Þjóðviljinn - 24.04.1982, Síða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 24.-25. aprll 1982
stjórnmál á sunnudegi Kjjartan
Nú er sókn besta vörnin Ólafsson skrifar
Kosningar og kjarabarátta
Nýja sundlaugin i Breiöholti. — Eitt þeirra mörgu mannvirkja sem
tekin hafa verið I notkun á kjörtimabili núverandi borgarstjórnar f
Reykjavik.
Þótt Alþingi sitji enn að
störfum og þar séu mörg
hitamál til umf jöllunar, þá
fer ekki hjá þvi að athygli
þeirra sem um stjórnmál
hugsa beinist nú öðru
fremur að borgarstjórnar-
kosningunum í Reykjavík
og sveitarstjórnarkosning-
unum um allt land þann 22.
mai n.k.
Auk kosninganna hljóta svo
samningamál verkalýösfélag-
anna aö veröa I brennidepli á
næstu vikum, en kjarasamningar
almennu verkalýðsfélaganna
renna út þann 15. maf n.k. viku
fyrir kjördag, og hefur samninga-
nefnd verkalýösfélaganna farið
þess á leit viö félögin aö þau afli
sér hiö fyrsta verkfallsheimilda.
Meirihlutinn
neitaði að svara
A miðvikudaginn i þessari viku
birti Dagblaöið og Visir niöur-
stööur skoðanakönnunar um fylgi
flokkanna viö komandi borgar-
stjórnarkosningar i Reykjavik.
Þessi skoðanakönnun var mjög
sérstök aö þvi leyti aö meirihluti
aöspuröra, eöa 52,3% neituðu að
gefa nokkuö upp um það hvaða
lista þeir hygöust kjósa i kosning-
unum 22. mai I vor. Af 600 ein-
staklingum sem leitað var til
neituðu 314 að gefa upp afstööu
sina eða voru óákveönir, en aö-
eins 286 gáfu svör. Svona litil
þátttaka, en hátt hlutfall þeirra
sem ekki svara, veldur þvi aö slik
skoðanakönnun segir út af fyrir
sig harla litið.
Samkvæmt þessari könnun ætti
Sjálfstæöisflokkurinn aö fá tvo af
hverjum þremur borgarfulltrú-
um i Reykjavik i vor eða 14 borg-
arfulitrúa af 21. Alþýöubandalag-
ið, Alþýöuflokkurinn og kvenna-
framboðið fengju samkvæmt
skoöanakönnuninni 2 borgarfull-
trúa hver listi og Framsóknar-
flokkurinn aðeins einn.
Sterk aðvörun samt
Þótt skoðanakönnun sem þessi,
þar sem meirihlutinn neitar aö
svara, sé langt frá þvi aö vera
marktæk, þá fela niðurstööur
hennar engu aö siöur i sér mjög
sterka aövörun til allra þeirra,
sem hindra vilja valdatöku þeirr-
ar harösviruöu fjármálakliku
sem stjórnar Sjálfstæöisflokkn-
um og Vinnuveitendasambandinu
og hefur þá Daviö Oddsson og
Geir Hallgrimsson aö pólitiskum
leikbrúöum.
1978 réðu 0,1%
úrslitum
Reykjavikurborg vannst úr
6 dögum fyrir kjördag 1978
gaf Vísiskönnun íhaldinu
lika 60—70% atkvæða og
tvo þriðju borgarfulltrúa.
•
Kröfur Vinnuveitenda-
sambandsins um 20—30%
kjaraskerðingu eru kröfur
Sjálfstæðisf lokksins, þær
sömu og kynntar voru með
„leiftursókninni" 1979.
Eða minnist nokkur maður
þess, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi fyrr eða
síðar snúist gegn kröfum
frá heildarsamtökum at-
vinnurekenda?
höndum ihaldsins 1978 meö stór-
sigri Alþýðubandalagsins, og þá
var þaö 0,1% kjósenda sem réöi
úrslitum.
Borgin vannst meö miklu og
þrotlausu starfi fjölda stuðnings-
manna siöustu vikurnar fyrir
kjördag, og borgin veröur þvi að-
eins varin nú aö stuöningsmenn
Alþýöubandalagsins skipi sér all-
ir sem einn til varnar og sóknar á
viglinuna sem dregin er i sér-
hverju húsi, á sérhverjum vinnu-
stað.
