Lögberg - 26.07.1956, Page 2

2
)
LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 26. JÚLI 1956
Hrein tilyiljun réði því að kjarnorku-
sprengjunni var varpað á Nagasaki
Nokkur atiiði rakin úr bók Trumans, fyrrum Bandaríkjaforseta
um örlagarikar ákvarðanir.
Ekki slóð á samþykki Rússa að varpa kjarnorku-
sprengjum gegn Japan
Enn ERU FLESTUM hinar
ægilegu kjarnorkusprenging-
ar á Hirosíma og Nagasaki í
fersku minni, enda voru það
stórsögulegir atburðir, sem
ætíð munu verða mjög um-
deildir. Mjög eru skiptar skoð-
anir um, hvort nauðsynlegt
hafi verið að varpa þessum
eyðingarvopnum á þessar jap-
önsku stórborgir. í Bandaríkj-
unum skiptast menn mjög í
tvo hópa. Allir harma atburð
þennan, en líklega eru þeir þó
fleiri þar í landi, sem segja
sem svo — við vorum knúnir
til að gera þetta, enda bjarg-
aði þetta lífi tug- eða hundruð
þúsunda amerískra hermanna,
þar sem kjarnorkusprengjan
knúði Japani til að gefast upp
skilyrðislaust skömmu eftir
að sprengjunum var varpað.
----0----
TRUMAN, fyrrum forseti
Bandaríkjanna hefir nýlega
ritað æviminningar sínar. Er
það hin skemmtilegasta bók,
enda hefir mikið á daga
Trumans drifið. Einn hluti
hennar fjallar um ákvörðun
stjórnar Bandaríkjanna að
varpa þessum sprengjum til
að knýja fram uppgjöf
Japana.
Ekki var laust við, að hinn
vónum betri „á r a n g u r“
sprengjunnar vekti ánægju í
stöðvum Bandamanna. Vold-
ugasta eyðingarvopn verald-
arsögunnar var komið í hend-
ur Bandaríkjamanila og þau
voru ákveðin í því að beita
því til að knésetja jajanska
herveldið. Það var Stinson
hervarnarráðherra, sem sendi
Truman fyrstu fréttirnar um
fyrstu kjarnorkusprenging-
una. Truman var þá staddur í
Potzdam á fundi æðstu manna
stórveldanna, en þar var rætt
m. a. um þátttöku Rússa í
Kyrrahafsstyrjöldinni v i ð
Japan.
----0----
I POTZDAM hvíldi mikil
leynd yfir tilraununum um
þetta mikla og áhrifaríka
vopn, sem átti að valda
straumhvörfum í styrjöldinni
við Japan. Aðeins fáir Banda-
ríkjamenn vissu um þessar til-
raunir og árangurinn af þeim.
Að sjálfsögðu var Winston
Churchill vel kunnugt um
málið, þar sem bandaríska
stjórnin hafði nána samvinnu
við helztu ráðherra brezku
stjórnarinnar um málið.
Truman segir frá því í bók
sinni, að hann hafi nefnt
þetta við Stalín í Potzdam
24. júlí, að Bandaríkjamenn
hefðu bráðlega í sínum hönd-
um öflugasta eyðingarvopn,
sem nokkru sinni hefði verið
fundið upp. Rússneski ein-
valdurinn sýndi engan sér-
stakan áhuga á þessu en sagð-
ist þó hafa gaman af því að
heyra þetta og sagðist „vona,
að vel tækist til með notkun
þess í baráttunni við Japan.“
----0----
ÞAÐ VAR MIKIÐ að gera
hjá bandarískum vísinda-
mönnum þessa dagana. Þeir
voru að leggja síðustu hönd á
verkið við að fullgera þessa
ægilegu sprengju, sem olli
straumhvörfum í Kyrrahafs-
stríðinu. Sá sem mestan þátt-
inn á í uppfinningu þessarar
sprengju, er vísindamaðurinn
Oppenheimer, sem nú er
heimfrægur vegna mikillar
deilu, sem upp kom um stjórn-
málaskoðanir hans. Truman
forseti segir, að Oppenheimer
sé tvímælalaust bezti vísinda-
maður, sem Bandaríkin hafi
nokkru sinni átt.
Síðustu daga fyrir árásina
rannsakaði herráð Bandaríkj-
anna nákvæmlega lista yfir
þær borgir, sem komu til
greina að varpa sprengjunni
á. Truman forseti hafði lagt
blátt bann við því að kasta
sprengjunni á nokkurn annan
stað en þann, sem hefði úr-
slitaþýðingu frá hernaðarlegu
sjónarmiði. Borgin Kyoti var
ein þeirra borga, sem kom til
mála að kasta sprengjunni á,
en þegar það kom upp úr kaf-
inu, að borgin var hin mesta
menningarborg og miðstöð
trúarlífs japönsku þjóðarinn-
ar, var ákveðið að taka þá
borg út af listanum.
