Dagblaðið Vísir - DV

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Tidligere udgivet som

Dagblaðið Vísir - DV - 08.03.1983, Qupperneq 19

Dagblaðið Vísir - DV - 08.03.1983, Qupperneq 19
DV. ÞRIÐJUDAGUR 8. MARS1983. *19 - segir Hans [Hasse) Alfredson í spjalli umlífs- viöhorf sínog listræna þúsund■ þjala- smíöi Texti: Franzisca Gunnarsdóttir Myndir: Einar Ölason illa lyktandi, grimmir sóðar i augum Toltekanna. Það er því mikið álitamál hvor menningin varð til þess að „íinna” hina og er undir því komið frá hvaða sjónarhóli mat þess fer fram. Eg tel það vera með ólíkindum að skip Evrópumanna hafi verið þau einu sem héldu ferð sinni áfram eða þá hröktust lengra en jafnvel til stóð í upphafi. Svo hver fann hvað og hver varð árangur- inn? Víöa, til dæmis á Kyrrahafseyjum, verður krístinboð til þess aö spilla sak- leysi og koma af stað ótöldum hörm- ungum og grimmd, svo sem á Samoa- og Fiji-eyjum. Þama var áður fyrr paradís á jörð. Að vísu áttu sér stað átök en þaö var ekkert í samanburði við hvað fylgdi í kjölfar Evrópumanna. Þeir komu með græðgina með sér og eyðilögðu fjölda þjóðfélaga sem áður höfðu verið saklaus, hrein og óeigin- gjörn. Tæplega verður því haldið fram að kristnin hafi fært heiminum frið. Víkingarnir hafa verið sagðir svo grimmir, frumstæðir og menningar- snauöir. Þetta er ekki satt og þarf ekki annað en að lesa Isiendingasögurnar til þess aö sjá þaö. Maður hættir sér út á hálan ís við að beita mælikvarða einnar menningar á aðra. Ekki voru riddarar Englands, Frakklands og Þýskalands víkingunum mildari. Kristindómurinn til bóta? Það er erfitt að segja til um hvort kristindómurinn hafi orðið til bóta. Sumt hefur hann bætt en annaö kann að hafa versnað. Hvernig metur mað- ur slíkt? I sögu Olafs helga er kafli sem ég hef gaman af. Þar segir frá Islendingi sem mig minnir að hafi heitið Þórarinn. Hann svaf í sama skála og konungur og að morgni verður jöfrinum starsýnt á fót Þórarins er stóð undan ábreiðunni. Konungur hafði aldrei séð svo ljótan fót og afskræmdan, og hló við svo Þór- arinn vaknaði og spurði um hlátursefn- ið. Konungur sagði honum það og kvaöst skyldu veðja um að ljótari fót væri h vergi að f inna. Þórarinn var fljótur að taka veðmál- inu og sýna hinn fótinn sem honum þótti öllu ljótari, því þar vantaði stóru- tána. Hann taldi sig nú hafa unnið veð- málið. Konungur vildi þó ekki sam- sinna því þar eð sá fóturinn hlyti að vera skárri; minna væri af honum! Svo f jarska margt hlýtur að flokkast undir matsatriði. Gagnrýnendur telja sig til dæmis of oft vera þess um komna aö lýsa því yfir að þetta sé gott og hitt lélegt. Það er reginmunur á að seg ja þetta er og mér f innst þetta vera. Þeir ættu að fará sér varlega og gæta þess að láta það koma einhvers staðar fram í gagnrýninni að þetta er skoðun og ekki algilt mat. Listamanni slátrað Sumir þeirra slátra listamanni með glöðu geði til þess eins að geta sýnt sig; faríö á kostum í einhverri setningu, aö eigin mati. Það er ekkert sérstaklega skemmtilegt að verða fyrir þess háttar meöferð fyrir eitthvaö sem maður hef- ur skrifað. En gagnrýni af þessu tagi getur verið lamandi fyrir leikara sem kannske þarf að standa á sviði, frammi fyrir heilu leikhúsi, jafnvel sama dag og óhróöur eða háö hefur birst um leik hans. Það er annaö þegar bók eða kvikmynd eiga í hlut, en þetta með aö standa á sviði sama dag, það getur verið m jög erf itt. Hvað sem hver segir, þá verður listamönnum tíöhugsaö um kannske þennan erna neikvæða dóm meðal hugsanlega níu lofsamlegra.” Ekki kvaðst Hans Alfredson vera trúaður, sagðist vera efasemdamaður. — ,,En