Þjóðviljinn - 04.12.1977, Blaðsíða 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 4. desember 1977
KJARTAN ÓLAFSSON:
Vegabréf frá Washington
Fyrir hálfum mánuði fór fram
prófkjör um skipan framboðslista
i komandi alþingiskosningum hjá
Sjálfstæðisflokknum i Reykjavik.
f tengslum við prófkjörið var
framkvæmd könnun á viöhorfum
liðsmanna Sjálfstæðisflokksins til
ýmissa málefna. Menn voru
spurðir hvort þeir vildu leyfa
bruggun áfengs öls, hvort þeir
vildu hafa stjórnarráðið i gamla
miðbænum eða ekki, — og fleira i
svipuöum dúr.
7.254 gegn 1.510
Ein var sú spurning, sem þarna
var lögð fyrir kjósendur Alberts
Guðmundssonar og Geirs Hall-
grimssonar, sem skipti meira
máli en hinar.
Þaö var spurt hvort menn vildu
láta bandariska herinn kosta
þjóðvegagerð á Islandi eöa
ekki.bessari spurningu svöruðu
8.764 kjósendur Sjálfstæðisflokks-
ins. Já sögðu 7.254, en nei sögðu
1510. Það voru milli 80 og 90%,
sem töldu að Bandarikjamenn
ættu að kosta gerð þjóðveganna á
Islandi, aðeins milli 10 og 20% að-
spurðra reyndust þessu andvigir.
Aöeins einn frambjóöendanna i
pfórkjöri Sjálfstæðisflokksins
fékk stuðning'fleiri manna heldur
en hugmyndin um það, að banda-
riska hermálaráðuneytið sæi um
kostnað af byggingu þjóðvega á
tslandi. Þessi einasti eini var Al-
bert Guðmundsson, sem skipa
mun efsta sæti á lista Sjálfstæðis-
flokksins i Reykjavik i komandi
alþingiskosningum, sjálfkjörinn
fánaberi flokksins.
Forsætisráðherra tslands heitir
Geir Hallgrimsson. Hann er jafn-
framt formaður i Sjálfstæðis-
flokknum. Af nær 10.000 þátttak-
endum i prófkjöri Sjálfstæðis-
flokksins reyndust tæp 3000 ekki
hafa neinn áhuga fyrir þvi að Geir
Hallgrimsson yrði i hópi hinna 12
efstu á framboöslista Sjálfstæöis-
flokksins i þingkosningunum.
t prófkjöri Sjálfstæðisflokksins
voru það sem sagt um hclmingi
fleiri sem afþökkuðu Geir Hall-
grimsson, heldur en hinir 1510,
sem afþökkuðu bandariskar
hernaðarmútur til þjóðvegalagn-
ingar á tslandi.
Nú þykir sómi að
skömmunum
Þegar Keflavikursamningurinn
var gerður árið 1946, þegar við
gengum i NATO árið 1949 og þeg-
ar „varnarsamningurinn” svo-
kallaði var gerður árið 1951, þá
var sagt við islensku þjóðina, að
allt væri þetta gert af illri nauö-
syn og aðeins til skamms tima.
Það var sagt að auðvitað mætti
hersetan engin áhrif hafa á gang-
verkið i okkar eigin þjóðlifi, hér
væri aðeins komið elskulegt varn-
arlið til að bjarga okkur undan yf-
irvofandi árás austan úr heimi.
Einhverjir leyfðu sér að nefna
landsölu, en þeir voru hrópaðir
niður af varðhundum islenskrar
borgarastéttar og stimplaðir,
sem handbendi heimskommún-
ismans.
Þá var landsala enn skammar-
orð. Nú þykir mönnum sómi að
skömmunum og fáir tala um illa
nauðsyn. Þannig breytast við-
horfin, — ekki á einni nóttu, en
smátt og smátt, oft án þess að
menn viti af. Það er nú orðið
augljóst, að engin viðvörunarorð
voru of sterk, þau sem sett voru
fram er veriö var að flækja okkur
i hernaðarnet Bandarikjanna.
Þeir gullnu fjötrar, sem siðan
hafa verið ofnir eru orönir býsna
þétt riðnir. Það sýnir m.a. sú
skoðanakönnun Sjálfstæðis-
flokksins sem hér var minnst á.