----0----
AÐ LOKUM voru teknar út
fjórar borgir, sem allar skyldu
koma til mála að verða fyrsta
skotmark hinnar miklu kjarn-
orkusprengju, en það voru
borgirnar Hirosíma, Kokura,
Nagasaki og Niigata. Þann 29.
júlí tilkynnti japanska stjórn-
in, að hún myndi ekki gefast
upp, hvaða hótunum sem yrði
beitt af hálfu Bandamanna.
Þá var ákveðið að láta til
skarar skríða. Það var þann
6. ágúst, sem atburðurinn
gerðist. Það var B-29 sprengju
flugvél frá bandaríska flug-
hernum, sem flutti þennan
dýrmæta farm á áfangastað-
inn. Klukkan var 15 mínútur
gengin í átta snemma morg-
uns, þegar flugvélin kom yfir
Hirosíma og' innan skamms
var sprengjunni varpað. Eyði-
leggingin varð meiri en nokk-
ur hafði búizt við. Heimurinn
stóð á öndinni, þegar fréttirn-
ar báruzt og enginn vafi léki
á því, að siðferðisþrek Japana
var að engu orðið við þessa
ægilegu árás.
----0----
NÚ FYRST virtist sú stund
vera að renna upp fyrir Banda
ríkjamönnum, að þeir voru að
því komnir að sigra japanska
herveldið, sem á svo svívirði-
legan hátt hafði í upphafi
hafið stríðið með árásinni á
Pearl Harbour. Enn ríkti í
Bandaríkjunum g í f u r 1 e g
gremja við Japani eftir hina
svívirðilegu árás, þar sem tug-
þúsundir amerískra hermanna
biðu bana, algjörlega óvið-
búnir, eins og vænta mátti.
Truman forseti gaf nú yfirlýs-
ingu í nafni stjórnarinnar.
Hótaði hann Japönum algerri
eyðileggingu, ef þeir gæfust
ekki upp skilyrðislaust. —
Minnti Truman á, að japanska
stjórnin hefði getað forðað
þjóð sinni frá hörmungum
þessum, ef hún hefði orðið við
skilmálum þeim, sem Banda-
menn buðu þeim eftir ráð-
stefnuna í Potzdam, en nú
væri það of seint.
----0----
EKKI STÓÐ Á samþykki
Rússa, að láta varpa kjarn-
orkusprengjum á japanskar
borgir til að knýja fram upp-
gjöf. Averell Harrimann
skýrði Truman frá því, að eft-
ir langar viðræður þeirra,
hefði Stalín sýnt mikinn
áhuga á notkun sprengjunnar
í Kyrrahafsstríðinu. Skýrði
Stalín frá því, að Rússar hefðu
fundið fullkomnar rannsókn-
arstofur, þar sem þýzkir vís-
indamenn hefðu unnið að því
að kljúfa atómið, en þeim
Dr. Richard Beck og Bertha
Beck í Grand Forks, N. Dak.,
komu nýlega heim úr þriggja
vikna ferðalagi vestur á
Kyrrahafsströnd og um Suð-
Vesturríki Bandaríkjanna.
Fóru þau ferð þessa sérstak-
lega til þess að heimsækja
Richard son sinn, vélaverk-
fræðing, sem er sem stendur
liðsforingi í flugher Banda-
ríkjanna í Spokane, Wash., og
Margréti dóttur sína og mann
hennar ~(Mr. og Mrs. Paul
Hvidston) og dóttur þeirra í
Whittier, California. Einnig
notuðu þau tækifærið til þess
að koma á ýmsa fagra staði og
fræga.
í vesturleiðinni voru þau
nokkra daga í Salt Lake City.
Á ríkisháskólanum í Utah
(Univ. of Utah), þar í borg
flutti dr. Beck fyrirlestur um
íslenzkar bókmenntir í boði
tungumáladeildar háskólans; í
áheyrendahópnum voru ýmsir
kunnustu Islendingar þar úr
borginni og víðar úr ríkinu. Á
undan fyrirlestrinum voru
þau hjónin gestir í virðuleg-
um hádegisverði, er forseti
umræddrar háskóladeildar
hafði efnt til.
I Los Angeles voru þau
einnig heiðursgestir í veglegu
hefði ekki tekizt það. Rúss-
neskir vísindamenn hefðu
einnig unnið við slíkar rann-
sóknir, en þeim hefði ekki
tekizt að ná eins langt sem
bandarískum vísindamönnum.
Lýsti Stalín yfir fullum stuðn-
ingi Rússa við tilraunir
Bandaríkjanna til að vinna
skjótan sigur á Japönum.
