Lögberg - 21.02.1918, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 21. FEBRÚAR 1918
6
Kaupmannahafnar
Þetta er tóbaks-askjan sem
hefir aÖ innihalda heimsins
bezta munntóbak.
Munntóbak
Búið tilúr hin- i
um beztu, elstu,
safa- mestu tó-
baks blöðum, er
ábyrgst að vera
algjörlega hreint
Hjá öllum tóbakssölum
$5,000,000, þá höfum vér að því sama skapi keypt verðbréf, sem
nema, með þeim peningum, sem vér nú höfum fyrirliggjandi
$6,000,000, og vér munum áður þessu þingi lýkur, leggja fram
frumvarp til laga um að fylkið haldi áfram slíkum verðbréfa kaup-
um, þar til nóg hefir verið keypt til þess að mæta öllum skuldum
fylkisins.
pörf á meiri tekjum.
Eg hefi áður minst á tekjuhallann sem orðin er, og að vér höf-
um ekki þurft að lána peninga til að mæta honum. En nú eru þau
tímamót komin að óhjákvæmilegt er að komast hjá, að auka inn-
tektir fylkisins. Til þess að skýra þetta betur vil eg benda á, að
fyrir tveim árum síðan höfðum vér peninga á banka, sem námu
$962,000, síðan höfum vér orðið að nota þessa peninga til að mæta
skuldum, og $109,000 meira, og á þann hátt byrjum vér þetta ár.
pegar eg bið yður heiðruðu þingmenn að sjá fyrir meiri tekj-
um, finst mér skylt að sýna fram á að sú beiðni sé réttlát og á
rökum bygð. Eg geng út frá því, sem sjálfsögðu; að þér munið
3ýsa velþóknun yðar yfir því að þessi stjóm hefir tekið við byrðum
þeim hinum þungu, sem hin fyrverandi stjóm lét eftir sig og get-
að látið alt bera sig fram á þennan dag.
Eg vil nú með nokkrum orðum minnast á auka álögur þær,
sem vér höfum orðið að missa í sambandi við nýja löggjöf.
pá er fyrst vínbannslöggjöfin við þá breytingu tapaði
fylkið tekjum, sem námu........................$170,000.00
Kostnaður við að framfylgja þeim lögum............. 60,000.00
Samtals $230,000.00
Aukið tillag til skóla frá 65 oentum á hvem nemanda upp í $1.00
og hjálp til fátækra skólahéraða um $200,000, og svo margt fleira
svo sem ekkna-stuðningssjóðurinn, verkamannaskrifstofan,heilsu
eftirlits nefnd, vátrygging verkamanna, illgresis nefnd fylkisins,
bændalánin, og lög um kaup á mjólkurkúm, ihafa kostað til sam-
ans $200.000. f viðbót við þetta eru vextir af $5,000,000 láni á 5%
sem er $250,000 og $110,000, sem nauðsynlegt er að leggja í vara-
sjóð. pessar upphæðir gjöra til samans $1,000,000 og er þar ekki
tekið tillit til verðhækkunar á öllum hlutum í sambandi við opin-
berar byggingar fylkisins.
Úrræði.
Um nauðsyn þessarar löggjafar, sem hér að ofan hefir verið
minst á, veit eg að enginn efast. Atriðið framundan oss er þá, að
finna sanngjömustu og beztu aðferðina til þess að mæta þeim
auknu álögum, sem þær hafa í för með sér.
