Þjóðviljinn - 24.07.1962, Blaðsíða 5

SigurðurThoroddsen
verkfrœðinguróOdra
Á sextugs aímœli Sigurðar
Thóroddsen, verkfræðings, er
okkur sósíalistum það mikil á-
nægja að óska honum til ham-
' ingju með daginn og þakka ein-
læglega allt hans merka og ó-
eigingjarna starf' að því að
þoka íslenzku þjóðinni fram á
við.
I föðurgarði hlaut Sigurður,
sonur Skúla, erfðir þeirrar
sjálfstæðisbaráttu, er setti svip
sinn á upphaf tuttugustu ald-
arinnar og hafði úrslitaþýðingu
fyrir fullveldi fsiands. Æ síðan
hefur sjálfstæði íslands verið
Sigurði heilagt mál. Hvort sem
um aðsteðjandi hernaðarlega,
stjórnmáialega eða efnahags-
iega hættu hefur verið að ræða,
hefur Sigurður haldið vöku
sinni sem sannur íslendirigur. f
/þessu Ijósi ber einnig að skoða
hið merka rannsóknar- og at-
huganastarf hans á sviði vatns-
orku íslands og beizlunar henn-
ar tif aukinnar velmegunar
þjóðarinnar og eflingar sjálf-
stæði hennar. Varnarorð Sig-
urðar Thóroddsen til íslenzku
‘þjóðarinnar um að standa vörð
um sitt hvítagull, raforkuna,
um að afsala ekki auðlindum
sínum í erlendar hendur, eru
‘hollráð íslendings. sem ann
þjóð sinni og selur hagsmuni
hennar öllu ofár.
Sigurður Thóroddsen er einn
sá yfirlætislausasti maður sem
ég hefi kynnst, en ég hygg. að
nau.mast muni fslendingshjarta
slá heitar i öðru brjósti en
hans.
Á unga aldri hneigðist hugur
Sigurðar að sósíalismanum sem
iramtíðarlausn á sámfélags-
vsndamálum manna og sem
endanlegri lausn á sjálfstæðis-
baráttu þjöðanna. Hann gerðist
stofnandi Sósíafistaflokksins
1938, og hefur gegnt margvís-
legum trúnaðarstörfum fyrir
hann. Árið f942 var Sigurður
frambjóðandi • Sósíalistaflokks-
ins á ísafirði, hlaut þar kosn-
ineu með gfæsibrag og sat á
Alþingi árin 1942 til 1946.
Hlutur íslenzkra mennta-
manna í sjálfstæðisbaráttu
þjóðarinnar hefur lengi verið
sérstaklega mikill, ef til vill
hlutíallslega meiri en mennta-
manna með ýmsum ef ekki
flestum. öðrum þjóðum þótt
ekki eigi þar allir óskilið mál.
í>eir upplýstu hana, töluðu
kjark í hana, sýndu henni fram
á gæði landsins, þroskuðu föð-
urlandsást hennar, og þeir
íramsýnustu • hjálpuðu verka-
lýðshreyfingunni við fyrstu
sporin.
Sigurður Thóroddsen er einn
þezti og sannasti fulltrúi ís-
lenzkra menntamanna og alh’a
þeirra miklu þjóðlegu og fram-
sæknu eríða. Hjá hrnum fer
saman hinn næmi skilningur á
.því, að þjóðin megi ekki láta
erlenda aðila fá fangastað á
sér. að hún verði sjálf að eiga
sipn Gullfoss í víðtækari merk-
ingu, sem og í hinu, að fs-
lendingar eigi sjálfir gáfur og
gjörfuleika til þess að byggja
upp sjáifstætt efnahagslegt,
menningar- og stjórnmálalegt
líf í landi sínu og að þeir verði
i þeim efnum að stefna hátt,
ekki sízt á því sviði að íslenzk-
um menntamönnum verði á
hverjum tírna tryggð fullnægj-
andi þekking á nýjustu sigrum
vísinda og tækni.
Ég óska Sigurði Thóroddsen
cg fjölskyldu hans allra heilla
í tilefni þessara tímamóta. Megi
íslenzka þjóðin njóta dýrmætra
starfskrafta hans og hollustu
enn um áratugi. Og megi hann
sjálfur fá að upplifa þá ham-
ingju, að Island bindi eigi önn-
ur bönd en eilífur bláfjötur
Ægis.
Eggert Þorbjarnarson.
Sigurður Thoroddsen, verk-
fræðingur, er gextugur í dag,
Þessi aldur Sigurðar kernur þó
eflaust mörgum okkar yngri
starfsíélögum og kunningjum
hans í .aðra röndina á óvart,
svo mjög sem glaðværð og
gáski æskumannsins einkennir
ennþá viðmót hans og þokar
í daglegri umgengni öllum hug-
leiðingum um aldursmun til
hliðar. Þrátt fyrir það dylst -
engum hin mikla reynsla
og mannvit Sigurðar, hvort
tveggja þroskað á mörgum vel
notuðum starfsárum. Ég man
ekki eftir að hafa þekkt annan
mann, er á hans aldursskeiði
nýtur í jafnríkum mæli í senn
djúprar vi'rðingar fyrir mann-
ko/sti, þekkingu og reynslu^.
og óþvingaðs, glaðværs félags-
skapar yngri manna, er hann
þekkja.