Utankjörstaöakosningin hefst i
dag, hér má engan tima missa.
Skoðanakannanir
1978 og 1979
voru líka svona
Viö skulum muna vel að sex
dögum fyrir borgarstjórnarkosn-
ingarnar 1978 birti Visir niöur-
stööur skoöanakönnunar, sem
voru mjög áþekkar þeim sem
birtar voru nú i vikunni. Sam-
kvæmt þeirri könnun 1 mai 1978
átti Sjálfstæöisflokkurinn lika aö
fá tvo af hverjum þremur borgar-
fulltrúum, 10 af 15 og milli 60 og
70% atkvæöa. En þegar kosiö var
sex dögum siöar varö niöurstaöan
allt önnur. Sjálfstæöisflokkurinn
fékk aöeins 7 borgarfulltrúa og
tapaöi meirihlutanum i borgar-
stjórn Reykjavikur i fyrsta sinn á
sinum 50 ára ferli.
Viö skulum lika muna aö
nokkru fyrir alþingiskosningarn-
ar 1979 birtu siödegisblöðin niöur-
stööur skoöanakannana, sem
bentu til þess, aö Sjálfstæöis-
flokkurinn gæti hæglega fengiö
hreinan meirihluta á Alþingi i
þeim kosningum, þvi i skoöana-
könnunum var fylgi flokksins um
og yfir 50%. Niöurstaöan varð
hins vegar sú, aö Sjálfstæöis-
flokkurinn fékk ekki stuöning
nema frá rúmum þriöjungi kjós-
enda i þeim kosningum, og aöeins
21 þingmann.
Þessi dæmi eru rifjuð upp hér
til aö minna á aö sú skoðanakönn-
un Dagblaösins og Visis sem
kynnt var I vikunni er enginn
dómur, heldur aöeins sterk að-
vörun til okkar allra sem vilja'
koma i veg fyrir alræöi valda-
kliku Sjálfstæöisflokksins og
Vinnuveitendasambandsins i
málefnum Reykjavikurborgar og
i landsmálum.
Ætla má aö þaö sé flestum auð-
velt úrlausnarefni aö ákveða
hvort þeir styöji Sjálfstæðisflokk-
inn i komandi borgarstjórnar-
kosningum ellegar einhvern
hinna flokkanna. Hitt getur vafist
meira fyrir mönnum, hvern af
andstöðulistum Sjálfstæöis-
flokksins þeir skuli kjósa. Meö til-
liti til þess þarf varla óhóflega
bjartsýni til að ætla, að mjög
margir i þeim meirihiuta, sem
ekki vildi svara spurningum siö-
degisblaösins nú, séu aö velta fyr-
ir sér, hvern af þeim fjórum list-
um sem ekki tilheyra Sjálfstæöis-
flokknum þeir ætli aö kjósa.
Alþýðubandalagið er
eina pólitíska aflið
gegn alræði
peningavaldsins
Það val getur veriö mörgum
erfitt af ýmsum ástæðum. En við
minnum á: Mesti sigur sem
valdaklika Sjálfstæðisflokksins
og Vinnuveitendasambandsins
gæti náð væri sá, að Alþýöu-
bandalagiö færi halloka. A öllum
vigstöövum er Alþýðubandalagið
sterkasta afliö gegn þvi alræði
peningavaldsins, sem að er
stefnt. Þaö gildir um borgar-
stjórn Reykjavikur, það gildir um
iandsmálin stór og smá, — og það
gildir ekki sist i þeirri stéttabar-
áttu sem verkalýðshreyfingin
heyr viö erfiðan og harövitugan
andstæðing, m.a. I yfirstandandi
kjarasamningum.
Vilji menn svara meö mark-
vissum hætti tilraunum valda-
kliku Sjálfstæöisflokksins til þess
að ná á ný alræðisvöldum yfir
Reykjavikurborg — og siöan yfir
landinu öllu — þá dugar ekkert
annaö en öflugur stuöningur við
Alþýöubandalagiö.