Engin launung er mér á, að það sem eg tel réttast til tekju-
aukninga er útsvar sem byggist á tekjum, eða tekjuskattur, en af
því að Sambandsstjómin hefir tekið upp þá aðferð, og vér viljum
ekkert gjöra á þessum tímum, sem að nokkru getur komið í bága
við framkvæmdir hennar á stríðinu, þá höfum vér horfið frá því
að þessu sinni. þér munið að á síðasta þingi, var eg meðmæltur
því að leggja skatt á allar skattgildar eignir í fylkinu, að upphæð
2 mills á hvert dollarsvirði. Aukaskattur þessi var í sambandi við
þjóðræknissjóðinn, ekkert af þeim peningum hefir reiknast fylk-
inu til inntekta. Vér höfum því komið oss saman um að fara fram
á að skattur, sem nemur 1 miil á hvert dollarsvirði af skattgildum
eignum í fylkinu, sé lagður á til þess að auka tekjumar, eins höf-
um vér ásett oss að fara fram á að aukaskattur verði lagður á leik-
hús, og óunnið land. Aftur hefir oss komið saman um að færa
niður þjóðræknisskattinn úr 2 mills ofan í IV2, og í sambandi við
hann biður stjómin um leyfi til þess að mega ábyrgjist þá upphæð
sem til þeirra þarf og eins til líknarstarfsemi tii sex ára, en þó
má sú upphæð, sem stjómin á þann hátt ábyrgist ekki vera meiri
en skattfé það nemur, sem á er l&gt í því sambandi, og skulu allir
peningar, sem stjómin á þennan hátt leggur fram endurborgast
með áðumefndu skattfé innan sex ára.
Tryggingarsjóður.
Auðsætt er það hverjum manni að eigi er viturlegt að taka pen
inga til láns ár eftir ár, án þess að gjöra einhverjar ráðstafanir til
þess að mæta þessum lánum, þegar þau falla í gjalddaga. Eins og
yður er kunnugt þá eru skuldir fylkisins $32,000,000. Vér leggjum
nú í varasjóð 1/2 af 1 prósent af $10,000,000, sem fylkið tók til láns
í Lundúnum, og sem gjörir $50,000 á ári, þessir peningar eru notað-
ir til þess að kaupa inn skuldabréf vor,þegar þau falla í gjaddaga og
á þann hátt höfum vér keypt inn skuldabréf, sem nema $455,500;
þessi tryggingarsjóður er alt of lítill, en þótt svo sé, þá samt ætti
að nota þessa peninga til þess að borga niður í allri fylkisskuldipni
en ekki neinnri vissri upphæð. Á New York markaðinum höfum
vér skuldabréf, sem nema $10,000.00. Nýlega hafa þau verið boð-
in til kaups með verði, sem gefur kaupanda 8%. Vér þurfum að
mynda sjóð til þess að geta keypt inn slik skuldabréf vor, þegar
þau falla í gjalddaga, eða eru á boðstólum.
Nú skal eg leyfa mér að benda á eitt þýðingar-mikið atriði í
sambandi við fjármál fylkisins, atriði sem eg og aðrir mótstöðu-
menn Roblinstjómarinnar lágu henni mjög á hálsi fyrir, og það
var hvernig hún fór með landaeignir fylkisins og peninga þá, sem
innkomu fyrir seld lönd, nú eru að eins eftir af þeirri miklu inn-
stæðu fylkisins 45,000 ekrur af landi, og um $2,000,000 virði af sölu
skírteinum sem flest eru í slæmu standi. Eg er s&mt ekki syo mjög
að hugsa um þessi atriði hins liðna tíma. Eg er að hugsa um, að
væntanlega í nálægri framtíð muni stjómin í Ottawa afhenda fylki
þessu inneign í landi, sem nemur 26,000,000 ekra af landi, ásamt
hinni annari náttúm auðlegð fylkisins, sem nú er í hennar höndum
pegar fylkið fær umráð yfir þessum eignum sínum, þarf að
vera búið svo um hnútana, að þegar það fer að hagnýta sér hana,
þá verði það að eins vextimir af ihenni, sem gangi í hinar vana-
legu tekjur fylkisins, en höfuðstóllinn sé varðveittur og ávaxtaður
til þess að borga skuldir fylkisins, og til þess að byggja upp iðnað
þess og framleiðslu.
