Dagblaðið Vísir - DV - 27.10.1984, Blaðsíða 12

DV. LAUGARDAGUR 27. OKTOBER1984.
Viðtal:
Ólaf ur E.
Fridriksson og
Sigurður O.
Valgeirsson
— Hvernig stóö á því aö verkfall var boðað
eftir einn samningafund og var það ekki
þremur dögum eftir að heimild var fengin til
verkfallsboðunar?
„I fyrsta lagi er ekki rétt að verkfall hafi
verið boðaö eftir einn samningafund. Það var
búiö aö halda fleiri fundi þó aö þeir hafi ekki
veriö í þessu fasta formi sem fundir eru
venjulega. Verkfall var heldur ekki boðað
einhverja daga eftir aö heimild fékkst. Þaö
var boðaö sama dag. Hins vegar meö tíu daga
fyrirvara en heföi getað veriö meö sjö daga
fyrirvara. Og þessi fyrirvari var lengdur til
þess að gefa atvinnurekendum kost á aö leysa
þetta mál á þessum tíu dögum. Og auövitað
hefði það verið hægt ef vilji heföi veriö fyrir
hendi því aö staðreyndin er nú sú aö þegar
samningar takast endanlega þá er þaö gert á
20 til 60 tímum og allir sjá aö þaö rúmast
margir slíkir tímar innan tíu daga.”
— Ertu samt ekki þeirrar skoðunar að verk-
fallið hafi veriö boðaö of fljótt?
„Nei, ég er alls ekkert þeirrar skoöunar. Ég
er sannfæröur um aö ef við hefðum boöaö
þetta verkfall, viö skulum segja sex vikum
seinna þá heföi lausnin tekiö jafn langan tíma.
Spurningin stóö ekki um þaö að við heföum
boðað verkfall of snemma. Spurningin stendur
um þaö aö Vinnuveitendasambandiö og
raunar ríkiö líka voru búin aö boöa hér
ákveöna stefnu í launamálum. Akveðna harða
kjarastefnu sem átti aö reka hvaö sem þaö
kostaði. Og þaö breytti engu hvort þaö vorum
við eöa eitthvert annaö verkalýösfélag sem
reiö á vaöiö. Málið var aö þaö átti ekki aö
semja út úr þeirri leið sem VSI og ríkisstjórnin
höföu ákveöiö. Frammi fyrir þeirri staöreynd
stóöum viö og frammi fyrir þeirri staðreynd
stóð líka Félag íslenska prentiönaöarins san
VSI beitti fyrir þennan vagn í þessar sex vikur
og kannski í stórkostlegri andstöðu viö félags-
menn í FlP.
Miðjunótur
Ég vil líka iáta þess getið í þessu sambandi
aö ég tók upp, á þeim fundum sem voru áöur
en til verkfalls kom, þetta ákveöna mál. Þessa
stefnu sem búiö væri aö boöa í þjóðfélaginu og
átti aö reka meö þeirri hörku sem þurfti og
benti jafnframt fulltrúum FIP og raunar VSI
líka á að þessi stefna myndi ekki veröa ofan á í
landinu. Fólk væri oröiö þaö aöþrengt að það
krefðist ákveðinna kjarabóta og það myndi
ganga í gegn. Þar af leiðandi bentum við
okkar viðsemjendum á þaö bæöi áður en okkar
verkfall hófst og einnig á fyrsta fundi eftir aö
verkfall hófst hjá ríkissáttasemjara aö hyggi-
legast væri aö leysa þetta á einhverjum miðju-
nótum eftir okkar kröfugerð því það yrði
eitthvað nálægt því sem endanleg lausn yrði.
Staöreyndin er einfaldlega aö sú leiö hefur
oröiö ofaná í þjóöfélaginu. Reyndar í hærri
kantinum. Hærri kanti heldur en viö heföum
veriö tilbúnir til aö leysa þetta mál á fyrir
verkfall. Eg held aö veröi aö lýsa ábyrgö
þessa verkfalls algerlega á hendur atvinnu-l
rekendum. Þaö var búiö að segja þeim þetta
áður. Enda hygg ég aö margur prentsmiðju-
eigandinn nagi sig í handabökin í dag fyrir aö
láta VSI beita sér fyrir þeirri óbilgjörnu stefnu
sem VSI ætlaði aö reka.”
