Dagblaðið Vísir - DV - 17.10.1989, Blaðsíða 6

6
1>RÍÐJLTMGUR 17. OKTÖBER 1989.
Viðskipti
Fyrst og fremst fyrir forstjóra:
Forrit sem hjálpar
til við stefnumótun
íslenska tölvuforritíð Arðsemislík-
anið hefur vakið nokkra athygli á
tölvumarkaðnum að undanfornu en
þetta er fyrsta íslenska tölvuforritíð
sem þróað hefur veriö fyrir almenn-
an markað til útreiknings á íjár-
streymi og mats á arðsemi. Forritíð
er fyrst og fremst fyrir stjórnendur
fyrirtækja. Það er unnið af Helga
Geirharðssyni verkfræðingi. íslensk
forritaþróun hf. hefur sett forritíð á
markað.
„Þetta forrit er fyrst og fremst fyrir
stjómendur fyrirtækja. Það er skrif-
að fyrir EXCEL töflureikni og vinnur
efnanhags-, rekstrar og fjárstreymis-
reikning úr þeim forsendum sem
Arðsemislíkanið er fyrir AT tölvur.
líkanið hefur verið matað á,“ segir
Hálfdán Karlsson, framkvæmda-
stjóri íslensku forritaþróunar hf.
Hálfdán segir ennfremur að það sé
öllum stjómendum fyrirtækja nauð-
synlegt að vita sem best hvernig
staða fyrirtækis er á hverjum tíma
og hvað einstakar ákvarðanir þýði
fyrir fyrirtækið.
„Ekkert fyrirtæki kemst hjá því að
gera áætlanir. Þess vegna kemur það
sér vel fyrir stjórnendur, sem vilja
móta stefnu fyrirtækisins, að geta
reiknað út hvað hver áætlun kostar. “
Að sögn Hálfdánar gefur líkanið
út ýmsar kennitölur og hlutfóll sem
skipta miklu máli við rekstur fyrir-
tækja, eins og veltufjárhlutfall. Til
viðbótar er hægt að fá allar niður-
stöður, sem forritíð reiknar út, á
myndrænu formi í köku-, súlu- eða
línuriti.
Helgi Geirharðsson verkfræðingur
hannaði forritíð. Að sögn Hálfdánar
gerði hann það í samvinnu við
Landsbankann, fjármálaráðuneytið,
Samband sparisjóða og Fram-
kvæmdasjóð. Líkanið er unnið í
töflureikninum Excel sem notandinn
þarf að hafa tíl umráða.
Arðsemislíkanið kostar um 70 þús-
und krónur. Excel töflureiknirinn
kostar um 30 til 40 þúsund krónur.
-JGH
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparlsjóðsbækurób. 8-11 Úb,V- b.S- b.Ab.Sp
Sparireikningar
3jamán. uppsögn 8,0-13 Úb.Vb
6mán. uppsogn 9-15 Vb
12 mán. uppsogn 9-13 Úb.Ab
18mán. uppsogn 25 Ib
Tékkareikningar, alm. 2-5 Sp
Sértékkareikningar 4-11 Vb.Sb,-
Innlán verðtryggð Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 0,75-2 Vb
6mán. uppsogn 2,5-3,5 Ib
Innlán með sérkjörum 10-21 Vb
Innlángengistryggð
Bandaríkjadalir 7,25-8 Ab.Sb
Steriingspund 12,5-13 Sb,
Vestur-þýskmörk 5,75-6,25 Ib.Ab
Danskarkrónur 8-8,75 Bb.lb,- Ab
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennirvixlar(forv.) 26-29 lb,V- b.Sb.Ab
Viðskiptavíxlar(forv.) (1) kaupgengi
Almennskuldabréf 28-32,25 Vb
Viðskiptaskuldabréf (1) kaupgengi Allir
. Hlaupareikningar(yfirdr.) 30-35 Sp
Utlán verðtryggð
Skuldabréf 7,25-8,25 lb,V-
b.Ab
Utlán til framleiðslu
Isl. krónur 25-31,75 Vb
SDR 10,25 Allir
Bandaríkjadalir 10,5-10,75 Úb
Sterlingspund 15,5 Allir
Vestur-þýsk mörk 8.25-8,75 Úb,S-
Húsnæðislán 3,5 b,Sp
Lífeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 38,4
MEÐALVEXTIR
óverötr, okt 89 27,5
Verðtr. okt. 89 7,4
ViSITÖLUR
Lánskjaravísitala okt. 2640 stig
Byggingavísitalaokt. 492 stig
Byggingavísitala okt 153,7 stig
Húsaleiguvísitala 3,5% hækkaði 1. okt.
