Gefn - 01.01.1874, Page 10

10
í fornöld og hann er nú, því slíkir náttúruhlutir breytast
opt snögglega; samt verður ekkert víst ályktað af því, að
sögurnar þegja um hann. Menn hafa leitast við að reikna
út aldur hans af hverahrúðrinu sem sezt á það sem í hann
fer, og hefir hann þá talizt 1036 ára gamall, svo hann væri
eptir því eldri en landnára. — Sumstaðar vella hverar upp
úr sjó, eða eru í flæðarmáli þar sem sjór gengur yfir (t. a. m.
við Drápsker). — Uppsprettuvatn er þvínær ætíð meingað
málmkenndum efnum eður og sérlegum lopttegundum, en
ölkeldur nefnum vér þær uppsprettur, sem eru mjög
magnaðar af slíkum samsetnlngum, og eru :þær víða um
Norðurálfuna og hafðar til læknínga. Á íslandi eru ölkeldur
fyrir vestan, en af því þær era svo fjarri mannavegum, þá
verða þær eigi notaðar, enda kvað vatn þeirra ekki vera
mjög sterkt og aldrei nást ómeingað af sandi eða moldu;
um samsetníng þeirra vitum vér ekki annað en það að
Frakkar fundu þær járnmeingaðar, og í sumum kolsýru;
en síðan vitum vér ekki til að þær hafi verið skoðaðar;
Eggert heldur þeim fram, en lýsíng hans á efnissamsetníngi
þeirra er óljós. Vatn þeirra hefir stundum í voru minni
verið sent á flöskum til læknínga, en það hefir verið illa
geymt og hefir því gufað úr því krapturinn. ölkeldur vorar
voru kunnar í fornöld og er um þær talað í Skuggsjá.
Eggert og Bjarni telja þessi nöfn jarða og steina sem
draugasteinar (calcedon)
eitlar (oolithes)
eitlaberg (breccia)
eggjaberg '
eldtinna
glersteinn
glerhallar
gráberg (stuðlab.)
helluberg
hrafntinna
finnast á Islandi:
aur
baggalutar (?)
barnamold
Baulusteinn
bergkork
blágrýti (dolerit)
blámór
blóðsteinn
brýnissteinn (basalt)
brennisteinn