Dagblaðið Vísir - DV - 26.10.2002, Blaðsíða 14

14
LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 2002
Fréttir
DV
Yfirburðir Baugs á íslenskum matvörumarkaði staðfestir í skoðanakönnun DV:
Baugur jafnoki þriggja
keðja í öðrum löndum
Yfirburðir Baugs á matvöru-
markaði voru staðfestir í skoðana-
könnun sem DV gerði á fimmtudag
í liðinni viku. Þar kom fram að ríf-
lega 70,4 prósent íbúa höfuðbogar-
svæðisins kaupa reglulega inn til
heimilisins í verslunum sem eru í
eigu Baugs. Nær annar hver kaup-
ir í Bónus. Á landinu öllu kaupir
ríflega annar hver maður inn 1
verslunum fyrirtækisins og þar er
Bónus einnig oftast nefndur, eða í
41,1 prósenti tilfella.
DV spurði 600 manns á landinu
öllu hvar þeir gerðu reglulega inn-
kaup til heimilisins. Úrtakinu var
jafnt skipt á milli höfuðbogar-
svæðis og landsbyggðar, sem og
kynja. Hafa verður í huga að
verslunarumhverfið er allt annað
og fjölbreyttara fyrir íbúa höfuð-
bogarsvæðisins en íbúa lands-
byggðarinnar. Valmöguleikar i
matvöruverslun eru viða afar tak-
markaðir. Suðurnes og Akureyri
eru kannski undantekning þar á.
Samanburður á íbúum höfuðbog-
arsvæðis og landsbyggðar er því
vart raunhæfur.
Langflestir í Bónus
Níu af fjórtán verslunum sem
nefndar voru á höfuöbogarsvæðinu
tilheyra verslunarsamstæðunum
þremur, Baugi, Kaupási og Sam-
kaupum. Sé litið til hlutdeildar
verslunarsamstæða sögðust 70,4
prósent gera regluleg innkaup í
verslunum Baugs, þ.e. Bónus, Hag-
kaupum og 10-11. Bónus tekur þar
til sín tæp 70 prósent viðskiptavin-
anna. Ríflega 13 prósent sögðust
kaupa inn í verslunum Kaupáss,
þ.e. Nóatúni, Krónunni og 11-11.
Fjarðarkaup koma á eftir þessum
stóru blokkum en 7,1 prósent sagð-
ist gera innkaup þar. Loks sögðust
5,4 prósent íbúa á höfuðborgar-
svæöinu kaupa inn í verslunum
Samkaupa sem urðu til þegar Mat-
bær, áður verslunarsvið Kaupfé-
lags Eyfirðinga, og Samkaup hf.
sameinuðust undir merkjum hins
siðamefnda 2001. Samkaup reka
verslanimar Samkaup, Úrval,
Sparkaup, Strax, Nettó og Kaskó.
Hér skal þess getið að Samkaup
koma betur út á landsbyggðinni
þar sem 23,6 sögðust kaupa inn. Er
staða Samkaupa mun sterkari á
landsbyggðinni en Kaupáss en tæp
10 sögðust kaupa þar inn til heimil-
isins.
Flestir í Bónus
Af einstökum verslunum sögðust
langflestir gera regluleg innkaup
til heimilisins í Bónus, eða 48,6 pró-
sent. Vinsældir Bónuss þurfa ekki
að koma á óvart en verslanir Bón-
uss hafa ítrekað mælst með lægsta
vöruverðið í verðkönnunum og að
auki hefur Bónus margsinnis verið
vinsælasta fyrirtæki landsins í
skoðanakönnunum Frjálsrar versl-
unar. Hagkaup kom á eftir Bónus
með 16 prósent, þá Nóatún með 8,6
prósent, Fjarðarkaup með 7,1 pró-
sent, 10-11 með 5,8 prósent, Nettó
með 4,4 prósent, Krónan með 3,4
prósent og Europris með 2,7 pró-
sent. Aðrar verslanir voru nefndar
sjaldnar.
f Haukur Lárus
Hauksson
blaðamaöur
Fréttaljós
Á svipuðum nótum
Tölurnar úr könnun DV eru í
nokkru samræmi við tölur sem
birtust í skýrslu Samkeppnisstofn-
unar árið 2000 um markaðshlut-
deild matvöruverslana á höfuð-
borgarsvæðinu. Þar kom fram að
markaðshlutdeild Baugs væri 59-60
prósent en hún er um 70 prósent
samkvæmt könnun DV. Markaðs-
hlutdeild verslana Kaupáss var þá
26-27 prósent en mældist 13 prósent
í könnun DV. Loks var markaðs-
hlutdeild veralana Samkaupa talin
5-6 prósent árið 2000 en mældist 5,4
prósent í könnun DV. Virðast
verslanir Baugs og nú síðast
Europris hafa rifið töluvert af
markaðshlutdeild Kaupáss á höfuð-
borgarsvæðinu. Verslun Europris
er ekki nema um þriggja mánaða
gömul og er enn að vinna sér fast-
an sess í hugum neytenáa.
