Heimskringla - 09.01.1908, Blaðsíða 3

BEIMSKRIN GLA
Winnipeg, 9. jan. 1908.
sbiliS þau og ni'etiS eítir sinni
vidd. En á t>ls. 17 og 18 lætur nöf.
vilja sinn í ljósum þaö, hvernig
íslendingum beri að taka ljóðum
hans, þannig :
‘■‘Vel sé þeim löndum, scm ljóðin
mín kaupa,
og lesa mieð ánægju og sneypa
mig ei”.
En hvernig hann gietur ætlast til
þess, að skynbærir lesendur lesi
með ánægju önnur eins ljóö og
hér að framan eru sýnd, þess læt-
ur hann ógetiö.
í sama kvæðinu lýsir höí. vel-
þóknan sinni á því, að ein öldruð
kona hefir metið ljóð hans langt
framyfir það, sem hann sjálfur
finnur að þau verðskulda. Hann
segir ;
l‘þú hefir bragorðin margsinnis
matið
meir en þau gilda, ef lögð eru á
vog”.
Engin ástæða er til að kvarta
yfir því, þótt gamla koniin, guð-
hrædd og brjóstgóð, hafi úthlutaö
'Sveini troðnunv, skeknuin og
íleytifullum inæli lofs og vegsemd-
ar fyrir ljóð lians. En sorglegt aft-
urfarar merki væri það á dóm-
gnednd og legurðarsmekk vestur-ís-
íenzkrar aiþýðu, ef attir litu sömu
augum á verk hans, enda væri þá
náttlætis meðvitund fólks vors al-
gerlega útdauð, og mælirinn svik-
inn, ef vér mettum Ijóð þau marg-
sánnis meira en þau gilda á réttri
vog.
Sennilegt virðist, að höf., sem
ekki hefir neitt sérstakt starf við-
bundið, semji ljóð þessi og önnur,
som hann áður hefir gefið út á
prent, sér til stundaléttis, og að
hann lofi svo kunningjutn sínum
að heyra þau. En á því furðar oss
að enginn skuli enn þá hafa verið
nógu einlægur við hann til j>ess
að segja honurn afdráttarlaust, að
þau séu engan veginn þess virði,
að vera prentuð, keypt eða lesin.
tþað hefði þó verið mannúðlegt og
yingjarnkgt gagnvart honum, og
fríað Vestur-íslendinga við þá
skapraun, sem þeir liafa orðið að
þola við lestur fyrri rita sama
höfundar. Ef hinsvegar útgáfa
slíkra rita er gerð í gróðaskyni og
til þess að afla höf. vasapeninga,
þá væri máklu umfangsminna, að
gera það á annan hátt, og mundu
fæst'ir sjá eftir sanngjörriu tillagi í
þann sjóð.
Kvenréttinda-málið.
þetita mál er orðið eitt af aðal-
málum ensku þjóðarinnar. Konur
landsins virðast fyrir alvöru vera
vaknaðar til meðvitundar um
þann meðfædda rétt sinn, að
þær séu jafnokar karla í öilum
um þc.im störfum, sem máða að
viðhaldi og firamför hinna ýmsu
þjóðíélaga. þær halda fram því,
að þær séu eins og karlar skapaö-
ar í guðs mynd, að þær séu gædd-
ar samkynja eðli og hæfikikum,
að þær séu alt ©ins nauðsynlegar
tiil viðhalds gjörvöllu mannkyninu
éitis og karlmenn og að þeim beri
að njóta sömu mannréttinda sem
karlmönnum', af því að verksvið
þeirra hér í heimi sé eins umfangs-
mikið og nauðsynlegt edns og verk
svið karlmanna. þær mdnnast
þess, að vegna þess að þær eru
ekki gæddar jafnmdklum líkamleg-
um þrótti og karlmenn, þá hafi
þeir alt frá sköpun veraldar frarn
á þennan dag beitt þær ofbeldi og
ójöfnuði og gert þær ífð undirlægj-
um sínunii, — þeitn mun réttminni,
setn þær voru líkamlega máttar-
minni. þær segja, að þetta tnegi
ekki lengur svo til ganga. Nú sé
timi til þess kotninn, að taka al-
varlega í strenginn og koma karl-
mönnutn t skilning ttm það, að
konurnar ætli hér cftir að gæta
þess réttar fyllilega, sem þær telja
sér meðfæddan og náttúrkgan, cn
setn þær jafnan frá upphafi hafa
sviftar verið.
