Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1916, Page 31

Arminius Vambéry
3
orðið að liggja úti, þó kalt væri í veðri. Afganar eru
ákaflega ógestrisnir og illir viðureignar; leit út fyrir, að
samferðamönnum Vambérys, sem allir voru klæddir í
heitar loðskinnskápur og skinnúlpur, væri sjerstök ánægja
í því, að sjá hann klæðlítinn, soltinn og nötrandi af
kulda, og rjettu honum aldrei hjálparhönd. Prátt fyrir
allar raunir var Vambéry þó sífelt kátur og mjög ánægð-
ur yfir að hafa framkvæmt svo mikla og merkilega ferð
í dularklæðum. í Mesched var Vambéry úr allri hættu;
þar hitti hann enskan ofursta, Dalmage að nafni, sem
hafði á höndum áríðandi embætti fyrir landstjórann, hinn
persneska prins Murad Mirza; var Vambéry þar ágæt-
lega tekið, hvíldi sig þar um stund og hrestist von bráð-
ar. Frá Mesched reið Vambéry til Teheran á 4 vikum
og var þá einn síns liðs, nema hann hafði sjer til fylgd-
ar einn af Mekka-pílagrímunum frá Samarkand, sem aldrei
sleit trygð við hann, og að lokum fylgdi honum alla leið
heim til Ungaraland. Á leiðinni til Teheran segist Vam-
béry hafa verið svo kátur yfir afloknum þrautum, að hann
oftast á daginn var syngjandi á hestbaki, og söng þá ýms
skemtikvæði úr mjög verslegum tónleikjum Evrópumanna,
en förunautur hans hjelt, að þetta væru alt helgir lof-
söngvar og sálmar, og tók stundum undir með mikilli
andakt.
fegar Vambéry kom aftur til Teheran, var honum
tekið með mestu virktum, og þóttust menn hann úr helju
heimt hafa. Höfðu borist þangað fregnir um að hann væri
löngu dauður, voru ýmsar sögusagnir um dauðdaga hans;
var sagt, að hann í Buchara hefði verið hengdur upp á
fótum, að honum hefði verið kastað niður úr háum turni,
að böðull hefði höggvið hann í parta og kastað limunum
fyrir hunda o. s. frv. Þessu var alment trúað, því menn
vissu, að Bucharamenn svifust einskis og höfðu tekið
marga Evrópumenn af lífi eftir að hafa pínt þá; þess