Að síðustu vil eg segja, að eg þykist þess fullviss að þér
heiðruðu þingmenn, eins og líka alt fólk þessa fylkis, munuð hafa
það á meðvitundinni að nú eru tírnar erfiðir, peningar hafa hækk-
að stórum í verði, og líka að það er erfitt að fá þá, og líka að nú er
ekki hægt að kaupa eins mikið fyrir hvern dollar eins og áður var,
sökum ihækkunar á öllum vörum. pegar vér tökum tillit til alls
þess, þá veit eg að þér emð mér samdóma um það, að stjóminni
hefir tekist fram yfir allar vonir að mæta þeim breyttu og erfiðu
kringumstæðum, og að stjómin verðskuldar fyrir það. eins og líka
fyrir alla sína frammistöðu, viðurkenningu og trausts allra
fylkisbúa.
Einbúinn.
pú ert með rótum rifinn burt '
og rúmið þitt er fent —
aldrei verður að þér spurt
og engra sára kent, —
né verður bindi blóma sett
á beðinn lága þinn,
en hrafnagarg frá gráum klett
er graf&rsöngurinn.
Byrjaði vetur braginn sinn —
en byrgið þitt varð hljótt.
pað bjó ei neinn upp beðinn þinn
og bauð þér góða nótt..
pá baðstu helju að birta dóm —
því biðin var svo löng,
þar hræsvelgur með hásum róm
þér húskveðjuna söng.
Nú harmar fuglinn horfinn vin,
hann hafði’ um þetta dreymt —
hann virðist syngja’ um visinn
hlyn,
er vorið hafði gleymt.
Hjá kofa þínum kveinar grein,
þá kaldan vetur hlær,
en sálar þinnar síðsta vein
þar syngur aftanblær.
pú hefir bygt þér hæli traust
og höggvið af þér bönd.
Bar þinn knör í betra naust
bylgja af kaldri strönd.
Eg þreyti hug og þungan styn,
hver þráðinn lífsins spann.
Hefirðu sæti í höll hjá vin,
eða höfga eilífann?
R. J. Davidson.
Dánarfregn.
Laugardaginn þann 2. febrúar
andaðist að Ninette Sanatorium,
Man., Sigfús Jónsson, elzti son-
ur hjónanna Mr. og Mrs. J. Jóns-
son í Selkirk. Hinn framliðni
var 28 ára að aldri; fæddur að
AFARFALLEG MYND STŒKKUÐ
29c
SERST0K SALA
Komið með hvaða mynd sem er, póst-
spjalds-mynd og Cabinet-mynd, og vér mun-
um, meðan þetta tilboð stendur, stækka þær,
svo þær verði 14 x 20. — Convex Portraite—
brjóstmynda-stærð. Talsímapöntunum ekki
sinnt, né pöntunum frá börnum. —
petta fáheyrða
stuttan tima.
tilboð stendur aðeins
Komið eins fljótt og imt er.
THE HUDSON’S BAY CO. (Aðal-gólf)
The Hudson’s Bay Co.
WINNIPEG, MAN.
sem heitir “The Litle Liar”. —
Aðalleikendur eru George Dam-
erel, Myrtle Vail, og Edward
Hume. Mr. Damerel, lék hér í
Winnipeg fyrir tveimur árum í
leikriti, sem nefndist “Tempta-
tion”, og dáðu menn leik hans þá
all-mjög.
Sömu viku gefst mönnum einn
ig kostur á að heyra japanska
söngkonu, Haruko Onuki, sem
talin er hreinasti snillingur í
sinni list; hún ber enska tungu
fram prýðisvel.
Einnig verða sýndir rússnesk-
ir þjóðdansar, og fágæt æfintýri,
sem allir hafa ánægju af að
kynnast og horfa á.
pá verða sýndar eins og að
undanfömu hinar margbreyti-
legu og fögru myndir úr hemað-
arlífi Breta.
Ketilsstöðum í Jökulsárhlíð í
Norður-Múlasýslu 14. okt. 1889.