— Þiö teljið þá að þiö hafið brotið á bak
aftur launastefnu VSt og rikisstjórnarinnar
meö þessum samningum?
Herkostnaður
„Viö höfðum alténd gert það hvaö okkur
snertir. Og viö höfum náttúrlega ekki samn-
ingsumboö fyrir önnur verkalýðsfélög og vilj-
um ekki hafa þaö. En viö viljum og munum
hafa okkar samningsumboð hvaö sem þaö
kostar.”
— En er herkostnaðurinn af þessu verkfalli
ekki of mikill þegar miöaö er viö þá kjarabót
sem fékkst, þegar gengiö er út frá því aö það
áttu aö koma 3% 1. september og 3% 1. janúar
og væntanlega heföi verið samið um einhverja
hækkun eftir aö samningar voru lausir 15.
apríl?
„Þegar til verkfalls kemur þá skapast það
af þeirri einföldu ástæöu aö atvinnurekendur
neita aö ganga til raunhæfra samninga þannig
aö herkostnaöur veröur aldrei metinn
eingöngu út frá þeim kjarasamningum sem
gerðir eru við þaö tilfelli. Þaö kom í ljós mjög
fljótt í þessari deilu aö þaö var verið aö reyna
aö koma á ákveönu fyrirkomulagi í samninga-
málum og í því felst meöal annars launa-
stefna VSI. Þaö er verið aö reyna aö koma á
þeirri stefnu aö samningsrétturinn sé raun-
verulega ekki hjá verkalýðsfélögunum heldur
skuli farið þannig meö samningamálin að þaö
séu stóru félögin eingöngu sem semji fyrir
heildina. Þessu getum við aö sjálfsögðu ekki
unað. Þess vegna snerust okkar átök ekki
síður um það aö halda og staðfesta okkar
samningsrétt. Þaö verður aö skoöa þennan
herkostnað í ljósi þess að okkur tókst í eitt
skipti fyrir öll, vona ég, í þessari deilu aö sýna
aö bókageröarmenn ætla aö hafa sinn samn-
ingsrétt á hendi. Hann verður ekki afhentur
hvorki vestur í Garðastræti né upp á Grensás-
veg. Viö teljum þetta vera frumskilyrði fyrir
okkur og önnur stéttarfélög ekki síst meö hlið-
sjón af því að bæöi á undanförnum árum og
árunum sem í hönd fara þá munu atvinnu-
hættir okkar, sem og annarra starfshópa í
þjóðfélaginu, gjörbreytast. Þá er mikilvægt aö
verkalýösfélögin hafi samningsréttinn til aö
tryggja atvinnuöryggi sinna umbjóöenda.
Þannig að herkostnaðurinn í þessu verkfalli er
tiltölulega lítill þegar horft er til samningsins
sem út úr verkfallinu kom og þegar litiö er til
framtíöarinnar.”
Pófítísku fíokkarnir
með yfírtökin
— Er þaö rétt að Félag bókagerðarmanna
hafi lagt út í verkfall í þeirri trú aö Dagsbrún
eöa jafnvel önnur félög ætluðu í verkfall á
sama tíma. Að þarna hafi komið upp ákveöin
samstaða sem siðar hafi brostið?
„Nei, þaö er alrangt. Félag bókageröar-
manna valdi þann kostinn þegar þaö var
stofhaö 1980, í allsheijaratkvæöagreiðslu, að
standa fyrir utan heildarsamtök verkafólks.
Þaö byggðist fyrst og fremst á því að félags-
mönnum hefur fundist Alþýöusambandiö og
heildarsamtök verkalýðshreyfingarinnar
vera of veik. Bókageröarmenn hafa gagnrýnt
aö samtökin beittu ekki eins haröri stefnu og
þeim ber aö gera til þess að verja hagsmuni
verkafólksins. Þaö hefur veriö mat okkar að
þetta væri vegna þess aö þaö liggja ekki fyrir
neinar klárar línur meöal forystumanna
verkalýðssamtakanna. Menn eru þar af mis-
jöfnu sauðahúsi eins og gengúr og ekkert viö
því aö gera. En hins vegar er það okkar mat að
pólitísku flokkamir hafl verið með yfirtökin í
samtökum verkafólks aö nokkru leyti, þver-
öfugt viö þaö sem viö viljum meina aö eigi að
ríkja í þessum hlutum. Þaö er að verkalýðs-