Svarið er eining —
ekki sundrung
Svariö viö tilraunum heildsala-
klikunnar I kringum Geir Hall-
grimsson til aö ná hér alræöis-
völdum getur ekki veriö það aö
styöja nú i svo þýöingarmiklum
kosningum samtök sem enga
skoöun hafa á stærstu málum
Fari Sjálfstæðisflokkurinn
með sigur af hólmi í
borgarstjórnarkosning-
unum nú, þá hafa hörðustu
andstæðingar ríkis-
stjórnarinnar treyst að
stórum mun valdastöðu
sina innan flokksins.
•
Vinnuveitendasambandið
ætlar sér að nota borgar-
stjórnarkosningarnar til að
rjúfa hina pólitísku
varnarlinu verkalýðs-
hreyfingarinnar i trausti
þess að þá verði eftir-
leikurinn auðveldari við
samningaborðið.
þjóöarinnar. Svariö getur heldur
ekki verið þaö aö vinstra fólk
skipti sér niður i afmörkuð hólf
eftir kynjum, karlar i einn bás
konur i annan, eöa eftir aldri —
gamlir i einn bás, ungir i annan
og miöaldra i þann þriöja. Slik
sundrung veldur mestum fögnuöi
i Valhöll Sjálfstæðisflokksins.
Svariö á aö vera aöeins eitt:
Voldug og sterk fjöldaeining um
þann flokk sem vaidaklika Sjálf-
stæöisflokksins og Vinnuveit-
endasambandsins óttast mest,
þann eina flokk sem i öllum höf-
uðmálum er á öndveröum meiö
viö pólitik þeirrar braskarastétt-
ar sem ræöur ferðinni i Sjálfstæö-
isflokknum og i Vinnuveitenda-
sambandinu.
Á Geirsliðið að fá
alræðisvöld?
Meö stuöningi viö Sjálfstæöis-
flokkinn nú væru menn ekki aö
styrkja þann arm flokksins, sem
brotist hefur undan alræöisvöld-
um herranna i Vinnuveitenda-
sambandinu og Valhöll og mynd-
aö rikisstjórn meö Alþýðubanda-
laginu. Það er væntanlega aug-
ijóst hverju barni.
Davið Oddsson er fyrst og
fremst frambjóöandi Geirs Hall-
grimssonar og hans nánustu fé-
laga i innsta hring Sjálfstæðis-
flokksins og Vinnuveitendasam-
bandsins. Hann leikur sitt hlut-
verk i þeirra þágu.
Fari Sjálfstæöisflokkurinn með
sigur af hólmi i borgarstjörnar-
kosningunum I Reykjavik, þá
hafa hörðustu andstæöingar nú-
verandi rikisstjórnar innan
flokksins treyst að stórum mun
sina valdastöðu innan flokksins,
og fengið þau vopn i hendur sem
ekki munu veröa spöruö á ,,upp-
reisnarmennina” innan flokksins.
Valdaklika ráöandi afla i Sjálf-
stæöisflokknum og Vinnuveit-
endasambandinu heföi þá einnig
treyst til stórra muna valdastööu
sina,ekki bara hjá borginni heldur
i þjóðfélaginu öllu.
Krafa V.S.Í. um
20-30% kjara
skerðingu er krafa
Sjálfstæðisflokksins
Hvaöa áhrif halda menn aö
hugsanlegur sigur Sjálfstæðis-
flokksins i borgarstjórnarkosn-
ingunum i Reykjavik hefði á
samningsstööu verkalýöshreyf-
ingarinnar nú? — Þarf ab útskýra
þaö?
í yfirstandandi kjarasamning-
um er ekki bara tekist á um kröf-
ur verkalýðsfélaganna um ör-
ugga verðtryggingu launa og 13%
grunnkaupshækkun i áföngum á
tveimur árum. Þar er einnig og
ekki siður tekist á um kröfur
Vinnuveitendasambandsins, sem
m.a. fela i sér stórkostlega skerö-
ingu á veröbótum á laun, ekki i
eitt skipti, heldur til frambúöar.
Skeröingu sem leiddi til 20 - 30%
lækkunar á raungildi launanna á
fýrirhuguðum samningstima.
Hvaöa kröfur eru þetta sem
Vinnuveitendasambandið ber nú
fram? — Þaö eru kröfur þeirrar
valdakliku peningaaflanna, sem
stýrir jafnt Sjálfstæðisflokknum
og Vinnuveitendasambandinu.