Jafnrétti er liieróp þeirra. þær
segjast fúsar 'til þess, að veita
körlum jafnrétti við sig. þangað
og ekki lengra skuli þeir ganga.
HéreftSr skuli þ;er hafa hönd í
bagga tneð öllum nnannfélagsmál-
um, og þau skuli sniðin efitir sam-
komrvlagi beggja tnálsaðila. Lög-
gjöf ■ landsins skttli svo breytt, að
konur hafi hér eátir jafnan rétt til
þingsetu sem karltnienn, og þá að
sjáifsögðu jafnan rétt til að semja
þau lög landsins, sem þær jafn og
þeir skuli búa við og hlýða. þær
neita því gersamlega, að una leng-
ur við það, að búa undir því, setn
þaír nöfna karlgerðum lögum —
‘‘mantttiadtt laws" — eða að vera
dæmdar eftir þeim.
Mikil'l fjöldi kvttttna á Englaudi
hcfir bundist föstum böndum til
þess, að halda fram þessari steínu,
og til þess að fá viðteknar þar
rétttarbætur, sem þær telja sann-
gjarnar og sér samboðnar. T'or-
göngukonur þessarar hrttyfingar
eru margar mikilhæfar og af 5iá-
um stigum. þ;pr eru gáfaðar,
mentaðar og málsnjaliar og rök-
styðja svo vel skoðanir sinar, að
ílokkur þeiirra fer óðum vaxandi,
og margir karlntcnn ganga einnig
í lið mieð þeitn,
í fyrra fóru konur þessar svo
langt, að þær fylktu liði inni í
þingsal Breta, rriieðan þingfundir
stóðu yfir, til þess að andmæla
því, að karlmienn einir æmdu lög
ríkisins. Varð þá uppnám svo mik
ið í þingsalnum, að láta varð kon-
urnar út úr húsinu með valdi.
þtttta kom fyrir tvisvar eða þris-
var. En þegar þær sáu, að ekkert
varð ágiengt þá leið, þá itóku þær
það ráð, að skifta liði sínu og elt-a
stjórnmálamitttin landsins hvert
sem þeir fóru til opinberra fundar-
lialda til að ræða landsmál. Gerð-
ust þá oft sögulegir viðburðir á
þeini' funchum. Og stundum fór svo
að ræðumenn fengu ekki málfrelsi
fyrir konunum, og urðu algierlega
að flýja staöinn, og héldu þá kon-
ur velli og ræddu mál sín af miklu
kappi. þannig var það, að Her-
bert Gladstone, einn af stjórnar-
ráðgjöfum Breta, var algerlega
hrakinn af fundi, sem hann hafði
boðað tdl, — fékk þar engu orði
upp kotnið fyrir ólátum kvenna,
setn svo höfðu einar alt málftelsi
þar á staðnum það kveld. þessi
ledð rwndist konunum sigursæl.
Brezkir þjóðhöfðingjar eru svo
kurteisir menn, að þeir fá sig ekki
til þess, að láta beita lögregiu-
valdi til þess að tryggja sér frið-
helgi á fundum sínum, þegar kon-
ur icdga í hlut, — vilja heldur líða
órétt en vera orsök í æsingum og
óedrðuni'. En þegar konur sáu, hve
vel þoim tókst, að gcra fundaspell
fyrir stjórmnálamönnunum, þá
tóku þter antiaö skref, sem átti að.
vera í áttina áfrain, >en hefir frem-
ur neynst máli þeirra til htnekkis.
