Lesbók Morgunblaðsins - 28.10.1951, Blaðsíða 3

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
T m
þoluð lengur haíi kotið íarið í eyði.
Þar heíir verið heldur óvistlegt og
óbjörgulegt, bæarstæði norðan í
móti, tún lítið og kai'gaþýft og
engjar litlar eða engar.
Inn af Geirþjófsfirði eru hæstu
íjöllin á þessum slóðum, Botns-
hnukur 746 m. og Botnshestur 736
m,, en þau eiga sjer allmikinn að-
draganda og ber þvi ekki jafn
mikið á hæð þeirra og hæð hiiina
þverhnýptu strandfjalia. Viður
dalur er upp af firðinum með að-
líðandi brekkum á alla vegu og
eru þæi yfirleitt dökkgrænar til-
sýndar vegna þess að þar er ails
staðar skógur.
Eftir klukkustundar siglingu er
vjelbáturinn kominn mn í fjarðar-
botn, en hvergi sjest bærinn. Sand-
strönd er umhverfis insta vosinn
og þa: fellur Botnsá til sjávar. og
or talsvert vatnsmikil og straum-
þung, svo að inni í botnínum er
varla lendandi. En að norðanverðu
Mð voginn er.batanaust og.þar
6tgnda tvoir ,;trillubatar“ og fjcgra
manna far. Þangað stefrnr vjei-
báturmn og fer-mjög nærri landi,
því að hjer er aðdjúpt. Kænan
er- svo leyst og a hemn flytjast
menn í land.
Mjer er nær að lialda að þarna
hafi verið naustið, þar sem sendi-
menn Sturlu Sighvatssonar komu
að Aroni Hjörleifssyni, og að Arcn
hafi 'þá - dvalist í Geii'þjóísín ði
(Botni) en tkki á Krosseyri. AJiir
staðhaettir benda til þess. Þarna
er leitið eða skiiðan inilli nauts
og bæar, sem sagan taiar unri. Og
einksnnilega er líkt til crða tekið
í Gíslasögu og Aronssögu. „Jeg
mun senda ykkur yíir hálsínn til
Mosdals!!, sagði Auður við bróður-
syni sína, „Þeir snúa nú leið sína
á hálsirm til MosdaIs“, segir í Ar-
cussogu. Vegur hsfur jaöaaii verió
ur ,.*♦ „yí --
tji «.4 ekrt £á
wro&^eyn. t ejr í Þtwiuiigu ðö
bondinn- i. Geirþjófsfirði' hafi verið
landseti Hrafnssona. í elsta mál-
daga Mariukirkju á Hrafnseyri
1-363 segir að.hún eigi „eigi Geirs-
þjófsfjörð milh Kolagötu og Stapa-
gils (þau. örnefni eru sitt hvorum
megin fjarðarins). Einkenmlegt er
að Aronssaga kallar bóndann í Geir
þjófsfirði Jóhamar en í íslendasugu
er hann nefndur Þórarinn. Eins
gæti bæarnefnið hafa raskast, orð-
íð Geirþjófsfjarðareyri í staðinn
iyrir Geirþjófsfjörður, eins-og bær-
inh í Botni -mun fyrstihafa verið
nefndur. Sje þetta rjett tilgáta, þá
Lefir bardaginn staðið þar sem við
göngum á land, en Aron hefir sökt
liki Rögnvaldar Kárssonar þar sem
vjelbáturinn er..
Innan viS bátanaustiö hefi ein*
hverntíma í fyrndinni hlaupið
skriða íram úr fjalhnu og niður í
sjó. Er þar nú grasi gróinn hrygg-
ur, en sjórínn hefir brotið framan
af honum svo að þar eru háir grjót-
bskkas. Þegar komíð er upp á há*
hrygginr. opnast ný úipýs, y&r dal*
gnadir, stórt
og íuhegt túa og éúoturt íhúögf-
hús x rmðju túm og hja þvi falleg-
ur í trjágarður. Þetta er bærinn
Botn eða Langibotn, eins og þexr
kalla hann a Bildudal. Hann stend-
ur á mjog skemtilegum stað, horfir
vel við sól og þar er skjólsumt í
ollum áttum. Yfir skógi þaktar
hhðarnar sjer á hæstu fjöllin, og í
miðri hlíðinni að sunnan, undir sol
að sjá, gnæfir svartur og hár klett-
ur einstakur upp úr skógarþykn-
inu. Það er Einhámar, sem fræg-
ur er af seinustu vörn Gísla Súls-
sonar. Ániiður lætur í eyruui
manns og innar.í lilioinni má sjá
fagra íossa og ber hinn fannhvíU
litur þeirra vel af við dökkgrænan
skógmn. Innst í túninu og nærri
ármi hexta enn Auðartóptir og þar
er mælt að bær Auðar hafi staöi-3.
Var þar bygð fram að 1707, an þá
lagðist bærinn í eyði vegna bólu-
sóttarinnar. Þegar aftur hófst bygð
í Botni var bærinn reistur þar sam
haxm nú er. Þótti víst ekki óhætt
aö hafa haxm þar tem gamix bær-
öui fúcð vógna igaxags Botnsir-
1-0,5 4r eíiníd, aS, .\uð>r ha;i
ýtiöid þar þéwa; ixea+vúsUs