Séra N. S. Thorláksson hélt
húskveðju á heimili foreldra
hins látna og flutti ræðu í kirkj-
unni; einnig flutti séra Runólfur
Marteinsson ræðu á ensku. Hinn
framliðni var jarðsunginn í hin-
um íslenzka lúterska grafreit í
Mapleton á fimtudaginn 7. febr.
af séra N. S. Thorlákssyni.
pakkarávarp.
Innilegustu þakkir til allra
þeirra er á einhvem hátt sýndu
okkur hluttekning við fráfall
okkar ástkæra sonar, Sigfúsar
Jónssonar, og heiðruðu útför
hans með nærveru sinni og sendu
blóm til að prýða kistu hans. —
Einnig þökkum við af hjarta
hinum mörgu vinum hans, er á
ýmsa vegu sýndu honum góðvild
í veikindum hans.
Selkirk, Man., 12. febr. 1918.
Guðlaug M. Jónsson
Jón Jónsson.
inu. — Enn þá einu sinni gefst
Winnipegbúum kostur á að sjá
hinn ágæta unga canadiska leik-
ara Mr. Albert Brown í leiknum
“The White Feathers”. Leikur-
inn er stórmentandi jafnframt
því, sem hann er óvenju skemti-
legur. Geta menn af honum
fræðst um hitt og þetta viðvíkj-
andi stríðinu. Mr. Brown leikur
aðal-hultverkið, enskan leynilög-
reglumann, af mikilli snild.
Fjóra daga í marzmán. 6.—10.
verður Harry Lauder á leiksvið-
inu, og kveður Winnipeg, áður
en hann hverfur heim til Eng-
lands, til þess síðar að syngja og
flytja erindi á meðal hermanna
á hinum ýmsu vígstöðvum.
Orpheum.
Næsta mánudag verður kými-
leikur á Orpheum leikhúsinu,
CANAOAt'
FINESí
ThEATEf'
PESSA VIKU
síðdegis á miðvikud. og laugard.,
verður þar Albert Brown og al-
enskt félag í hinum mikla brezka
stríðsleik
The White Feather
Vikuna sem byrjar 25. febrúar
síðdegis á miðvikud. og laugard..
Verður þar þá hin fræga enska
leikkona Phyliss Neilson-Terry
og aðstoðuð af úrvals leikurum
enskum, í alveg nýjum gleðileik
“Maggie”.
Sætasalan byrjar á föstudaginn
Að kveldinu $2.00 til 25c
Síðdegis $1.50 til 25c
Oss vantar íslenzka menn og konur
til atS læra rakara iðn. par eð hundr-
uS af þessa lands rökurum verSa a8
hætta þeirrl vinnu og fara t herlnn,
þeir verSa herskyldaSir. Nú er bezti
ttminn fyrir þig aS læra g6Sa iSn, og
komast t vel borgaSa stöSu. Vér
borgnm yður gott kaup á meSan þér
eruS aS læra. og útvegiim ySur beztu
stöSu eftir aS þér eruB búnir, þetta
frá $18.00 til $25.00 á viku. Eins
getum vér hjálpaS ySur til aS byrja
fyrir sjálfan ySur, meS mánaBar af-
borgun; aSeins 8 vikur til náms. —
HundruS Islendinga hafa lært rakara
iSn á skóla vorum og hafa nú gott
kaup, eSa hafa stnar eigin rakara
stofur. SpariB járnbrautarfar meS
þvt aS ganga á næsta sköla viS ySar
bygSarlag. SkrifiS eSa komiS eftlr
hár kvenna, t sköla vorum aS 209
Saskatoon. — Vér kennum lfka stm-
ddn 15433 syB 3o ‘usi-'BIOAjjiCajq 'unjjj
ókeypis bék.
Hemphills Bnrber College
220 Paclfic Ave., Winnipeg.
Pacific Ave., Winnipeg.
tltibú I Regina, Moose Jaw, og
Farþegjar með “Gullfoss” eru
sagðir að vera þeir: Garðar
Gíslason kaupmaður, John Fen-
ger kaupmaður og Páll Stefáns-
son frá pverá.