Þaö eru kröfur Sjálfstæðisfiokks-
ins, þær sömu og kynntar voru
méð leiftursókninni, sem kjós-
endur ráku af höndum sér i al-
þingiskosningunum 1979.
Eöa minnist nokkur maður
þess, að Sjálfstæöisflokkurinn
hafi fyrr eöa siöar snúist gegn
kröfum frá heildarsamtökum at-
vinnurekenda? — Nei, þar hefur
hnifurinn aldrei gengiö á milli,
hvorki fyrr né siöar.
Vissulega hafa tengslin milli
verkalýðshreyfingarinnar og AI-
þýöubandalagsins oft á tiðum
veriö sterk, og þau eru enn öflug,
—- en þau bönd hafa aldrei verið
hnýtt jafn fast og sá tvinnaði
þráöur sem reyrir Sjálfstæðis-
flokkinn við Vinnuveitendasam-
bandiö og Vinnuveitendasam-
bandið viö Sjálfstæöisflokkinn.
Kjósi menn Sjálfstæðisflokkinn
nú og feli honum alræðisvald, þá
eru menn fyrst og fremst að nota
atkvæöi sitt, vitandi eða óvitandi,
til að lýsa stuöningi viö kröfur
Vinnuveitendasambandsins um
20 - 30% kauplækkun hjá verka-
fólki og launamönnum almennt.
Vei má vera aö margir trúi þvi,
að sú mikla kjaraskeröing sem
Sjálfstæðisflokkurinn og Vinnu-
veitendasambandiö gera kröfu
um sé óhjákvæmileg. Og þá kjósa
þeir auðvitaö Sjálfstæðisflokkinn.
Hitt er verra, ef menn sjá ekki
úlfinn fyrir sauðargærunni á
kjördag, — og kalla yfir sig það
sem þeir ætluöu aö varast.
Styrkur Alþýðu-
bandalagsins sker úr
A siðustu fjórum árum hefur i
höfuðatriðum tekist aö verja lifs-
kjör almennings hér á Islandi,
enda þótt kreppa og atvinnuleysi
geysi allt I kringum okkur fyrir
austan haf og vestan með versn-
andi lifskjörum og skeröingu
margvislegra félagslegra rétt-
inda, sem verkalýöshreyfingin
hefur knúiö fram meö langri og
erfirði baráttu.
Það er pólitiskur styrkur AI-
þýöubandalagsins sem veldur
mcstu um þaö, aö island stendur
upp úr þegar spurt er um þróun
lifskjara i hinum ýmsu löndum
siöustu ár. Og nú geröist þaö i
fyrsta sinn um langan tima á siö-
asta ári, aö hingaö til lands fluttu
fleiri frá útlöndum heldur en þeir
sem héöan fóru. Þaö segir mikla
sögu.
Vinnuveitendasambandið ætlar
sér aö nota borgarstjórnarkosn-
ingarnar til aö rjúfa hina póli-
tisku varnarlinu verkalýöshreyf-
ingarinnar i trausti þess aö þá
veröi eftirleikurinn auöveldari
viö samningaborðiö og brautin
rudd tii airæöisvalda fyrst yfir
Rcykjavikurborg og síðan land-
inu öllu.
Þaö er þessi mynd sem menn
þurfa aö horfast i augu við. Af
hálfu Sjálfstæöisflokksins og
Vinnuveitendasambandsins
munu vopnin ekki verða spöruð,
hvorki á opinberum vettvangi né I
öðru kosningastarfi.
— En þá er það okkar hinna að
taka mannlega á móti og muna
vel að hér gildir oft endra nær að
sókn er besta vörnin.
Vilji menn svara með
markvissum hætti til-
raunum valdakliku Sjálf-
stæðisf lokksins og Vinnu-
veitendasambandsins til
þess að ná á ný alræðis-
völdum yfir Reykjavikur-
borg og síðan landinu öllu,
þá dugar ekkert nema öfl-
ugur stuðningur við Al-
þýðubandalagið.
Svarið getur ekki verip-það
að vinstra fólk skipti sér
niður í afmörkuð hólf og
bása, — t.d. eftir kynjum
eða aldri. — Svarið á að
vera aðeins eitt: Voldug og
sterk f jöldaeining.
T