Sjálfstæðir menn í
Sjálfstæðum flokki
í Sjálfstæðu landi
Auðvitað hefur islensk brask-
arastétt frá þvi fyrsta sótt
ómældan gróða á vit hernáms-
liðsins, og vel má minnast þess,
aö núverandi stjórnarflokkar,
Sjálfstæðisflokkurinn og Fram-
sóknarflokkurinn gerðu strax i
byrjun með sér helmingaskipta-
félag um margvislega þjónustu
viö hernámsliðið á Keflavikur-
flugvelli. Sjálfstæðisflokkurinn
stóð að Sameinuöum verktökum,
þar sem Geir Hallgrimsson, nú-
verandi forsætisráðherra var
fyrsti framkvæmdastjórinn fyrir
aldarfjórðungi siöan. Framsókn-
arflokkurinn stóð aö hlutafélag-
inu Reginn. Nú hafa bæði þessi
fyrirtæki fyrir löngu veriö sam-
einuð i Islenskum aðalverktökum
hf., en gróðinn heldur áfram að
streyma frá herstöðinni, svo sem
sjá má á þeirri stórbyggingu, sem
Islenskir aðalverktakar eru nú að
reisa i Reykjavik.
Og nú finnst yfirgnæfandi'
meirihluta baráttumanna Sjálf-
stæðisflokksins timabært, aö is-
lenska rikið leggist einnig á spen-
ann frá Keflavikurflugvelli og afli
þaðan fjár til opinberra fram-
kvæmda i stað þess að vera að
plaga góðborgara með skatt-
heimtu!
Á Almannagjárbarmi
hangir verömidinn
frá Jósep Lúns
Þó er eins og einhvern ugg hafi
sett að Geir Hallgrimssyni, for-
manni Sjálfstæðisflokksins. Hann
segist ekki vilja setja verðmiða á
tsland, og mæli hann þar manna
heilastur. En þessum verðmiða
hefur sem kunnugt er nú þegar
verið klint á land okkar. Það
gerði ekki minni maður en sjálfur
aðalframkvæmdastjóri NATO,
Jósep Lúns. Verðmiðinn hljóðaði
upp á 4600 miljarða króna, en það
var sú upphæð, sem Lúns taldi að
NATO og Bandarikin þyrftu aö
kosta til i nýjum hernaðarumsvif-
um, ef íslendingar sendu Banda-
rikjaher burt af Miönesheiði.
Upphæðin er 50 sinnum hærri en
fjárlög isl. rikisins i ár.
Það er þessi verömiði, sem
7.254 flokksmenn Geirs Hall-
grimssonar hafa komiö auga á.
Þeir einblina nú á þennan undar-
lega miöa sem hangir yfir Þing-
völlum á barmi Almannagjár og
geta reyndar ekki haft af honum
augun. Þeir hiröa fátt um þaö,
hvort forsætisráðherra íslands
lætur sér slikt lika betur eða verr.
Við erum nefnilega undir þvi
lögmáli, aö svo sem maðurinn sá-
ir, svo og hann uppsker.
Þeir sem mótast hafa af siða-
skoðun og áróðri forkólfa Sjálf-
stæðisflokksins á undanförnum
árum og áratugum horfa að sjálf-
sögöu nær allir fyrst og fremst á
peningagildið i hvaða tilviki sem
er. Þetta hefur þeim verið kennt
af sinum leiðtogum. Þennan boð-
skap hafa þeir meötekið að
morgni, kveldi og um miöjan dag
alla daga ársins.
Þvi skyldu dyggir lærisveinar,
mótaðir af sinum meisturum svo
ekki vilja taka við ágætum dollur-
um frá góðum vinum, fremur en
borga skattana sina?
Þarf Geir Hallgrimsson, for-
maður Sjálfstæðisflokksins að
vera hissa á þvi? — Eftir höfðinu
dansa limirnir.
Sjálfstæðisflokkurinn og for-
kólfar hans hafa hingaö til aldrei
hikað við að setja verömiða á allt
milli himins og jarðar. Þeir hafa
verið i takt við doktor Jósep Lúns
sem setti verðmiða á Island og
hans nóta.
Er ekki boöskapurinn um óheft
frelsi fjármagnsins, það guð-
spjall, sem sérhver sannur Sjálf-
stæðismaður trúir á?
Þeir trúa ekki á
skrýtluna um
„varnir landsins”
Og fyrst sjálfur Jósep Lúns hef-
ur sett verðmiða á fsland, hvi
skyldi þá ekki einn venjulegur
Varðarfélagi eða vesæll Heim-
dellingur vflja fá ókeypis vegi og
ókeypis brýr vestan frá hinni
frjálsu Ameriku? Og þvi skyldi
ein forsjál Hvatarkona ekki vilja
láta Amerikanann borga allar
okkar almannavarnir, eins og
Gunnar Thoroddsen hefur stungið
upp á?