Sigurður á að baki sér langt
og mikið starf. Verkin sýna þar
merkin. í 35 ár hefur hann nú
starfað sem verkfræðingur og á
þeim tima hönd i bagga með
ótrúlpga mörgum mannvirkjum
um allt land. Vatnsveitur, hita-
veitur, hafnarmannvirki, verk-
smiðjubyggingar, samkomu- og
skólahús, mikill fjöldi íbúðar-
húsa og ýmis önnur mannvirki
víðs vegar um landið hafa risið
á grundvelli áætlana og annars
verkfræðilegs undirbúnings Sig-
urðar, og er þó ótalið veiga-
mesta framlag hans til tækni-
þróunar íslands, þar sem eru
störf" hans að virkjunum ís-
lenzkra íallvatna.
Auk alls þessa er alþjóð
kunnugt um stjórnmálastarf-
semi Sigurðar, þar sem hann
átti um árabil sæti á Alþingi
íslendinga.
Tveir af dýrmætustu mann-
kostum Sigurðar, eldheit áett-
jarðarást og framúrskarandi
tækpivit, hefur gert hann að
einum af gagnlegustu sonum
þjóðar okkar. Hann hefur horft
inn í íramtíðina, þar sem auð-
lindir Islands yrðu nýttar ís-
lenzku fólki til betra og ham-
ingjusamara lífs og þjóðinni
allri til fulls efnahagslegs frels-
is og sjálfstæðis. Þessa framtíð-
arsýn hefur hann ekki séð sem
draumlyndur hugsjónamaður,
heldur umfram alls með aug-
um kunnáttumannsins, sem
gjörla kann að beita þekkingu
sinni til að leggja á ráðin allt
niður í smáatriði um það,
hvernig sýnin yrði að veruleika.
Þekkinguna og eljusemina hef-
ur hann .ækki verið nízkyr á í
þessu skyni. Löngu áður en op-
inberir aðilar fólu Sigurði að
vinna að verkfræðilegum und-
irbúningj sfórra virkjunarfram-
kvaemda, hafði hann unnið
mikið og óeigingjarnt starf í
tómstundum að áætlunargerð-
um um nýlingu íslenzkra íall-
vatna.
Verkfræðingum hættir stund-
um við að einblína á tækni-
þróunina og mannvirkin, sem
reisa á, en gleyma í ákafanum
að hugsa út í, hver muni njóta
ávaxtanna.
Undir þessa sök verður Sig-
urður Thcroddsen ekki seldur.
Rótgrónar jafnréttishugsjónir
og ættjarðarást hans, sem allt-
af háfa verið efst á blaði hjá
honum, tryggja það. að -hagur
og heill þjóðarinnar og umfram
allt hins starfandi alþýðufólks
er driffjöður hugmynda háns
um nýtingu auðlynda landsins
okkar.
Sigu.rður á því ótvírætt
heima í forustuliði fyrir við-
leitni heilbrigðustu afla þjóðar-
innar til tækniframfara og
fullrar nýtingar' náttúrugæða
íslands.
Ég tel það hafa verið spor
aftur á bak, er Sigurður hvarf
úr sölum Alþingis. Þar er ein-
mitt þörf fyrir fleiri menn, sem
kostum hans eru gæddir.
Sigurður nýtur óskiptarar
virðingar starísbræðra sinna í
verkfræðingastétt og hefur
gegnt fjölmörgum trúnaðar-
störfum í félagssamtökum verk-
fræðinga.- Er hann nú íormaður
Verkfræðingafélags íslands.
Svo sem kunnugt er, er Sig-
urðuf sonur hinna þjóðkunnu
merkishjóna, Theódóru og
Skúla Thoroddsen. Ekki þyrftu
þau að kvarta undan ræktar-
leysi hans við þann neista
þjóðfrelsishugsjóna og ættjarð-
arástar, sem þau gáfu eftirkom-
endum sínum í arf.
Um leið og ég árna Sigurðí,;
Thoroddsen allra heilla á sex-
tu.gsafmælinu, vil ég votta hon-
u.m virðingu mína og þakklætí
fyrir langa og lærdómsríka við-
kynningu og samstarf, og bera
fram þá ósk, að lengi enn megi
íslenzka þjóðin njóta mann-
kosta hans, þekkingar og
starfskrafta.
Guðmundur Magnússon.
