Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.1988, Blaðsíða 5

ÞRIÐJUDAGUR 17. MAÍ 1988.
5
Fréttir
Jakob Jakobsson, forstjóri
Hafrannsóknastofnunar:
Margsannað að hægt er
að geyma fisk í sjónum
„Það er algerlega rangt hjá Jóni
Kristjánssyni fiskifræðingi, sem
hann segir í viðtali við DV, að hvergi
hafi tekigt að geyma fisk í sjónum.
Sem dæmi um hvemig það hefur
verið gert, vil ég nefna það sem gerð-
ist á íslandsmiðum á stríösárunum.
Þegar stríöið skaU á 1939 var farið
að þrengja að ýmsum flskstofnum
hér við land, þar á meðal þorskstofn-
inum. Um 1930 var veiðin um 500
þúsund tonn en féll niður í 300 þús-
und tonn rétt fyrir stríðið. Meðan á
stríðinu stóð fóru allir útlendingam-
ir af íslandsmiðum og þá féll aflinn
niður í 140 til 150 þúsund lestir. Með-
an á stríðinu stóð jókst afli íslend-
inga upp í um 200 þúsund lestir. Afli
á sóknareiningu var mikill, því við
gátum ekki aukið flotann, alveg
gagnstætt því sem var þegar við feng-
um 200 mílna landhelgina. Þessi
mikla friðun frá 1939 til 1945 varð tfl
þess að strax eftir stríð fundu menn
gríðarlega mikinn fisk og aflinn rauk
á fáum árum upp í 500 þúsund lestir.
Sum árin veiddust um 100 þúsund
tonn af 10 ára gömlum fiski. Ég veit
ekkert skýrara dæmi en þetta, um
það að fiskur geti geymst í sjónum,"
sagði Jakob Jakobsson, forstjóri Haf-
rannsóknastofnunar, í samtali við
DV, vegna ummæla þeirra Jóns
Kristjánssonar og Tuma Tómasson-
ar fiskifræðinga, sem gagnrýnt hafa
stefnu Hafrannsóknastofnunar í
botnfiskveiðunum.
Rangfærslur um Kanada-
menn
Varðandi þá kenningu að það hafi
ekki tekist hjá Kanadamönnum að
friða þorskinn og geyma hann í sjón-
um, sagði Jakob að það ætti sér eðh-
legar skýringar. Þegar Kanadamenn
fengu yfirráð yfir sinni fiskveiðilög-
sögu ákváöu þeir að nýta þorskstofn-
inn skynsamlega. Þeir ákváðu að
fiska við svokallaða kjörsókn. Þeir
athuguðu hver meðalnýliðun hefði
verið á nokkuð löngu árabih og það
reyndist hafa verið um 600 milljónir
þorska sem áttu að koma í stofninn
á hverju ári. Út frá því gerðu þeir
sínar spár og komust að því að 600
milljón fiska nýliðun gefi upp undir
mfiljón tonna afla eftir nokkur ár.
Hin mikla áætlun þeirra miðaðist við
þetta.
Síðan kom í ljós, eins og stundum
hefur gerst hér, að skilyrðin í sjónum
versnuðu. Þar að auki kom hafis og
hvers konar óáran og vegna þessa
misfórst klakið. Þeir hafa fengið að
meðaltali 200 til 300 milljóna nýUðun
í stað 600 milljóna. Jakob sagði að
vegna alls þessa hefðu Kanadamenn
ekki fengið þann fisk til að geyma í
sjónum sem þeir bjuggust við. „Það
er því hreinn útúrsnúningur að segja
að það hafi misfarist hjá Kanada-
mönnum að geyma fisk í sjónum,"
sagði Jakob.
Uppbygging íslenska síldar-
stofnsins
„Ég get nefnt enn eitt dæmið, sem
er uppbygging íslenska síldarstofns-
ins. Sú uppbygging hefur byggst á
því að geyma sfidina í sjónum og
veiöa ekki nema 20% af stofninum
árlega, en til samanburðar má nefna
að um 35% til 40% af þorskstofninum
er veitt árlega. Með þessu móti höf-
um við náð sfidarstofninum upp úr
að vera um 20 þúsund lestir 1971 í -
500 þúsund lestir nú. Það er engin
smásfid drepin, en eigi að síður vex
stofninn. Þetta hefur oröið tfi þess
að við fáum gríöarlega stóra ár-
ganga, sem við höfum ekki fengiö
áður, og auk þess höfum við alltaf
getað jafnað síldaraflann frá ári tfi
árs, enda þótt miklu meiri sveiflur
séu í síldarstofninum en þorskstofn-
inum. Við höfum ekki þurft að skrifa
svarta skýrslu u'm síld síðan 1971.
Ég geri mér grein fyrir að önnur lög-
mál gilda um sfid en þorsk, én við
höfum aldrei viljað fara í kjörsókn
með þorskinn, hann er nýttur meira
en það,“ sagði Jakob.