Walker.
Fólk er beðið að athuga vel
auglýsinguna frá Walker leik-
húsinu, á öðrum stað í hér í blað-
Hog ? ,UI1 LDDSKINN
Ef þú óskar eftir fljótri afgreiðslu og haesta verði fyrir ull og loískirn.tkriíið
Frank Massin, Brandon, Man.
Skrifið eftir verði og áritanaspjöldum.
SÖLSKIN
að vera við því búinn að deyja — í þínar þarfir —
og að síðustu, herra minn — þegar kraftar mínir
eru þrotnir og eg get ekki lengur þjónað í þínar
þarfir — rektu mig þá ekki út á gaddinn til þess
að svelta, og frjósa, — seldu mig þá ekki til ein-
hverra óþektra harðstjóra, sem á tilfinningarlaus-
ann hátt pína úr mér lífið, — taktu það á þann
miskunsamasta hátt, sem þér er unt, — og það
miskunarverk veit eg að guð þinn launar þér, bæði
hér, og annars heims. Eg veit þér finst það ekki
guðlast þótt eg biðji þig í nafni hans, sem sjálfur
var í jötu fæddur.
Seinasta nóttin.
í vor, er hann hoppaði hreiðrinu frá,
þar hlíðar iðgrænar lágu,
og vorgolan lék sér um lautimar þá
og lyfti undir vængina smáu.
En þar sem hann söng þá sitt sætasta lag
hann seinna við hríðarnar barðist
og veikari og veikari dag eftir dag
þar dauðanum hjálparlaus varðist.
Og daginn hinn seinasta sjúkur hann var,
en samt var hann löngum á stjái,
en fann ekki á hjaminu fis eða bar
né fræikom á nokkuru strái.
í holuna sína, þó hún væri köld
úr hríðinni loks var hann flúinn.
Nú sá hann þar skyggja hið síðasta kvöld.
Nú sá hann að vömin var búin.
Og ekki var vón honum yrði nú rótt;
með angist og pínandi kvíða
hann hugsaði fram á þá hörmunganótt
og hvemig hún mundi nú líða;
en svefninn hinn líknsami loksins hann þreif
og leysti frá sulti og hríðum,
og auminginn litli þá syngjandi sveif
að sumri og blómguðum hiíðum.
Og þar var um brekkumar ununin ein,
og alstaðar söngur og g&man,
og sólin á fífla og fiðrildi skein
og fuglagrös þúsundum saman.
En fjúkið, sem hafði í holuna þrengst,
það hreif hann úr draumsælu nætur.
Nú vildi hann sofa, og sofa sem lengst,
en sulturinn rak hann á fætur.
Hann gætti þess varla hvert veðrið hann reif
og vissi ekki hvert átti að halda,
unz stormurinn aumingjann þróttlausa þreif
og þirlaði um fönnina kalda.
Hann lagði að sér vængina og lokaði brá;
og loksins var helstríðið unnið,
en hugurinn deyjandi sólina sá
og sumar á hlíðamar runnið.
Porstelnn Eiúlngsson.
Úr Ijóðmælum Jónasar Hallgrímssonar.
Snemma Ióan litla í
lofti bláu “dírrindí”
undir sólu syngur:
“Lofið gæzku gjafarans,
grænar em sveitir lands,
fagur himinhringur.
Eg á bú í merja-mó,
börnin smá í kyrð og ró
heima í hreiðri bíða;
mata eg þau af móðurtrygð,
maðkinn tíni þrátt um bygð.
eða flugu fríða.”
Jónas Hallgrímsson.
Sólskinssjóður.
