
misst flugfjaðrirnar. „Félagið varö
ekki gjaldþrota, heldur gufaöi upp
einhvern veginn. Það var selt ís-
Milli flugferða þurfti að huga að ýmsu. Þórólfur uppi á væng Twin Otter-flugvélar.