Þeir sem ekki þekkja annað
gildismat en það, sem talsmenn
Sjálfstæðisflokksins hafa prédik-
að af ofurkappi i áratugi, þeir
lenda nær óhjákvæmilega i hópi
hinna 7.254 alberta.
Þeir trúa ekki á skrýtluna um
„varnir landins” og er það út af
fyrir sig skiljaniegt, en þeir vilja
fá peninga, peninga fyrir Reykja-
nes, svo fyrir Langanes. Þeir
vilja aö visu ekki gefa kónginum
Grimsey, en þeir vilja selja hæst-
bjóðenda.
Þaö er þarna sem viö erum á
vegi stödd. Þaö er hingað sem
prangarasiðferöiö hefur leitt, þá
þjóð sem fagnaði fyrir bráðum 60
árum.
Er ekki mál að linni, eða ætla
menn lengra á sömu braut?
Geir talar um
herflugvöll á
Austurlandi
Þaö er vissulega ástæða til að
fagna ummælum Geirs Hall-
grimssonar, þegar hann bauð
hinum 7.254 að strika sig út. Það
var eins og maðurinn heföi vakn-
að eitt augnablik af vondum en
tælandi draumi.
En þessi fögnuður verður þvi
miður blendinn. 1 ræðu sinni á
flokksráðsfundi Sjálfstæðis-
flokksins þann 25. nóv. s.l. fór
Geir Hallgrimsson allt i einu að
tala um nýjan herflugvöll á Aust-
urlandi.
Forsætisráðherranum fórust
þar orö á þessa leið: „Verði nið-
urstaðan sú eftir slikt mat, að
byggja þurfi nýjan flugvöll, t.d. á
Austurlandi eða annars staðar og
leggja vegisem tengi fiugvellina,
verðum við að gera okkur grein
fyrir þvi, að við verðum að sætta
okkur við aukin umsvif varnar-
liðsins. Slikur nýr flugvöilur,
reistur i varnanna þágu, kallar á
liö og herbúnað til þess að hann
komi að gagni.”
Þetta eru merkileg orð og sann-
arlega umhugsunarverð. Hvað
meinar maðurinn? Hvað er hann
að boða? Geir Hallgrimsson hefur
haldið þvi fram siðar i umræðum
á Alþingi, að þetta tal um nýjan
herflugvöll á Austurlandi „i varn-
anna þágu” hafi bara verið svona
hugdetta, eða dæmi um það sem
gæti gerst!
Má vera að svo sé. En á fulltrú-
arráðsfundinum er Geir Hall-
grimsson að tala við fólk, sem
flest vill láta Bandarikjaher taka
aö sér þjóðvegagerð hér á tslandi.
Forsætisráðherrann er að segja
við þetta fólk: Vist gæti komið til
mála að láta þá borga fyrir okkur
vegina, en þá verður lika að heita
svo að vegirnir séu lagðir „i varn-
anna þágu”! Hér þarf sem sagt
bara að búa til forsenduna, og þá
geta hinir 7.254 góðborgarar feng-
ið sina ókeypis vegi frá Washing-
ton. Og forsendan, hver er hún?
Fleiri „varnarstöðvar” á þessu
eða hinu landshorni, — t.d. flug-
völlur á Austurlandi, og svo
frjálsir og vestrænir vegir á milli
flugvallanna eöa „varnarstöðv-
anna”.
Þannig er e.t.v. hægt að sam-
eina sjónarmið þeirra sem um-
fram allt vilja hafa varnir og
meiri varnir og svo hinna sem
meira eru gefnir fyrir dollarann,
en láta sér fátt finnast um ógnir
rauða hersins.
Auknar „varnir”
• aukinn gróði
Formaður Sjálfstæðisflokksins
leitar leiða til að sætta sjónarmið-
in i Sjálfstæðisflokknum, sjónar-
miö varna á varnir ofan og sjón-
armiö gróða á gróða ofan. Þess
vegna hagaöi hann orðum sinum
svo sem hér hefur verið vitnaö til
á fulltrúaráðsfundinum.
Auknar varnir þýða aukinn
gróða, segir Geir, og það skilja
sannir Sjálfstæðismenn.