þær lögðu nú næst leiðir sínar í
réttar og dómsali landsms. Hve-
nær sem það kom fyrir, að konur
voru kærðar um lagabrot og rétt-
arhald var haft í máli þeirra, þá
var hópur kvenfrelsiskvenna þar
til staðar til þess að andmæla því,
að konur væru dæmdar eítir ‘‘karl
gerðum lögum”. Eu þessa aöferð
liðu dótnararnir ekki. Hvenær sem
kona stóð upp í salntim tiil þess
að andmæia rétitarhaldinu, var
hún tafariaust tekin með valdi og
látán út úr salnutni. En jafnskjótt,
sem ein kona var þannig útrekin,
stóð önnur upp tíl að mótmœla
réttarhaldinu, og þeitta gekk koll
af kolli, svo réttarþjónarnir höfðu
nóg að gera, að koma konunum
út úr dómsalnum, þar til dómar-
inn tncð hótunmn sínum um
þunga refsingu, cf þessum látum
linti ekki, gat komið á friði og
spekt i dótnsalnum.
Siðasta dæmi af þessu tagi kom
fyrir í Marylebone réttinum í Lun-
dúnum . þann 13. þ.m. þá voru
nokkrar konur leiddar þaðan vit
íyrir óspektír, og sarna kom fyrir
í flieiri réttarsölum í þeirri borg
þann dag. þessi nýja hernaðar að-
ferð kvenna var fyrst byrjuð þann
14. nóv. sl., og endaði þann dag
mieð því, að Mrs. Billington Greig
og Miss Irene Miller, tveir leiðtog-
ar þessarar lireyfingar, voru báð-
ar bornar út úr Bow Street rétt-
arsaínutn fyrir óspektir. Ungfrú
Miiler andmælti því, að konur
þyrftu að lúta þedm rétti, sem
stjórnað væri af karltnönnum. En
hún var beðin að hafa liægt um
sig, en hún þverneitaði að hlýðn-
ast ánnmningum dómarans, og
h'élt áframi að tala, þar tál hún
var látin út. í bennar stað kom |
Mrs. Davis, og fór á sömtt leið j
fyrir hennd, hún var látin út. Og j
næst henni varð INIrs. Duval til að j
andtnæla réttarhaldinu, sérstak-.
lega af þvt, að lögin sem dæmt j
væri eftir, væru ‘•Hilbúin af karl- j
mönnum”, og kvað hún konur al- j
gerlega neita, að beygja sig undir |
slík lög. Hún kvað konur vera at-
kvæðivsbærar og hefðu þær því full-
an xétt t'il að setnja stn eigin lög
dæma eftir þeimi. Hún var leidd út
tneð valdi. Eí'tir það varð hljótt
í salnum.
Nokkru síðar varð annað upp-
þot í Greenwich réttinumu En
dómarinn þar kvaðst fús að hlusta
á alt, sem konurnar vildu segja,
ef þær að eáns vildu fara, þegar
þær liefðu lokið tnáli sínu, og varð
það að samningum. í Suðvestur
og Norður Lundúna lögregluréttar
sölunum urðu og óspektir nokkrar
um satna leyti, einnig í þremur
dómhúsuRt í Glasgow borg. Sömu
leiðis í Wolverhampton réttinum
og víðar í landinu.
Alt bendir til þess, að konunum
sé svo mikil alvara með umbóta
kröfur sínar, að þeim liljóti fyr
eða síðar að verða ágengt, að
tnie.’ira eða minna leytd. það stj-rk-
ir og þessa skoðtm, að stjórnar-
formaður Breta hefir opinberlega
látiö þess getið, að hann sé með-
mæltur ýmsum þeim umbótum,
sem konurnar krefjist.*
þegar forsætis ráðherran var ný-
lega á ferð í Bristol borg, var hon
um afhent álitsskjal m'ikið um
kvenrét'tindamálið, sem var nnd-
irritað af mcsta fjölda kvenna. 1
því skjali var nákvæmlega tekið
fram, hverjar réttarkrölur konur
landsins gerðu og á hverjutn rök-
semdutn þær bygðu kröfur sínar.
