Lesbók Morgunblaðsins - 29.04.1951, Blaðsíða 6

242
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
skáldanna Sophoklesar, Euripides-
ar, Aristophanesar og annarra, unni
Shakespeare framar öðrum.
kynnti sjer rit frönsku meistar-
anna Moliére og Racine, dáði
Maeterlinck og Ibsen, Gerhard
Hauptmann og Lessing og marga
íleiri., Hann ræddi um hlutverk
kórsins í grísku leikritunum og
upplausn iians í einstakar persón-
ur, um forboða illra örlaga í ritum
Maeterlineks og hversu smávægi-
leg atvik eins og vindgustur og
hurðarskellir auka á óhugnanlega
rás viðburðanna. í flestum leikrita
Indriða má benda á margskonar
tækni, er hann lærði af hinum
miklu meisturum, enda má full-
yrða, að mestur styrkur hans sem
leikritaskálds hafi verið hinn ytri
búningur og sviðsetning. Sjest
þetta gleggst í „Nýjársnóttinni“ og
má telja mikla furðu, að 18 ára
skólapiltur hafi getað samið slíkt
leikrit, er hefir verið sýnt ottar
en flest eða öll önnur íslensk leik-
rit og er enginn vafi á því, að
„Nýjársnóttin" mun ætíð verða tal-
in eitt af vinsælustu leikritum þjóð-
arinnar.
„Dansinn í Hruna“ er eitt af
síðustu leikritum Indriða og er
hann í bundnu máli, undir mjúk-
liðahætti Shakespeare, Schillers
og annarra og sagði hann mjer,
er hann hafði leikrit þetta í smíð-
um, að hann yrði að semja eitt
leikrit undir þessum hætti til þess
að sýna ást sína og aðdáun á þess-
um mikla meistara heimsbókmennt
anna. í þessu leikriti þræðir hann
stundum næstum orðrjett orðaval
og setningar Shakespeares, eins og
bent hefir verið á.
Indriði var alla tíð fátækur mað-
ur af veraldlegum gæðum, fjöl-
skyldan stór og mörg mannvænleg
böm, er hann og hans ágæta kona
veittu hið besta uppeldi. Jeg hygg,
að fáir menn hafi verið áhyggju-
lausari en hann um daglega af-
komu, en allt farnaðist vel. Hann
var sjálíur kominn af ágætum
skagfirskum ættum, en kona hans,
frú Marta, af hinni kunnu Guð-
johnsensætt. Hann unni Skagafirði
og talaði m. a. oft um ágæt reið-
hestakyn þar og óskaði sjer að eiga
sex hvíta gæðinga. Hann var ágæt-
lega að sjer í íslendingasögum og
unni ölJum þjóðlegum fróðleik,
einkum þjóðsögum, eins og leikrit
lians „Hellismenn“ og „Dansinn í
Hruna" bera vitni um. Sturlunga-
saga var eitt af uppáhaldsritum
hans, og oft barst talið að Kolbeini
unga og öðrum skagfirskum höfð-
ingjum. Hann var skartmaður mik-
ill, unni dansleikum og veislufagn-
aði og var ætíð aufúsugestur, er
efnt var til skemmtana í hinu fá-
breytta lífi höl'uðborgarinnar, enda
var hann hrókur alls íagnaðar.
Hann liíði í raun og veru í öðrum
heimi en flestir samborgarar hans.
Hann leitaði fegurðarinnar ekki að-
eins í skáldskap og listum, heldur
einnig í daglegu lífi. í sannleika
lifði hann draumóralífi róman-
tískra skálda allt lífið. Á stúdenta-
mótum setti hann ætíð upp stúd-
entshúfu sína og gekk inn í raðir
ungra stúdenta, en þar kunni hann
vel við sig, og munu fáir hafa not-
ið hinnar sönnu stúdentsgleði bet-
ur en hann. Hann var íþróttamað-
ur mikill á yngri árum og tamdi
sjer göngur allt lífið. Hann ljek
sjer að því að ganga milli Reykja-
víkur og Hafnarfjarðar á hálfum
öðrum tíma og hjelt þessum hætti
fram á efri ár. Hann þakkaði þess-
um göngum sínum þá ágætu heilsu,
er hann hafði. Svefnleysi þjáði
hann þó um allmörg ár. ævinnar.
en hann rjeð bót á því með sjóböð-
um á hverjum morgni og ljet sækja
sjer sjóvatn og reyndist honum
þetta betra meðal en öll önnur, að
því er hann tjáði mjer.
Hann var hagfræðingur að
menntun og endurskoðandi lands-
reikninganna um langt skeið, uns
hann gerðist skrifstoíustjóri í fjár-
málaráðuneytinu. En þótt hann
yrði að glíma við erfiðar tölur og
hagfræðilega útreikninga lengi æv-
innar, tókst honum jafnvel að
varpa skáldlegum blæ yfir þessi
efni, er hann ritaði um hagfræði.
Heimilislíf hans var einnig umvaf-
ið rómantískum bjarma. Sönggáfa
Guðjohnsensættarinnar gekk í erfð
ir og hljómlist og söngur var iðkuð
daglega á heimilinu. Hefir frú
Eufemía, dóttir skáldsins, lýst
þessu heimilislífi fagurlega í bók
sinni „Lifað og leikið“, er hún hefir
birt ekki alls fyrir löngu. Öll börn-
in voru meira og minna ^söngelsk
og iðkuðu hljómlist og flest hneigð-
ust þau einnig til leiklistar, enda
Ijeku dæturnar flestar um langt
árabil og urðu kunnar leikkonur,
einkum frú Guðrún, er giftistPáli
Steingrímssyni ritstjóra, og varð
hún ein af bestu leikkonum ís-
lands. Frú Eufemía giftist Jens
Waage, síðar bankastjóra, er var
framúrskarandi leikari og afbragð
að mannkostum. Ungfrú Emilía og
frú Marta Kalman urðu einnig
góðar leikkonur og átti þessi fjöl-
skylda því verulegan þátt í allri
leiklistarstarfsemi höfuðborgarinn-
ar, en eins og kunnugt er var Leik-
fjelag Reykjavíkur stofnað 1897,
en Indriði Einarsson var leiðbein-
andi þess fyrsta árið. Einar sonur
Indriða var bæði góður söngmað-
ur og leikari og virtist hafa erft
skapgerð föður síns og lífsviðhorf,
en hann dó því miður á besta aldri,
öllum harmdauði. Dóttirin Lára
giftist Pjetri Bogasyni yfirlækni í
Danmörku, en yngsta dóttirin Ingi-
björg Ólafi Thors, núverandi ráð
herra. Yngri sonurinn Gunnar Við-
ar er, eins og kunnugt er, banka-
stjóri Landsbankans. Þau Indriði
og frú Marta áttu því miklu barnar
láni að fagna, og má gera sjer í
hugariund gleði foreldranna að sjá