FRIÐARRAÐSTEFNU
Moskvu. Frá fréttaritara. Svo
• héldu umræður áfram á þing-
inu, á allsherjarfundum, í
nefndum, ’á fundum starfs-
bræðra í ýmsum greinurri. Iv-
ekovic frá Júgóslaviu sagði sitt
fólk vera á móti öllum kjarn-
orkusprengingum: við neitum
því að kjarnorkuveldin hafi
rétt til að taka ákvarðanir, sem
haía lengi síðan alvarlegar af-
leiðingar fyrir allt mannkjmið.
Sænskur þingmaður og sósíal-
demókrati vildi 'koma í veg íyr-
ir að kjarnorkuveldum fjölgaði.
Isamu mælti fyrir hönd áheyrn-
arfulltrúa írá Sósíalistaflokki
Japans (12 milljón atkvæða við
síðustú kosningar); hann mælti
gegn erlendum herstöðvum og
vildi taka Okinawamálið á dag-
skrá hjá SÞ. Hópur amerískra
einstaklinga gerir í löngu skjali
grein fyrir afstöðu sinni til
friðarmála; þeir sögðust eiga
erfitt með að vinna með
Heimsfriðarráðinu sakir þess,
að friðarhreyfingar • • sósíalist-
ísku landanna mótmæltu aldrei
aðgerðum ríkisstjórna sinna.
Odinga frá Kenya talaði af
hálfu flokks Jomo Kenyatta og
sagði heimsvaldasinnum til
syndanna með skaphita og-
mælsku.
Margir fulltrúar viku að ræðu
KrústjoffS á ráðstéfnunrií og
þótti það góðs viti að forsæt-
isráðherra landsins hafði sýnt
ráðstefnunni þann sóma að gera
henni ýtarlega grein fyrir af-
stöðu sinni til afvopnunar, og
svo það að hann lýsti því yfir
að hann . jnyndi aldrei hefja
LOKIÐ
Eftir ARNA
BERGMANN
stríð til að útbreiða kommún-
ismann. Það hefði góð áJhrif á
andrúmsloftið ef svipuð yfirlýs-
ing bærist frá Kennedy: að
hann myndi aldrei stríða til áð
útbreiða starfssvið írjáls fram-
taks á jörðinni. Enn þeirra sem
á þessa leið mæltu var brezki
verkamannaílokksþingmaður-
inn Sidney Silverman. En hann
bætti þvi ■við, ■ að Krústjoff
hefði gefið heiminum nýja og
sterka von, hefði hánn notað
tækifærið til að, lýsa því, yfir
að Sovétríkin myndu ekki gera
neinar tilraunir með kjarnorku-
vopn næstu tvö átiri — eins
og þau hefðu þgert einu sinni
áður. Hanp, sagði einnig: ,,Mér
Iíöl nú þetur ef ræða Krúst-
joffs hefói ekki gert ráð fyrír
þ\u, • ÍM> ífsovétríkin hefðu alltaf
haft rétt fyrir sér, og áldréi
lagt neinn skerf til kalda striðs-
ins“. Silverman lauk einnig
lofsorði á þingið fyrir það skoð-
anafrelsi • sem á því ríkti: „hér
hafa heyx-zt raddir sem ckkt
heyrðust áður á slíkum ráð-
stefnum. Við munum ekki
leysa mörg vandamál, en við>
munum skapa það andrúmsloft
sem leyfir okkur að halda írani
ólíkum skoðunum til gagns fyr-
ir mannkynið . .
Við mu.num ekki leysa mörg
vandamál,- sagði þingmaðurinn.
Þetta er að mörgu leyti rétt,
einkum vegna þess að ráðstefn-
an var mjög fjölmerin, — fjöl-
menni - gerir markvisst starC
erfitt, í fjölmenni er erfiðara
að átta sig á því, hvað nýtt ei*
og gagnlegt í ræðum ■ o.g hvað
er margþvæld ' endurtekning.
Og að sjálfsögðu er lykillinn
að lausn vandamálanna enn
sem fyrr í höndurn ráðamanna
stórveldanna. En. það skapast
semsagt andrúmsloft. sem héf'-
ur holl og örvandi áhrif á full-
trúa þessarar ráðstefnu:" menn
sjá að þeir eru ekki einir unx
sínar áhyggjur, þeir fret/ta
margt. Síðan koma þeir hver tit
síns heima og máske kunna
þeir betur en áður að tala tfí
fólks, fá það til að hugsa ,alvar-:
lega um frið og kjarnavópn. Qg
þá yrði næsta skref aðgerð:
menn marséra gegn spréngj-
unni. Þetta hefur allt þýðingu..
því fjölmörgum fulltrúum bar
saman um það, að einhver
helzti óvinur friðarins er kæru-
leysi mannanna, andvaraleyst
þeirra.
Á fundi vísindamanna 'Wátf
rætt -um mikla ábyrgð þeirra
þeir eru skyldir til að veita
Framhald á 5. síðu,-
Þriðjudagur 24. júlí 1962 — ÞJÓÐfVILJINN — (§