Staða Fjarðarkaupa, sem reka
eina verslun, verður að teljast ein-
stök en Samkeppnisstofnun mat
markaðshlutdeild hennar upp á
tæp 5 prósent árið 2000 en hún
mælist um 7 prósent í könnun DV.
Meiri öfgar hér á landi
Yfirburðir Baugs á matvöru-
markaði komu upp í samtali DV
við Guðmund Sigurðsson, forstöðu-
mann samkeppnissviðs Samkeppn-
isstofnunar. Hann sagði markaðs-
hlutdeild eins og Baugs vart þekkj-
ast annars staðar - og það þrátt fyr-
ir mikla samþjöppun á matvöru-
markaði víðast hvar.
„Víðast i Vestur-Evrópu, og
raunar víðar, hefur orðið mikil
samþjöppun á matvörumakaði
svipað og hér, en þar sem við erum
fá og smá verður þetta svolítið
öfgafullt hjá okkur miðað við það
sem annars staðar gerist. Ég held
að það sé fátítt að svona keðjur fari
upp fyrir 25-30% markaðshlut-
deild,“ sagði Guðmundur og bætti
við að hann teldi of mikla sam-
þjöppun á markaði óheppilega.
Hann vildi þó ekki fullyrða að neyt-
endur þyrftu að hafa áhyggjur af
stööu mála hér á landi þó æski-
legra væri að fleiri keppnautar
væru á markaðnum.
Þrjár með 80 prósent
Upplýsingar sem DV hefur aflað
sér styðja orð Guðmundar. í ná-
grannalöndum okkar eru yfirleitt
þrjár verslanakeðjur saman með
um 80 prósenta markaðshlutdeild.
Innbyrðisskipting er hins vegar
misjöfn en ekki mjög ójöfn. Þannig
eru þrjár stærstu keðjurnar í
Hollandi með 81 prósents markaðs-
hlutdeild, 65 prósent í Austurríki
og 62 prósent í Belgíu. Á Norður-
löndunum eru þrjár stærstu keðj-
urnar yfirleitt með um og yfir 80
prósent markaðshlutdeild.
En ísland sker sig úr að öðru
leyti. Að sögn Sigurðar Jónssonar,
framkvæmdastjóra Samtaka versl-
unar og þjónustu, hefur velta lág-
vöruverðsverslana aukist mjög
mikið hér á landi, mun meira en
víðast hvar annars staðar. Þannig
nemur velta Bónuss um helmingi
af veltu Baugs.
„Samanlagt hafa þessar verslan-
ir náð um 30 prósentum af veltunni
hérlendis. I útlöndum eru ekki til
dæmi um sambærilega tölu, í
mesta lagi 24-25 prósent," segir Sig-
urður við DV.
Þjónusta eða lágt verð
Tölur héðan og erlendis frá sýna
kannski ólíka þróun en undir-
strika einnig að neytendur eru fjöl-
breyttur hópur einstaklinga sem
hafa mismunandi áherslur. Þó
spara megi umtalsverðar upphæð-
ir með því að kaupa alltaf inn I
verslun sem býður lægsta verðið
Einstakar verslanir á höfuöborgarsvæðinu
Bónus
Hagkaup
Nóatún
Fjaróarkaup
10-11
Nettó
Krónan
Europris
0% 10% 20% 30% 40% 50%
er af og frá að fólk hugsi um verð-
ið eitt og sér. Ef svo væri mundu
aðrar verslanir fljótlega leggja upp
laupana.
Fjöldi fólks gerir kröfu um
ákveðna þjónustu í verslunum sem
það heimsækir. Umhverfið þarf að
vera þægilegt. Mörgum þykir gott
kjötborð vera algert skilyrði ef
verslun á að vera heimsóknar
virði og ekki sakar ef afgreiðslu-
fólkið sýnir manni áhuga, brosir
og spyr jafnvel um líðan fjölskyld-
unnar.
„Þjónusta er afar vanmetið verð-
mæti I verslun á íslandi. í umræðu
um verðlag gleymist oftar en ekki
að taka mismunandi þjónustustig
með í reikninginn. Það er alltaf
eins og menn tali fyrir munn fjöld-
ans þegar þeir segjast bara vilja sjá
sundurskorna pappakassa í vöru-
hillunum og lágmarksþjónustu.
Raunveruleikinn er einfaldlega allt
annar," segir Sigurður og bætir
við að staðsetning skipti einnig
gríðarlega miklu. „Mjög stór hluti
neytenda kaupir inn nálægt heim-
ili sínu eða í verslun sem liggur
beint við á leið heim úr vinnu.
