Bókasafnið - 01.04.1993, Blaðsíða 32

með minnst 20 MB harðdiski og 1 MB RAM. Æskilegt
er að hafa 386-vél með DOS 5.0, 40-60 MB harðdiski og
a.m.k. 4 MB RAM til að vinnsluhraði sé viðunandi þegar
færslum fer að fjölga í kerfinu.
Árlegt áskriftargjald af MikroMARC er 10% af kaup-
verði kerfisins og fyrir það fá menn nýjar útgáfur og nýj-
ar handbækur eftir því sem þær koma frá NSU.
Notendur MikroMARC á Islandi er að finna í öllum
tegundum safna, en mest áberandi eru framhaldsskólar
og stór almenningssöfn. Formlegur notendahópur er
ekki starfandi hér, en skyld söfn hafa mörg hver með sér
talsverða óformlega samvinnu. NSU sendir út fréttabréf
til notenda 2-3svar á ári.
Kerfið hentar öllum safnategundum, jafnt smáum sem
stórum, því að þótt það sé öflugt er það jafnframt mjög
einfalt í notkun og krefst ekki þekkingar á stýrikerfi
tölvu.
Helsta sérkenni og jafnframt stærsti kostur Mikro-
MARC er hve auðvelt er fyrir notendur kerfisins að laga
það að sérþörfum sínum. Hægt er t.d. að breyta skjá-
myndum eða búa til nýjar, breyta útprentunum og skil-
greina nýjar, gera fleiri svið leitarhæf o.fl., án þess að
krafist sé nokkurrar forritunarkunnáttu. Aðeins þarf
grunnþekkingu á DOS-stýrikerfinu og meðhöndlun
skráa ef ekki á að nota kerfið óbreytt eins og það kemur
frá framleiðanda.
Allt þetta, ásamt þeim eiginleika kerfisins að geta haft
marga aðskilda gagnagrunna fyrir mismunandi tegundir
gagna, gerir MikroMARC að mjög fýsilegum kosti fyrir
söfn með fjölbreyttan safnkost og starfsemi.
Notendur MikroMARC:
Amtsbókasafnið á Akureyri, Amtsbókasafnið í Stykkis-
hólmi, Bókasafn Bolungarvíkur, Bókasafn Garðabæjar,
Bókasafn Njarðvíkur, Bókasafn Seltjarnarness, Búnaðar-
félag Islands, Bæjar- og Héraðsbókasöfnin á Akranesi,
Isafirði og Selfossi, Bæjarbókasafn Dalvíkur, Bændaskól-
inn á Hvanneyri, Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri,
Fjölbrautaskóli Vesturlands, Grunnskólinn á Ólafsfirði,
Háskólinn á Akureyri, Héraðsbókasafn Kjósarsýslu,
Menntaskólinn á Akureyri, Menntaskólinn í Reykjavík,
Námsgagnastofnun, Norræna húsið, Tækniskóli Islands,
Verkmenntaskólinn á Akureyri, Þjónustumiðstöð bóka-
safna.
Hólmkell Hreinsson
MikroMARC í Amtsbókasafninu
/
AAmtsbókasafninu á Akureyri er notað bókasafns-
kerfið MikroMARC 1.6. Það er keyrt á neti þar
sem eru nú 4 notendur: Amtsbókavörður, bókasafns-
fræðingur (skráning), afgreiðsla í útlánum og afgreiðsla á
lestrarsal. Netið keyrir á 33 Mhz 386 vél og útstöðvarnar
eru með 2MB innra minni og 386 örgjörva.
Nethugbúnaðurinn er Nowell útgáfa 2.2
Safnið er almenningsbókasafn sem þjónar Akureyring-
um, en einnig tekur það við skylduskilum af öllu prent-
uðu efni sem út er gefið á landinu.
Fjöldi eintaka í útlánadeild er um 40.000. Fjöldi titla í
geymslu fyrir prentskil er ein af óþekktu stærðunum í
lífinu, en skv. tölum í Islenskri bókaskrá frá 1990 eru út-
gefnar bækur það ár 1063, bæklingar 456 og svo er bara
að margfalda. Safnið hefur útibú á Fjórðungssjúkrahús-
inu á Akureyri og er safnkostur þess skráður með öðrum
gögnum Amtsbókasafnsins.
Safnið hefur hingað til verið eyland, og ekki verið í
sambandi við aðra gagnagrunna, en það stendur til bóta.
Frá og með áramótum 92-93 mun það tengjast við Imbu
á Kópaskeri í gegnum Fræðsluskrifstofu Norðurlands-
kjördæmis eystra, og hafa þannig aðgang að innlendum
og erlendum gagnagrunnum og gætum við þá boðið upp
á beinlínuleitir.
Þeir verkþættir kerfisins sem langmest eru notaðir eru
skráning og leitir. Hvort tveggja hefur gefist ágætlega.
Skráningarvalmyndin er orðin einfaldari og aðgengilegri
en í fyrri útgáfum og fyrir vana \VP notendur er mjög
auðvelt að vinna með texta í skráningunni.
Flutningur á færslum í og úr gagnagrunnum hefur geng-
ið snurðulaust og gerð lista einnig, svo langt sem það
nær, en þar koma aðrir kostir kerfisins í ljós sem nánar
verða nefndir síðar.
Kerfið sjálft er kannski ekki mjög aðgengilegt, en það
sem snýr að notandanum er þokkalegt. Handbækurnar
eru þó ónothæfar, þar sem þær eiga í nokkrum tilvikum
alls ekki við nýjustu útgáfuna, og þeir möguleikar sem
þar eru gefnir ekki framkvæmanlegir nema eftir króka-
leiðum.
Að mínu mati er aðalkostur kerfisins sá að hægt er að
sníða það að mjög miklu leyti að þörfum hvers notanda.
Hægt er án nokkurra vandkvæða að breyta valmyndum
og parametrum.
Annar afarstór kostur er sá að skráningin er með
MARC sniði, og eins og allir vita er það ómetanlegur
kostur í öllum samskiptum með skráningartexta. Sem
dæmi má nefna að á Bókasafni Háskólans á Akureyri
fást allar skráningarfærslur á ensk-amerískum bókum af
geisladiskum og eru þær keyrðar inn í kerfið án nokk-
urra vandræða.
í framhaldi af því má nefna þriðja kost kerfisins, en
hann er sá að Þjónustumiðstöð bókasafna notar þetta
kerfi og samskipti og innkeyrsla á færslum frá þeim því
enn einfaldari en ella.
Að lokum vil ég nefna tvo kosti sem hafa töluvert að
segja fyrir skráningu, en það er að hægt er að afrita eldri
færslur og nýta þannig áður innsleginn texta (nafn höf-
undar, þýðanda, efnisorð o.fl.), en einnig er aðgangur að
indexum mjög til fyrirmyndar og munar miklu við inn-
slátt að geta afritað nöfn úr indexum yfir í þá færslu sem
verið er að skrá.
Þó ég hafi hér í nokkrum orðum talið upp þá kosti
32