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi bréfa veröbréfasjóða
Einingabréf 1 4,299
Einingabréf 2 2,376
Einingabréf 3 2,822
Skammtímabréf 1.475
Lífeyrlsbréf 2,162
Gengisbréf 1,908
Kjarabréf 4,262
Markbréf 2,254
Tekjubréf 1.806
Skyndibréf 1,285
Fjölþjóðabréf 1,268
Sjóðsbréf 1 2,065
Sjóðsbréf 2 1,622
Sjóðsbréf 3 1,452
Sjóðsbréf 4 1,217
Vaxtasjóðsbréf 1,4575
HLUTABRÉF
Söluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Sjóvá-Almennar hf. 318 kr.
Eimskip 386 kr.
Flugleiðir 170 kr.
Hampiðjan 168 kr.
Hlutabréfasjóður 156 kr.
Iðnaðarbankinn 168 kr.
Skagstrendingur hf. 228 kr.
Útvegsbankinn hf. 144 kr.
Verslunarbankinn 148 kr.
Tollvörugeymslan hf. 110 kr.
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge.
Skammstafanir: Ab = Alþýðubankinn,
Bb = Búnaðarbankinn, Ib = Iðnaðarbank-
inn, Lb = Landsbankinn, Sb = Samvinnu-
bankinn, Úb = Útvegsbankinn, Vb =
Verslunarbankinn, Sp = Sparisjóðirnir.
Nánari upplýsingar um peningamarkað-
inn birtast f DV á fimmtudögum.
Fjögur hús skoðuð fyrir
aðalstöðvar íslandsbanka
Fjórar byggingar eru nú skoðaðar
fyrir aðalstöðvar íslandsbanka.
Tvær þeirra eru Hús verslunarinnar
og gamla Útvegsbankahúsið við
Lækjargötu en ekki fæst uppgefið
hverjar hinar tvær byggingarnar
eru.
Tryggvi Pálsson bankastjóri segir
að stjórn bankanna hafi ákveðið að
gefa ekki upp hvaða húsnæði væri
til skoðunar fyrir aðalstöðvar bank-
ans.
„Við höfum sett okkur þau tíma-
mörk að ákvörðun liggi fyrir í þessu
máli snemma í næsta mánuði."
Tryggvi segir ennfremur að allur
undirbúningur að opnun íslands-
banka um áramótín gangi sam-
kvæmt áætlun.
Um það hvort tekin hafi verið
ákvörðun um fækkun útibúa á Akur-
eyri og í Reykjavík segir hann aö
útibúakerfi þeirra íjögurra banka,
sem mynda íslandsbanka, verði ekki
breytt um áramótín.
„Við munum breyta útibúakerfinu
síðar í áfóngum," segir Tryggvi.
-JGH
Seðlabankahúsið ekki til?
„Ef marka má ársreikning Seðla-
banka íslands er seðlabankabygging-
in við Kalkofnsveg ekki til,“ er upp-
haf greinar í nýjasta tölublaði
Frjálsrar verslunar.
Tímaritíð segir að samkvæmt efna-
hagsreikningi bankans í árslok 1988
sé byggingin ekki skráð sem eign hjá
bankanum. „Þetta vekur furðu enda
er ekki um að ræða neina smásmíði
því húsið er 13.263 fermetrar að
stærð og byggingarkostnaður þess
nam tveimur milljörðum króna á
núverandi verðlagi. En samt þykir
ekki ástæða tU að telja húsiö til eigna
í efnahagsreikningi. Byggingar-
kostnaður hússins var -færður tíl
gjalda á rekstrarreikningi Seðla-
bankans jafnóðum og húsið var
byggt. Með því að færa fjármuni
bankans ekki tU eignar sýnir bank-
inn mun lakari bókfærða eiginfjár-
stöðu en eðUlegt getur taUst. Það
hlýtur að teljast fáheyrð reiknings-
skUavenja að færa fasteign upp á 2
miUjarða króna ekki tíl eignar og
gjaldfæra hana einfaldlega eins og
venjulegan rekstrarkostnað," segir
Frjáls verslun.
'' WMimM
-JGH Seðlabankahúsið. Gjaldfært en ekki eignfært.
Flugleiðir:
Aukið samstarf við félögin úti á landi
Sigurður Helgason, forstjóri Flug-
leiða.
Sigurður Helgason, forstjóri Flug-
leiöa, segir að félagið hyggist enn
efla samstarf sitt við litlu landshluta-
flugfélögin útí á landi í innanlands-
fluginu. Flugleiöir eiga þegar í Flug-
félagi Norðurlands og Flugfélagi
Austurlands. Þá er það í samvinnu
við vestfirska flugfélagiö Emi á
ísafirði.