Mikið drepið af smáfiski
Þá sagði Jakob að þessir gagnrýn-
endur Hafrannsóknastofnunar
töluðu alltaf eins og enginn smáfisk-
ur sé veiddur og því sé hafið yfirfullt
af smáþorski. Hann sagðist vfija
benda á að á síðasta ári voru veiddar
um 390 þúsund lestir af þorski. Tfi
þess þurfti 130 milljónir fiska, þar af
voru yfir 60 milljónir ijögurra ára
fiskur. Svo tali menn um að smáfisk-
urinn sé friðaður.
„Svo láta menn alltaf eins og farið
sé eftir tillögum okkur um nýtingu
þorsksins. Það hefur ekki verið farið
eftir þeim tillögum, sem við höfum
lagt fram,“ sagði Jakob.
Meiri vistfræðirannsóknir
Hann var spuröur hvemig á þess-
um deilum stæði mfili fiskifræðinga,
manna með sömu menntun.
„Þessir menn heimfæra sína
reynslu úr vötnunum beint yfir í
hafiö og mér finnst þeir gefa sér
rangar forsendur. Jón Kristjánsson
talar um firna stóra árganga 1983 og
1984. Þetta er ekki rétt, það hafa oft
komið jafnstórir árgangar og raunar
miklu stærri. Það er heldur ekki rétt
hjá honum að vaxtarhraði þess fisks
sé lítill, þvert á móti, hannhefur alls
ekki dottið niður. Ég viðurkenni hins
vegar að það þarf að hafa gát á varð-
andi uppbyggingu fiskstofna. Sá tími
getur komið að skfiyrði í sjónum séu
þannig að það beri ekki stóra fiskár-
ganga. En það sem við höfum veriö
að tala um er að nýta góðærið í sjón-
um og meðan vaxtarhraðinn er mik-
fil til að ná þorskstofninum dálítið
upp. Þótt ég telji hæpið að yfirfæra
reynslu úr vötnum yfir á hafið, þá
er ég alltaf tfibúinn tfi að nýta mér
reynslu manna, hvaðan sem hún
kemur. Við höfum verið biðja um
stórauknar fjárveitingar tfi aukinna
vistfræðirannsókna í hafinu, enda
þurfum við að stórauka þær rann-
sóknir,“ sagði Jakob Jakobsson.
S.dór
f jarmál þín - sérgrein okkar
ÞEGAR HUN GUÐRUN OLGA
VANN HÁLFA MILLJÓN Á
HAPPAÞRENNU KEYPTIHÚN
KJARABRÉF TIL PESS AÐ
PENINGARNIR SKILUÐU
GÓÐUM VÖXTUM!
Það fer ekki á milli mála. Hún Guðrún Olga veit hvað hún
syngur. Þessi unga Reykjavíkurmær vann 500.000,- krónur á
Happaþrennu fyrir nokkru síðan. Það er ekki á hverjum degi,
sem menntaskólastúlkur eignast svona mikla peninga á einu
bretti. Enda var Guðrún Olga í sjöunda himni með vinninginn.
Nú var úr vöndu að ráða. Það var auðvitað freistandi að kaupa
ýmislegt sem unglingar meta mikils. Tískufatnaður, hljómflutn-
ingstæki, innréttingar í herbergið, fjórhjól, snjósleði eða jafnvel
sportbíll gat komið til greina.
Að vel athugðu máli komst hún Guðrún Olga að þeini niður-
stöðu að Kjarabréf væru vænlegasti kosturinn. Kjarabréf bera
háa vexti. Og fyrir vextina gæti hún smátt og smátt safnað sér
fyrir sínum eigin bíl.
Við erum ekki viss um hvað Guðrún Olga ætlar að gera í sam-
bandi við bílakaup. En eitt vitum við upp á hár. Guðrún Olga
er búin að kaupa sér Kjarabréf. Hún er svo sem ekki sú eina
sem álítur Kjarabréfin vera góða fjárfestingu. Undanfarnar vikur
hafa margir unglingar keypt Kjarabréf, til dæmis fyrir ferming-
arpeningana sína.
Þó að allir séu ekki eins heppnir og Guðrún Olga, þá er margt
ungt fólk búið að kanna bestu kostina í sambandi við ávöxtun
á peningunum sínum. Margir þeirra hafa leitað ráða hjá Fjár-
festingarfélaginu í Kringlunni og í Hafnarstræti. Sumir hafa
ineira að segja keypt Kjarabréf. Við teljum Kjarabréfin vera
góða lausn á vandanum. Við teljum líka að þetta svokallaða
unglingavandamál sé ekki til!
FJÁRFESTINGARFÉIAGIÐ
Hafnarstræti 7 101 Reykjavík S (91) 28566 Kringlunni 103 ReykjavíkS 689700