Frá Red Deer, Alberta:
Jóhann Sveinson..........................$2.50
Steinunn Sveinson........................ 2.50
Guðbjörg Sveinson........................ 1.00
Emily Sveinson..........y............... 1.00
Sigríður Sveinson........................ 1.00
María Sveinson........................... 1.00
Oddur Leo Sveinson....................... 1.00
Pacific Junction, Man.:
Lilja Bjömsson . . ....................$ 1.00
Edward Bjömsson.......................... 1.00
Nú .............. $ 12.00
Áður auglýst .... 927.25
Nú alls ......... $939.25
Cherry og konungssynirnir
þrír.
Einu sinni var konungur , hann átti sér
þrjá syni, sem honum þótti ósköp vænt um. Ekki
langt frá konungsríkinu bjó gömul fátæk kona.
Hún átti dóttur er Cherry hét. pegar konungs-
synimir vom orðnir nokkuð stórir sagði kon-
ungurinn við þá:
pað dugar ekki fyrir ykkur að vera alla tíð
heima, þið verðið nú að fara og sjá ykkur um í
heiminum, svo þið getið orðið nýtir menn, þegar
þið eigið að fara að stjóma þessu ríki, eftir minn
dag”.
Og svo fóru konungssynirnir á stað, þeir gengu
lengi, lengi, þangað til þeir komu í dálitinn bæ.
í þeim bæ átti Cherry og móðir hennar heima.
Móðir Cherry vann í nunnu klaustri og Cherry
var þar með móður sinni, hún var undur falleg
stúlka með blá og blíðleg augu, og ljósbjart hár,
sem lá niður um herðar. pegar konungssynim-
ir komu inn í bæinn. gengu þeir fram hjá
klaustrinu, og sáu Cherry, þar sem hún stóð við
gluggann. peim þótti öllurn Cherry svo falleg,
að þeir vildu afflir eiga hana fyrir konu. Og svo
fóm þeir að rífast um það hver skyldi fá hana,
því þeir gátu náttúrlega ekki allir átt hana.
þeir gátu ekki með neinu móti komið sér saman
seinast drógu þeir sverð sín úr sliðrum, og fóru
að berjast og gjörðu mikinn skarkala. pá kom
yfimunnan út, fokvond, og sagði að fyrst þeir
létu svona þá vidi hún óska að Cherry væri orð-
in að ljótum Froski. Og aumingja Gherry varð
undir eins að stórum og ljótum Froski og skreið
í burtu. En þegar hún hvarf konungssonunum
þá hættu þeir að berjast og snem heim til sín
aftur.
pegar þeir komu heim, þá var konungur-
inn faðir þeirra orðin veikur, svo hann vildi
hætta við konungdóm. Hann kallaði þá sonu
sína fyrir sig og sagði, eg er orðinn þreyttur,
og gamall og vil því fara að láta af konungdóm.
Eg hefi verið að hugsa um það hvem af ykkur
eg ætti að gjöra að konungi eftir minn dag.
Mér þykir jafnvænt um ykkur alla. En mig
langar til að gefa þegnum mínum þann af ykkur
sem er snjallastur, og bezt viti borin, fyrir kon-
ung.Eg hefi því hugsað mér að leggja fyrir ykk-
ur þrjár þrautir, og sá ykkar, sem getur leyst
þær af hendi skal verða konungur”.
“Og hverjar eru svo þessar þrautir?”
“Sú fyrsta er að þér skuluð færa mér hundr-
að álnir af klæði, svo finu að það komist í gegn
um gullhringinn, sem eg hefi á hendinni”.
Synir hans sögðu að þeir skyldu reyna.
Tveir þeir eldri fengu sér marga menn, og mik-
inn útbúnað, til þess að færa heim öll þau fín-
ustu klæði, sem þeir gætu fundið. Sá yngsti fór
líka, en hann fór einsamall og gangandi. peir
fóru eftir veginum, þar til þeir komu að kross-
götum, eiginlegu vom þær þrjár göturnar, sem
lágu út af aðalveginum. Tvær af þeim lágu
eftir sléttum grasivöxnum völlum, en ein yfir
mishæðir og urðir. Eldri bræðumir, sem á und-