ég hef áhuga á trúmálum. Trú- aður maður er alveg viss í hjarta sínu. Ég hnýt ætíö um svo margt sem ég gæti aldrei verið alveg viss um. Eg er ætíð efins um allt sem er fullyrt. Það sem kannske var rétt í gær kann að vera rangt í dag. Það sem á við einn mann á kannske ekki við annan. Hvar er sanngirnin? Og hvar er réttlætið? Okkur Svíum vegnar ef til vill betur með hverjum deginum á sama tíma og aðrar þjóöir búa við óþolandi raunir. Hvar er sann- girnin? Ég hef áhuga á siðgæðisvitund, sið- ferði. Sjálfur er ég alls ekki til fyrir- myndar i þeim efnum, en það dregur ekki úr áhuga mínum. I framhaldi af' því get ég alls ekki sætt mig við að all- ur sá fjöldi inanna sem var uppi fyrir kristni, eigi einhvers að gjalda. Af hverju ætti það fólk að vera útskúfað frá, segjum eilífu lífi eftir dauðann? Af hverju ættu þær sálir að dveljast í ein- hver ju úthverfi vítis? Hvað með Sókra- tes ogPlaton? Guð kristinna manna er almáttugur og algóður, samtímis kann hann að út- skúfa þér fýrir það eitt að geta ekki trúaö á hann algjörlega hispurslaust. Hann er kallaður Faðir. Hvaða elsk- andi faðir myndi gera slíkt — gæti ekki fyrirgefið barni sínu að trúa ekki á hann í blindni? Eg á s jálfur börn. Gerðir þeirra og viðbrögð gagnvart mér eru mér svo sannarlega ekki alltaf að skapi. Ég verð þó að fyrirgefa, og fyr- irgef, hvað sem er, vegna þess að ég elska þau. Þetta með mikilvægi trúar- innar er því eitt atriði sem ég get ekki sætt mig við í kristnum boðskap. Siðareglur náttúrunnar Ef maður síðan tekur burt, eða horf- ir fram hjá þeim þáttum sem maður vill ekki kyngja í „fari” hins kristna guðs; segist trúa á guð á sinn eigin hátt — nú þá er maðui einfaldlega ekki kristinn. Og þar með ekki trúaður, eins og það orð er venjulega notaö. Þá hef- ur maður búið til sinn eigin guö. Eg held hins vegar að allar mannleg- ar verur, hvar sem þær búa á hnettin- um og hverju sem þær trúa, viti vel að maður á ekki að drepa barn sitt eða móður, stela frá föður sínum, né sparka í litla bróður sinn. Það má síð- an kenna slík viðhorf án þess að þurfa endilega aö flækja einhverjum guði í máliö. Það má hvetia til umburðar- lyndis og mannkærlcika án þess. Og ýmsu má breyta að skaðlausu, svo sem óeðlilegum og ósanngjörnum hefðum á borð við undirokun konunnar. Eg tel að þaö sé til eitthvað sem við getum kallaö siöareglur náttúrunnar og þeim beri aðframfylgja. Eg gleymi aldrei atviki úr æsku minni. Kennarinn var að tala um að guð væri almáttugur. Þá spurði einn skólabræðra minna hvort guð gæti bú- ið til stól sem enginn gæti setið í. „Já. .., já, þaðgetur hann” — svaraði kennarinn. „Getur hann sjálfur setið í honum?” — spurði þá strákur. Þessar hugmyndir um almætti eru ekki rökréttar. Enginn er almáttugur ogalgóður. Og ef guðværiþaðoghefði skapað heiminn þá gæti hið ilia ekki verið til. Hvaö er svo illt? Það er líka matsatriði. Við flokkum svo margt undir þaðorð.” -FG „Ég hnýt ætíð um svo margt sem óg gætí aldrei verið alveg viss um." fSHIBR ________vogir, fyrir verksmiðjur, frystihús, sláturhús, kjötvinnslustöðvar, vöruafgreiðslur o. fi. Vatnsvardar Vogarpallar afýmsum gerðum MEÐ EÐA ÁN PRENTARA Strímil- prentarí Skýrir stafir í Ijósaborði Þægilegt takkaborð. Auðvelt að þrífa. DAP-10 * Vogarþol. 5 stærðir: 6 kg, 30 kg, 150 kg og 300 kg. * Vogargerð. 4 gerðir: Fyrirraf- hlöður, með verðútreikningi, check- vigtun, eingöngu vigtun. Barðvogir, gólfvogir eða vogirsem passa inn í færibönd. PLASTPOKAR O 82655 Plii.sf.os lií «£S82655 Miða- prentarí OSTAÐFESTAR PANTANIR OSKAST STAÐFESTAR STRAX

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.