Þann 9. ágúst var annarri
sprengjunni varpað — í þetta
skipti komu hörmungarnar
yfir Nagasaki. Bandaríska
stjórnin gaf Japönum þriggja
daga frest til að gefast upp,
áður en annarri sprengjunni
yrði varpað. I fyrstu var á-
ætlað að kasta sprengjunni á
Kokura, en þegar flugvélin
kom yfir borgina voru veður-
skilyrðin mjög óhagstæð, svo
að stefnan var tekin að Naga-
saki. Má því segja, að tilvilj-
un ein hafi ráðið því, að tug-
þúsundir saklausra borgara í
Nagasaki biðu bana.
Annars voru veðurskilyrðin
í Nagasaki lítið betri en í
Kokura, en þar sem flugvélin
var orðin bezínlítil og langt
til þriðja skotmarksins, sem
var Niigata, þá renndi B-29
sprengjuflugvélin sér niður í
gegnum skýjaþykknið yfir
borginni og lét farminum
rigna yfir borgina. Skemmd-
irnar urðu ægilegri, en nokk-
urn hafði grunað. Þrek Japana
var nú með öllu bugað og
gafst • herinn upp skömmu
síðar. Kyrrahafsstyrjöldinni
var lokið með algjörum sigri
Bandaríkjanna. 2. heimsstyrj-
öldinni var nú loksins að fullu
lokið og milljónir manna um
heim allan héldu daginn há-
tíðlegan. —TÍMINN, 9. júni
hófi á heimili þeirra Gunnars
og Guðnýjar Matthíassonar,
og var þar saman kominn stór
hópur íslendinga. Var þar
veitt af mikilli rausn og mikið
um söng og fjörugar sam-
ræður. Dr. Beck þakkaði í
stuttri ræðu hinar frábæru
viðtökur, ræddi síðan um ís-
lenzkar menningarerfðir, og
las að lokum upp nýort kvæði
eftir sig. Þá tók til máls
Gunnar Matthíasson og þakk-
aði þeim Beckshjónum kom-
una og Richard störf hans
fögrum orðum. Lauk mann-
fagnaðinum með almennum
söng íslenzkra söngva.
I austurleiðinni skoðuðu
þau hjónin hið mikla furðu-
verk náttúrunnar Grand
Canyon í Arizona, fóru síðau
til Albuquerque í NeW
Mexico, þaðan til Colorado
Springs, Colorado, og komu
þar á ýmsa merkisstaði; fóru
meðal annars bílferð upp á
hinn fræga fjalltind, Pikes
Peak. Síðan héldu þau heih1
leiðis um Denver, Colorado,
Omaha, Nebraska, og Siou*
Falls, S. Dakota.
Mun dr. Beck hafa í hufa að
rita um ferðalag þetta í vest-
ur-íslenzku vikublöðin.
Jane Ashley segir:-
"BENSON'S og CANADA
maís mél er bezt í sósur, kraftsósur
og búðinga"
Maís mél er búið til úr bezta efni, sem hægt er að fá. —
1 Evrópu er Corn Starch þekkt undir nafninu maís mél.
Flestar canadiskar húsmæður taka maís mél fram yfir
y annan mélþéttir.
HVÍT SÓSA
I mcðallagi þykk
3 matskei?5ar smér.
2 matskeiSar BENSON’S e8a
CANADA maís méí.
1 teskeitS salt.
% teskeiC pipar.
2 bollar mjólk.
BræðiC smérið á sósu-pönnunni.
BætiS 1 þaS BENSON’S eða CANADA maís méli, salti og
pipar, og hrærið það vel.
HelIiS mjólkinni smám saman og hrærið jafnóðum þar
til það er orðið mjúkt
Sjóðið vlð meðal hita og hrærið I þvl á meðan þar til
það er farið að sjóða og þykkna.
Sjóðið það I 2 mtnútur, og hrærið þafc á meðan.
Berið á borð heitt. —Þetta verða um tveir bollar af sósu.
SÓSU-RÉTTUR: Bætið við ofangreinda sósu 1% bolla
af soðnu kjöti, brytjað í smástykki, eða soðnum fisk i
smábitum. Berið á borð heitt.
BAKAÐIR RÉTTIR: Bætið 1% bolla af soðnu kjöti,
fiski eða grænmeti I tvo bolla af hvítsósu. Látið I
"casserole”; stráið ofan
á % bolla af smurðum
brauðbitum. Bakið við
meðal hita (375°F.) I
25 til 30 minútur.
Næst þegar þið farið í búðir að
verzla, þo gleymið ekki að kaupa
BENSON’S eða CANADA maís mél.
Komin heim úr langferð