En stendur þá eitthvaö til með
herflugvöll á Austurlandi? — Vit-
aö er að vestur i Bandarikjunum
eru uppi háværar kröfur hjá her-
foringjum um aukin hernaðar-
umsvif á Islandi. 1 þeim efnum
má m.a. vitna i mjög útbreitt
bandariskt timarit um flughern-
aö, sem heitir Aviation Week &
Space Technology. Þar birtist
þann 22. ágúst i sumar grein á
blaðsiöu 39 — 51, þar sem nokkuð
er komiö inn á þessi efni. Greinin
er skrifuð frá aðalstöðvum NATO
i Brussel af manni aö nafni
Robinson.
NATO-kröfur
um aukin
hernaöarumsvif
Þarna er þvi haldið fram, að Is-
landi verði að halda innan NATO
„hvaö sem það kosti”. 1 greininni
er talað um, að Bandarikjamenn
ættu endilega að reyna að ná
samkomulagi um frekari umsvif
á tslandi, einkum um byggingu
nýrra radarstööva. („U.S. shouid
be trying to get cooperation
to build more facilities in Ice-
land, particularly early warning
radar sites”). t greininni er tal-
að um að nýjar radarstöövar
mætti byggja á norðanverðu ts-
landi, en til þess að þetta megi
takast þurfi að bæta sambúöina
við Islendinga, þar sem afstaða
tslendinga til dvalar Bandarikja-
hers hér á landi sé enn neikvæð.
(„Additional radars could be
placed in Northern Ice-
laiid..Relations with the Ice-
landers however need to be im-
proved. The attitude toward U.S.
presence on the island is still
negative.”) Siöan er talað um að
bygging nýrra radarstöðva og
mönnun þeirra gæti e.t.v. egnt
tslendinga til enn frekari and-
stöðu, og þess vegna sé vert að
fara með gát.
Þarna er fluttur sá boðskapur
frá höfuðstöðvum NATO að hér á
Islandi þurfi aukin hernaðarum-
svif, og það er alveg sérstaklega
talað um nýjar radarstöðvar á
Norðurlandi. Geir Hallgrimsson
talar um herflugvöll á Austur-
landi, segir að visu engin tilmæli
hafa borist, en það þurfi stöðugt
að endurmeta hver „varnarþörf-
in” sé, og forsætisráðherrann tók
sérstaklega fram á Alþingi, að
þetta endurmat geti leitt i ljós
þörf á auknum „vörnum”.
Og hverjir halda menn að
framkvæmi þetta endurmat?
Halda menn að það verði Einar
Agústsson eða Vilhjálmur á
Brekku? Nei, það veröa herfor-
ingjar NATO sem að óbreyttu
svara þvi, hvort henta þyki að
byggja herflugvöll I Eiöaþinghá,
eöa efna til kafbátalægis i Mjóa-
firöi.
Þegar Geir Hallgrimsson talar
um herflugvöll á Austurlandi, þá
veit hann fullvel um áhuga hern-
aöaraðila i Bandarikjunum fyrir
auknum hernaðarumsvifum hér á
landi. Sá áhugi hefur komið fram
opinberlega, svo sem tilvitnanir
hér að ofan sýna.
Með tali sinu er Geir að gefa
Bandarikjamönnum undir fótinn,
en lætur þá vita af þvi i leiðinni,
að þeir megi þá lika búast viö að
þurfa að kosta vegalagningu milli
bækistöðvanna, —allt i varnanna
þágu!
Herinn verdur
að fara
Beiðni hinna 7.254 sönnu Sjálf-
stæöismanna um vegafé frá
Washington er smánarblettur á
fullvalda þjóð. Það skilur jafnvel
Geir Hallgrimsson. Beiðnin sýnir
hversu brýnt það er, aö menn
staldri við, liti bæði aftur og fram
og skipi sér til varðstööu. Engin
lausn er til önnur en brottför
hersins. Ef þjóðleg öfl ná ekki að
sameinast til skeleggrar og um-
fram allt markvissrar baráttu á
allra næstu árum, þá munu sölu-
mennirnir fyrr en varir selja
gamla Island meö bros á vör eins
og hvern annan konfektmola. I
staöinn munu þeir ekki aðeins fá
steinsteypta vegi um hvern hól og
dal, heldur hlutabréf i ameriska
draumnum þar sem örbirgöin og
allsnægtirnar kallast á yfir óbrú-
anlegt djúp.