Frjáls verslun - 01.01.1953, Blaðsíða 10

til Berlínar, var Otto Bismarck, prins, sonarson-
ur Bismarcks, kanzlara. Snæddi ég kvöldverð með
]>rinsinum og konu hans í Adlon gistihúsinu, en þau
hjónin virtust hafa þungar áhyggjur vegna handtöku
Gottfried, bróður hans, sem var einn af fyrstu með-
limum flokksins og yfirráðsmaður Potsdam héraðsins.
Þau gátu ekki trúað því, að hann væri á nokkurn hátt
viðriðinn samsærið og grátbáðu mig um að tala máli
hans við Hitler. Menn geta rétt ímyndað sér hvernig
klípu ég var í, þar sem Gottfried Bismarck hafði
sjálfur sagt mér frá ráðagerðum sínum, en mér var
ómögulegt að segja bróður hans frá þessu og lofaði
því að gera, það sem ég gæti.
Ég tók mér far með sérstakri næturlest og var
kominn til ba>kittöðva Hitlers næsta morgun. Þegar
ég .hitti Ribbentrop, var hann titrandi reiður vegna
„sviksemi“ Tyrkja, eins og hann orðaði það, í sam-
bandi við stjórnmálasambandsslitin, og ekki æsti hann
sig síður upp, þegar hann minntist á „borgararlegu
svikarana“ frá atburðinum þann 20. júlí. Hann var
mjög gramur yfir því, að starfsmenn úr hans eigin
ráðuneyti skyldu vera flæktir í málið, og talaði hann
um nauðsyn á allsherjar hreinsun. Virtist Ribbentroj)
ekki vera fær um að halda upj)i neinum rökréttum
samræðum varðandi ástandið almennt eftir að sam-
band okkar við Tyrkland slitnaði.
Seinni hluta dagsins hitti ég svo Hitler. Mér var fylgt
til herbúða hans, sem voru umvafðar þéttu neti varúð-
arráðstafana. Varðstöðvar höfðu nú verið auknar um
helming, og þegar komið var að þeirri síðustu, urðu
menn að skilja eftir höfuðföt, frakka, skjalatöskur og
yfirleitt allt annað, er þeir höfðu meðferðis. Þrált fyrir
allar þessar varúðarráðstafanir var ég ekki að því
spurður, hvort ég bæri á mér vopn, en hélt því næst
áfram í fylgd með tveimur varðmönnum, sem vísuðu
mér til forstofu Hitlers. Eftir nokkra bið birtist Hitl-
er, og var náfölur að sjá. Hafði hann annan hand-
legginn í fatla og virtist mjög taugaóstyrkur. Hann
reyndi þó að heilsa mér á sem innilegastan hátt, en
þegar hann talaði í þungum ásökunartón um „svik-
arana“, skein beizkt hatur úr hinum þreytulegu aug-
um hans. Hann jafnaði sig þó brátt og spurði: „Hvað
hafið þér svo að segja mér í fréttum, herra von Pap-
en?“
Ég reifaði stuttlega síðustu atburðarásina í Tyrk-
landi og skýrði honum frá, hve Bandamenn legðu
hart að Tyrkjum, einkum þó þar sem þeir hefðu hót-
að að útiloka Tyrki frá öllum friðarumleitunum, ef
þeir ekki slitu sambandi við Þýzkaland. Þá greindi
ég Hitler frá lokaviðræðum mínum við forseta Tyrk-
lands, þar sem Inönii hafði boðizt til þess, þrátt fyrir
Úr m.yndasafn.L V./?.
XXXVIII.
H . p. '5 3 •
Hafliði Andrésson.
,,Sitt sýnist hverjum um siSaskiptin.“
sambandsslitin, að gerasL milligöngumaður, ef Þýzka-
land skyldi óska aðstoðar hans. Ég lagði ekki þessa
áherzlu á að skýra afstöðu Tyrklandsforseta vegna
þess að ég áliti, að Hitler myndi færa sér slíka að-
stoð í nyt, heldur vegna þess að ég vildi með því
reyna að afstýra mögulegum tilraunutn af hendi
Ribbentrops til að koma fram hefndum, eins og t. d.
með því að láta gera loftárás á Istanbul. Hitler virt-
ist vera allskostar ánægður með skýrslu mína, og
sagðist hann alltaf hafa búist við fráikilnaði Tyrkja,
allt frá þeim tíma, er Krímskaginn var glataður. Lét
hann aldrei orð falla um neina sviksemi af hendi
Tyrkja eins og Ribbentrop hafði ásakað þá um.
Þar sem Hitler tók svq vel og skynsamlega í þessi
10
FRJÁLS VERZLUN