Honum' var jafnfratnt vottað þakk
laeti kvenua fyrir satnhygð hans
mieð áhugamálutn þeirra, sérstak-
lega að því er kosningarétt ]>edrra
snerti. Og stt von var látki í ljós
að hann vildi betta þeitu miklu á-
hriium, setn staða haus vertti hon-
um, til þess að bæta kjör kvenna
í latulinu, og að lögleiða þær rétt-
arbætur, sem hanu teldi þær verð-
skulda. Á fundutn þakkaði hann
konunum fyrir ávarpið, en síðar
lét hann skrifara sinn senda þöim
bréf, og í því tekur stjórnarfor-
maðurinn það frain, að hann hafv
haft hina mestu ánægjtt af því,
hversu hóglátkga konur þessar
hafi rekið erindi sitt, og hve vel
þær hafi rökstutt tilkall sitt til
réttarbótanna. j>ess vegna segist
hann tniega lofa því, að edns og
hann sé þeitn satnhuga í ýmsutxv á-
hugatnáluui þeirr-a, eins skuli hann
gera það, sem í ha.ns valdi standí,
'til þess að tryggja þeim þær rétt-
arbætur, sem staða þeirra í þjóð-
íélaginu gefi þeitn tilkall til að
tniega njóta.
FRÚIN : ‘‘SKO, MARíA, ÉG
aetla að gefa þ-r þenttan kjól,
hann er alveg nýr”.
Vinnukonan : “þökk fyrir, frú,
en ég get ekki þgið hann”.
Frúin : ‘‘ö, láttu ekki svona, þú
þarit ekki að vera feiitnin”.
Vinnuk.: “Ég get ekki látið sjá
mtg í honum, hann er efifcir þeirri
tízku, sem áfcti sér stað lynr
tveim árum".
FYRIR SKÖMMU .STÓD 1
blaði nokkru vestan frá Kyrrahaii
þessi íregn : “Tveir lutndar fóru
að lljúgast á inni í sögunarmyllu.
Meðan áflogin stóðu scan hæst^
kom annar þeirra of nálægt sög-
iuni, svo liún hlutaði hann sundur
í tniðju. Afturhiutinn stakk nú
rófunni á milli fótanna og þaut á
burt, en framhlutitm hélt áfram
aö fljúgast á, og gat að lokum
rekið óvin sinn'á flótta”.
Hvernig get jeg Qrætt Peninga:
9
COMPANY
Tle Ar clior Investfflent Co „Ltd
Þetta félag byrjaði 1Í)00. Var löggilt sem
Red River Loan & Lartd Co. Ltd. 1904. Nafni
var breytt í Maf 1907. Það hefir borgað 10%
hlutagróða og lagt f sjóð gróða sem er 4 sinnum
meiri en hlutaféð.
8TJÓRN síðan 1900 hefir einatt verið hin
sama.
Mr. J. T. COOK var aðal rúðsmaðtir f byrjun
1904 og hefir verið það síðan. Varð einnig form.
í Maf s. 1.
Mr. J. T. COOK liefir verið ritari og féhirðir,
Stjórnarnefnd eru ýmsir hluthafar, sem ekki
starfa að öðru leyti fyrir félagið. Aukastjórn-
endur verða settir er fél. fær fleiri meðlimi.
Föl. ú eignir sínar skuldlausar. Hefir engin
bankaláu Stendur þess betur að vfgi en önnur
félög. Vér vitum að vér græðum 100 pjósent
ú hlutum fél. á þessu ári.
HÖFUÐáTÓLL fél. er $100 þús. $57 þús.
uppltorguð. $40 þús. nú til sölu. Þessir 400
hlutir $100 hver borgist þannig:
Einn fjójði með hlutajtöntun.
Annar fjórði borgist...... 31. Maf 1908
Þriðji fjórði borgist.... 1. Sept. 190$
Fjórði fjórði borgist..... l.Jau 1907
Annars mega kaupendur borga fyr ef þeir
vilja.
Skilmálar,
Til hægðarauka kaupendnm er hér sett beiðni
forin til útfyllingar og sendingar með borgun til
Anchor Investment & Co. Ltd„ Suite 206-208
Somerset Block, Portage Ave., Winnipeg.
Hlutir eru boðnir fyrir $100.00 hver, jafngildi.
Fjórði partur borgmtar sondist með hluta-
beiðni. Afgangurinn borgist í iJ jöfnum afborg-
unum: dl, Maf 1908, 1. Sept. 1908 og 1. Januar
1909.
