Þjóðviljinn - 17.11.1989, Side 19

Ágúst við portrettið af Þórði, sem var eitthvað tregur við að festast á
filmu. Mynd - Jim Smart.
TMENNINGIN
Flýttu þér hægt
Ágúst Petersen listmálari sýnir í Nýhöfn á áttræðisafmælinu
Agúst Petersen listmálari opn-
ar á morgun sýningu í Nýhöfn við
Hafnarstræti. Sýningin ber yfir-
skriftina Flýttu þér hægt og er
haldin í tilefni áttræöisafmælis
Ágústs, í það minnsta svona öðr-
um þræði, - það hittist nú svona
á að ég á afmæli núna, segir
hann.
Ágúst er fæddur í Vestmanna-
eyjum árið 1909 og hélt sína
fyrstu einkasýningu fyrir 31 ári.
- Ég sýni eingöngu olíumálverk í
þetta sinn, segir hann, - og má
segja að þar komi fyrir allskonar
ártöl. Ég vel auðvitað það besta
úr og verð reyndar ekki einn um
það, það kemur hingað gott fólk
frá Nýhöfn og velur en ég má svo-
sem leggja orð í belg, mikil
ósköp. Eg verð með myndir frá
þessu ári og síðasta ári, já og eins
og ég sagði, allskonar ártöl, það
besta frá undanförnum tólf til
þrettán árum.
- Ég mála mannamyndir,
húsamyndir, sjávarmyndir, hús
við sjó og fjöruna, hún heillar
alltaf, enda er ég fæddur og upp-
alinn við sjó, - nálægt fjöruborð-
inu, þar að auki.
- Ég geri lítið af því að mála
með fyrirmyndina fyrir framan
mig, mér er reyndar óhætt að
segja að ég geri það alls ekki. Mér
þykir gott að fara út í náttúruna
með blýant og skissublokk en ég
nota aldrei statíf eins og þeir
gerðu Kjarval og Ásmundur og
hef aldrei gert.
- Mínar myndir eru sprottnar
frá hughrifum, hrifningu, minn-
ingum. Pað er kannski bara
eitthvað sem ég hef séð eitt
augnablik eins og sólargeisli sem
eitt andartak brýst í gegnum ský-
in og lýsir upp fjallsegg og þá
reyni ég að gera sem allra mest í
myndinni á meðan hrifningin er
mest og skærust. Myndir sem
byggja á minningum geta oft orð-
ið mjög sterkar, það eru kannski
minningar um staði sem ég hef
ekki færi á að heimsækja eða
minning um ákveðnar aðstæður
og tilfinningar. Þá er ekki síður
sterkt það sem manni finnst mað-
ur hafa séð, einhver skynjun,
slíkt finnst mér vera áhrifaríkt og
sannverðugt í málverki takist mér
að halda mig við jörðina. Það
verður maður líka að gera.
- Þegar fólk er annars vegar
finnst mér nauðsynlegt að kynn-
ast því. Ég vil þekkja þá sem ég
mála eins vel og kostur er. Þar
hugsa ég mest um að ná fram kar-
akter, sálarlífi viðkomandi og
skaplyndi hans plús sláandi svip-
móti.
- Hér á trönunum er ég með
eitt af portrettunum, það er
mynd frá því í ár, af Þórði Þórð-
arsyni múrara. Þórður er maður
vinnunnar, hann einkennir
heiðarleiki og drengskapur. Það
er yfir honum einhver virðuleiki,
eitthvað sem mér fannst ég bera
virðingu fyrir þegar ég leit mann-
inn í fyrsta sinn. - Traust og
æðruleysi eru líka orð sem mér
finnst lýsa honum og allt þetta
reyni ég að túlka í málverkinu.
En nú virkar hann á mig eins og
hann sé svolítið í móðu...
- Jæjajá. Jájá, það má kannski
segja það. Það er allt í lagi ef þér
sýnist það. En tjáningin kemur
bara þannig fram í þessu andliti.
Það er þessi mildi, sem er yfir
Þórði. Það er oft mikilvægt að
beita ekki of sterkum litum eða
línum, þannig verður málverkið
áhrifaríkara ef að er gáð.
- En það er reyndar misjafnt
eftir fólki. Þetta fer allt eftir
minni tilfinningu og tjáningu,
hvað mér finnst og hvernig ég sé
persónuna.
Ástríður í Rómarborg 1880
Tosca frumsýnd í íslensku óperunni
íslenska óperan frumsýnir í
kvöld óperuna Toscu eftir Pucc-
ini. Sýningin er samvinnuverk-
efni íslensku og Norsku óper-
anna og var sýnd í Osló síð-
astliðið vor. Sömu söngvararfara
með aðalhlutverk í sýningunni
hér og í Noregi og leikstjóri er sá
sami, auk þess sem búningar og
leiktjöld eru hingað komin frá
Norsku óperunni.
Óperan, sem er samin um síð-
ustu aldamót, gerist í Rómarborg
árið 1800. í bakgrunninn eru pól-
itísk átök og upplausnarástand;
Ítalía er sundruð og ítölsk yfir-
völd berjast á móti lýðræðis-
straumum, sem berast frá Frakk-
Iandi. Fulltrúi jafnréttis og lýð-
ræðis var í augum framsækinna
ítala Napóleon Bónaparte, sem
um þessar mundir tókst á við heri
ítala og Austurríkismanna við
Marengo.