Þessir þættir, auk tryggðar við-
skiptavina, skipta mjög miklu máli
þegar fólk gerir innkaup en þeir
fara ekki alltaf saman við lágt
vöruverð.“
w—mmmmmmam—mmmmDekk
veldu aöeins þaö besta
Bílaþjónustan • Húsavík
Smur og Dekk • Höfn Hornafirði
IB Innflutningsmiðlun • Selfossi
Hjólbarðaverkstæði
Bflabúðar Benna • Reykjavik
Hjólbarðaverkstæði
Sigurjóns • Reykjavík
Nesdekk • Seltjarnarnesi
Dekk og smur • Stykkishólmi
Lóttitækni • Blönduósi
Höldur • Akureyri
mmmmmmmmDókk
Umboösaðilar:
Eldur á Laugavegi
Mikill eldur kom upp í sambyggðum
húsum við Laugaveg, númer 40 og 40 a,
aðfaranótt sunnudags. Húsin eyðilögð-
ust í eldinum en slökkviliði tókst að
mestu koma í veg fyrir að eldurinn
læstist í húsin sitt hvorum megin.
Skemmdir urðu þó á bakhúsum Lauga-
vegs 38. Engan sakaði i brunanum en
einn íbúi var hætt kominn. Lögregla
átti í basli við að halda ágengum veg-
farendum frá vettvangi og gat því illa
veitt hröktum íbúum nauðsynlega að-
hlynningu. Grunur kviknaði fljótt um
að kveikt hefði verið í og var maður
handtekinn skömmu eftir að eldurinn
kom upp. Hann hafði sést koma úr
porti við húsið. Hann neitaði sakargift-
um og var sleppt.
Andstaða við litaða
Tæplega 3 af hverjum 10 íslending-
um eru andvígir varanlegri búsetu
fólks af öðrum litarhætti hér á landi,
vilja ekki að litað fólk búi á íslandi.
Þetta kom fram í skoðanakönnun DV
sem sagði frá á mánudag. Páll Péturs-
son félagsmálaráðherra sagði að niður-
staða þessarar könnunar ylli sér von-
brigðum, taldi þessa afstöðu fólks til
útlendinga órökstudda og ástæðulausa.
Páll sagði niðurstöðumar áhyggjuefni
og að þær gæfu tilefhi til að efla
fræðslu og umræðu um þessi mál. Boð-
aði hann skipun nefndar um málið.
Búðarþjófar
Fjölda starfsmanna Nóatúns í
Smáralind og Austurveri var sagt upp
störfum vegna umfangsmikils þjófnað-
armáls sem kom ffarn i gögnum fyrir-
tækisins sem veruleg rýmun á vömm.
Þeir sem komu við sögu voru mest-
megnis ungt fólk sem játaði brot sitt.
Hafði þjófhaðurinn átt sér stað að
áeggjan manns utan verslunarinnar
sem greiddi fyrir vörur með peningum
eða áfengi. í framhaldinu kom fram að
rýmun á vörum í viðskiptum hérlend-
is er gríðarleg og skiptir mörgum millj-
örðum króna á ári.
Umdeilt frumvarp
Valgerður Sverrisdóttir lagði fram á
Alþingi frumvarp til laga um fjármála-
fyrirtæki þar sem er að finna ákvæði
sem eiga að treysta varnir sparisjóð-
anna gegn yfir-
tökutilboðum eins og
þeim sem fimm-
menningamir svo-
nefndu stóðu fyrir í
sumar fyrir Búnað-
arbankann. Jón
Steinar Gunnlaugs-
son hæstaréttarlög-
maður sagði frum-
varpið forkastanlegt en ráðherra væri
að hverfa frá yfirlýstum tilgangi laga
frá 2001 vegna tilfallandi mála eins og
yfirtökutilraunarinnar. Væri frum-
varpið skref aftur á bak og bæri vitni
um forkastanlega valdbeitingu ráð-
herra.
30 kg hassmál
„Nei, ég óttast ekki hann sjálfan en
ég óttast það sem er í kringum hann,“
sagði ungur maður þegar Kolbrún
Sævarsdóttir, sækjandi ákæravaldsins
gegn fjórum mönnum, spurði út í mál
þar sem lögreglan lagði hald á 30 kg af
hassi í gámi í Sundahöfn þann 13.
mars. Það sem maðurinn átti við var
að í kringum meintan höfuðpaur væru
aðstoðarmenn sem hann óttaðist. Báð-
ir mennimir eru ákærðir fyrir inn-
flutninginn. Meintur höfuðpaur neitar
alfarið sök en hinn hefur viðurkennt
sök frá þvi í apríl og ber á þann fyrr-
nefhda sakir. -hlh