Beiðnum sint í þeirri röð er þæt berast og
peningum skilað aftur ef oftnikið býðst.
HJER ER SVARID.
Kauptu hluti í Anchor Tnvestment Co. Ltd. með lilutdeild í 640 million ft.
'af timbri og 16 þús. ekrum af Antliracite kolum.
t
Adeins 400 hlutir til solu.
Síðasta tœkiíæri til að ná Bntish Columbia timbiirlöndum. Öll óseld lönd
eru fylkiseign.
TIMBUREKLA I BANDARIKJUM ER HEPNI
BRITISH COLUMBIA.
Roosevelt forseti hefir kvartað ’im timburþurð ríkjanna og hefir „North
American Review1 flutt grein um það og sagt að eptir fá ár yiði þar aðeics
pappírsefni í fá dagblöð.
Sendið pöntun í dag — það verður of seint á morgun.
Sendið þessa beiðni Ancho ■ Investment Co. Ltd.
Anchor Investment Co. Ltd.
Herrar: — Eg bið um ............ hluti Anchor Investment fél. og sendi liér með
25 jirósent af kanpvorði, Eptirstöðvar borgist: 25 jjrósent með beiðni og 25 prósent 1. Maf
1908. 25 prósent 1 íáept. 1908 og 25 prósent 1. Jan. 1909. Hlntabréfum útbýtt að lokn-
um borgunum.
Dags. að .............
dag Janúar 1908.
Nafn .................
P. O. Address......
., í fylki eða rfki ......................., pann
KLIPPIÐ UR OO SENDIÐ TIL ANCHOR INVESTMENT FÉL.
Anchor Investment Co., Ltd
Phone 4811. Suite 206-208 Somerset Block. Portage Ave. Winnipeg
EIGNIRNAR
TIMBUR.
Fél. hofir eignast 50 ferh. mflur nf v<>rðmætn
Furu Spruce, Cedar, Wbite Hemlock og Birch
f B. C. meðfrain ám og nAlægt Orand Trunk
brautinni. Mylnur verða bygðar á landinu.
90 prósent er sögunarviður og löggum má renna
eptir ám og yötnum að myinnnum. Mikið af
timbrinu má nota í járnbrautabönd, trjákvoðu-
efni, talþráðarstaura o. fl,
KOL.
Fél. hefir 10 J>ús. ekrur af Anthracito-kola-
löndum. Fólk, sem þekkir kolaástandið í
Ca'iada, skilur hvað þessi iandeign J>ýðir.
Anthracite kol liafa aðeins fundist í 2 eða 3
stöðum í Canada. Kol sjást vfða í árbökknm á
landinu og sýna miklar byrgðir af ágætnstu
kolum. Þessi lönd eru mæíd og meðfram járn-
brantum í British Columbia.
VERÐGILDI.
Höfuðstóllinn, sem vér verðum að borga
gróða af, er aðeins $97 þús En land vort heitir
os» $1,640,000.00, því eptirspnrn er meiri eptir
slfkam löndum sem yorum heldur en eptir
nokkrum öðrum sem vér vitum af. Vér gerum
þessa staðhæfingu með þeirri vissn að hún sé
sönn. Áætlað verð kolanna á landinu er 1
miliion dollars. Sé timbrið metið $1 00 þús fet
gerir það $640 [>ús. Þetta lagt við verð kolanna
gerir alls $1,640,000.00, sem ekki er einn fimti
þess verðs er vér fáum ef vér ákveðum að saga
sjáltír timbrið og grafa kolin upp.
Þegar vér athugunj þann feikna gróða, sem
fæst a næstu fám árum fyrir viðinn eingöngu,
J>á höfum vér ákveðið að selja 40 þús. dollars
virði af hlutabréfum með jafngildi. Það var að.
eins vegna peningaskorts eigendanna að vér
fengum þessar landeignir.
Aður hafa engir hlutir verið seldir þessu fél.
og verða ekki síðar, og þetta tilboð hefði ekki
venð gert, ef núverandi hluthafar hefðu ekki
séð þann feikna gróða, sem fæst úr lðndum
þessum. En sem þeir gætu ekki fengið nema
með auknn fjármagni.