„Innanlandsflugið hefur verið rek-
ið meö tapi undanfarin ár. Þess
vegna leitum við leiða til að hagræða
sem mest í innanlandsfluginu og er
aukið samstarf við litlu landshluta-
flugfélögin úti á landi liður í því,“
segir Sigurður.
Stjóm Flugleiða hefur ekki enn
tekið ákvörðun um hvaða tegund
verði keypt viö endumýjun innan-
landsvélaflota félagsins sem stendur
fyrir dyrum. „Það er enn verið að
vinna í málinu og skoða dæmið. Það
hefur engin tímasetning verið sett á
þá ákvörðun.“
Þijár tegundir em fyrst og fremst
skoðaðar af hálfu Flugleiða. Það em
Fokker 50, fransk-ítalska vélin ATR-
42 og DASH-8 frá Boeing De Havil-
land í Kanada.
-JGH
Sandkom
NafhLÍndu
heimsfegurðar-
hefurnúöðlast
varanlegan
sess-íalþjóð-
leguflugi.
Verðui'öllum
ílugvélumá
leiðinni Golf-3,
milliislandsog
Færeyja, nú
skyltaðtil-
kynnasigtil
flugsidórnar á íslandi á stöðumiði
sem heitir Linda. Þetta er nýtt naíh,
til heiðui’s henni Lindu okkar, og tek-
ur gildi um miðjan nóvember. Bárust
flölmargar tillögur um nafn á þetta
stöðumið í háloftunum, þar á meðal
Hoffy. Ldnda var hins vegar valin eft-
ir smáþref viö franskan fulltrúa Al-
þjóðaflugmálastofnunarinnar og þeir
hjáFlugraáiasljóm getaþví státað af
þ ví að halda heiðri islenski’ar heirns-
fegurðardrottningar á lofti í bókstaf-
legrimerkingu.
nefhd,semog
öðrum orða*
nefndum.strita
mennviðaði.'-
lenskatækni-
málþaösem
fólkífluggeir-
anumtalai’.
Fraiðiníkring-
umhönnun
vængja, loft-
jti-eymiöum-
1 : hverfisþáog
fleira er viðkemur flughæöni flugvéla
em flestum þungmelt og najrri óskilj-
anleg. í blaöi Flugmólastjómar, Fiug-
heimild, er fiailað um íslenskun flug-
orða. Þar segirfrá ensku hugtaki,
„airfoil“ sem geti haft einar þrjár
merkingar. Sem vængur með
vængsnið en sem ákveðin lögun, sem
s vipar til vængs, getur það hins vegar
heitið vænglag. Síðan segir í Flug-
heimild:, ,Loks getur hugtakið visað
tilhlutarins sjálfs sem hefur vænglag
og/eða vængsnið og þar með þann
eiginleika að mynda lyftikraft við
nægan hraða. Slikur hlutur ei' ekki
endilega vængur, heldur getur hann
t.d. veriö loílskrúfúblað eða segl.
Orðanefiid leggur tíl að nefna þannig
hlutvængildi.“
Núereinníg
reymaöL-
lenskahugtök
ernáyfirhegð-
unloftstreymis
umhvcrfisloff-
faráflugi.
I’annignefnist
það vængloð
scmerþunnt
loftlagerloðir
viðflugvélinaá
flugi en hcfur
mestáhrifá
vængnum. Ef vængloðið streymir
slétt yflrhluta vængsins getur það
heitið langstreymisloð, Ef þetta loð
fer að Iða mun það aftur á móti vera
iöustreymisloð. Sjálflloftstreymið
heitir þá annaðhvort lagstreymi eða
iðustreymi. Loftólgu í kjölfar flugvél-
ar þykir hins vegar réttast að neftia
kjalsog. Hins vegar lagði einhver til
að nefiia þetta fyrirbæri slóðarólgu
en þaö þótti oröanefndinni síðri kost-
ur. Slóðarólgu mætti hins vegar taka
til brúks með skírskotun til ákveð-
inna mannlegra eiginieika.
Ogniðurá
jörðina-eöa
hvað?ítimariti
fyrirnorræna
EX, ersagtfrá
norrænni kvik-
myndahátíðí
Kaupmanna-
hofn Segiri'ra
flárstyrlgum
Norðurlanda-
ráðsogdanska
menntamála*
ráðuneytisins og síöan nefnd nokkur
Stina Ekblad leikkona og „íalenski
handritahöfundurirm Haildór Lax-
ness
Umajén: Haukur L. Haukaaon