Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1891, Blaðsíða 252
252
síður verður því ekki neitað, að yflr höfuð dæmir
hann fremur rétt og hlutdrægnislaust um menn og-
gjörðir þeirra, og enda þótt vér ekki föllumst á
skoðanir hans i einstökum atriðum, finnumvér enga
ástæðu til að fara frekar út í það efni, en vér höf-
um þegar gjört um Odd biskup, því að einmitt þar
ber oss mest á milli.
Aðaltiigangurinn með grein þessari var ekki sá,.
að niðra dr. Kaalund fyrir það, þótt hann hafl valið'
nokkuð af handahófi, né heldur að hrekja skoðanir
hans, heldur sá, að leiðrétta nokkrar villur og
benda mönnum á ýmsa ónákvæmni i hinum sögu-
legu (»factisku«) æfiatriðum nokkurra íslendinga, er
hann hefur ritað um i þessum 4 fyrstu bindum hins.
danska æfisagnasafns. Að vísu eru sumar þessar villur
ekki stórkostlegar, en flestar þeirra eru þó þess.
eðlis, að ekki má ganga þegjandi fram hjá þeimr
einkum þegar þær koma fram í jafnmerku safni
sem þessu, er ætti að vera svo áreiðanlegt og full-
komið, sem framast má verða. Það er auðséð, að.
dr. Kaalund hefur of mjög reitt sig á heimildarrit
sín, sem optast eru að eins: árbækur Espólíns,
Worm og Nyerup, og hann hefur ekki gjört sér far
um að rannsaka mcð samanburði við önnur ritr
hvort þau hermdu rétt eða ekki, enda þótt það liggi
í augum uppi, að frásögn þeirra sé skökk. Einkum
er mjög varasamt að leggja Worm og Nyerup til
grundvallar án alls samanburðar, einkum að þvír
er íslenzka menn snertir, því að þótt rit þessi væru
betri en ekki og góðra gjalda verð á sínum
tíma, eru þau nú talin fremur léleg og athugaverð
heimildarrit, er ekki verða notuð öðru vísi en að
eins til samanburðar við annað vissara. Að svu
mæltu viljum vjer nefna nokkur dæmi, þar sem dr_