Söngkonan fræga Floria
Tosca, sem óperan er kennd við
er ásamt elskhuga sínum Cavara-
dossi listmálara í hópi þeirra sem
aðhyllast kenningar Voltaires og
Rousseaus, en andstæðingur
þeirra Scarpia, illræmdur lögregl-
uforingi Rómarborgar. En
Scarpia elskar Toscu og þegar
hann kemst að því að Cavara-
dossi hefur hjálpað pólitískum
fanga, Angelotti greifa, sér hann
sér leik á borði. Hann lætur hand-
taka Cavaradossi og notfærir sér
jafnframt afbrýðisemi Toscu og
ást hennar á Cavaradossi til að
komast að hvernig í pottinn er
búið. Hann dæmir Cavaradossi
til dauða en gefur jafnframt
Toscu færi á því að bjarga honum
með því að játast sér.
Óperan byggir á samnefndu
leikriti franska leikskáldsins
Victoriens Sardou. Leikritið,
sem var frumsýnt í París árið
1887, fjallar um örlög ítalskrar
óperusöngkonu um aldamótin
1800 og þykir margt benda til
þess að atburðarásin byggi á
sannsögulegum atburðum. í
leikritinu er megináherslan Iögð
á pólitískar flækjur, þau Tosca og
Cavaradossi verða þar fórnar-
lömb stjórnmálaástandsins og
refskákar stjórnmálamanna.
Scarpia, stjórnast eingöngu af
pólitískum markmiðum, eitil-
harður og ógnþrunginn lögregl-
uforingi eins og fyrirmyndin, sem
á sínum tíma ofsótti lýðveldis-
sinna og Frakkavini miskunnar-
laust.
Leikritið varð fljótt mjög vin-
sælt, langt út fyrir landamæri
Frakklands. Puccini sá það í Mí-
lanó, en þá fór franska leikkonan
Sara Bernhard, ein frægasta leik-
kona 19. aldar, með aðalhlu-
tverkið. Leikurinn fór fram á
frönsku svo Puccini skildi ekki
orð, en heillaðist þó svo mjög af
sýningunni að hann ákvað að
skrifa út frá því óperu.
Textahöfundar óperunnar
Toscu eru hvorki meira né minna
en þrír: Victorien Sardou, Luici
Illica og Giuseppe Giacosa. Sar-
dou stytti leikritið úr fimm þátt-
um í þrjá og breytti því úr pólit-
ísku ádeiluleikriti í óperu um ást-
ríður og örlög. Illica var þekktur
höfundur rómantískra og tilfinn-
ingaþrunginna óperutexta og
samdi rómantískar aríur og sam-
söngva óperunnar. Giacosa var
hins vegar þekktur fyrir að koma
nöpru háði og beinskeyttri þjóð-
félagsgagnrýni til skila og stóð
hann fyrir spennuatriðum óper-
unnar og öllu því sem féll undir
dramatískan raunveruleika.
Rúmlega 100 manns taka þátt í
þessari norsk- íslensku sýningu á
Toscu. Leikstjórinn, Per Fosser
er margreyndur óperuleikstjóri
frá Osló, og hehir sett upp
fimmtíu óperur heima fyrir og er-
lendis. Með hlutverk Toscu fer
finnska sópransöngkonan Marg-
areta Haverinen, sem hvarvetna
hefur fengið mikið lof fyrir söng
sinn og sviðsframkomu og hefur
hlotið fjölda alþjóðlegra verð-
launa. Haverinen segist reyndar
ekki bara túlka hluverk Toscu
heldur vera hún og segja þeir sem
vit hafa á að það sé ef til vill ekki
fjarri lagi.
Norski baritonsöngvarinn
Stein Arild Thorsen, sem verið
hefur söngvari við Norsku óper-
una frá 1976, syngur hlutverk
Scarpia en hlutverk Cavaradossis
syngur Garðar Cortes. Garðar
fékk mjög góða dóma þegar hann
fór með hlutverkið í fyrsta sinn í
Osló í vor og hefur í framhaldi að
því verið boðið að syngja Cavara-
dossi við Stokkhólmsóperuna
næsta vor.
Með önnur hlutverk fara Viðar
Gunnarsson (Angelotti), Guð-
jón Óskarsson (Djákni), Sigurð-
ur Björnsson (Spoletta lögreglu-
stjóri), Ragnar Davíðsson (Sci-
arrone lögregluþjónn), Sigurður
Þórðarson (Fangavörður) og Sig-
urgeir Agnarsson (Smaladreng-
ur). Auk þeirra koma fram tut-
tugu manna kór íslensku óper-
unnar, barnakór og hljómsveit
íslensku óperunnar undir stjórn
Robins Stapletons. Leikmynd og
búninga gerði Lubos Hurza og
lýsingu hannaði Per E. Fosser.
Aðeins verða sex sýningar á
Toscu í Óperunni og verður sú
síðasta laugardaginn 2. desemb-
er.
LG
- ÞEGAR STIIÐNINGS ER ÞÖRF í STARFINU
Wilkhahn - leiðandi í hönnun hágæða skrifstofustóla.
Hönnunin samræmir glæsilegt útlit, hágæði og heilsuvernd
á einstakan hátt. Sveigjanleg skel, fest við fjaðrabúnað
skapar hreyfifylgni svo að stóllinn fylgir sjálfkrafa eftir
hverri hreyfingu notandans án þess að fjöldi stillitakka
komi við sögu og hvetur beinlínis til hreyfingar. Wilkhahn
húsgögnin eru viðurkennd um
allan heim, enda hafa þau hlotið
fjölda verðlauna. 5 ára ábyrgð.
15-30% AFSLÁTTUR
VEGNA HAGSTÆDRA SAMNINGA
STEINAR HF
STÁLHÚSGAGNAGERÐ